Đăng nhập/ Đăng ký
| 
Bình luận
0
Ông là vị Trạng nguyên thứ 13 của nước ta và là Trạng nguyên thứ 5 của triều Hậu Lê. Vũ Tuấn Chiêu nguyên quán làng Xuân Lôi, xã Cổ Da, huyện Tây Chân (nay thuộc xã Nam Hùng, huyện Nam Trực, tỉnh Nam Định), quê mẹ tại xã Nhật Chiêu, huyện Quảng Đức, phủ Phụng Thiên (nay thuộc phường Nhật Tân, quận Tây Hồ, Hà Nội)...
Người vợ hiền và lời khích lệ “nước chảy đá mòn - có chí thì nên”
Theo gia phả dòng họ Vũ ghi chép lại, năm 6 tuổi cha mất sớm, nhà nghèo, họ hàng thân thích không còn ai. Do cuộc sống khó khăn, mẹ của Vũ Tuấn Chiêu phải đưa con về quê ngoại ở ngoại thành Thăng Long sinh sống.
Mấy năm sau, mẹ qua đời, Vũ Tuấn Chiêu lại trở về quê nội, làng Xuân Lôi, xã Cổ Da, huyện Tây Chân (nay thuộc xã Nam Hùng, huyện Nam Trực, tỉnh Nam Định).
Tại đây, ông kết hôn với người con gái có tên Nguyễn Thị Chìa. Là người nết na, bà Chìa không quản vất vả, chăm chỉ ruộng đồng, vừa phụng dưỡng cha già, vừa nuôi chồng ăn học. Thế nhưng, Vũ Tuấn Chiêu tuy mặt mũi khôi ngô nhưng học hành lại “tối dạ”.
Quang cảnh lễ hội chợ Viềng tại huyện Nam Trực, Nam Định.
Hơn 10 năm đèn sách, tuổi đã ngoài tứ tuần, đường học của ông vẫn không tiến bộ. Trong một lần bà Chìa gánh gạo đến cho chồng, thầy giáo đã gọi người vợ lại để trả chồng về. Thầy bảo rằng: “Tuấn Chiêu tuổi đã nhiều, học hành lại chẳng hơn gì, nay thầy cho chồng con về làm ruộng, giúp đỡ việc nhà cho con đỡ vất vả”.
Thấy thầy có ý kiên quyết, hai vợ chồng bèn thu xếp quần áo, sách vở quang gánh về nhà. Đến đầu làng Xuân Lôi, vợ chồng đặt gánh nghỉ ngơi dưới gốc cây cổ thụ, bên bờ sông có cây cầu đá bắc qua. Trong lúc nghỉ ngơi, Tuấn Chiêu xuống sông tắm, thấy cột đá chân cầu mòn vẹt, bèn hỏi vợ. Nàng Chìa đáp rằng “Cột đá phía dưới do nước chảy lâu ngày đã làm mòn. Đá là vật rắn, nước là vật mềm, nhưng do nước cứ chảy lâu ngày làm đá cũng phải mòn. Việc học hành cũng vậy, phải kiên trì chăm chỉ, có chí ắt sẽ làm nên nghiệp lớn”.
Nghe xong, Tuấn Chiêu "chợt tỉnh", bèn bảo vợ về làng, còn mình quẩy gánh trở lại nơi trọ học. Thấy Tuấn Chiêu trở lại, thày đã nản nhưng vẫn thử ra vế đối và bảo Tuấn Chiêu đối được sẽ nhận lại vào học:
"Lác đác mưa sa làng Hạ Vũ".
Tuấn Chiêu ứng khẩu đối ngay:
"Ầm ì sấm động đất Xuân Lôi ".
Thấy vế đối vừa hay lại vừa như báo hiệu một điều gì đó, thầy lấy làm mừng và nhận lại trò Tuấn Chiêu vào học.
Từ đó, Tuấn Chiêu càng ham học, học đâu nhớ đó. Năm ông gần 50 tuổi thì vợ qua đời, để lại một người con trai. Tuấn Chiêu cùng con trở lại quê mẹ ở làng Nhật Chiêu để tiện việc học hành, thi cử.
