Bình luận
0
Vua Quang Trung - vị hoàng đế có số phận rất đặc biệt trong lịch sử Việt Nam. Sự đặc biệt không chỉ ở sự xuất thân của vua từ một người nông dân áo vải cờ đào, không chỉ ở tài năng quân sự kiệt xuất, mà ngay cái chết của nhà vua cũng khác thường.
Cho đến bây giờ đã qua hơn 200 năm kể từ khi vua băng hà (1792), vẫn không rõ vua mất vì lý do gì, lăng mộ của vua nằm ở đâu. Hồ sơ này muốn trình bày lại toàn cảnh cuộc giải mã “bí ẩn lăng mộ vua Quang Trung” kéo dài ròng rã 80 năm qua.
Từ một gợi ý của linh mục Léopold Cadière - chủ bút tập san Đô Thành Hiếu Cổ (B.A.V.H) của Hội Những người bạn của Huế xưa, nhà khảo cứu Nguyễn Thiệu Lâu, giáo sư sử địa Trường trung học Khải Định (tức Trường Quốc Học Huế), đã tìm thấy một ngôi mộ hoang ở vùng đồi núi phía tây nam Huế vào năm 1941.
20 năm sau (1961), ông Lâu đã công bố kết quả cuộc tìm kiếm này trên tạp chí Bách Khoa (Sài Gòn) số 99 ngày 15/2/1961 với một khẳng định gây sửng sốt: đó là lăng mộ vua Quang Trung.
Gợi ý của linh mục Cadière
“Sở dĩ tôi đi tìm lăng ngài Quang Trung là do cha Cadière, một nhà khảo cứu, đã bảo tôi: “Le tombeau de Nguyễn Huệ est dans la région montagneuse, a l’Ouest de Hue. Cherchez le et vous en ferez une étude”. Dịch ra tiếng Việt như sau: Lăng Nguyễn Huệ ở trong miền núi, phía tây thành phố Huế. Ông hãy đi tìm lăng ấy và ông sẽ khảo cứu”.
Lăng Ba Vành với ngôi mộ hình mai rùa. Ba vòng thành bao quanh đã bị cây bụi phủ kín.
Tại vùng đồi gần lăng Khải Định, giáo sư Lâu đã tìm thấy một ngôi mộ hoang bị đào bới, bao quanh là ba vòng thành, có một tấm bia bằng đá bị ai đó dùng búa rập lên các chữ Hán. Giáo sư Lâu khẳng định đây là lăng vua Quang Trung đã bị vua Gia Long cho đào bới, đập phá.
Bài báo được viết theo kiểu bút ký nên không đưa ra các phân tích, đối chiếu tư liệu. Vì vậy, hơn hai tháng sau, cũng trên tạp chí Bách Khoa (số 101 ngày 1/4/1961), tác giả Bửu Kế - bấy giờ là quản thủ thư viện Viện Đại học Huế (sau này là một nhà Huế học rất nổi tiếng) - đã phản biện bằng bài báo “Từ lăng Sọ đến lăng Ba Vành”.
Số là sau khi đọc bài báo của nhà nghiên cứu Nguyễn Thiệu Lâu, ông Bửu Kế đã đi khảo sát các lăng mộ ở phía tây nam Huế, trong đó có lăng Ba Vành và xác định: ở Huế không có lăng của triều Tây Sơn.
Điều khiến người ta lưu ý nhất là việc tác giả Bửu Kế đã tìm thấy trong tu viện Thiên An, nơi cất giữ toàn bộ tư liệu của linh mục L.Cadière (trước khi ông qua đời năm 1955), một tài liệu quan trọng liên quan đến lăng Ba Vành.
Ba Vành là lăng của Ý đức hầu Lê Quang Đại?
Tài liệu quan trọng mà tác giả Bửu Kế tìm thấy là lá thư của linh mục L.Cadière gửi ông R.Orbanb - bấy giờ là quan hội lý Bộ Hộ (một chức quan cai trị của người Pháp làm việc trong Bộ Hộ của triều Nguyễn), trợ bút của tạp chí B.A.V.H - nhờ xác minh: ai là người được chôn trong lăng Ba Vành; vì sao có việc đào và đốt người dưới mộ, đập phá bia; ngôi mộ sau này đưa vào đó là của ai?
