Đàm phán về Ukraine sẽ dẫn đến thỏa thuận ngừng bắn vào lễ Phục sinh hay là sự lặp lại của tháng 2/2014?

Mặt khác, các cuộc tấn công qua lại mạnh mẽ giữa Ukraine và Nga, những tuyên bố cứng rắn đối với nhau và các điều kiện về đàm phán hòa bình và kết thúc chiến tranh hoàn toàn không khớp nhau. Điều này tạo ra ấn tượng rằng không ai muốn đàm phán với nhau và cả hai bên đều có ý định tiếp tục chiến đấu. Do đó, có hai giả thuyết được đưa ra.

Giả thuyết đầu tiên – tất cả những tuyên bố hiện tại của Moscow và Kiev, các yêu cầu của họ chỉ đơn giản là việc nâng cao mức độ cược trong cuộc đàm phán, nhưng thực tế mọi thứ đang tiến về một lệnh ngừng bắn, ông Trump sẽ "thúc ép" vấn đề, mọi người sẽ đạt được một số thỏa hiệp và đến lễ Phục sinh vào ngày 20/4 sẽ có một lệnh ngừng bắn. Sau đó là cuộc bầu cử, và sau đó là một thỏa thuận hòa bình.

Và, về cơ bản, tất cả đã được thỏa thuận, chỉ còn lại vấn đề thống nhất các chi tiết và điều kiện cụ thể.

Giả thuyết thứ hai – Ukraine và Nga thực sự không muốn đi đến bất kỳ thỏa hiệp nào. Mỗi bên coi đối phương là kẻ thù sống còn, hiểu chiến thắng của mình là việc ép đối phương phải đầu hàng.

Hơn nữa, không bên nào trong cuộc chiến cảm thấy mình đang đứng trước thất bại, vì vậy họ không cảm thấy cần thiết phải ngừng bắn sớm.

Tuy nhiên, cả chính quyền Ukraine và Kremlin đều không muốn trực tiếp "gửi" ông Trump đi với những sáng kiến hòa bình của ông, sợ "phản đòn" từ Washington, và ngược lại, họ cố gắng biến Tổng thống Mỹ thành đồng minh của mình, đổ lỗi cho đối thủ về việc phá vỡ lệnh ngừng bắn.

Do đó, những động thái liên tục như việc ông Putin đưa ra các điều kiện về ngừng bắn, những khác biệt về các mục tiêu nào (năng lượng hay toàn bộ cơ sở hạ tầng) áp dụng lệnh cấm tấn công. 

Theo một trong những giả thuyết, việc chuyển giao nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia cho Mỹ đã được Kiev đề xuất với mục tiêu tạo ra mâu thuẫn giữa ông Trump và ông Putin, ngăn cản các cuộc đàm phán (mặc dù Tổng thống Mỹ cuối cùng lại muốn kiểm soát toàn bộ các nhà máy điện hạt nhân ở Ukraine, nhưng đó là một câu chuyện khác).

Và trò "chơi với ông Trump" này có thể kéo dài vô tận. Tuy nhiên, Washington có một kho vũ khí hạn chế để tác động đến Nga.

Chưa kể, chưa rõ liệu Nhà Trắng có sẵn sàng sử dụng các biện pháp này hay không, xét đến mục tiêu ngừng sự xích lại giữa Trung Quốc và Nga. Đối với Kiev, Mỹ có nhiều công cụ ảnh hưởng hơn.

Tuy nhiên, những công cụ đó cũng không chắc sẽ buộc chính quyền Ukraine làm những gì họ không muốn làm. Dù vậy, Trump có thể tạo ra rất nhiều vấn đề cho họ.

Tuy nhiên, một lần nữa, chưa rõ liệu ông có muốn chơi theo cách cứng rắn như vậy không. Và cũng cần nhớ rằng chính phương Tây cũng chia rẽ mạnh mẽ, và không phải ai ở đó (đặc biệt là trong giới lãnh đạo châu Âu) cũng đều muốn ông Trump thành công trong việc đạt được hòa bình ở Ukraine.

