Trước thực trạng trên, việc nâng cao chất lượng, đẩy mạnh liên kết sản xuất, tiêu thụ tổ yến đang là hướng đi cần thiết để nghề nuôi yến ở Tiền Giang phát triển bền vững.

Những năm gần đây, nghề nuôi chim yến phát triển mạnh trên địa bàn tỉnh Tiền Giang. Tuy nhiên, sau thời gian phát triển mạnh, nghề nuôi chim yến đang đối mặt với nhiều khó khăn, đặc biệt là sản lượng sụt giảm.

Trước thực trạng trên, việc nâng cao chất lượng, đẩy mạnh liên kết sản xuất, tiêu thụ tổ yến đang là hướng đi cần thiết để nghề nuôi yến phát triển bền vững.

Trước sáp nhập Đồng Tháp, Tiền Giang có số lượng nhà yến đứng thứ 2 cả nước

Theo Chi cục Chăn nuôi và Thú y tỉnh Tiền Giang, tỉnh là một trong những địa phương phát triển mạnh mô hình dẫn dụ và gây nuôi chim yến. Toàn tỉnh có khoảng 1.782 nhà yến (đứng hàng thứ 2 cả nước sau tỉnh Kiên Giang).

Sản lượng bình quân 20 tấn mỗi năm, tập trung nhiều ở TP. Gò Công, TX. Cai Lậy và các huyện: Gò Công Tây, Gò Công Đông, Chợ Gạo, Cai Lậy. Những năm qua, số lượng nhà yến trên địa bàn tỉnh không ngừng tăng. Năm 2011, toàn tỉnh chỉ có 199 nhà yến, đến năm 2025 đã tăng lên là 1.782 nhà yến.

Để phát triển bền vững, hiệu quả nghề nuôi chim yến, trên cơ sở Kế hoạch số 20/KH-UBND ngày 19/2/2023 của Ủy ban nhân dân (UBND) tỉnh về phát triển kinh tế - xã hội và cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh cấp tỉnh năm 2023, Sở Nông nghiệp và Môi trường đã xây dựng và triển khai thực hiện kế hoạch hỗ trợ phát triển sản phẩm chủ lực nông nghiệp của tỉnh; trong đó có tổ yến.

Bên cạnh những thuận lợi, nghề nuôi chim yến nước ta cũng đối mặt với sự cạnh tranh gay gắt từ các nước trong khu vực.

Mặt khác, các nhà yến chưa được công nhận tài sản gắn liền với đất; chưa có các tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật trong xây dựng và vận hành nhà yến cũng đang là khó khăn mà nghề nuôi yến đối mặt.

Chưa kể, việc quản lý chất lượng và truy xuất nguồn gốc sản phẩm tổ yến còn nhiều bất cập. Nghề nuôi chim yến trên địa bàn tỉnh chưa phát huy được chuỗi liên kết chế biến tiêu thụ sản phẩm yến sào.

Hiện nay, chưa có quy định về xử phạt đối với việc xây dựng mới nhà yến tại khu vực không thuộc vùng nuôi chim yến; chưa có hướng dẫn về đăng ký mã số nhà yến.

Đặc biệt, sản lượng sụt giảm chính là một trong những khó khăn lớn nhất mà người nuôi chim yến đang phải đối mặt.

Ông Lê Văn Hùng, hộ nuôi chim yến tại thị trấn Vĩnh Bình, huyện Gò Công Tây cho biết, hiện nay, đàn yến tại khu vực Gò Công đã giảm khoảng 60% so với các năm trước. Điều này dẫn đến sản lượng tổ yến thu hoạch giảm mạnh. "Trước đây, nhà yến tại ngã 3 Hoà Đông (huyện Gò Công Tây, tỉnh Tiền Giang) của tôi mỗi tháng thu hoạch hơn 30kg yến thô, nhưng hiện chỉ giảm còn khoảng 20kg/tháng, giảm khoảng 40%.

