Trung tướng Hoàng Khánh Hưng và hành trình 15 năm tri ân gia đình liệt sĩ

Nhân dịp kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30/4/1975-30/4/2025), phóng viên Dân Việt đã có cuộc phỏng vấn Trung tướng Hoàng Khánh Hưng - Chủ tịch Hội hỗ trợ gia đình liệt sĩ Việt Nam.

Đúng giờ hẹn, ông đã chờ tôi trong phòng làm việc, pha ấm trà mở đầu câu chuyện: “Tôi luôn tâm niệm, mình sống được như này là nhờ sự hi sinh của rất nhiều đồng đội. Mình còn được trở về nhà, có gia đình, có vợ con, có hạnh phúc, vậy là may mắn lắm rồi! Tôi thường nói với anh em trong Hội hỗ trợ gia đình liệt sĩ Việt Nam rằng: Chúng ta làm những việc này là làm việc của các liệt sĩ còn để lại. Nếu họ còn sống, chắc chắn không mượn mình giúp đỡ. Họ có trí tuệ, sức khoẻ, họ sẵn sàng lao động để mang lại kinh tế cho gia đình”…

Thưa Trung tướng, xin ông cho biết những kết quả đạt được kể từ khi Hội hỗ trợ gia đình liệt sĩ Việt Nam thành lập ngày 17/9/2010 tới nay?

- Theo thống kê chưa đầy đủ, trong chiến tranh, có khoảng 1,2 triệu liệt sĩ, hơn 4 triệu thường dân đã ngã xuống do bom đạn của kẻ thù gây nên. Đến nay, vẫn còn 53 vạn liệt sĩ chưa biết tên. Trong 53 vạn liệt sĩ này, có hơn 18 vạn liệt sĩ vẫn đang nằm ở các chiến trường Việt Nam, Lào, Campuchia.

Xuất phát từ tình đồng đội, đồng chí, từ ngày Hội ra đời đến nay, với 16 tổ chức hội cấp tỉnh, 92 tổ chức hội cấp quận huyện với trên 10 nghìn hội viên, chúng tôi đã làm được một số việc góp phần xoa dịu nỗi đau chiến tranh.

Hội đã góp phần trả lại tên cho hàng nghìn liệt sĩ bằng giám định ADN và bằng thực chứng, di chuyển được gần 1.400 hài cốt liệt sĩ về với đất mẹ, chủ yếu là từ các nghĩa trang phía Nam: Bình Phước, Tây Ninh, Bình Dương, Cần Thơ, An Giang, Bạc Liêu… Góp phần thúc đẩy, kiến nghị các nội dung, công văn, báo cáo các cơ quan Nhà nước, công nhận các liệt sĩ đã hi sinh trước đây nhưng không được công nhận là liệt sĩ. Tặng gần 1400 căn nhà tình nghĩa trên khắp cả nước, tặng 5.800 cuốn sổ tiết kiệm, mỗi sổ 3-5 triệu đồng. Tặng 60 nghìn suất quà, mỗi suất từ 500 nghìn đồng đến 1 triệu đồng. Ngoài ra, chúng tôi còn tặng xe lăn, xe đạp, tặng gạo, sách vở cho học sinh…

Tổng số kinh phí chúng tôi huy động được từ nguồn xã hội hoá vào khoảng 180 tỷ đồng.

Sau 15 năm làm công tác tại Hội hỗ trợ gia đình liệt sĩ Việt Nam, điều gì còn khiến ông trăn trở?

- Tôi đã đi khắp các tỉnh thành, thấy các bà mẹ Việt Nam anh hùng, nhiều mẹ khổ lắm! Thiếu thốn nhất là tình cảm. Có những mẹ khi gặp chúng tôi, trí nhớ không còn nữa nhưng câu đầu tiên vẫn hỏi: “Con tôi đâu, sao chưa về?”. Đó là điều xót xa nhất!

Một điều đáng buồn nữa là nhiều thân nhân gia đình liệt sĩ nghèo lắm, nhất là thân nhân gia đình liệt sĩ ở các huyện miền núi, miền Đông Nam Bộ, các tỉnh miền núi phía Bắc.

Họ nghèo có lý do vì sức lao động chính chủ yếu trong nhà là người đã hi sinh. Bây giờ còn vợ, còn bố mẹ cũng đã già yếu, bệnh tật. Riêng việc khám bệnh chữa bệnh đã tốn kém, sản xuất nông nghiệp mà không có sức lao động thì làm sao nổi.

Dù Đảng, Chính phủ đã có nhiều chủ trương giúp đỡ, hỗ trợ nhưng cũng không giải quyết hết được. Nhiều gia đình vẫn chưa có nơi thờ cúng cho tử tế. Nhà ở cũ nát, mùa đông lạnh, mùa hè mưa dột.

Hướng tới kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền nam, thống nhất đất nước, Hội hỗ trợ gia đình liệt sĩ Việt Nam có hoạt động gì đáng chú ý, thưa ông?

