Bình luận
0
Nguyễn Công Trứ là nhân vật kiệt xuất cuối thế kỷ 18 nửa đầu 19. Ông là nhà quân sự, nhà kinh tế, nhà thơ lỗi lạc…
Nói đến Nguyễn Công Trứ, nhiều người Quảng Nam chỉ biết việc ông dâng sớ xin ra chiến đấu bảo vệ Đà Nẵng khi đã 80 tuổi, nhưng ít người biết trước đó gần 20 năm ông cũng là tác giả của hệ thống phòng thủ cửa biển Đà Nẵng.
Nguyễn Công Trứ (1778 -1858).
Nguyễn Công Trứ tự Tồn Chất, hiệu Ngộ Trai, biệt hiệu Hy Văn, sinh ngày 19.12.1778, người làng Uy Viễn, huyện Nghi Xuân, tỉnh Hà Tĩnh. Lúc nhỏ ông là học trò xuất sắc, nổi tiếng thông minh, hay chữ, lanh lợi nhưng cũng đầy cá tính.
Con đường khoa cử của ông khá lận đận, mãi đến năm 41 tuổi (1819) ông mới đậu Giải nguyên (đỗ đầu kỳ thi Hương).
Hoạn lộ của ông lại còn sóng gió hơn nữa, đã nhiều lần lên cao ngất ngưởng, làm Tổng đốc Thượng thư nhưng cũng 5 lần bị giáng, có lần bị giáng liền 4 cấp, một lần bị lột sạch chức tước, đuổi đi làm lính (1843), một lần bị kêu án “trảm giam hậu”(1841).
Nguyễn Công Trứ từng trải qua các chức vụ: Hành tẩu Quốc sử quán (1820); Tri huyện Đường Hào, Hải Dương (1823); Tư nghiệp Quốc tử giám (1824), Phủ thừa Thừa Thiên (1825); Thị lang bộ Hình (năm 1826); Hữu tham tri bộ Hình, sung chức Dinh điền sứ, chuyên coi việc khai khẩn đất hoang (1828); Bố chánh Hải Dương (1832) rồi thăng Tham tri bộ Binh, giữ chức Tổng đốc Hải An...
Sau nhiều thăng giáng, năm 1845 Nguyễn Công Trứ làm Chủ sự bộ Hình, năm sau làm quyền Án sát Quảng Ngãi, rồi đổi ra làm Phủ thừa Thừa Thiên, năm 1847, thăng Phủ doãn.
Khi tròn bảy mươi tuổi (1847), Nguyễn Công Trứ xin về hưu, nhưng vua Thiệu Trị không cho. Sau khi Tự Đức lên ngôi, ông mới được toại nguyện. Ông mất ngày 14.11.1858. Mộ ông hiện nay còn tại xã Xuân Giang, huyện Nghi Xuân, Hà Tĩnh.
Mặc dù là quan văn nhưng Nguyễn Công Trứ phải làm tướng, cầm quân ra trận. Tuy vậy ông đánh đâu thắng đó, từng dẹp giặc Khách (năm 1835) và góp nhiều công lớn trong cuộc chiến tranh Việt - Xiêm (1841-1845).
Nguyễn Công Trứ còn là nhà kinh tế đại tài. Trên cương vị Doanh điền sứ, ông chiêu mộ dân nghèo, quai đê lấn biển, khai hoang lập ấp. Ông là người khai sinh các huyện Kim Sơn (Ninh Bình), Tiền Hải (Thái Bình). Đền thờ của ông ở hai huyện này còn lớn hơn ở quê nhà Nghi Xuân. Nhiều làng còn tôn ông là Thành hoàng.
Nguyễn Công Trứ là nhà thơ lỗi lạc, có vị trí đáng kể trong văn học Việt Nam. Thơ văn của ông mang màu sắc thời đại rõ rệt, tập trung vào ba chủ đề chính: Luận về chí nam nhi; luận về cảnh nghèo và thế thái nhân tình; luận về chữ nhàn.
