Giá điện 5 bậc: Mỗi tháng dùng bao nhiêu để né tiền điện giá cao?

Biểu giá điện rút gọn từ 6 bậc xuống 5 bậc hay 4 bậc… sẽ tối ưu?

Hiện từ tháng 3/2019 đến nay, giá điện bán lẻ sinh hoạt đã được áp dụng biểu giá 6 bậc theo Quyết định số 648/QĐ-BCT của Bộ Công Thương. Trong báo cáo xin ý kiến về phương án cải tiến cơ cấu biểu giá từ 6 bậc hiện hành xuống 5 bậc và 4 bậc cải tiến, Bộ Công Thương muốn phương án biểu giá điện 5 bậc được thông qua.

Theo đề xuất của Bộ Công Thương, biểu giá điện rút ngắn xuống 5 bậc sẽ tối ưu hơn so với biểu giá điện 6 bậc hiện hành hoặc biểu giá điện 4 bậc cải tiến. Sẽ khuyến khích việc sử dụng điện tiết kiệm, hiệu quả hơn, bên cạnh đó, mức tăng giá giữa các bậc là hợp lý, chênh lệch giữa bậc đầu và bậc cuối là 2 lần phù hợp với xu thế thế giới. 

Cụ thể, với hộ tiêu thụ 50 kWh điện sinh hoạt đầu tiên, cả 3 biểu giá trên đều có đơn giá chung giống nhau 1.678 đồng/ một kWh. Nhưng từ 51 kWh đến 100kWh bắt đầu có sự khác biệt. Tại đề xuất mới về biểu giá điện 5 bậc và 4 bậc cải tiến, Bộ Công Thương chỉ tính giá 1.678 đồng cho hộ tiêu thụ từ 51-100kWh tiếp theo, trong khi đó, tại biểu giá điện 6 bậc hiện hành, hộ tiêu thụ từ 51-100kWh là 1.734 đồng/kWh. Như vậy, đơn giá 6 bậc hiện hành đắt hơn 56 đồng/kWh so với đề xuất mới.

Với hộ tiêu thụ điện từ 101kWh/tháng đến 300 kWh/tháng, biểu giá điện 6 bậc hiện hành và đề xuất 5 bậc cải tiến, Bộ Công Thương lại chia thành 2 bậc khác nhau. Biểu giá 6 bậc hiện hành, hộ tiêu thụ điện từ 101-300kWh được Bộ Công Thương chia thành 2 biểu giá: Bậc 3 (từ 101 đến 200 kWh), đơn giá 2.014 đồng/kWh; Bậc 4 (từ 201 đến 300 kWh), đơn giá điện 2.536 đồng/kWh.

Với đề xuất biểu giá điện 5 bậc cải tiến, Bộ Công Thương cũng chia hộ sử dụng 101-300 kWh/tháng thành 2 bậc: Bậc 2 từ 101 kWh - 200 kWh, đơn giá 2.014 đồng/kWh (tương tự đơn giá bậc 3 biểu giá 6 bậc hiện hành); Từ 201 kWh đến 300 kWh được xếp trong biểu giá điện bậc 3 (từ 201 kWh đến 400kWh), đơn giá 2.536 đồng/kWh (tương tự đơn giá bậc 4 biểu giá điện 6 bậc hiện hành).

Trong khi đó tại đề xuất biểu giá điện 4 bậc cải tiến, Bộ Công Thương xếp chung vào bậc 2, đơn giá cao 2.163 đồng cho mỗi kWh ngay từ 101 kWh đến 300 kWh. 

Như vậy, đơn giá điện bậc 2, 3 của phương án 5 bậc cải tiến của Bộ Công Thương trùng với đơn giá điện bậc 3, 4 của biểu giá 6 bậc đang áp dụng, không làm thay đổi đơn giá hiện tại.

Trong khi đó, so với đề xuất biểu giá 4 bậc cải tiến, đề xuất biểu giá 5 bậc cải tiến của Bộ Công Thương tỏ ra tối ưu hơn về giá khi hộ sử dụng điện từ 101 kWh đến 200 kWh chỉ phải trả 2.014 đồng/kWh, rẻ hơn 149 đồng (so với đơn giá điện bậc 2 là 2.164 đồng/kWh trong biểu giá điện 4 bậc cải như đề xuất).

