Hà Nội thí điểm bỏ công chứng giao dịch cho, tặng bất động sản trong dự án có thể đối mặt rủi ro gì?

Thí điểm bỏ công chứng giao dịch cho, tặng bất động sản: Đỡ thủ tục, giảm phiền hà

Văn phòng UBND TP. Hà Nội vừa ban hành thông báo kết luận, chỉ đạo của lãnh đạo UBND thành phố về việc thí điểm bỏ công chứng giao dịch cho, tặng bất động sản trong dự án giữa cá nhân với cá nhân. Chỉ đạo này căn cứ trên báo cáo, đề xuất của Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội.

Khảo sát của Dân Việt, đa số người dân cho rằng quy định hiện hành khiến họ mất thêm thời gian, chi phí, đặc biệt trong các trường hợp tặng cho giữa người thân trong gia đình như cha mẹ cho con, ông bà cho cháu. Việc thí điểm bỏ công chứng, chứng thực trong một dự án được kỳ vọng sẽ giảm bớt thủ tục trung gian, tạo thuận tiện, nhất là với các hồ sơ đủ điều kiện.

...còn tồn tại nhiều rủi ro

Tuy nhiên, trên góc độ pháp lý, việc bỏ công chứng, chứng thực mà không có giải pháp kiểm soát đi kèm sẽ phát sinh nhiều hệ luỵ, luật sư Đinh Tập (chuyên gia pháp lý bất động sản ngoại thành Hà Nội) cho rằng: Việc công chứng, chứng thực là chốt chặn quan trọng để đảm bảo giao dịch cho tặng diễn ra minh bạch, đúng pháp luật, hạn chế giả mạo chữ ký và gian lận.

"Nếu các bên tự lập hợp đồng, không có công chứng viên hoặc UBND xã kiểm tra năng lực hành vi dân sự, giấy tờ, thì rất dễ dẫn tới rủi ro tranh chấp. Đến khi phát sinh khiếu kiện, chứng minh rất phức tạp”, ông Tập nói.

Thậm chí, ông Tập còn nhấn mạnh, công chứng còn đảm bảo năng lực hành vi dân sự của các bên tham gia, hạn chế tình trạng ép buộc, lừa dối. Khi thiếu khâu này, người dân sẽ tự chịu rủi ro pháp lý nếu phát sinh tranh chấp.

Một câu hỏi đặt ra là liệu việc bỏ công chứng, chứng thực với tặng cho bất động sản trong dự án có gây thất thu thuế không?

Theo quy định, giao dịch tặng cho giữa người thân được miễn hoặc áp dụng thuế suất thấp, còn chuyển nhượng mua bán phải đóng 2% giá trị hợp đồng. Trong thực tế, một số trường hợp vẫn lợi dụng hình thức tặng cho để “hóa giải” giao dịch mua bán nhằm né thuế.

Tuy nhiên, ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP. HCM (HoREA), cho rằng nguy cơ thất thu thuế trong các dự án phát triển mới thường không lớn vì hồ sơ pháp lý, quy hoạch đã rõ ràng, cơ quan chức năng dễ kiểm tra lịch sử giao dịch. Dù vậy, ông cảnh báo nếu bỏ công chứng, chứng thực mà không kiểm tra quan hệ huyết thống thật hay giả, hoặc không giám sát giá trị kê khai, vẫn có kẽ hở để lách thuế.

“Khi không còn bị ràng buộc bởi công chứng viên, việc thẩm định quan hệ huyết thống hay giá trị thực của tài sản dễ bị lơ là. Do đó, nếu thực hiện thí điểm, cần quy định rõ chỉ áp dụng cho tặng cho giữa người thân ruột thịt, minh bạch giấy tờ gốc, và phải đối chiếu chéo với dữ liệu dân cư, thuế, đất đai”, ông Châu nói.

Bỏ thủ tục này giúp người dân đỡ tốn kém nhưng còn khó kiểm soát các giao dịch biến tướng.

Theo ông Châu, Hà Nội nên khoanh vùng rõ đối tượng, phạm vi thí điểm và có đánh giá tác động. Song song đó, cần tăng cường liên thông dữ liệu dân cư, thuế và đất đai để phát hiện kịp thời các giao dịch bất thường.

Nếu không, thí điểm dễ bị biến tướng, gây thất thu thuế và phát sinh khiếu kiện.

×