Các nhà xuất khẩu Trung Quốc từ bỏ Mỹ

Jacky Ren, chủ nhà máy Gstar Electronics Appliance ở Ninh Ba (tỉnh Chiết Giang), cho biết trước đây hơn 60% doanh thu của ông đến từ đơn hàng Mỹ, nhưng giờ thì ông đã “bỏ cuộc”.

Trong suốt nhiều tháng, cuộc chiến thuế giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới liên tục leo thang – rồi hạ nhiệt, rồi lại bùng lên – với đỉnh điểm là đe dọa tăng thuế gấp ba lần đối với hàng Trung Quốc của Tổng thống Mỹ Donald Trump, nhằm trả đũa việc Bắc Kinh hạn chế xuất khẩu đất hiếm. Ren nói ông cảm thấy “kiệt sức” và đang gấp rút tìm thị trường mới để bù đắp cho lượng đơn hàng Mỹ sụt giảm.

Ông Ren không phải trường hợp cá biệt. Theo số liệu hải quan công bố tuần này, xuất khẩu của Trung Quốc tăng 7,1% trong 9 tháng đầu năm 2025, đạt 19,95 nghìn tỷ nhân dân tệ (khoảng 2,8 nghìn tỷ USD), dù lượng hàng xuất sang Mỹ sụt mạnh. Sự tăng trưởng này được kỳ vọng sẽ giúp Bắc Kinh chứng minh sức bền của nền kinh tế trong bối cảnh rối ren địa chính trị và thương mại, trước thềm công bố GDP quý III vào thứ Hai tới.

Tuy nhiên, phía doanh nghiệp vẫn không hề vui mừng.

“Nhu cầu toàn cầu không đủ để thay thế Mỹ, nên đơn hàng và doanh thu của chúng tôi giảm một nửa”, ông Lou Xiaobo, chủ xưởng sản xuất đồ trang trí Halloween ở miền Đông Trung Quốc, chia sẻ khi đang đi khảo sát thị trường tại Brazil để mở rộng sang khu vực Mỹ Latin.

Việc toàn bộ ngành sản xuất định hướng xuất khẩu của Trung Quốc đồng loạt xoay trục sang các khu vực khác đã khiến cạnh tranh khốc liệt hơn, giá bán bị bào mòn, và nhiều nhà máy chấp nhận bán lỗ để duy trì hoạt động.

“Mất Mỹ – thị trường tiêu dùng lớn nhất thế giới – chẳng khác gì ngành đường sắt mất đầu tàu. Các thị trường khác đều quá chật chội... Giờ chúng tôi chỉ còn biết cầm cự, chờ cơ hội", ông Ren nói.

“Người mua Mỹ mới là bên bỏ cuộc”

Tại Hội chợ Canton mùa thu ở Quảng Châu – hội chợ thương mại lớn nhất thế giới – Reuters phỏng vấn 15 doanh nghiệp Trung Quốc và không ai thấy bóng dáng người mua Mỹ. Thay vào đó, các đoàn khách từ Brazil, Đông Nam Á và châu Âu xuất hiện nhiều hơn. Tất cả đều cho biết họ đang ưu tiên đa dạng hóa thị trường xuất khẩu.

“Tình hình quá bất ổn. Ông Trump phút trước nói thế này, phút sau lại tuyên bố khác. Làm sao mà theo nổi”, bà Cherry Yuan, giám đốc kinh doanh quốc tế của công ty Foshan Greenyellow Electric Technology chuyên sản xuất máy bắt muỗi, nói.

Còn Cai Jing, giám đốc một doanh nghiệp gia đình thành lập từ năm 1998 chuyên làm bình giữ nhiệt và mới mở rộng sang sản xuất máy xay sinh tố mini, thẳng thắn thừa nhận: “Không phải chúng tôi muốn bỏ Mỹ. Là người mua Mỹ bỏ rơi chúng tôi".

Theo bà, doanh số sang Mỹ giảm khoảng 50% so với trước, và trong môi trường thương mại ngày càng khó đoán, các doanh nghiệp chỉ còn cách tìm đường sống ở những nơi khác trên bản đồ thế giới.

×