Làng tỷ phú ở Tây Ninh: Mai vàng, thương hiệu của vùng Đồng Tháp Mười, Tây Ninh (Bài cuối)

Bước đi vững chắc từ cây mai vàng

Ngày hôm nay, xã Tân Tây không còn là vùng đất hoang ngập lũ năm xưa. Đứng giữa cánh đồng mai vàng bát ngát, nhìn những người nông dân hăng say chăm sóc từng gốc mai, mới thấy hết được sức mạnh của ý chí, của niềm tin vào một cuộc sống tốt đẹp hơn.

Lão nông kỳ cựu trong làng mai Tân Tây đang chăm sóc cho mai vàng trị giá gần một tỷ đồng. Ảnh: Thiên Long

Cây mai vàng - biểu tượng của ngày Tết Việt Nam - ở Tân Tây không chỉ rực rỡ sắc hoa, mà còn mang vị ngọt của sự no ấm, giàu sang mà bao thế hệ người dân nơi đây đã đổi bằng mồ hôi, nước mắt và cả tình yêu với đất.

Hoa mai vàng nở rộ là báo hiệu mùa xuân đang đến gần. Nhưng ở xã Tân Tây của tỉnh Tây Ninh mới, những cánh mai vàng không chỉ báo xuân, mà còn báo hiệu một mùa bội thu, báo hiệu một tương lai tràn đầy hy vọng cho vùng đất từng được gọi là “vùng trũng” của Đồng Tháp Mười.

Nơi đây, cây mai vàng đã làm nên sự nghiệp nhà nông, thay thế cây lúa, cây hoa màu để đưa người dân từ cảnh bần hàn đến ấm no, sung túc.

Cây mai vàng xòe cánh ngày Tết nguyên đán như báo hiệu mùa bội thu của làng nghề mai vàng. Ảnh: Thiên Long

Sự kiện quan trọng nhất, ngày 1/7, xã Tân Tây được sáp nhập với 2 xã Tân Đông, Thủy Tây liền kề nhưng cái tên Tân Tây vẫn giữ nguyên. Diện tích trồng mai trước đó gần 500 ha nay đã tăng lên trên 600 ha, những người nông dân bạc đầu có dịp ngồi lại hàn huyên, học tập, trao đổi cách chăm sóc rồi cùng nhau tìm thị trường để cho "hàng hóa độc lạ” đến với những người đam mê cả nước.

Ông Nguyễn Văn Hoàng, Trưởng ban đại diện làng mai Tân Tây nhớ lại, hơn ba thập kỷ trước, cái tên Tân Tây gắn liền với hình ảnh đồng nước mênh mông, phèn chua, mặn đắng. Người dân quanh năm trồng lúa, khoai mỡ, hoa màu,... nhưng hết mùa gặt lại đối diện với nghèo đói.

Hai nhà vườn ấp 4, xã Tân Tây trao đổi kinh nghiệm tại vườn mai ông Ơi. Ảnh: Thiên Long

“Ngày đó, bốn tháng mùa lũ nước tràn đồng, lúa vụ ba coi như mất trắng. Đất phèn thì ăn mòn rễ cây, nắng gió thổi khô mặt ruộng, còn mưa thì úng. Người ta gọi Đồng Tháp Mười là vùng bưng biền phèn mặn, nghe mà tủi thân”, ông Hoàng kể lại.

Những năm 1980 - 1990, chương trình “khai hoang, lấp kín Đồng Tháp Mười” bắt đầu. Những con người kiên trì lấp từng đoạn kênh, đắp từng mét đê, xả phèn, rửa mặn để cải tạo đất. Dần dần, cánh đồng hoang vắng muỗi kêu như sáo thổi, đỉa lội đầy như bánh canh trở nên màu mỡ hơn.

Nhưng cây lúa chỉ giúp dân đủ ăn, vẫn chưa thể làm giàu. Vùng đất này cần một cứu tinh. Và cây mai vàng đã đến, gieo vào lòng người những hạt giống hy vọng.

Cây mai vàng đến Tân Tây như một cơ duyên. Ban đầu, chỉ vài hộ dân trồng thử trên đất lúa đã cải tạo. Những liếp mai nhỏ, trồng rải rác ven Quốc lộ 62. Người dân khi đó còn e dè: “Không biết mai chịu nổi đất phèn không? Chăm sao cho nó ra hoa đúng Tết?” Nhưng rồi, những cây mai đầu tiên trổ bông vàng rực, đứng vững qua mấy mùa nước nổi, khiến cả làng ngạc nhiên và hồ hởi.

Nhiều nông dân ngoài tỉnh đến làng mai Tân Tây để mua cây về trồng. Ảnh: Thiên Long

Theo ông Huỳnh Văn Thủy – nghệ nhân mai vàng nổi tiếng, trồng mai cực hơn trồng lúa trăm lần. Cây phải 4-5 năm mới bắt đầu cho thu nhập, đòi hỏi kiên trì chăm sóc, tạo dáng, xử lý ra hoa đúng thời điểm. Nhưng đã qua giai đoạn đó, cây sẽ "hái ra tiền". Có cây giá vài triệu, vài chục triệu, thậm chí trăm triệu hay cả tỷ đồng.

