Ở vùng núi cao nhất tỉnh Phú Thọ, trai Vĩnh Phúc trồng thành công thứ cây suýt tuyệt chủng, bán hoa ví tựa đắt như vàng

Vùng núi Tam Đảo, tỉnh Phú Thọ mới (trước sáp nhập thuộc tỉnh Vĩnh Phúc) với khí hậu mát mẻ và hệ sinh thái đa dạng từ lâu đã được ví như một kho tàng dược liệu quý giá.

Giữa bạt ngàn núi rừng, Trà hoa vàng (Yellow Camellia) nổi lên như một “món quà thiên nhiên” đặc biệt, được mệnh danh là “nữ hoàng trà” bởi những dược tính hiếm có.

Tuy nhiên, đứng trước nguy cơ tuyệt chủng của loài cây quý hiếm này, chàng thanh niên Nguyễn Đức Độ, sinh năm 1993, xã Tam Dương Bắc, tỉnh Phú Thọ (địa bàn huyện Tam Dương, tỉnh Vĩnh Phúc trước sáp nhập) đã dấn thân vào hành trình đầy gian nan để bảo tồn, nhân giống và kiến tạo thương hiệu “vàng xanh” Tam Đảo.

Tốt nghiệp Học viện Nông nghiệp Việt Nam năm 2015, Nguyễn Đức Độ trở về quê hương Tam Dương Bắc, tỉnh Phú Thọ với khát vọng biến cây trà hoa vàng-một cây thảo dược quý thành sản phẩm hàng hóa có thương hiệu.

Theo anh Độ, xã Tam Dương Bắc, tỉnh Phú Thọ (địa bàn huyện Tam Dương, tỉnh Vĩnh Phúc trước sáp nhập, cây trà hoa vàng được mệnh danh là “vàng xanh” của dãy núi Tam Đảo bởi giá trị kinh tế và dược tính cao vượt trội.

Trong quá trình tìm kiếm, anh tình cờ chứng kiến cảnh các thương lái nước ngoài săn lùng, thu mua tận diệt Trà hoa vàng tự nhiên trên dãy núi Tam Đảo-dãy núi cao nhất tỉnh Phú Thọ.

“Nếu tình trạng này kéo dài và không có sự can thiệp, bảo tồn, Trà hoa vàng sẽ sớm biến mất”, anh Độ chia sẻ. Ý thức rõ nguy cơ tuyệt chủng cận kề, anh quyết định chọn Trà hoa vàng làm mục tiêu khởi nghiệp, biến việc bảo tồn thành sứ mệnh của đời mình.

Hành trình đưa “nữ hoàng trà” từ rừng nhiệt đới về trồng trong vườn là một chuỗi ngày gian nan. Lần thử nghiệm đầu tiên vào năm 2015, anh trồng 200 cây và ươm 2.000 cây giống, nhưng do thiếu kinh nghiệm chăm sóc, số cây chết đến quá nửa.

Đến nay, anh Nguyễn Đức Độ, xã Tam Dương Bắc, tỉnh Phú Thọ mới (địa bàn huyện Tam Dương, tỉnh Vĩnh Phúc trước sáp nhập) đã xây dựng được vườn trồng trà hoa vàng với diện tích hơn 3 ha, nhân giống thành công 13 loài Trà hoa vàng quý hiếm.

Không lùi bước, anh Độ lao vào nghiên cứu, tìm tòi, tiếp cận các nhà khoa học chuyên nghiên cứu về Trà hoa vàng tại Việt Nam, Nhật Bản, Hàn Quốc.

Bí quyết thành công của anh nằm ở việc mô phỏng được vùng vi khí hậu trong vườn, tạo điều kiện trồng giống như trong rừng tự nhiên: Cây lớn lên dưới 2-3 tầng tán, nền đất tơi xốp, thoát nước nhưng vẫn giữ ẩm hiệu quả.

Nhờ sự kiên trì và áp dụng khoa học công nghệ, trong lần thử nghiệm thứ hai, tỷ lệ cây sống và phát triển tốt đạt đến 90%.