Ông R.Orbanb yêu cầu Bộ Lễ triều Nguyễn xác minh và bộ này đã trả lời bằng phúc thư, cho biết đã giao phủ Thừa Thiên hỏi làng Cư Chánh (địa bàn tọa lạc lăng Ba Vành). Lý trưởng làng Cư Chánh trả lời: vào năm Thành Thái 13 (1901), lý trưởng của làng là ông Nguyễn Bút đã cho phép ông Vũ Bá Khương, một vị quan của Cơ mật viện triều Nguyễn, đưa người thân của mình vào chôn ở đó (tức ngôi mộ nhỏ mới chôn sau này, nằm phía trước ngôi mộ bị đào - PV).
Công trình nghiên cứu của ông Nguyễn Hữu Đính.
Ông Khương khai lăng Ba Vành nguyên là của vị quan thượng thư Hộ Bộ kiêm Binh Bộ thời chúa Nguyễn Phúc Khoát, tên là Lê Quang Đại, tước hiệu Ý đức hầu, người làng Đồng Di (huyện Phú Vang).
Từ các tư liệu này, tác giả Bửu Kế đi đến kết luận: “Ta tạm tin rằng lăng Ba Vành không phải là lăng của vua Quang Trung”. 13 năm sau, trên tạp chí Đại Chúng số 1-1974, tác giả Lê Văn Hoàng (thư ký hội đồng kiểm kê, sắp xếp văn thư của nội các triều Nguyễn thời Bảo Đại) lại tiếp tục “Nói về lăng Ba Vành”. Bài báo này tiếp tục khẳng định: “Ngôi mộ (Ba Vành) chắc chắn trăm phần trăm không phải là mộ của vua Quang Trung”.
Với lời khẳng định “chắc như đinh đóng cột” của hai học giả uy tín về lăng Ba Vành, tưởng rằng việc tìm kiếm lăng mộ vua Quang Trung phải chuyển sang hướng khác. Nhưng không phải như vậy.
Lời giải đầu tiên về lăng Ba Vành
Năm 1975, ngay sau ngày giải phóng, kỹ sư lâm học Nguyễn Hữu Đính - Chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ quốc TP Huế - đã trở lại khảo sát lăng Ba Vành mà theo lời ông là “có vị trí, hình dáng và quy mô rất kỳ lạ”. Đến thời điểm này đã có bảy bài báo viết về lăng Ba Vành, nhưng có đến sáu bài phủ nhận là lăng Quang Trung. Điều đó lại thôi thúc ông Đính vào cuộc một cách quyết liệt và bài bản hơn.
Niềm tin của ông Đính nhân lên khi ông gặp được một nhân chứng rất quan trọng, đó là cụ Hoàng Viếng - thư ký riêng của linh mục L.Cadière vào những năm cuối đời. Cụ Viếng cho biết một lần vào năm 1955, linh cảm vị linh mục này sắp ra đi, ông Viếng đã hỏi: “Thưa cha, người ta nói lăng Ba Vành là lăng Quang Trung phải không?”.
L.Cadière trả lời: “Phải, phải”. Độ một tháng sau thì L.Cadière qua đời (6/7/1955, tại Huế, thọ 86 tuổi). Ngày 17/4/1986, ông Đính hoàn tất công trình khảo cứu “Lăng vua Quang Trung ở đâu? Lăng Ba Vành ở làng Cư Chánh, Huế có phải là lăng vua Quang Trung không?”.
Một ngày đầu năm 2016, nhà nghiên cứu Nguyễn Hữu Châu Phan cho chúng tôi xem bản thảo công trình nghiên cứu của thân phụ mình. Tác giả Nguyễn Hữu Đính đi đến kết luận: lăng Ba Vành không phải của vị quan có tên Lê Quang Đại.
Bởi vì quy mô lăng của một vị quan Hộ Bộ kiêm Binh Bộ không thể lớn hơn cả lăng các chúa Nguyễn, cũng như các vị quan đương thời có chức tước to hơn ông ta. Lăng Ba Vành là một ngôi lăng ngụy trang.
Theo ông Đính, ý đồ ngụy trang thể hiện qua việc sửa ngày tháng, niên hiệu phụng lập lăng ghi trên bia, khiến người ta tin rằng đó là lăng của Ý đức hầu Lê Quang Đại. Lăng Ba Vành chính là lăng của vua Quang Trung. Vua Gia Long khi chiếm lại ngôi từ nhà Tây Sơn đã cho quật mồ, lấy xác vua Quang Trung lên để trừng trị. Dấu vết ngôi mộ bị đào bới vẫn còn ở lăng Ba Vành.
