TP.HCM quyết liệt chống khai thác IUU, giải quyết hiệu quả cảnh báo thẻ vàng của Liên minh châu Âu

Tàu cá TP.HCM tắt thiết bị giám sát hành trình để... đánh bắt xa bờ (?)

Thời gian gần đây, trong quá trình giám sát thiết bị giám sát hành trình (VMS) tàu cá TP.HCM hoạt động trên biển. Tổ trực giám sát VMS nhận thấy có sự đột biến số lượng lớn tàu cá TP.HCM hành nghề lưới kéo di chuyển ra vùng biển miền Trung và phía bắc để hoạt động.

Cụ thể: Tín hiệu VMS thể hiện di chuyển ra Thọ Quang, TP. Đà Nẵng. Tuy nhiên, khi ra đến khu vực bờ biển Thọ Quang, thì các thiết bị VMS đa số không còn tín hiệu. Hơn nữa, theo dõi trên hệ thống VMS gần đây, số lượng tàu cá TP.HCM vượt ranh giới tại vùng vịnh Bắc Bộ gia tăng...

Từ các thay đổi đột biến trên, Chi cục Thủy sản và Kiểm ngư nhận định, số lượng tàu cá hành nghề lưới kéo này có dấu hiệu tắt thiết bị VMS, nhằm qua mặt cơ quan chức năng để đi hoạt động khai thác bất hợp pháp tại vùng biển nước ngoài.

Trước tình hình này, UBND TP.HCM đã kiến nghị Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Bộ Quốc phòng, tăng cường tàu tuần tra tại vùng biển vịnh Bắc Bộ giáp ranh với vùng biển Trung Quốc. Mục đích chặn kịp thời các tàu cá TP.HCM, nếu có ý định đi khai thác bất hợp pháp tại vùng biển nước bạn. Đồng thời, kiểm tra bắt giữ và xử lý nghiêm các tàu cá TP.HCM có hành vi khai thác bất hợp pháp tại vùng biển nước ngoài.

Hiện các cơ quan chức năng TP.HCM đang điều tra 3 tàu cá (2 tàu cá của TP.HCM, 1 tàu cá của Gia Lai) vi phạm vùng biển nước ngoài từ năm 2024 đến nay.

Đáng chú ý, TP.HCM cũng xử lý nghiêm các tàu cá tháo, gửi thiết bị giám sát hành trình tàu cá (VMS) sang tàu cá khác. Từ năm 2024 đến nay, các lực lượng chức năng đã điều tra, khởi tố 4 vụ án tháo gửi thiết bị giám sát hành trình tàu cá. Kết quả toà án đã xử lý xong 3 vụ án, 1 vụ án đang tiến hành điều tra.

Nổi bật là vụ chủ tàu cá BV-93269-TS, bị lực lượng chức năng Đài Loan bắt giữ cùng 11 thuyền viên, vào ngày 12/5/2025. Vì tàu vượt qua đường giới tuyến vào tác nghiệp trong vùng biển của Đài Loan. Ngày 20/5/2025, chủ tàu BV-93269-TS đã nộp phạt 1 triệu Đài tệ (tương đương khoảng 33.000 USD) và được phóng thích trên biển.

Ngày 5/7/2025, tàu đã về bờ và neo đậu tại khu vực xã Long Hải, TP.HCM. Hiện Ban chỉ huy Bộ đội Biên phòng thành phố đang phối hợp các lực lượng chức năng xác minh, xử lý theo quy định của pháp luật liên quan đến hành vi trên.

Tương tự,  vụ án "Cản trở hoạt động của mạng máy tính, mạng viễn thông, phương tiện điện tử" liên quan việc tàu cá BV-4053-TS lưu giữ 6 thiết bị VMS của tàu cá khác.