Đình Xuân Lôi - Đền thờ Trạng nguyên Vũ Tuấn Chiêu tại xã Nam Hùng, huyện Nam Trực, tỉnh Nam Định. Vũ Tuấn Chiêu là Trạng nguyên thứ 13 của Việt Nam và là Trạng nguyên thứ 5 của vương triều nhà Hậu Lê.
Theo bia tiến sỹ khoa thi 1475 tại Quốc Tử Giám, khoa thi Ất Mùi niên hiệu Hồng Đức 6 dưới triều Vua Lê Thánh Tông (1442 - 1497). Khoa thi, có tới hơn 3.000 thí sinh, lấy đỗ 43 người.
Đến ngày 11 tháng 5, nhà vua “ngự điện Kính Thiên, thân ra đề văn sách, hỏi về đạo vua tôi ngày xưa để chọn thứ bậc”.
Đây là khoa thi thứ năm được tổ chức thời Vua Lê Thánh Tông. Sau kỳ Điện thí, nhà vua chọn đủ Tam khôi: Trạng nguyên là Vũ Tuấn Chiêu 49 tuổi, ông người huyện Quảng Đức, phủ Phụng Thiên (nay thuộc phường Nhật Tân, quận Tây Hồ.
Nguyên quán xã Cổ Lôi, huyện Tây Chân, nay là thôn Xuân Lôi, xã Nam Hùng, huyện Nam Trực, tỉnh Nam Định). Vũ Tuấn Chiêu sau làm quan đến chức Lại bộ Tả thị lang. Hiện nay, tại xã Nam Hùng, huyện Nam Trực còn đền thờ ông.
Trở lại bài thi của ông, thời Vua Lê Thánh Tông việc thi cử rất thịnh đạt. Lê Thánh Tông được coi là nhà văn hóa kiệt xuất của nước Việt, vốn là vị vua ưa chuộng văn học nên ông rất quan tâm đến việc khoa cử.
Đây được coi là thời kỳ nhà nước Lê sơ tuyển chọn và sử dụng nhân tài chủ yếu thông qua thi cử. Sử cũ cho hay, tại kỳ thi Đình, đề thi năm đó Vua Lê Thánh Tông hỏi các sĩ tử về phương kế làm cho binh mạnh và biện pháp khiến cho dân giàu. Trong bài văn sách của mình, Vũ Tuấn Chiêu đưa ra các kiến giải của mình một cách sâu sắc về những điều mà vua hỏi.
Trong đó ông cho rằng: “Binh mạnh thì trong nước yên ổn, bên ngoài thần phục, nước sẽ vững như bàn thạch.
Dân giàu thì lễ nghĩa được thi hành, giáo hóa cũng theo đó trở nên tốt đẹp”, mà muốn cho binh mạnh phải chọn tướng giỏi và nên “dùng nhà Nho để cai quản việc quân thì quân sẽ mạnh”, những nhà Nho đó không chỉ học rộng văn hay, thông kinh bác sử mà phải có lòng dũng khí, cố gắng quên mình.
Còn muốn dân giàu thì cũng cần “dùng Nho để chăn dân, nhưng phải dùng kẻ Nho có phẩm chất, có tác dụng. Giảm bỏ kẻ ăn không, bớt chi tiêu phung phí, thực hành chế độ tiết kiệm để của cải sinh sôi, muôn họ giàu có. Vậy lo gì nước không giàu”.
Gia phả bản gốc họ Vũ ở Nhật Tân (trong đó có ghi chép lại bàn văn sách của Trạng nguyên Vũ Tuấn Chiêu). (Ảnh trong bài: PV)
Tuy chỉ tập trung mấy chục năm nơi “cửa Khổng sân Trình” nhưng quan điểm của Vũ Tuấn Chiêu lại có tầm nhìn lớn, kế thừa chính sách “thân dân”, lựa chọn, sử dụng người hiền tài của các triều đại Lý Trần thuở trước, lấp lánh đằng sau là những tư tưởng tiến bộ, thể hiện sự uyên bác và bề dày kinh nghiệm thực tế trong đời sống.
