Mang thai hộ vì mục đích thương mại, có bị xử lý hình sự?

Pháp luật Việt Nam cấm các hành vi mang thai hộ vì mục đích thương mại
Tiến sĩ luật sư Đặng Văn Cường, Ủy viên ban chấp hành, Hội bảo vệ quyền trẻ em Việt Nam, Trưởng Văn phòng luật sư Chính Pháp cho biết, pháp luật Việt Nam nghiêm cấm các hành vi mang thai hộ vì mục đích thương mại.

"Bởi vậy, nếu các đối tượng tổ chức cho người khác mang thai hộ vì mục đích thương mại thì hành vi này là nguy hiểm cho xã hội, người thực hiện hành vi sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự”, luật sư Cường nói.

Theo luật sư Cường, Khoản 22 Điều 3 Luật Hôn nhân và gia đình 2014 quy định, mang thai hộ vì mục đích nhân đạo là việc một người phụ nữ tự nguyện, không vì mục đích thương mại giúp mang thai cho cặp vợ chồng mà người vợ không thể mang thai và sinh con ngay cả khi áp dụng kỹ thuật hỗ trợ sinh sản.

Khác với mang thai hộ vì mục đích nhân đạo, mang thai hộ vì mục đích thương mại là việc một người phụ nữ mang thai cho người khác bằng việc áp dụng kỹ thuật hỗ trợ sinh sản để được hưởng lợi về kinh tế hoặc lợi ích khác.

Việc mang thai hộ vì mục đích nhân đạo phải được thực hiện trên cơ sở tự nguyện của các bên và được lập thành văn bản. Khi đó, để có thể tiến hành việc mang thai hộ vì mục đích nhân đạo, các bên thực hiện phải đáp ứng các điều kiện cụ thể như sau:

Cặp vợ chồng chỉ có có quyền nhờ người mang thai hộ khi có đủ các điều kiện theo quy định tại khoản 2 Điều 95 Luật Hôn nhân và gia đình 2014, bao gồm: Có xác nhận của tổ chức y tế có thẩm quyền về việc người vợ không thể mang thai và sinh con ngay cả khi áp dụng kỹ thuật hỗ trợ sinh sản; Vợ chồng đang không có con chung; Đã được tư vấn về y tế, pháp lý, tâm lý.

Đối với người được nhờ mang thai hộ, theo khoản 3 Điều 95 Luật Hôn nhân và gia đình 2014, người được nhờ mang thai hộ phải có đủ các điều kiện sau đây: Là người thân thích cùng hàng của bên vợ hoặc bên chồng nhờ mang thai hộ; Đã từng sinh con và chỉ được mang thai hộ một lần; Ở độ tuổi phù hợp và có xác nhận của tổ chức y tế có thẩm quyền về khả năng mang thai hộ;

Trường hợp người phụ nữ mang thai hộ có chồng thì phải có sự đồng ý bằng văn bản của người chồng; Đã được tư vấn về y tế, pháp lý, tâm lý.

Ngoài ra, việc mang thai hộ vì mục đích nhân đạo không được trái với quy định của pháp luật về sinh con bằng kỹ thuật hỗ trợ sinh sản.

Theo quy định tại khoản 1 Điều 95 Luật Hôn nhân và gia đình 2014, các bên thực hiện việc mang thai hộ vì mục đích nhân đạo phải được thực hiện trên cơ sở tự nguyện và được lập thành văn bản.

Người mang thai hộ vì mục đích thương mại có thể bị xử lý hình sự

Luật sư Cường cho biết, trường hợp cá nhân không đủ điều kiện mang thai hộ về mục đích nhân đạo mà cố tình thực hiện hành vi mang thai hộ vì mục đích thương mại, có trả tiền, là giao dịch mua bán, đổi trác thì đây là hành vi vi phạm pháp luật, người tổ chức mang thai hộ về mục đích thương mại có thể sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự.

Điều 187 Bộ luật hình sự 2015 quy định tội tổ chức mang thai hộ vì mục đích thương mại như sau: Người nào tổ chức mang thai hộ vì mục đích thương mại, thì bị phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 200.000.000 đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 02 năm hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 02 năm.

Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây sẽ bị phạt tù từ 01 năm đến 05 năm: Đối với 02 người trở lên; Phạm tội 02 lần trở lên; Lợi dụng danh nghĩa của cơ quan, tổ chức; Tái phạm nguy hiểm.

Ngoài ra, người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.

Ông Cường cho biết thêm, hoạt động mang thai hộ là hoạt động đặc thù trong sinh sản, để duy trì nòi giống, đồng thời cũng là một vấn đề xã hội cần có sự quản lý của nhà nước.

Bởi vậy, các cơ quan chức năng cần tăng cường công tác quản lý đối với các cơ sở y tế, các trung tâm hỗ trợ sinh sản và hoạt động mang thai hộ. Đồng thời tăng cường công tác kiểm soát, quản lý địa bàn để tránh những vụ việc tương tự có thể xảy ra.

Thủ tục đăng ký khai sinh có yếu tố nước ngoài hiện nay được quy định tại Quyết định 1872/QĐ-BTP năm 2020 công bố thủ tục hành chính sửa đổi, bổ sung trong lĩnh vực hộ tịch thực hiện tại cơ quan đăng ký hộ tịch trong nước thuộc phạm vi chức năng quản lý của Bộ Tư pháp.

Trình tự thực hiện đăng ký khai sinh có yếu tố nước ngoài:

1. Người có yêu cầu đăng ký khai sinh nộp hồ sơ đăng ký khai sinh tại Ủy ban nhân dân cấp huyện có thẩm quyền.

2. Người tiếp nhận có trách nhiệm kiểm tra toàn bộ hồ sơ, đối chiếu thông tin trong Tờ khai và tính hợp lệ của giấy tờ trong hồ sơ do người yêu cầu nộp, xuất trình.

3. Nếu hồ sơ đầy đủ, hợp lệ, người tiếp nhận hồ sơ viết giấy tiếp nhận, trong đó ghi rõ ngày, giờ trả kết quả; nếu hồ sơ chưa đầy đủ, hoàn thiện thì hướng dẫn ngay để người nộp hồ sơ bổ sung, hoàn thiện theo quy định.

Trường hợp không thể bổ sung, hoàn thiện hồ sơ ngay thì người tiếp nhận phải lập văn bản hướng dẫn, trong đó nêu rõ loại giấy tờ, nội dung cần bổ sung, hoàn thiện, ký, ghi rõ họ, tên của người tiếp nhận.

4. Ngay sau khi tiếp nhận hồ sơ, nếu thấy thông tin khai sinh đầy đủ và phù hợp, Phòng Tư pháp báo cáo Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện. Trường hợp Chủ tịch đồng ý giải quyết thì công chức làm công tác hộ tịch ghi nội dung khai sinh vào Sổ đăng ký khai sinh.

Khi trả kết quả đăng ký hộ tịch, người trả kết quả có trách nhiệm hướng dẫn người yêu cầu đăng ký hộ tịch kiểm tra nội dung Giấy khai sinh và Sổ đăng ký khai sinh; cùng người đi đăng ký khai sinh ký tên vào Sổ, cấp 01 bản chính Giấy khai sinh cho người được đăng ký khai sinh. Trường hợp cha, mẹ lựa chọn quốc tịch Việt Nam cho con thì công chức làm công tác hộ tịch cập nhật thông tin khai sinh theo hướng dẫn để lấy Số định danh cá nhân.

×