ĐBQH Nguyễn Văn Cảnh nêu chuyện đi nhầm 40km vì biển báo cao tốc, đề xuất đi bộ ngược chiều

Chiều 17/11, Quốc hội thảo luận ở hội trường về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của 10 luật có liên quan đến an ninh, trật tự.

Đề nghị sửa đổi quy định về người đi bộ

Góp ý vào dự án Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ, đại biểu Nguyễn Văn Cảnh (đoàn Gia Lai) chỉ ra nhiều bất cập từ thực tiễn, đồng thời đề nghị bổ sung thẩm quyền cho Bộ trưởng Bộ Xây dựng được ban hành văn bản riêng lẻ về quy chuẩn giao thông khi quy chuẩn quốc gia chưa kịp sửa đổi.

Đại biểu dẫn chứng bất cập từ biển hướng dẫn lên cao tốc (biển 451). Trước đây, nhiều điểm lên cao tốc chỉ có một hướng nên biển báo không cần ghi rõ thông tin hướng đi. Tuy nhiên, hiện nay hầu hết các nút giao đều có cầu vượt, tạo ra hai lối đi cho hai hướng khác nhau, trong khi biển báo lại chưa được cập nhật, khiến tài xế rất dễ đi nhầm.

"Có nơi phải đi 40 km mới trở về được nơi bị nhầm", ông Cảnh nói và ví dụ, nếu biển báo ở Đồng Hới được điều chỉnh rõ "Rẽ phải lên cao tốc hướng Bắc đi Kỳ Anh", "Đi thẳng lên cao tốc hướng Nam đi Đồng Hà" thì sẽ không còn tình trạng nhầm lẫn.

Đối với tình trạng ngập lụt đô thị thường xuyên gây kẹt xe nghiêm trọng, ông Cảnh gợi ý mô hình cảnh báo độ sâu tại các điểm ngập, tương tự như các cột đo mực nước ở ngầm tràn nông thôn. Khi ngập, trung tâm điều hành giao thông có thể dùng biển báo điện tử tạm thời để hướng dẫn các loại xe có khả năng lội nước phù hợp được đi qua, ưu tiên xe công cộng, còn các xe khác sẽ được phân luồng đi đường vòng hoặc quay đầu, tránh ùn tắc và hư hỏng phương tiện.

Để làm được điều này, cần có hệ thống biển báo giao thông tạm thời, vốn đã phổ biến ở các nước nhưng quy chuẩn của Việt Nam chưa có.

Đặc biệt, đại biểu Cảnh đề nghị sửa đổi quy định về người đi bộ. Luật hiện hành quy định người đi bộ phải đi sát mép đường bên phải theo chiều đi của mình. Tuy nhiên, ông Cảnh chỉ ra rằng Công ước Viên về giao thông đường bộ và thực tiễn an toàn ở nhiều nước cho thấy, đi bộ ngược chiều dòng xe an toàn hơn rất nhiều.

Ông dẫn nghiên cứu tại Phần Lan cho thấy việc đi bộ ngược chiều dòng xe làm giảm tới 77% tai nạn.

"Khi đi ngược chiều, người đi bộ luôn quan sát được xe đang tới và có đủ thời gian phản ứng nếu có nguy cơ va chạm. Việc này liên quan đến tính mạng, đặc biệt là trẻ em ở nông thôn", ông Cảnh nhấn mạnh và đề nghị luật sửa đổi theo hướng: người đi bộ đi sát mép đường bên trái, ngược chiều dòng xe.

Về quy tắc nhập làn xe ưu tiên, ông Cảnh đề xuất bổ sung quy tắc "nhập làn xen kẽ" hay còn gọi là "quy tắc dây kéo" (zipper merge) để giải quyết tình trạng ùn tắc. Theo đại biểu, quy định hiện hành yêu cầu phải giữ khoảng cách an toàn khi chuyển làn là không thực tế trong bối cảnh kẹt xe, khi các phương tiện nối đuôi nhau san sát. Điều này buộc các xe muốn nhập làn phải lấn sang làn của xe đi thẳng, gây thêm hỗn loạn.

Phân tích kinh nghiệm quốc tế, ông Cảnh cho biết quy tắc "dây kéo" được áp dụng hiệu quả ở nhiều nước để giải tỏa ùn ứ tại các "nút cổ chai" do tai nạn, sửa đường hay giảm làn. Khi đó, các xe ở làn đi thẳng sẽ nhường đường cho các xe ở làn cần nhập vào theo thứ tự xen kẽ từng chiếc một, giống như hai hàng răng của một chiếc dây kéo khóa lại.

Ông cho rằng quy tắc này đặc biệt phù hợp với Việt Nam, nơi tình trạng kẹt xe và các nút thắt giao thông xảy ra thường xuyên. Nhiều bang của Hoa Kỳ và các nước châu Âu đã luật hóa quy định này, giúp giảm tới 40% tình trạng ùn tắc và va chạm.