Ông Đính còn đưa ra một phát hiện mới. Đó là các bài thơ của Ngô Thì Nhậm - một vị quan cận thần của vua Quang Trung - có một câu trong bài Cảm Hoài nhắc đến: “Đan Dương cung điện nhật tam thu”, một bài khác có tựa đề Khâm vãn Đan Dương lăng.
Như vậy, theo ông Đính, lăng vua Quang Trung có tên là Đan Dương. Đan Dương lăng chính là lăng Ba Vành. Nhà nghiên cứu Nguyễn Hữu Châu Phan cho biết ông Đính đã gửi bản thảo công trình nghiên cứu lăng Ba Vành đến các cơ quan chức năng. Nhưng ông không nhận được một phúc đáp nào cả cho đến khi qua đời năm 1995.
Tưởng rằng lời giải bài toán lăng Ba Vành cũng chìm vào quên lãng cùng với sự ra đi của cụ già Nguyễn Hữu Đính, nhưng đã có một người trẻ tuổi hăng hái nhập cuộc. Đó là một thầy giáo vật lý...
Công chúa Hàm Sơn cả đời đã trải qua 7 vị hoàng đế, 8 niên hiệu là Hồng Vũ, Kiến Văn, Vĩnh Lạc, Hồng Hi, Tuyên Đức, Chính Thống, Cảnh Thái, Thiên Thuận, thọ tới 82 tuổi.
Phần lớn các tờ báo Trung Quốc đều bày tỏ sự thất vọng khi Bắc Kinh Quốc An để thua ngược 1-2 trước CLB CAHN và sớm phải dừng bước ở AFC Champions League Two 2025/26.
Chia sẻ
Trong khuôn khổ Hội nghị sơ kết sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp và thuỷ sản năm 2025; triển khai kế hoạch sản xuất vụ Đông Xuân 2025–2026 tại tỉnh Quảng Ngãi, Phiên chợ Hàng Việt đã thu hút sự tham gia của nhiều doanh nghiệp nông nghiệp. Không chỉ tham gia trưng bày, ThaiBinh Seed còn thể hiện trách nhiệm xã hội khi trao tặng 3 tấn giống lúa TBR87 cho nông dân tỉnh Quảng Ngãi.
Chia sẻ
Theo các phương tiện truyền thông địa phương trích dẫn lời Tổng thống Edgars Rinkevics, Latvia đang cân nhắc việc tháo dỡ một số đoạn của tuyến đường sắt quan trọng nối nước này với Nga.
Chia sẻ
Nguyễn Thành Vinh được biết tới với vai Nam trong phim "Phía trước là bầu trời", cũng là vai diễn duy nhất của anh trước khi sang Australia học tập và định cư. Dù không tiếp tục diễn xuất, sức ảnh hưởng của vai diễn vẫn theo anh đến hôm nay.
Chia sẻ
Một doanh nghiệp ở tỉnh Đồng Tháp được thưởng tiền mặt gần 4 tỷ đồng vì mở rộng nhanh diện tích trồng lúa giảm phát thải. Đến nay, doanh nghiệp này đã có 28.000 ha vùng trồng lúa giảm phát thải và hướng đến mục tiêu sẽ đạt 120.000 ha.
Chia sẻ
Ở các trận đấu tại lượt trận thứ 5 vòng bảng Europa League diễn ra rạng sáng nay (28/11), những đội bóng lớn như Aston Villa, AS Roma, Lyon, Real Betis… đều giành 3 điểm.
Chia sẻ
Nhiều người thuê trọ tại Thủ đô băn khoăn liệu có đủ điều kiện đăng ký thường trú không. Theo quy định, nếu bạn có hợp đồng thuê trọ hợp pháp, đảm bảo diện tích ở tối thiểu và được chủ nhà đồng ý, có thể làm thủ tục đăng ký thường trú. Vậy cụ thể, điều kiện và thủ tục để đăng ký thường trú là gì?
Chia sẻ
Bệnh nhân có cảm giác tê bì, đau nhức bàn tay, cơn đau ngày càng kéo dài, ngón tay sưng, đau và ngứa nhiều, đặc biệt vào ban đêm.