Qua kiểm nghiệm dược lý đầu tiên được tiến hành trên đối tượng động vật đã chứng minh khả năng vượt trội của loài trà vàng sinh trưởng ở dãy núi Tam Đảo (địa phận tỉnh Phú Thọ mới sau sáp nhập 3 tỉnh Vĩnh Phúc, Phú Thọ, Hòa Bình).

Đến năm 2017, Nguyễn Đức Độ đã xây dựng được vườn trà rộng hơn 3 ha, nhân giống thành công 13 loài Trà hoa vàng quý.

Trà hoa vàng được mệnh danh là “vàng xanh” bởi giá trị kinh tế và dược tính cao vượt trội. Mỗi bông hoa cần tới 10 tháng để nở tung, đạt tới trạng thái sung mãn nhất.

Theo sách các loài trà của Vườn quốc gia Tam Đảo, kiểm nghiệm dược lý sơ bộ trên đối tượng động vật đã cho thấy những tín hiệu hết sức khả quan: Khả năng kiềm chế sự sinh trưởng của khối u, hỗ trợ tim mạch bằng cách giảm hàm lượng cholesterol và lipoprotein, cùng khả năng ổn định huyết áp, đặc biệt tốt cho người cao huyết áp. Những kết quả này mở ra tiềm năng lớn trong ứng dụng y học.

Để bảo toàn tối đa dưỡng chất, hoa trà sau khi thu hái được sấy ngay lập tức bằng công nghệ sấy thăng hoa hiện đại, giúp giữ nguyên màu sắc, hương vị và hoạt chất.

Hiện nay, hoa trà hoa vàng sấy khô có giá lên tới 20 triệu đồng/kg. Khách hàng như chị Nguyễn Thị Kim Tuyến, phường Vĩnh Phúc, tỉnh Phú Thọ đã chứng thực hiệu quả: “Tôi bị huyết áp cao, nhưng sau một thời gian dùng Trà hoa vàng, huyết áp của tôi rất ổn định. Tôi ngủ ngon hơn và các chỉ số mỡ máu, gan nhiễm mỡ cũng cải thiện rõ rệt”.

Năm 2017, nhận thấy giá trị kinh tế bền vững, Nguyễn Đức Độ thành lập Công ty TNHH Trà Hoa vàng Tam Đảo với nhãn hiệu TĐ-GOLEN TEAVIET. Công ty đã phát triển đa dạng các dòng sản phẩm, từ trà sấy thăng hoa (nguyên bông), sấy nhiệt đến sản phẩm trà túi lọc kết hợp hoa và lá trà.

Thành quả xứng đáng là chứng nhận OCOP 4 sao năm 2019 và Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ dành cho cá nhân Nguyễn Đức Độ vào năm 2022.

Không chỉ tập trung vào chất lượng, anh Độ còn liên kết với các hộ dân xung quanh để mở rộng vùng nguyên liệu theo hướng hữu cơ, bao tiêu sản phẩm, tạo thêm thu nhập cao hơn cho người dân địa phương khi trồng xen canh Trà hoa vàng.

Trà hoa vàng Tam Đảo sấy khô.

Hiện nay, hoa trà hoa vàng sấy khô ở Tam Đảo, Phú Thọ (Vĩnh Phúc trước đây) có giá 20 triệu đồng/kg

Bên cạnh phát triển kinh tế, anh Độ luôn đau đáu về việc bảo tồn thiên nhiên và quảng bá du lịch Tam Đảo.

Anh đã thiết kế logo và in hình những cây con, loài vật quý hiếm của Tam Đảo lên hộp sản phẩm. “Nghĩ đến Trà hoa vàng là phải biết ngay đến là ở Tam Đảo”, anh Độ khẳng định.

Trong tương lai, công ty sẽ tiếp tục mở rộng vùng nguyên liệu, đa dạng hóa sản phẩm như nước giải khát, nano Trà hoa vàng và đặt mục tiêu lớn hơn là đưa sản phẩm ra thị trường quốc tế, cụ thể là thị trường cao cấp như Nhật Bản.

Với niềm đam mê, tri thức và sự kiên trì, Trà hoa vàng Tam Đảo không chỉ là một sản phẩm, mà còn là câu chuyện về khát vọng khởi nghiệp, gắn bó và phát triển bền vững cùng thiên nhiên quê hương của chàng kỹ sư nông nghiệp Nguyễn Đức Độ .

×