Nguyễn Công Trứ cũng là tác giả của nhiều bài ca trù nổi tiếng. Ông cũng để lại rất nhiều giai thoại “ngông thấu trời xanh”. Ngày nay nói đến Nguyễn Công Trứ nhiều người có thể đọc vanh vách những bài thơ nổi tiếng của ông như: Chí nam nhi, Chí làm trai, Cây thông, Bỡn nhân tình, Kẻ sĩ, Hàn nho phong vị phú…
Nhận được những tin tức xấu từ Trung Hoa về cuộc chiến tranh nha phiến năm 1840, Trung Quốc phải mở cửa thông thương và nhường Hồng Kông cho Anh, vua Minh Mạng lấy làm ưu tư nghĩ đến số phận của Việt Nam và liên tưởng đến Đà Nẵng, nơi được xem là yết hầu phòng thủ của kinh đô Huế, lâu nay vốn bị người Anh dòm ngó.
Nhà vua liền cử Nguyễn Công Trứ, lúc này đang là Tham tri bộ Binh, người được xem là “văn võ song toàn”, có tầm nhìn chiến lược vào Quảng Nam thanh tra việc phòng thủ Đà Nẵng và tấu trình cho nhà vua rõ về khả năng phòng thủ của Đà Nẵng cũng như những tăng cường cần thiết.
Một góc thành Điện Hải.
Sau khi kiểm tra toàn bộ hệ thống phòng thủ, Nguyễn Công Trứ đã dâng lên Minh Mạng một bản tấu trình phân tích cụ thể vai trò quan trọng của cửa biển Đà Nẵng cũng như tình hình phòng thủ tại đây và đưa ra nhiều đề nghị quan trọng, trong đó có mấy điều cơ bản:
- Tăng cường lực lượng hải quân cho Đà Nẵng bằng các loại tàu lớn như Thụy Long, Phấn Bằng, Thanh Loan… Mỗi tàu phải có đủ 100 thủy thủ, trang bị 15 đại bác, 100 súng điểu thương, 15 ngọn giáo.
- Tăng cường phòng thủ ở hai thành Điện Hải, An Hải để kiểm soát cửa biển Đà Nẵng bằng cách tăng thêm quân, số lượng vũ khí (nhất là đại bác) và hệ thống hào lũy.
- Xây dựng thêm nhiều pháo đài phòng ngự ở hai bên cửa biển nhất là dưới chân Hải Vân và Sơn Trà. Trước mắt là xây một pháo đài Phong Hải ở vị trí Mỏ Diều, nằm ở phía tây bán đảo Sơn Trà, nơi được xem là có vị trí lợi hại có thể ngăn chặn tàu nước ngoài tiến vào cửa biển để đổ bộ lên đất liền.
Tờ tấu trình dâng lên, nhà vua rất hài lòng, đã chuẩn y tất cả đề nghị của Nguyễn Công Trứ. Nhà vua còn đi xa hơn, ngoài 5 chiến thuyền hạng lớn, còn tăng thêm 5 chiến thuyền hạng trung có bọc đồng được trang bị đầy đủ binh sĩ và vũ khí; buộc Tuần vũ Quảng Nam phải tăng cường cho Đà Nẵng thêm 600 quân.
Nhà vua cũng điều Tham tri bộ Lễ Nguyễn Tri Phương, người được đánh giá là có “thiên tư về quân sự” nhận chức Tuần vũ Nam - Ngãi, triển khai các đề nghị của Nguyễn Công Trứ và trực tiếp chỉ huy phòng thủ Đà Nẵng.
Nhờ những phân tích, đánh giá và đề xuất của Nguyễn Công Trứ và những triển khai của Nguyễn Tri Phương mà vào thời đó cửa biển quan yếu này được xem là nơi có sự phòng thủ vững chắc nhất trong các cửa biển của nước ta.
Sau này dưới thời Thiệu Trị và Tự Đức, công cuộc phòng thủ Đà Nẵng luôn được quan tâm, tăng cường, làm cho “Cửa biển quan yếu này đã được che chở bằng một hệ thống phòng thủ gồm nhiều đồn lũy và thành trì cùng với hải lực và bộ binh được trang bị vũ khí tối đa. Tất cả được sắp đặt hợp lý, chặt chẽ để có thể cứu ứng, hỗ trợ lẫn nhau khi hữu sự…” (Võ Văn Dật - Lịch sử Đà Nẵng).
Rất tiếc, sự lạc hậu về vũ khí cũng như của cả hệ thống chính trị làm cho những cố gắng của Nguyễn Công Trứ và cả triều đình nhà Nguyễn không giúp cho Đà Nẵng trụ vững trước vũ khí hiện đại và dã tâm của người Pháp.