Chia sẻ
Nhắc đến "Gạo sạch Toản Xuân", nhiều người tiêu dùng tin tưởng đây là thương hiệu gạo chất lượng cao, có nguồn gốc rõ ràng. Để tạo nên thương hiệu này ông Trần Quốc Toản-Giám đốc Công ty TNHH Toản Xuân (xã Vạn Thắng, tỉnh Ninh Bình), người đã dành nhiều năm kiên trì theo đuổi chuỗi giá trị lúa gạo cao cấp, thậm chí chấp nhận 5 năm đầu không có lãi để có thành quả như ngày hôm nay.
Chia sẻ
Mới đây, tại Hà Nội, thừa uỷ quyền của Bộ trưởng Bộ Công an, Trung tướng Phạm Đăng Khoa, Cục trưởng Cục Quản lý xuất nhập cảnh đã chủ trì Lễ công bố Quyết định của Bộ trưởng Bộ Công an về công tác cán bộ tại Cục Quản lý xuất nhập cảnh.
Chia sẻ
Các chủ homestay và người dân tại làng Lò, phường Hòa Hiệp, tỉnh Đắk Lắk mới (địa phận TX Đông Hòa, tỉnh Phú Yên trước đây) đã tạm ngừng kinh doanh, đồng lòng mở cửa đón miễn phí người dân tránh lụt và các đoàn cứu trợ trong đợt lũ lụt.
Chia sẻ
Được điện thì mất rừng và mất nhiều hơn thế. Lụt lội, lũ quét, sạt lở từ sông đến biển, môi trường sống bị thay đổi, ô nhiễm…là những hậu quả tiếp theo và lâu dài. Nghiêm trọng nữa là mất rừng, hàng triệu đồng bào dân tộc thiểu số ở Tây Nguyên, dọc Trường Sơn sẽ khốn khó bội phần.
Chia sẻ
Phát huy lợi thế về điều kiện tự nhiên, mạnh dạn đầu tư và áp dụng kỹ thuật mới, nhiều hộ dân trên địa bàn tỉnh Hưng Yên đã chuyển đổi sang nuôi thủy sản theo hướng nuôi thâm canh, công nghệ cao, mở rộng diện tích và liên kết tiêu thụ.
Chia sẻ
Mưa lũ lịch sử ở tỉnh Đắk Lắk mới (địa phận tỉnh Phú Yên trước sáp nhập) đã phá hủy nhà cửa, ruộng vườn và gây khó khăn nghiêm trọng cho sản xuất nông nghiệp. Ngay lúc này, người dân cần sự hỗ trợ kịp thời về cây giống, con giống, vật tư nông nghiệp, máy móc thiết bị phục vụ trồng trọt, chăn nuôi, khai thác, đánh bắt thủy sản.
Chia sẻ
Trong số gần 1.900 tác phẩm gửi về Giải báo chí toàn quốc về nông nghiệp, nông dân, nông thôn Việt Nam 2025, xuất hiện nhiều loạt bài thể loại điều tra "nặng ký", được đầu tư kỹ lưỡng với những hình ảnh, video đắt giá. Giải báo chí do T.Ư Hội Nông dân Việt Nam chủ trì, Báo Nông thôn Ngày nay/Dân Việt phối hợp với Ngân hàng Nông nghiệp và PTNT Việt Nam (Agribank) tổ chức thực hiện.
Chia sẻ
Bắt khẩn cấp người cha ôm 2 con nhảy cầu tự vẫn ở Quảng Ngãi; tài xế ô tô 7 chỗ không chấp hành hiệu lệnh, lao vào xe cảnh sát giao thông; "nữ quái" đầu độc 4 người thân trong gia đình bằng xyanua ở Đồng Nai bị tuyên tử hình... là những tin nóng 24 giờ qua.
Chia sẻ
Radio online Nhịp sống nông thôn mới hôm nay có nội dung: Họp chấm chung khảo Giải Báo chí Toàn quốc về nông nghiệp – nông dân – nông thôn; Trao thẻ bảo hiểm cho Hội viên nông dân Hà Nội, Giải bóng chuyền Bông Lúa Vàng trở lại sau hợp nhất; cùng cập nhật nhanh diễn biến bão số 15…
Chia sẻ
Theo Forbes, quân đội Nga đã bắt đầu sử dụng UAV tái sử dụng thường xuyên hơn tại chiến dịch quân sự đặc biệt.
