Chủ tịch Quốc hội: Người ít nhưng việc vẫn phải chạy, ai không thích nghi thì đứng qua một bên để người khác làm

Sáng 21/10, phát biểu thảo luận tại tổ về tình hình kinh tế - xã hội, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nhấn mạnh, quá trình sắp xếp tổ chức bộ máy và triển khai mô hình chính quyền hai cấp vừa qua là một khối lượng công việc chưa từng có tiền lệ, thực hiện trong thời gian ngắn nhưng đã đạt được kết quả bước đầu quan trọng, thể hiện quyết tâm chính trị rất lớn của cả hệ thống.

Cuộc cải cách lớn chắc chắn có khó khăn, thử thách

Chủ tịch Quốc hội cho biết, chỉ trong vòng 6 tháng, cả nước đã thực hiện sắp xếp quy mô lớn từ 63 tỉnh/thành phố còn 34 tỉnh/thành phố, kết thúc hoạt động của cấp huyện trung gian, để hình thành mô hình chính quyền hai cấp.

“Không ai nghĩ chúng ta có thể làm kịp, làm êm và vận hành được bộ máy từ ngày 1/7/2025. Ngay cả bạn bè quốc tế khi gặp tôi đều bày tỏ sự ngạc nhiên và ngưỡng mộ cách Việt Nam tổ chức sắp xếp gọn gàng, ổn định”, ông nói.

Tuy nhiên, Chủ tịch Quốc hội cũng nhìn nhận, sau 4 tháng vận hành, mô hình chính quyền hai cấp vẫn còn nhiều điểm cần hoàn thiện. Phân định chức năng, nhiệm vụ giữa các cấp chính quyền chưa thật rõ ràng, một số văn bản quy phạm pháp luật và thủ tục hành chính chưa được điều chỉnh kịp thời, gây chồng chéo và lúng túng trong thực thi.

“Đây là cuộc cải cách lớn, nên chắc chắn sẽ có khó khăn, thử thách, thậm chí mất mát. Nhưng chúng ta phải hết sức bình tĩnh, từng bước tháo gỡ”, Chủ tịch Quốc hội nói.

Ông cho biết, Bộ Chính trị đã chỉ đạo Đảng ủy Chính phủ và Đảng ủy Quốc hội tiếp tục rà soát, điều chỉnh, hướng dẫn thực hiện các quy định pháp luật, bảo đảm sự thống nhất, không để địa phương tự ban hành quy định trái thẩm quyền.

Liên quan đến tình trạng thừa – thiếu cán bộ, Chủ tịch Quốc hội thừa nhận: sau khi sắp xếp, có nơi thừa cán bộ ở cấp này nhưng lại thiếu ở cấp khác. Có xã nhập lại tới 3 đơn vị, số lượng cán bộ lên đến 60 - 80 người dẫn đến trụ sở chật hẹp, thiếu phòng làm việc.

“Hiện nay Trung ương đã cho phép linh hoạt bố trí Đảng ủy, HĐND, UBND có thể tạm thời làm việc ở các điểm khác nhau. Nhưng về lâu dài, phải tính toán lại quy hoạch, đầu tư trụ sở, đồng thời đẩy mạnh chuyển đổi số và ứng dụng trí tuệ nhân tạo AI. Nếu không chuyển đổi số, dù tăng thêm bao nhiêu người cũng không làm xuể.

Ông dẫn ví dụ, kỳ họp thứ 9 Quốc hội thông qua tới 34 luật và sửa đổi Hiến pháp, kỳ họp thứ 10 là 49 luật, nếu không ứng dụng công nghệ và trí tuệ nhân tạo không thể thực hiện được.

Nhấn mạnh việc trang bị thiết bị điện tử cho toàn bộ đại biểu và cơ quan dân cử là bước tiến quan trọng trong chuyển đổi số của Quốc hội, ông đề nghị các địa phương cũng phải quyết liệt ứng dụng công nghệ thông tin.

“Người ít nhưng việc vẫn phải chạy. Ai không thích nghi được với chuyển đổi số, không ứng dụng thì đứng qua một bên để người khác làm”, ông nhấn mạnh.

Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh vai trò của công tác giám sát và đào tạo cán bộ trong giai đoạn chuyển đổi.

“Cán bộ phải được bồi dưỡng kỹ năng số, kỹ năng quản lý mới, không thể làm theo lối cũ. Thanh tra nhân dân và chính quyền cơ sở phải gần dân, sát dân, lắng nghe dân”, ông nói.

Về thể chế, ông đề nghị Chính phủ, Bộ Nội vụ và các bộ, ngành, địa phương khẩn trương hoàn thiện khung pháp lý, nghị định, thông tư hướng dẫn, tránh tình trạng “luật có mà không làm được do thiếu hướng dẫn”.