Có lẽ do tin vào những hiểu biết của mình về việc phòng thủ Đà Nẵng cộng thêm tinh thần hành động của một “kẽ sĩ” chân chính, một chút “ngông” trời phú, năm 1858, khi liên quân Pháp - Tây Ban Nha tấn công vào Đà Nẵng, Nguyễn Công Trứ cũng đã dâng sớ xin vua Tự Đức cho lên đường ra mặt trận Đà Nẵng. Rất may là Tự Đức không đồng ý vì cho rằng “không lẽ đất nước này hết người nên phải để một ông già 80 tuổi ra trận”!
Bộ Y tế vừa đề xuất lộ trình tăng mức đóng BHYT lên 5,1% mức lương cơ sở vào năm 2027, 5,4% vào năm 2026 và 6% vào năm 2032.
Chia sẻ
Nhờ được tuyên truyền phổ biến pháp luật mà hàng trăm nghìn lao động nắm được kiến thức, kỹ năng, không còn tình trạng vi phạm pháp luật. Nhiều mô hình hay, cách làm hiệu quả góp phần bảo vệ chăm sóc người lao động.
Chia sẻ
Đặt lên hàng đầu công tác bảo vệ rừng, phòng cháy, chữa cháy rừng, xã Pắc Ta (Lai Châu) đã “gặt hái” được nhiều thành công. Tỷ lệ độ che phủ rừng của xã tăng dần qua các năm.
Chia sẻ
Khi cục diện chiến trường ngày càng nghiêng về phía Nga, Kiev đang đẩy mạnh các cuộc tấn công tiêu diệt lực lượng UAV - sát thủ trên không vốn đang kiểm soát bầu trời Ukraine - cũng như oanh tạc vào lãnh thổ Nga như một cách phô diễn quyết tâm và khả năng đáp trả.
Chia sẻ
Trước những thiệt hại nặng nề do bão lũ gây ra, TPBank triển khai chính sách giảm lãi suất đặc biệt dành cho khách hàng tại các tỉnh miền Bắc và miền Trung. Với tổng hạn mức hỗ trợ lên đến 4.000 tỷ đồng, chương trình thể hiện nỗ lực sẻ chia thiết thực và tinh thần đồng hành lâu dài của TPBank cùng cộng đồng vượt qua khó khăn.
Chia sẻ
FIFA phạt 7 cầu thủ nhập tịch ĐT Malaysia là… oan sai; Lãnh đạo Bayern Munich cập nhật ẩn ý về tương lai của Harry Kane; Bóng đá Việt Nam thành công lịch sử, 7 đội tuyển vào vòng chung kết châu Á; HLV Xabi Alonso bị học trò phản đối, Real Madrid họp khẩn cấp; Ăn mừng khiêu khích, Antony bị CĐV tấn công.
Chia sẻ
Một người đàn ông ở Nghệ An liên tục nhận được cuộc gọi đòi nợ nên đã chuyển các cuộc gọi đến số điện thoại đường dây nóng của Bộ Công an. Với hành vi này, người đàn ông đã xử phạt 7,5 triệu đồng.
Chia sẻ
Ông Hồ Quang Cua nhận bằng khen của Chủ tịch UBND TP Cần Thơ vì đã có thành tích đưa gạo ST25 lần thứ 3 giành giải nhất tại cuộc thi "Gạo ngon nhất thế giới".
Chia sẻ
"Thật chạnh lòng khi nghe người lãnh đạo cao nhất của Bộ Giáo dục Đào tạo ngậm ngùi: Chỉ mong có trụ sở của bộ to như trụ sở phường Bạch Mai cạnh đó thôi", đại biểu Quốc hội Nguyễn Anh Trí chia sẻ.
Chia sẻ
Sáng 2/12, tại Quảng trường Thatluang đã diễn ra Lễ kỷ niệm, diễu binh, diễu hành chào mừng 50 năm Quốc khánh nước Cộng hòa Dân chủ nhân dân Lào (2/12/1975 - 2/12/2025) và kỷ niệm 105 năm Ngày sinh Chủ tịch Kaysone Phomvihane.