Hiện tại, người đi trên Quốc lộ 62 hay rẽ vào nhánh đường vào thôn của Tân Tây khá ngỡ ngàng khi thấy xã khoác lên mình một diện mạo hoàn toàn mới. Nhà cửa khang trang mọc lên san sát, đường bê tông phẳng lì, ô tô chạy tận cửa. Nhiều gia đình đã thoát cảnh nghèo, vươn lên thành những “đại gia” nơi cánh đồng hoang ngày nào.

Chứng minh điều này, từ 20.000m² đất lúa, gia đình ông Trần Văn Ơi đã cải tạo thành vườn mai hơn 1.000 gốc. “Trồng lúa cực mà lời ít. Trồng mai tuy vất vả hơn nhưng đổi đời. Chỉ cần 1ha mai trưởng thành có thể đem về vài tỷ đồng mỗi năm. Nhờ cây mai, nhà tôi có của ăn của để, con cái học hành tử tế”, ông Ơi cười tươi.

Tiềm năng khu du lịch sinh thái làng mai Tân Tây

Hiện xã Tân Tây có gần 600 ha mai, chiếm 40% diện tích đất toàn xã. Mai tập trung ven sông Vàm Cỏ Tây, thuận tiện vận chuyển bằng đường thủy. Những gốc mai cổ thụ bán có giá hàng trăm triệu, cả tỷ đồng không còn hiếm. Cây mai không chỉ mang lại lợi ích kinh tế, mà còn trở thành “thương hiệu” giúp Tân Tây vươn ra thị trường cả nước.

Vào tháng 3, 4 hằng năm - mùa cao điểm bán sỉ - thương lái từ miền Trung, miền Bắc đổ về mua cả liếp mai. Xe tải lớn nối đuôi nhau chờ “ăn hàng” ở ngã ba làng. Dưới kênh, hàng chục vỏ lãi, xuồng máy đầy ắp mai cập bờ liên tục.

Năm 2024, UBND tỉnh Long An (cũ) nay là Tây Ninh đã phê duyệt Đề án phát triển làng nghề trồng mai xã Tân Tây gắn với phát triển du lịch đến năm 2030. UBND xã quyết định thành lập hợp tác xã mai để người dân hỗ trợ nhau về kỹ thuật, liên kết tiêu thụ, cùng hướng đến mục tiêu làm du lịch.

Nguyên Bí thư Tỉnh ủy Long An Nguyễn Văn Được - nay là Chủ tịch UBND TPHCM) cũng đã đặt hàng các chuyên gia xây dựng sản phẩm du lịch hoàn chỉnh gắn với làng mai Tân Tây.

Tỉnh Long An (cũ) tạo mọi điều kiện thuận lợi để các thành phần kinh tế tham gia đầu tư phát triển du lịch, đặc biệt ưu tiên phát triển du lịch sinh thái gắn với làng mai Tân Tây. Nhờ đó, làng nghề trồng mai xã Tân Tây xây dựng các điểm du lịch nông thôn. Năm 2025 có 10 hộ và đến năm 2030 có ít nhất 20 hộ tham gia chuỗi sản phẩm dịch vụ du lịch tại làng nghề với các dịch vụ như lưu trú, câu cá, làm mai kiểng, đờn ca tài tử, ăn uống, xe, xuồng chở khách, chụp ảnh,...

Chủ vườn Huỳnh Văn Thủy (ấp 4, xã Tân Tây), cho biết nông dân trồng mai Tân Tây đã biết cách xử lý để cây mai nở hoa quanh năm. Nếu làm du lịch sinh thái, cả làng mai sẽ rực rỡ bốn mùa. Ông đã tận dụng vườn trồng mai sẵn có phát triển du lịch nông thôn có tên "Ba Thủy Trăm Điều Mai". Đây là mô hình dịch vụ du lịch đầu tiên tại làng mai Tân Tây.

Cách kết hợp hài hòa giữa cảnh quan sinh thái thiên nhiên hiện hữu, xây dựng các sản phẩm trải nghiệm gắn với khai thác các giá trị tự nhiên, văn hóa cộng đồng, đời sống sinh hoạt và sản xuất của người dân trong làng nghề bước đầu thành công.

Nghề trồng mai vàng hiện phát triển nhanh sang nhiều xã lân cận, đồng thời vượt sang bên kia sông Vàm Cỏ Tây để tới bà con đang thay đổi cây trồng trên đất nông nghiệp ít hiệu quả.

Làng mai Tân Tây tới đây sẽ sớm mở rộng ra cả vùng Đồng Tháp Mười, biến “cánh đồng hoang” ngày nào thành khu du lịch sinh thái. Câu chuyện của làng mai Tân Tây không chỉ là câu chuyện về một loại cây trồng, mà là câu chuyện về sự kiên cường, sáng tạo và khát vọng đổi đời của người nông dân Tây Ninh ngày nay.

×