Về sau, ông làm quan đến chức Lại bộ Tả thị lang. Triều đình truy phong là “Tuấn lương Quang ý tôn thần”, sau gia tặng thêm làm “Dực bảo Trung hưng, Linh phù tôn thần”. Hiện nay tại nhà thờ chính của Vũ Tuấn Chiêu ở xã Nam Hùng, huyện Nam Trực, tỉnh Nam Định vẫn còn lưu giữ được tấm bia đá ghi hành trạng và 17 đôi câu đối ca ngợi sự thành đạt và công lao của ông đối với dân với nước.
Trong đó có câu: “Hồng Đức văn chương khôi nhất giáp/Xuân Lôi trở đậu lịch thiên thu”.
Nghĩa là: “Đời Hồng Đức văn chương nêu nhất giáp/Đất Xuân Lôi thờ cúng nghìn thu”.
Tư tưởng của Trạng nguyên Vũ Tuấn Chiêu về "Binh mạnh" và "Dân giàu" không chỉ có giá trị lịch sử mà còn mang tính thời sự sâu sắc.
Đó là tầm nhìn chiến lược của một nhà chính trị, nhà văn hóa lớn về mối quan hệ biện chứng giữa sức mạnh quân sự và sự thịnh vượng của đất nước.
Những kiến giải của ông vẫn còn nguyên giá trị cho đến ngày nay, đặc biệt trong bối cảnh Đảng và Nhà nước ta đang đẩy mạnh sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, vì mục tiêu… "dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh".
Mộ của Trạng nguyên Vũ Tuấn Chiêu ở phường Nhật Tân, quận Tây Hồ, TP Hà Nội (quê ngoại của ông).
Chia sẻ với chúng tôi, ông Vũ Tiến Duật - Phó Chủ tịch UBND huyện Nam Trực (tỉnh Nam Định) cho biết, Nam Trực là một vùng đất đậm đặc về các di tích lịch sử văn hóa.
Hiện nay trên địa bàn huyện có 240 di tích trong danh mục kiểm kê, trong đó có 82 di tích lịch sử văn hóa đã được xếp hạng bao gồm: 1 di tích lịch sử văn hóa cấp quốc gia đặc biệt, 14 di tích cấp quốc gia, 67 di tích cấp tỉnh; 1 di sản văn hóa phi vật thể được ghi danh.
Việc trùng tu, tôn tạo, gìn giữ các di tích luôn được các cấp ủy đảng, chính quyền các cấp từ huyện đến cơ sở quan tâm. Hàng năm, Ban quản lý các di tích huyện tiến hành kiểm kê và xây dựng kế hoạch huy động các nguồn lực để trùng tu, tôn tạo các di tích trên địa bàn.
Hiện nay, nguồn kinh phí để thực hiện trùng tu tôn tạo các di tích chủ yếu là do Nhân dân địa phương đóng góp và huy động từ các người con xa quê hương. Vì vậy, việc gìn giữ, trùng tu, tôn tạo các di tích còn hạn chế.
Hàng năm, chính quyền địa phương và Nhân dân duy trì tổ chức các lễ hội truyền thống không chỉ là tri ân công đức của các bậc tiền nhân đã có công với đất nước mà còn nhằm duy trì và phát huy các nét đẹp văn hóa truyền thống.
Qua đó, tạo sự gắn kết trong cộng đồng dân cư, góp phần quan trọng vào việc bảo tồn các giá trị tốt đẹp của dân tộc và góp phần thúc đẩy phát triển du lịch…
5 Trạng nguyên nổi tiếng đất Nam Định
Nam Định là vùng đất nổi tiếng về truyền thống hiếu học và là nơi sản sinh ra nhiều bậc nhân tài cho đất nước. Trong đó, có 5 vị Trạng nguyên đã có những đóng góp to lớn cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc qua các thời kỳ.
1. Trạng nguyên Nguyễn Hiền (1235 - 1255), quê quán: xã Nam Thắng, huyện Nam Trực. Ông đỗ Trạng nguyên năm 12 tuổi, được mệnh danh là "Trạng nguyên thần đồng" của nước Việt; ông là nhà ngoại giao tài ba, từng được cử đi sứ nhà Minh, có nhiều đóng góp trong việc xây dựng và củng cố chính quyền nhà Trần.