Chủ tịch Quốc hội cũng thông tin: Nghị quyết 303 ngày 3/10/2025 của Chính phủ đã nêu các giải pháp tháo gỡ vướng mắc trong mô hình mới, nhưng nhiều địa phương chưa cập nhật, dẫn tới lúng túng. Ông đề nghị các tỉnh, thành cần chủ động nghiên cứu, triển khai đồng bộ.

Mặt khác, cần chú trọng rà soát năng lực cán bộ để phân công nhiệm vụ phù hợp, khẩn trương thành lập các đơn vị sự nghiệp công lập cung cấp dịch vụ công cơ bản ở xã, khuyến khích các doanh nghiệp tham gia.

Giữ vững mục tiêu phát triển bền vững, bảo đảm an sinh xã hội

Chủ tịch Quốc hội khẳng định, dù còn nhiều khó khăn, bức tranh kinh tế – xã hội của Việt Nam 5 năm qua vẫn rất sáng.

“Tăng trưởng kinh tế bình quân 6,3%, quy mô GDP đạt khoảng 510 tỷ USD, thu nhập bình quân đầu người dự kiến đạt 5.000 USD năm 2025, xếp thứ 32 thế giới”, ông dẫn chứng.

Cùng với tăng trưởng, Quốc hội và Chính phủ đã thống nhất ban hành nhiều chính sách an sinh xã hội lớn như: Miễn học phí cho bậc mầm non, phổ thông; Khám sức khỏe định kỳ miễn phí cho toàn dân từ năm 2026; Hỗ trợ người dân 100.000 đồng dịp Quốc khánh – Tết Độc lập với tổng kinh phí 11.000 tỷ đồng; Trích 5% nguồn tiết kiệm ngân sách để xây dựng nhà Đại đoàn kết cho người nghèo.

“Đó không chỉ là tiền, mà là tấm lòng, là trách nhiệm của Đảng và Nhà nước đối với nhân dân”, ông nói.

Về nhiệm vụ từ nay đến cuối năm, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nhấn mạnh, các cấp, các ngành cần tập trung khai thác hiệu quả mọi nguồn lực để đầu tư, nâng cấp hệ thống trụ sở, nhất là tại cấp xã; hiện vẫn còn khoảng 2.000 trụ sở chưa đáp ứng yêu cầu về quy mô và điều kiện làm việc. Song song đó, phải đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư công, bảo đảm tăng trưởng kinh tế gắn với yếu tố bền vững và chất lượng.

Chủ tịch Quốc hội cho rằng, thị trường tài chính, bất động sản, giá vàng, tỷ giá ngoại tệ cần tiếp tục được kiểm soát chặt chẽ, ổn định để tạo nền tảng cho phát triển. Cùng với đó, phải thúc đẩy mạnh mẽ chuyển đổi xanh, chuyển đổi số, nâng cao năng suất lao động và chất lượng nguồn nhân lực, tạo đột phá cho giai đoạn phát triển mới.

Theo định hướng, năm 2026 nền kinh tế phấn đấu đạt mức tăng trưởng hai con số, hướng tới mục tiêu kỷ niệm 100 năm thành lập Đảng 2030, Việt Nam trở thành nước có thu nhập trung bình cao, và đến năm 2045 trở thành quốc gia thu nhập cao.

Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh, để đạt được mục tiêu này, yêu cầu trọng tâm hàng đầu là giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, bảo đảm an sinh xã hội, đồng thời đổi mới mô hình tăng trưởng theo hướng chuyển từ chiều rộng sang chiều sâu; đẩy mạnh chuyển đổi số, phát triển kinh tế xanh và kinh tế tri thức, song song với việc tái cơ cấu nền kinh tế một cách thực chất, toàn diện.

Tập trung trên ba trụ cột chính: Cơ cấu lại ngành, lĩnh vực theo hướng nâng cao năng suất; Cơ cấu lại các thành phần kinh tế, phát huy vai trò dẫn dắt của kinh tế nhà nước; Cơ cấu lại không gian phát triển vùng, lãnh thổ gắn với đầu tư công hiệu quả.

Để hiện thực hóa các mục tiêu, ông cho rằng, cần đột phá về thể chế, nâng cao năng lực điều hành của bộ máy nhà nước, tháo gỡ kịp thời các điểm nghẽn trong quá trình triển khai chính sách, pháp luật. Chủ tịch Quốc hội cũng lưu ý, đội ngũ cán bộ, đảng viên phải tăng cường công tác chính trị, tư tưởng, củng cố niềm tin, phát huy tinh thần trách nhiệm và nêu gương, để mỗi người dân, mỗi gia đình cùng chung tay tạo ra giá trị, đóng góp vào sự phát triển của đất nước.

“Bức tranh kinh tế – xã hội của chúng ta hiện nay là rất sáng. Việc còn lại là phát huy những kết quả đã đạt được, kiên trì khắc phục hạn chế, đoàn kết, quyết tâm để đưa đất nước phát triển nhanh, bền vững hơn nữa”, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nhấn mạnh.

×