Chia sẻ
Theo Cục trưởng Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) Huỳnh Tấn Đạt, trái mít tươi được xuất khẩu chính ngạch vào thị trường Trung Quốc đã tiếp tục khẳng định chất lượng nông sản Việt Nam ngày càng được nâng cao, đồng thời mở ra cơ hội xuất khẩu cho nhiều mặt hàng khác không chỉ ở Trung Quốc mà còn sang nhiều quốc gia trên thế giới.
Chia sẻ
Thị trường nhà ở xã hội tại các cửa ngõ phía Bắc Hà Nội sôi động khi nhu cầu tăng mạnh 30 - 40% và hàng loạt dự án được công khai tiến độ, tạo kỳ vọng nguồn cung cải thiện rõ rệt.
Chia sẻ
Tập đoàn T&T của Bầu Hiển đang đề xuất triển khai khu đô thị - y tế - thể thao quy mô hơn 1,2 tỷ USD tại Bắc Ninh, trong bối cảnh địa phương liên tục mở cửa thu hút các dự án lớn để tăng tốc mục tiêu lên thành phố trực thuộc Trung ương.
Chia sẻ
Tổng công ty HUD vừa khởi công Dự án nhà ở xã hội NEWLIFE thuộc Khu đô thị mới Vân Canh, Hà Nội cung ứng hơn 460 căn hộ. Đồng thời, doanh nghiệp này đang triển khai hai tòa CT-05 và CT-06 tại Thanh Lâm - Đại Thịnh 2 với tổng cộng 244 căn nhà ở xã hội.
Chia sẻ
Chiều ngày 27/11, tại Km0 đường chuyên dụng vận chuyển hàng hóa khu vực mốc 1119-1120, UBND tỉnh Lạng Sơn và Chính quyền nhân dân Khu tự trị dân tộc Choang Quảng Tây đã tổ chức Lễ khánh thành công trình đường chuyên dụng vận chuyển hàng hóa.
Chia sẻ
Với con số may mắn hôm nay ngày 27/11, con giáp tuổi Dần- Mão-Tỵ có may mắn tài chính, Mão-Tuất-Mùi dễ có xung đột, cãi cọ.
Chia sẻ
Tại buổi làm việc với đại diện 5 doanh nghiệp có mong muốn tham gia đầu tư đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam trị giá 67,3 tỷ USD, Phó Thủ tướng thường trực Nguyễn Hoà Bình đã đưa ra thông điệp xuyên suốt của Chính phủ về việc tư nhân tham gia vào dự án này.
Chia sẻ
Cuộc chiến đổ lỗi mang tên "làm cha mẹ" khiến gia đình tôi vô cùng căng thẳng.
Chia sẻ
HLV Polking hài lòng khi CLB CAHN ngược dòng đánh bại CLB Bắc Kinh Quốc An với tỷ số 2-1, qua đó đoạt vé vào vòng 16 đội AFC Champions League Two 2025/2026.
Chia sẻ
Hoàng đế Cao Trạm có một người em trai là Cao Tế, theo chế độ “huynh đệ nối nghiệp” của Bắc Tề, khi nghe tin anh trai ốm nặng, Cao Tế đã lập tức vỗ tay và hét lên với những người xung quanh rằng: “Bây giờ ta đã có thể làm Hoàng đế rồi, haha … “.
Chia sẻ
Sau một thời gian tìm hiểu, mới đây tiền vệ Phạm Đức Huy đã quyết định cầu hôn cô bạn gái MC Huyền Trang VTV.
Chia sẻ
Giang Sung trở thành biểu tượng của gian thần, của sự xảo quyệt có thể khiến triều đại hưng thịnh nhất Tây Hán bị lung lay. Nếu không có sự gian trá của ông ta, có lẽ Thái tử Lưu Cứ – người được đánh giá nhân hậu và có tư tưởng cải cách – đã kế vị, và triều Hán có thể bước sang một thời kỳ phát triển khác.
Chia sẻ
Tin tức 
Thế giới 
Nhà nông 
Hội và Cuộc sống 
Đại đoàn kết dân tộc 
Kinh tế 
Thể thao 
Văn hóa - Giải trí 
Xã hội 
Bạn đọc 
Nhà đất 
Media 
Chuyển động Sài Gòn 
Pháp luật 
Dân Việt trò chuyện 
Gia đình 
Đông Tây - Kim Cổ 
Hà Nội hôm nay 
Radio Nông dân 
Doanh nghiệp 
Đăng nhập
P.V (tổng hợp) 