2. Trạng nguyên Đào Sư Tích (1350 - 1396), quê quán: thị trấn Cổ Lễ, huyện Trực Ninh. Ông đỗ Trạng nguyên năm 28 tuổi.
3. Trạng nguyên Lương Thế Vinh (1441 - 1496), quê quán: xã Liên Bảo, huyện Vụ Bản. Ông đỗ Trạng nguyên năm 23 tuổi đời Vua Lê Thánh Tông. Là nhà toán học, nhà thiên văn học, nhà âm nhạc học, nhà thơ, nhà giáo dục thời Lê sơ. Có nhiều đóng góp trong việc phát triển khoa học, kỹ thuật và giáo dục của đất nước.
4. Trạng nguyên Vũ Tuấn Chiêu (1423 - ?), quê quán: xã Nam Hùng, huyện Nam Trực. Ông đỗ Trạng nguyên ngoài 50 tuổi, là nhà chính trị, nhà ngoại giao, nhà văn, nhà thơ. Ông có nhiều đóng góp trong việc xây dựng và củng cố chính quyền nhà Lê.
5. Trạng nguyên Trần Văn Bảo (1524 - 1611), quê quán: xã Hồng Quang, huyện Nam Trực. Ông đỗ Trạng nguyên năm 27 tuổi, ông là nhà chính trị, nhà ngoại giao. Làm quan đến chức Thượng thư, ông có nhiều đóng góp cho đất nước thời nhà Mạc Phúc Nguyên.
Những vị Trạng nguyên này không chỉ là niềm tự hào của người dân Nam Định mà còn là biểu tượng cho tinh thần hiếu học, ý chí vươn lên của dân tộc Việt Nam.
Tại Biên bản mở thầu, gói thầu xuất hiện những cái tên lớn tham dự như Tự Lập, Tổng Công ty xây dựng Trường Sơn, Vinaconex hay Hòa Hiệp.
Chia sẻ
Tính đến thời điểm này, hơn 30 trường đã công bố mức điểm xét tuyển theo phương thức xét điểm thi đánh giá năng lực, đánh giá tư duy…
Chia sẻ
Tới đây, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng sẽ trình sửa đổi, bổ sung quy định tại khoản 1, Điều 193 Luật Các TCTD hiện hành để điều chuyển thẩm quyền quyết định việc cho vay đặc biệt của NHNN. Theo đó, NHNN quyết định cho vay đặc biệt (có hoặc không có tài sản bảo đảm) đối với tổ chức tín dụng; lãi suất cho vay đặc biệt của NHNN là 0%/năm.
Chia sẻ
Phòng CSGT Công an TP.HCM (PC08), thông báo kế hoạch điều chỉnh tổ chức giao thông tại một số tuyến đường trung tâm thành phố nhằm phục vụ giải chạy đêm “Ho Chi Minh City Night Run”, diễn ra từ đêm 17 đến rạng sáng 18/5.
Chia sẻ
Từ ngày chuyển sang VinFast VF 7, chị Hương Giang cảm thấy những chuyến đi xa trở nên hứng khởi hơn bao giờ hết vì trải nghiệm vận hành thú vị, an toàn và không tốn một đồng nhiên liệu.
Chia sẻ
Từ loại thịt này có thể chế biến thành nhiều món ngon khác nhau như luộc, kho, nấu cháo, phở…, món nào cũng thơm ngon, hấp dẫn.
Chia sẻ
Hơn 10 năm trồng nấm sạch, anh Mai Văn Hưng, Tổng Giám đốc Công ty cổ phần Nấm Tốt Nameco đã phát triển “Nấm Tốt” thành thương hiệu nấm hữu cơ có tiếng trên toàn quốc, sản xuất nấm thân thiện với môi trường, năm thu hàng chục tỷ đồng.