Chia sẻ
TP.HCM cho thấy quyết tâm lớn trong việc biến khoa học và công nghệ thành động lực tăng trưởng mũi nhọn, hướng tới mục tiêu vào top 100 hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo toàn cầu đến 2030.
Chia sẻ
Ngày 2/12, Bệnh viện Từ Dũ cơ sở 2 chính thức ra mắt tại Cần Giờ, đánh dấu bước tiến lớn trong việc đảm bảo người dân vùng xa được tiếp cận y tế chất lượng cao, đồng thời mở ra mô hình liên kết đa chuyên khoa mới cho TP.HCM.
Chia sẻ
Những tháng cuối năm luôn là giai đoạn thị trường heo hơi biến động mạnh, đặc biệt khi nhu cầu tiêu thụ chuẩn bị bước vào mùa cao điểm Tết Nguyên đán. Đến thời điểm này, giá heo hơi đang có xu hướng tăng rõ rệt tại nhiều tỉnh thành. Các trại chăn nuôi đang đứng trước cơ hội rất lớn để tối ưu lợi nhuận nếu biết tận dụng "thời điểm vàng" để đẩy nhanh tốc độ tăng trọng, giảm hao hụt và rút ngắn thời gian xuất chuồng.
Chia sẻ
Món ăn cực đơn giản, dễ nấu, ai cũng thực hiện được mà hương vị lại hấp dẫn vô cùng.
Chia sẻ
Nhóm bất động sản bật sắc xanh trong phiên 2/12 nhờ lực kéo mạnh từ bộ ba VIC - VHM - VRE, dù toàn thị trường vẫn phân hóa sâu. Thanh khoản cải thiện giúp tâm lý nhà đầu tư bớt thận trọng.
Chia sẻ
Thay mặt Bộ Chính trị, Thường trực Ban Bí thư Trần Cẩm Tú đã ký ban hành Kết luận số 219-KL/TW ngày 26/11/2025 về tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 19-NQ/TW, ngày 16/6/2022 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII về nông nghiệp, nông dân, nông thôn đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.
Chia sẻ
Nhật Kim Anh lên tiếng về tin đồn bị bắt, khẳng định thông tin sai lệch gây ảnh hưởng đến uy tín và công việc của cô.
Chia sẻ
Giảng viên Bùi Thu Hiền là nữ PGS trẻ nhất Đại học Ngoại thương 2025. Hiện nay cô Hiền là giảng viên chính Bộ môn Quản trị tài chính và phân tích thống kê; Phó Trưởng khoa, Khoa Quản trị Kinh doanh.
Chia sẻ
Với diện tích 4.500 mét vuông trồng lan Dendro-một loài hoa lan xuất xứ từ Thái Lan, mỗi năm, anh Nguyễn Hữu Thanh Tùng, ngụ ấp Minh Thiện, xã Long Trạch, huyện Cần Đước, tỉnh Long An (thời điểm trước sắp xếp, bỏ cấp huyện, sáp nhập, hợp nhất tỉnh/thành) cung ứng cho thị trường trên 10.000 chậu với giá dao động từ 35.000-500.000 đồng/chậu; trừ chi phí, anh lãi gần tỷ đồng/năm.
Chia sẻ
Sau nửa phiên sáng chìm trong sắc đỏ, dòng tiền hôm nay 2/12 đã trở lại vào phiên chiều kéo VN-Index đảo chiều mạnh mẽ nhờ lực kéo của nhóm ngân hàng, chứng khoán và sự trở lại đầy ý nghĩa của dòng vốn ngoại với hơn 600 tỷ đồng mua ròng. Tuy vậy, nhịp hồi vẫn mang dấu ấn thận trọng khi thanh khoản chưa thực sự bùng nổ, cho thấy thị trường đang phục hồi trong trạng thái “vừa dò đường, vừa tiến bước” của nhà đầu tư.
Chia sẻ
Chiều nay (2/12), tại Bangkok (Thái Lan) đã diễn ra buổi họp báo trước vòng bảng của bảng B môn bóng đá nam SEA Games 33. Do đội tuyển U22 Malaysia chưa có mặt tại Thái Lan và phải đến ngày 6/12 mới thi đấu, buổi họp báo chỉ có sự tham dự của HLV trưởng U22 Việt Nam Kim Sang-sik và HLV trưởng U22 Lào Ha Hyeok-jun.