- Để đến được đài vinh quang như ngày hôm nay, rất nhiều cán bộ, chiến sĩ, nhiều người dân đã ngã xuống vì bom đạn của kẻ thù; đặc biệt những người đã hi sinh ngay trước giờ giải phóng Sài Gòn.

Chỉ tính riêng sư đoàn 324 chúng tôi, để chiến đấu giải phóng thành phố Huế vào các ngày 23, 24, 25/3 thời điểm 50 năm trước, rất nhiều đồng đội đã hi sinh.

Nhân dịp này, Hội chúng tôi đã chỉ đạo cho tổ chức Hội các cấp lập danh sách, gặp gỡ, tri ân các gia đình có người thân đã hy sinh ngay trước ngày miền Nam hoàn toàn giải phóng, số lượng cũng rất nhiều. Chúng tôi nghĩ, Hội làm được như vậy cũng hết sức ý nghĩa.

Cùng với đó, Hội cũng sẽ tri ân các gia đình liệt sĩ. Ngày 2/4, tôi đã đi Kỳ Sơn (Nghệ An) để khảo sát, nâng cấp một nghĩa trang với chi phí dự kiến hơn 2 tỷ. Ngày 11/4, tôi đã dự khánh thành cải tạo nâng cấp nghĩa trang cho 257 ngôi mộ ở xã Nghĩa Lợi, Nghĩa Thắng, huyện Nghĩa Hưng, Nam Định.

Chúng tôi đã tặng nhà tình nghĩa cho thân nhân liệt sĩ có hoàn cảnh khó khăn. Cuối tháng 3, đầu tháng 4, tôi đã tới xã Hưng Đạo, huyện Hưng Nguyên (Nghệ An) tặng hai nhà tình nghĩa. Tiếp đó, trong tháng 4, Hội hỗ trợ gia đình liệt sĩ Nghệ An sẽ tặng tiếp 12 căn nhà tình nghĩa cho thân nhân gia đình nghệ sĩ Nghệ An.

Trong dịp này, chúng tôi cũng hỗ trợ những suất quà, sổ tiết kiệm cho gia đình liệt sĩ và mẹ Việt Nam anh hùng.

Trước đó, vào ngày 14, 15/3, chúng tôi đã tổ chức lễ cầu siêu cho 31.000 liệt sĩ đang yên nghỉ ở các nghĩa trang Tây Ninh. Trong tháng 4, TP.HCM cũng đã công bố quyết định công nhận 5 liệt sĩ. Sở dĩ tới nay, 5 liệt sĩ mới được công nhận vì họ chiến đấu trong lòng địch ở TP.HCM. Khi anh em vào chiến đấu chỉ có bí danh, không có quê quán, không có gia đình… TP.HCM sẽ khắc tên họ tại đền tưởng niệm liệt sĩ Bến Dược ở Củ Chi, tập trung thờ cúng.

Động lực nào đã thôi thúc ông kiên trì, dẻo dai trên hành trình đi tìm đồng đội?

- Tôi nghĩ, mình đã được các liệt sĩ nâng bước, hương hồn các liệt sĩ đã hướng vào tôi, giúp tôi vượt qua sức khoẻ tuổi già. Tôi năm nay 78 tuổi nhưng luôn phấn chấn khi đi giúp đỡ thân nhân gia đình liệt sĩ như tìm hài cốt, xây nhà tình nghĩa, tặng quà…

Sau cả hành trình binh nghiệp, ông có lời khuyên gì cho thế hệ trẻ ngày nay?

- Thời đại nào cũng cũng phải dựa vào sức mạnh của thế hệ trẻ, dựa vào sức mạnh toàn dân. Việt Nam ta, thế hệ trẻ thời nào cũng sẵn sàng cống hiến cho Tổ quốc. Có thể nói trong gian khổ, trong chiến tranh ác liệt, sức vươn lên của họ càng nhiều hơn. Còn trong thời bình, lớp trẻ tập trung phát triển kinh tế. Nhưng tôi tin khi đất nước có lời kêu gọi, chắc chắn lớp trẻ ngày nay cũng sẵn sàng lên đường.

Tôi tin lớp trẻ bây giờ có trí tuệ, được sống trong hoà bình, được thừa hưởng nền độc lập tự do, và các bạn cũng sẽ biết ơn thế hệ cha anh đi trước đã hi sinh cho chúng ta có cuộc sống ngày nay. Trong công cuộc xây dựng, kiến thiết đất nước, khi Đảng, Nhà nước có chủ trương, chỉ đạo, lớp trẻ làm rất tốt.

Có điều tôi khuyên lớp trẻ thế này, bất luận trong điều kiện nào cũng phải học, cũng phải tiếp thu khoa học kỹ thuật, tiếp thu công nghệ mới. Như vậy mới có điều kiện tiến thân, có điều kiện làm giàu, để xây dựng cuộc sống của mình ngày càng tốt đẹp hơn!

Xin cảm ơn Trung tướng Hoàng Khánh Hưng. Xin chúc ông luôn mạnh khoẻ để tiếp tục hành trình năm tri ân các gia đình liệt sĩ!

×