Chia sẻ
Giải trình về dự án Luật Năng lượng nguyên tử đang lấy ý kiến, trình Quốc hội thông qua, Bộ trưởng Bộ KH&CN Nguyễn Mạnh Hùng mạnh mạnh đến chủ trương xây dựng và ứng dụng điện hạt nhân, năng lượng nguyên tử cho mục đích hoà bình, dân sự.
Chia sẻ
Clip ghi lại hiện trường vụ sạt lở đất kinh hoàng ở Sa Pa, Lào Cai. Một người phụ nữ không may thiệt mạng, cảnh tượng đau lòng khiến người xem bàng hoàng.
Chia sẻ
Tổng thống Brazil Luiz Inácio Lula da Silva, người không thể gặp trực tiếp Tổng thống Nga Vladimir Putin tại Moscow vào ngày 14/5, đã điện thoại kêu gọi ông tham gia đàm phán với Ukraine tại Istanbul vào ngày 15/5, Reuters đưa tin, trích dẫn thông tin từ văn phòng của ông Lula.
Chia sẻ
Chương trình nghệ thuật đặc biệt “Người là Hồ Chí Minh” với sự hội tụ của nhiều gương mặt nghệ sĩ nổi tiếng như NSƯT Hoàng Tùng, Viết Danh, Hoà Minzy, Anh Tú… vào tối 18/5 tại Quảng trường Ba Đình, Hà Nội.
Chia sẻ
Xem trận đấu giữa CLB CAHN vs Buriram United, chúng ta thấy bóng dáng trận đấu của 2 ĐTQG, nó có diễn ra khá giống với kiểu thường thấy khi ĐT Việt Nam đá với ĐT Thái Lan...
Chia sẻ
Sáng 15/5, tại Trường THCS Lương Định Của, TP Thủ Đức, TP.HCM, một nữ sinh lớp 7 đã bị ngã từ khu vực tầng 1 trong khuôn viên nhà trường, hiện đang được cấp cứu và theo dõi tích cực.
Chia sẻ
Ông Wolfgang Ischinger, chủ tịch Hội nghị An ninh Munich, nói với báo Anh Financial Times rằng Mỹ đã không thể buộc Nga nhanh chóng ngừng bắn với những điều khoản bất lợi.
Chia sẻ
Cùng với rắn, rết, chuột, bọ cạp là loài động vật hoang dã thường xuất hiện nhiều vào đầu mùa mưa ở nước ta. Sau các trận mưa rào, bọ cạp thường hay bò lên các vị trí khô ráo, trong đó có nhà ở của người dân...
Chia sẻ
Dù đã bị Bộ Y tế yêu cầu thu hồi do vi phạm, nhiều loại mỹ phẩm và thực phẩm chức năng vẫn tràn lan trên sàn thương mại điện tử, gây lo ngại về hiệu quả kiểm soát và an toàn sức khỏe người tiêu dùng.
Chia sẻ
Hiếu Văn Đế Thác Bạt Hoằng (467 – 499) là một vị hoàng đế được đánh giá là thông minh, tài giỏi, có tham vọng mở rộng bờ cõi mạnh mẽ. Tuy nhiên, ít ai biết rằng, vị hoàng đế này cũng là một người bất hạnh, khi bị chính vợ mình phản bội trong lúc bản thân chinh chiến phương xa.
Chia sẻ
Trong dịp kỷ niệm 70 năm Ngày Giải phóng Hải Phòng và Lễ hội Hoa Phượng đỏ 2025, Công ty TNHH MTV Môi trường đô thị Hải Phòng đã triển khai các biện pháp tăng cường bảo đảm vệ sinh môi trường, cảnh quan đô thị thành phố.
Chia sẻ
Tại phần thủ tục, thư ký phiên toà thông báo, hầu hết những người tham gia tố tụng khác đều vắng mặt tại phiên toà và có đơn xin xét xử vắng mặt. 4 luật sư bào chữa cho bị cáo Lê Thanh Vân được thư ký thông báo vắng mặt không có lý do. Các bị cáo từ chối các luật sư bào chữa được toà án chỉ định.
Chia sẻ
Sẽ có 4 mức tiền trợ cấp hưu trí và trợ cấp xã hội dành cho người cao tuổi, mức cao nhất là 1,5 triệu đồng/tháng và mức thấp nhất là 500.000 đồng/tháng.