Vì vậy, đại biểu đề nghị bổ sung vào luật nội dung: "Trường hợp giao thông ùn tắc, các phương tiện thực hiện nhập làn luân phiên khi có sự hướng dẫn của người điều khiển giao thông hoặc khi có biển báo điện tử hiển thị yêu cầu". Ông nhấn mạnh đây là một giải pháp phi tài chính, có thể áp dụng trên cả nước để tăng lưu lượng phương tiện và hình thành thói quen văn minh khi tham gia giao thông.

Cũng liên quan đến tổ chức giao thông, đại biểu Nguyễn Văn Cảnh đề xuất giải pháp cho vấn đề đậu xe trước nhà dân và nhường đường cho xe ưu tiên.

Về việc đậu xe, ông đồng tình với việc cấm cản trở phương tiện dừng, đỗ đúng quy định, nhưng cho rằng việc đỗ xe cả ngày trước nhà dân là không hợp lý. Thay vào đó, cần quy định thời gian đỗ xe có mục đích, ví dụ 30 phút tại khu vực ăn uống, 2 tiếng tại khu thương mại, sau đó phương tiện phải di chuyển hoặc trả phí.

Về xe ưu tiên, ông đề nghị đưa các quy tắc nhường đường chi tiết vào chương trình đào tạo lái xe thay vì đưa vào luật. Cụ thể như xe ở hai chiều cùng dạt về lề phải trên đường không có dải phân cách; hoặc xe ở làn trái dạt trái, xe làn phải dạt phải để xe ưu tiên đi vào giữa trên đường có nhiều làn.

Cân nhắc quy định bắt buộc lắp ghế an toàn cho trẻ em trên ô tô

Cũng góp ý vào Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ, đại biểu Phạm Văn Hoà (đoàn Đồng Tháp) bày tỏ quan ngại về các quy định liên quan đến quyền riêng tư và các tình huống thực tế.

Về quy định lắp đặt thiết bị giám sát hành trình, ghi hình người lái và khoang khách, ông Hoà đặt vấn đề về quyền nhân thân và cho rằng cần có đánh giá tác động kỹ lưỡng.

Ông băn khoăn, việc ghi hình trong khoang hành khách có thực sự cần thiết hay không, và nên giới hạn chỉ áp dụng cho xe công cộng thay vì xe cá nhân.

"Hơn nữa, nếu lắp đặt camera thì ai sẽ có thẩm quyền sử dụng và xem lại những hình ảnh đó?", ông Hoà nêu câu hỏi.

Đại biểu cũng cho rằng cần có quy định cụ thể hơn về thời gian lái xe, vì đây là loại hình lao động đặc thù. Ông đặt ra tình huống thực tế: "Quy định không được lái xe liên tục quá 4 giờ, vậy trong những trường hợp tắc đường hoặc có tai nạn, thời gian tài xế ngồi trên xe nhưng không di chuyển có được tính vào thời gian lái xe hay không?".

Cuối cùng, ông Hoà nêu lên một vướng mắc phổ biến là tình trạng tranh chấp khi phương tiện dừng, đỗ đúng nơi cho phép nhưng lại ở trước cửa nhà dân.

Thực tế đã xảy ra nhiều vụ ẩu đả khi chủ nhà cho rằng xe cản trở việc kinh doanh, còn tài xế thì khẳng định họ có quyền đỗ ở nơi công cộng.

Vì vậy, đại biểu đề nghị luật cần quy định rõ trong trường hợp này, ai là người có quyền, để giải quyết dứt điểm các mâu thuẫn.

Trong khi đó, đại biểu Hà Sỹ Đồng (đoàn Quảng Trị) đề nghị cân nhắc lại quy định bắt buộc lắp ghế an toàn cho trẻ em trên ô tô, dự kiến có hiệu lực từ đầu năm 2026. Ông cho rằng, dù đây là quy định phổ biến ở các nước phát triển, bối cảnh Việt Nam có tỷ lệ xe máy rất cao cần được xem xét.

Theo ông Đồng, một quy định quá cứng nhắc có thể khiến nhiều gia đình buộc phải chở con bằng xe máy thay vì đi ô tô, taxi, vô tình đẩy trẻ vào tình huống rủi ro cao hơn. Ông dẫn chứng kinh nghiệm từ Indonesia và Philippines, nơi quy định này đã làm tăng tỷ lệ phụ huynh chở con bằng xe máy lên đến 80%.

Do đó, đại biểu đề nghị trước mắt có thể loại trừ áp dụng quy định này đối với taxi và xe công nghệ.

Ông chỉ ra tính bất khả thi khi một xe taxi phải trang bị 4-5 loại ghế với kích thước khác nhau cho trẻ ở các độ tuổi, cũng như sự bất tiện cho hành khách phải mang theo ghế trong suốt hành trình.

Đặc biệt, quy định này sẽ tạo gánh nặng chi phí cho các gia đình có thu nhập thấp khi cần đưa con đi khám bệnh, bởi giá cước taxi có trang bị ghế trẻ em chắc chắn sẽ cao hơn. Vì những lý do này, ông đề nghị Ban soạn thảo cân nhắc loại bỏ quy định này trong giai đoạn hiện tại.

×