Ngược lại, ở đề xuất biểu giá rút gọn 5 bậc cải tiến, hộ tiêu dùng từ 201 kWh đến 300kWh được xếp bậc 3 (nhóm 201-400kWh), đơn giá 2.536 đồng/kWh, bằng với đơn giá bậc 4 của biểu giá điện 6 bậc hiện tại, nhưng lại tăng 373 đồng/kWh so với đơn giá bậc 2 của phương án biểu giá 4 bậc cải tiến (2.163 đồng/kWh).

Nếu thông qua đề xuất biểu giá điện 5 bậc cải tiến, sẽ không làm thay đổi cơ cấu tính giá điện so với biểu giá điện đang áp dụng. Tuy nhiên, so với biểu giá điện 4 bậc, sẽ làm tăng giá điện của hộ tiêu dùng từ kWh thứ 201 đến kWh thứ 300 so với đơn giá bậc 2, của đề xuất điện 4 bậc của Bộ Công Thương.

Tuy nhiên, so với biểu giá điện 6 bậc hiện tại và đề xuất biểu giá điện 4 bậc cải tiến, biểu giá điện 5 bậc có một ưu điểm là hộ gia đình sử dụng điện từ 301kWh đến 400kWh sẽ chỉ phải chịu đơn giá 2.536 đồng/kWh thay vì mức giá 2.834 đồng/kWh của biểu giá 6 bậc hiện hành và đơn giá 2.927 đồng/kWh của đề xuất biểu giá điện 4 bậc cải tiến.

Như vậy, với đơn giá có lợi thì hộ tiêu dùng điện từ 301-400kWh/tháng tại đề xuất biểu giá 5 bậc cải tiến sẽ có đơn giá rẻ hơn 298 đồng mỗi kWh (so với biểu giá điện 6 bậc hiện hành) và rẻ hơn 391 đồng mỗi kWh (so với đề xuất biểu giá điện 4 bậc).

Tuy nhiên, hộ tiêu dùng điện sử dụng từ mức 401kWh/tháng trở đi, biểu giá điện trong đề xuất 5 bậc có sự phân biệt rất rõ ràng so với 6 bậc. 

Với cách tính 6 bậc hiện hành, hộ sử dụng từ 401 kWh trở đi chỉ bị áp giá chung là 2.927 đồng (thuộc bậc điện thứ 6). Trong khi đó, đề xuất biểu giá điện 4 bậc, hộ sử dụng điện từ 401kWh/tháng - 700 kWh/tháng cũng chỉ bị áp đơn giá 2.927 đồng, tương tự như giá bậc 6 của biểu giá điện 6 bậc hiện hành.

Tại đề xuất biểu giá điện 5 bậc cải tiến, hộ sử dụng từ 401 kWh trở đi được phân thành 2 bậc (bậc 4 và 5) với đơn giá cao và rất chênh nhau. 

Bậc 4, hộ tiêu thụ điện từ 401 kWh đến 700kWh sẽ chịu đơn giá giá 3.020 đồng mỗi kWh, cao hơn 186 đồng/kWh so với biểu giá 6 bậc đang áp dụng và biểu giá 4 bậc cải tiến.

Bậc 5, hộ tiêu thụ điện từ 701 kWh/tháng trở đi, đơn giá trong biểu giá điện 6 bậc hiện hành không thay đổi chỉ như đơn giá đối với hộ sử dụng từ 401 kWh/tháng trở lên. Tại đề xuất biểu giá điện 4 bậc cải tiến, đơn giá hộ sử dụng điện từ 701 kWh/tháng trở đi (thuộc bậc 4) cũng chỉ 3.076 đồng/kWh.

Trong khi đó, tại đề xuất biểu giá điện 5 bậc cải tiến của Bộ Công Thương, đơn giá cho hộ tiêu dùng điện từ 701 kWh/tháng trở đi rất cao là 3.356 đồng/ kWh, cao hơn 429 đồng (so với đơn giá điện bậc cao nhất của biểu giá điện 6 hiện hành (bậc điện thứ 6 (2.927 đồng/kWh) và cao hơn 280 đồng so với đơn giá điện bậc 4 của đề xuất biểu giá 4 bậc cải tiến.

Như vậy, đối với hộ tiêu dùng nhiều điện từ 401 kWh/tháng trở lên, đề xuất biểu giá điện 5 bậc có tính khu biệt, phân loại cao hơn nhờ đơn giá cao hơn. Mục đích của Bộ Công Thương là thu được nhiều tiền hơn của hộ sử dụng nhiều điện.