Chia sẻ
CLB CAHN đã có trận hòa 2-2 khá đáng tiếc trước Buriram tại chung kết lượt đi ASEAN Club Championship 2024/2025 và các CĐV tỏ ra rất khó hiểu về quyết định rút 2 ngoại binh Leo Artur và Alan ra sân trong hiệp hai của HLV Polking.
Chia sẻ
Sáng 15/5, Tổng Bí thư Tô Lâm cùng đoàn công tác Trung ương làm việc với Ban Thường vụ Tỉnh ủy Nghệ An về tình hình, kết quả thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII, Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XIX và một số nhiệm vụ trọng tâm năm 2025.
Chia sẻ
Sáng 14/5, tại xã Phú Đô (huyện Phú Lương, tỉnh Thái Nguyên) đã diễn ra hội thảo đánh giá hiệu quả bước đầu và định hướng phát triển mô hình trồng ớt J Xanh, mở ra cơ hội liên kết sản xuất và tiêu thụ bền vững cho bà con nông dân trên địa bàn.
Chia sẻ
Tập đoàn tài chính toàn cầu Warburg Pincus và VinaCapital sẽ được lãnh đạo Bà Rịa - Vũng Tàu hỗ trợ tối đa trong việc thực hiện khoản đầu tư mới trị giá 1 tỷ USD tại Dự án Hồ Tràm.
Chia sẻ
Chính phủ đề xuất, các văn bản do cấp huyện ban hành trước khi sắp xếp bộ máy vẫn tiếp tục có hiệu lực trong phạm vi địa giới của huyện đó cho đến khi cấp xã mới ra quyết định bãi bỏ hoặc thời hạn tối đa đến 1/3/2027.
Chia sẻ
Lễ cung rước Xá Lợi Đức Phật Thích Ca từ chùa Quán Sứ (Hà Nội) về chùa Tam Chúc (Hà Nam) sẽ được tổ chức theo nhiều chặng, kéo dài từ sáng đến đầu giờ chiều 17/5.
Chia sẻ
Cựu Tổng thống Uruguay José Mujica – người được cả thế giới biết đến với lối sống giản dị. Ông được cho là tổng thống "nghèo nhất thế giới".
Chia sẻ
Với hành vi đốt rơm rạ sau thu hoạch gây ô nhiễm môi trường, nhiều người dân trên địa bàn TP.Huế đã bị xử phạt vi phạm hành chính. Nhằm xử lý triệt để tình trạng này, UBND TP.Huế giao Sở Nông nghiệp và Môi trường làm đầu mối tiếp nhận thông tin phản ánh qua ứng dụng Hue-S và đường dây nóng, kịp thời phát hiện, ngăn chặn và xử lý các vụ đốt rơm rạ gây ô nhiễm môi trường.
Chia sẻ
Giá vàng hôm nay 15/5 trong nước đã có sự điều chỉnh, khi giá vàng thế giới về dưới mốc tâm lý 3.200 USD/ounce. Tuy nhiên, giá vàng miếng SJC vẫn đang cao hơn giá vàng thế giới hơn 19,5 triệu đồng/lượng. Còn vàng nhẫn "đắt hơn" giá vàng thế giới khoảng 16 triệu đồng/lượng.
Chia sẻ
Sáng 15/5, trên địa bàn phường Cầu Mây, thị xã Sa Pa, tỉnh Lào Cai đã xảy ra một vụ sạt lở đất vùi lấp ngôi nhà khiến một người phụ nữ tử vong.
Chia sẻ
Tin tức 
Thế giới 
Nhà nông 
Hội và Cuộc sống 
Kinh tế 
Thể thao 
Văn hóa - Giải trí 
Xã hội 
Bạn đọc 
Nhà đất 
Media 
Chuyển động Sài Gòn 
Pháp luật 
Dân Việt trò chuyện 
Gia đình 
Đông Tây - Kim Cổ 
Hà Nội hôm nay 
Radio Nông dân 
Doanh nghiệp 
Thiên Kim-Trung Nghĩa 