Vụ án "Cản trở hoặc gây rối loạn hoạt động của phương tiện điện tử” liên quan vụ 4 tàu cá BV97057-TS, BV-97978-TS, BV-97607-TS, BV-5705-TS tháo gửi, nhận giữ thiết bị VMS trên biển. Vụ tàu cá của Bình Thuận (có số đăng ký BTh-89576-TS) giữ 19 thiết bị VMS của tàu cá khác tại khu vực biển gần Côn Đảo phát hiện ngày 19/4/2024. Công an tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu (cũ) đã ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với 26/26 chủ tàu, thuyền trưởng có 39 hành vi vi phạm, với tổng số tiền phạt trong vụ việc là 576 triệu đồng…

1.001 kiểu vi phạm của tàu cá TP.HCM đánh bắt xa bờ

Chưa hết, các cơ quan chức năng TP.HCM còn phải xử lý không ít tàu cá mất kết nối giám sát hành trình. Từ đầu năm 2025 đến ngày 13/8/2025, phát hiện 21 tàu cá mất kết nối giám sát hành trình trên 10 ngày trên biển. Trong đó, xử lý xong 17 tàu (xử phạt 3 tàu cá với tổng số tiền 75 triệu đồng, không xử phạt vi phạm hành chính 14 tàu do thiết bị GSHT bị oxy hóa, tàu vào bờ trước 10 ngày, tàu có báo vị trí theo quy định, tàu chìm..).

Từ đầu năm đến nay đã phát hiện 658 tàu mất kết nối từ 6 giờ đến dưới 10 ngày. Trong đó, xử phạt vi phạm hành chính 3 tàu với tổng số tiền 82,5 triệu đồng; đã xác minh, không xử lý vi phạm hành chính 585 tàu (do tàu chủ tàu/thuyền trưởng thực hiện báo cáo vị trí tàu theo quy định hoặc tàu đã có tín hiệu lại theo quy định; tiếp tục điều tra, xác minh, xử lý 70 tàu). Ngoài ra, từ đầu năm 2025 đến nay, người ta còn phát hiện có 3 tàu vượt ranh giới trên biển Việt Nam – Trung Quốc.

Từ ngày 1/1/2024 đến 13/8/2025, các cơ quan có thẩm quyền của tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu (nay là TP.HCM) đã phát hiện và xử lý 403 hành vi vi phạm trong lĩnh vực thủy sản. Đã ban hành 403 quyết định xử phạt vi phạm hành chính với tổng số tiền hơn 8,3 tỷ đồng.

Tính riêng từ đầu năm 2025 đến ngày 13/8/2025, các cơ quan có thẩm quyền TP.HCM đã phát hiện và xử lý 114 hành vi vi phạm trong lĩnh vực thủy sản. Đã ban hành 114 quyết định xử phạt vi phạm hành chính với tổng số tiền hơn 2 tỷ đồng.

Phó Chủ tịch UBND TP.HCM Bùi Minh Thạnh cho biết: "Thành phố đã bố trí nhân sự có chuyên môn, nghiệp vụ và trang bị đầy đủ trang thiết bị phục vụ cho hoạt động của Văn phòng đại diện chống khai thác IUU tại các cảng cá. Hiện nay, trong tổng số 2.389 tàu cá hoạt động vùng khơi (chiều dài trên 15m), có 2.341 tàu đã lắp thiết bị giám sát hành trình tàu cá - VMS (đạt 98%). Hàng tuần, anh em đều rà soát, cập nhật danh sách tàu cá nguy cơ cao vi phạm khai thác IUU, trên cơ sở dữ liệu VMS để các cơ quan chức năng tập trung kiểm tra, kiểm soát, xử lý vi phạm".

Tính đến ngày 13/8/2025, tổng số tàu cá của TP.HCM là 5.035 tàu. Trong đó, tàu cá hoạt động vùng ven bờ (chiều dài từ 6m đến dưới 12m): 1.902 tàu; tàu hoạt động vùng lộng (chiều dài từ 12m đến dưới 15m): 744 tàu; tàu cá hoạt động vùng khơi (chiều dài trên 15m): 2.389 tàu. Tổng số tàu cá chưa đủ điều kiện đi khai thác thủy sản tính đến 13/8/2025 là 1.178 tàu (trong đó có 530 tàu trên 15m).

Từ đầu năm 2025 đến nay, TP.HCM đã kiểm tra, giám sát 8.162 lượt tàu cá cập cảng, 9.053 lượt tàu cá rời cảng. Tổng sản lượng thủy sản được giám sát qua cảng là 59.735 tấn thủy sản khai thác, được bốc dỡ qua cảng. Cấp giấy xác nhận nguyên liệu thủy sản khai thác (giấy SC): 108 giấy/1.838 tấn; cấp giấy chứng nhận nguồn gốc thủy sản khai thác (giấy CC): 420 giấy/4.043 tấn.

×