Chia sẻ
Ngoại trưởng Estonia Margus Tsahkna (Eesti 200) cho rằng việc Ukraine tấn công các tàu Nga ở biển Baltic sẽ là điều thiếu khôn ngoan, vì hành động đó có thể dẫn tới một thảm họa môi trường nghiêm trọng và làm leo thang tình hình ở biển Baltic.
Chia sẻ
Nghệ sĩ Ốc Thanh Vân nói rằng, cô liên tục bị Nghệ sĩ Nhân dân Hồng Vân "gài bẫy" để nhận lời tiếp quản Sân khấu kịch Hồng Vân.
Chia sẻ
Sinh viên Đại học Bách khoa Hà Nội đặt nhiều câu hỏi về HIV/AIDS và tình dục an toàn để các chuyên gia giải đáp chi tiết, giúp phòng tránh rủi ro để tự bảo vệ bản thân.
Chia sẻ
Trong những năm qua, Bắn súng Việt Nam luôn giữ vai trò quan trọng trong thành tích chung của đoàn Thể thao Việt Nam tại các kỳ SEA Games. Bước vào giai đoạn chuẩn bị cuối cùng cho SEA Games 33, đội tuyển Bắn súng quốc gia đang nỗ lực hoàn thiện mọi mặt về lực lượng, chuyên môn và tâm lý, hướng tới mục tiêu giành 7 Huy chương Vàng (HCV). Đây là chỉ tiêu cao, thể hiện quyết tâm lớn của ngành thể thao trước yêu cầu cạnh tranh ngày càng tăng trong khu vực.
Chia sẻ
Theo Thứ trưởng Bộ KH&CN Bùi Thế Duy, trí tuệ nhân tạo (AI) không còn là công cụ thử nghiệm, mà đã trở thành hạ tầng chiến lược như điện hay Internet. Với trung tâm siêu tính toán quốc gia, triết lý “AI mở” và các gói hỗ trợ lớn cho doanh nghiệp, Việt Nam đang tăng tốc biến AI thành động lực mới cho tăng trưởng, quản trị và an ninh quốc gia.
Chia sẻ
GS ngành Y trẻ nhất Việt Nam 2025 Hoàng Anh Tiến sinh ra trong một gia đình có 4 thế hệ theo nghề Y. Bà nội của GS Tiến làm công tác y tế cơ sở. Ba của anh là GS.TS Huỳnh Văn Minh, hiện là Chủ tịch Hội Tim mạch Việt Nam, mẹ của anh là điều dưỡng viên. Giống như GS Tiến, con của anh đang học chuyên Sinh tại Trường Quốc học Huế.
Chia sẻ
Sở GDĐT TP.HCM vừa kiến nghị Hội đồng nhân dân Thành phố ban hành chính sách đặc thù, hỗ trợ chi phí ăn trưa, các dịch vụ giáo dục và đồng phục cho trẻ em, học sinh có hoàn cảnh đặc biệt.
Chia sẻ
Ngày 25/11 tại TP. Hồ Chí Minh, Công đoàn Tổng công ty Khí Việt Nam (PV GAS) đã tổ chức thành công Đại hội Đại biểu lần thứ V, nhiệm kỳ 2025–2030, trong không khí thi đua hướng tới Đại hội VIII Công đoàn Tập đoàn Công nghiệp – Năng lượng Quốc gia Việt Nam (Petrovietnam) và Đại hội XIV Công đoàn Việt Nam.
Chia sẻ
Bầu không khí Hà Nội mấy hôm nay chìm trong lớp mù dày đặc khi chỉ số chất lượng không khí (AQI) chạm ngưỡng tím, mức cảnh báo rất xấu cho sức khỏe con người.
Chia sẻ
Tin tức 
Thế giới 
Nhà nông 
Hội và Cuộc sống 
Đại đoàn kết dân tộc 
Kinh tế 
Thể thao 
Văn hóa - Giải trí 
Xã hội 
Bạn đọc 
Nhà đất 
Media 
Chuyển động Sài Gòn 
Pháp luật 
Dân Việt trò chuyện 
Gia đình 
Đông Tây - Kim Cổ 
Hà Nội hôm nay 
Radio Nông dân 
Doanh nghiệp 
Đăng nhập
Lê Thí 