Mặt khác, ông Trump nói quá tự tin về việc ngừng bắn sắp tới. Và gần đây, từ Moscow và Kiev cũng đã có những tín hiệu khác nhau cho thấy chiến tranh sắp kết thúc.

Điều này đưa ra lý do ủng hộ giả thuyết đầu tiên (rằng lệnh ngừng bắn có thể xảy ra trong vòng một tháng tới).

Nhiều điều sẽ được làm rõ sau các cuộc đàm phán dự kiến trong ngày mai hoặc ngày kia ở Saudi Arabia. Sau đó, có thể sẽ rõ liệu các bên có thực sự sẵn sàng tiến tới kết thúc chiến tranh hay không, hay họ chỉ định kéo dài thời gian và "vòi vĩnh" vấn đề, đổ lỗi cho nhau vì không thể tiếp tục đối thoại.

Dù sao đi nữa, có thể nói rằng, trên cấp độ ngôn từ và nội dung của các tuyên bố từ Kiev và Moscow, không cảm thấy ai sẵn sàng đi đến thỏa thuận hòa bình.

Và điều này mang theo mối nguy hiểm. Việc đàm phán bị phá vỡ và hy vọng về việc kết thúc chiến tranh có thể dẫn đến một cuộc leo thang nghiêm trọng trong nỗ lực của các bên để thay đổi tình thế.

Một ví dụ có thể kể đến là câu chuyện của tuần lễ cuối cùng của Maidan vào tháng 2/2014.

Vào ngày 16/2/2014, chỉ vài ngày trước khi xảy ra những vụ giết chóc hàng loạt, mọi người vẫn nói về việc kết thúc giai đoạn khủng hoảng và đạt được thỏa thuận về việc bình thường hóa và bắt đầu quá trình chính trị hòa giải.

Với sự trung gian của Mỹ và một số quốc gia khác, Tổng thống Ukraine lúc đó Viktor Yanukovych và phe đối lập đã bắt đầu "rút quân" như là bước đầu tiên để "giảm leo thang". Những người biểu tình Maidan đã rời khỏi tòa nhà KGA.

Các lực lượng chính phủ đã dỡ bỏ các chướng ngại vật trên đường Grushevskogo.

Mọi người đều nói rằng trong tuần sẽ có một thỏa thuận cuối cùng giữa chính quyền và phe đối lập. Tuy nhiên, mức độ thù hận giữa hai bên không giảm bớt.

Tức là, mặc dù có các cuộc đàm phán hòa giải, nhưng không ai cảm thấy rằng hòa giải đang đến gần. Ngược lại – rõ ràng là cả hai bên đều "khát khao" giải quyết vấn đề một lần và mãi mãi.

Và chỉ hai ngày sau, vào ngày 18 /2/2014, những người biểu tình Maidan đã cố gắng tiến vào Quốc hội. Họ đã bị lực lượng ngừng lại và đẩy trở lại Maidan.

Sau đó, các lực lượng chính phủ đã tấn công. Cuộc đối đầu đã bắt đầu và có nhiều thương vong.

Và khi các đại diện của các quốc gia châu Âu và Nga đến Kiev vào ngày 20/2 để thống nhất một thỏa thuận hòa bình, đã có một biển máu. Một thỏa thuận hòa giải đã được ký kết vào sáng ngày 21/2, nhưng nó gần như không được ai quan tâm tại Maidan. Mọi người yêu cầu trả thù.

Tổng thống Ukraine khi đó Yanukovych đã phải đối mặt với việc hầu hết những người xung quanh ông bắt đầu xem ông là chướng ngại vật lớn nhất đối với việc giải quyết tình hình. Cuối cùng, ông đã trốn khỏi đất nước. Và cuộc khủng hoảng đã được giải quyết không phải bằng các thỏa hiệp, mà bằng cách thực tế là một trong các bên đầu hàng.

Mặc dù bên chiến thắng sau đó đã phải đối mặt với rất nhiều vấn đề lớn cho bản thân và đất nước, điều này vẫn kéo dài cho đến nay.

Đây là một trong những ví dụ cho thấy điều gì sẽ xảy ra khi "chúng ta muốn kết thúc mọi thứ một cách triệt để" nhưng lại từ chối các thỏa hiệp ngay từ đầu.

×