Liên kết sản xuất và tiêu thụ để thúc đẩy xuất khẩu tổ yến (yến sào) đang là hướng đi cần thiết hiện nay ờ tỉnh Tiền Giang-tỉnh có số nhà nuôi chim yến lớn nhất Việt Nam.

Tình trạng giăng lưới bắt yến vẫn còn xảy ra nhiều gây sụt giảm đàn yến. Bên cạnh sản lượng sụt giảm, giá tổ yến hiện cũng giảm mạnh. Giá tổ yến thô hiện dao động từ 16 - 18 triệu đồng/kg.

Do đó, đề nghị các cấp chính quyền, cơ quan chức năng có biện pháp mạnh để răn đe, xử lý hành vi săn bắt yến trái phép" - ông Hùng kiến nghị.

Công ty TNHH TMDV Trí Sơn (TP. Mỹ Tho) là một trong những doanh nghiệp có số lượng nhà yến lớn nhất tỉnh. Ông Bùi Băng Sơn, Giám đốc Công ty TNHH TMDV Trí Sơn cho biết: "Hiện nay, sản lượng yến càng ngày càng giảm.

Đây là tình hình chung của thế giới. Vừa rồi, chúng tôi có tham gia hội nghị tại Malaysia. Theo báo cáo của Hiệp hội yến sào nước này, sản lượng thu hoạch bình quân hàng năm của Malaysia là 700 tấn tổ yến.

Tuy nhiên, những năm gần đây, sản lượng tổ yến giảm chỉ còn khoảng 400 tấn/năm. Do đó, việc đầu tư nhà yến trên địa bàn tỉnh cần lựa chọn vị trí phù hợp. Trước hết là nhà yến phải nằm trong vùng quy hoạch cho phép.

Thứ 2 là khu vực đầu tư nhà yến phải có yến. Theo tôi, người dân không nên xây nhà yến ở những nơi không có yến nếu không sẽ thất bại. Người nuôi phải lựa chọn vị trí xây dựng nhà yến ở khu vực có hệ sinh thái đa dạng, nhiều thức ăn cho yến. Với sản lượng tổ yến đang giảm, giá tổ yến lại mỗi ngày mỗi giảm, nghề nuôi chim yến hiện đối

Đẩy mạnh liên kết trong nghề nuôi chim yến, khai thác yến sào nuôi

Thực tế cho thấy, trước những khó khăn đang đối mặt, nghề nuôi chim yến cần định vị lại hướng đi để tồn tại và phát triển bền vững.

Theo ông Bùi Băng Sơn, bên cạnh rủi ro mà nghề nuôi yến đang đối mặt cũng còn có nhiều cơ hội. Bởi sản lượng yến của Malaysia giảm, tỷ lệ bán tổ yến ngày càng ít đi. Trong khi đó, Việt Nam có những nơi đang bị giảm sản lượng, nhưng có những nơi đang phát triển rất tốt.

Điều này sẽ tạo ra cơ hội xuất khẩu cho tổ yến của nước ta sang Trung Quốc tăng lên so với Malaysia. Hiện công ty đã được cấp mã số nhà đóng gói đủ điều kiện xuất khẩu sang Trung Quốc với hạn ngạch 70 tấn/năm.

Công ty đã liên kết với những hộ nuôi trong khu vực hình thành vùng nguyên liệu với hệ thống 253 nhà yến đủ điều kiện xuất khẩu chính ngạch sang Trung Quốc. Khi tham gia chuỗi liên kết, công ty sẽ thu mua tổ yến với giá hợp lý, hạn chế rủi ro về thị trường, nhất là khi giá biến động. Ngoài ra, việc liên kết còn giúp tăng độ uy tín của sản phẩm và sự tin cậy với người tiêu dùng.

Theo Tiến sĩ Thái Quốc Hiếu, Phó Chi cục Trưởng phụ trách Chi cục Chăn nuôi và Thú y tỉnh Tiền Giang, để nghề nuôi chim yến phát triển bền vững, trong thời gian tới, tỉnh sẽ tiếp tục kiến nghị Trung ương sớm ban hành hướng dẫn đăng ký và cấp mã số nhà yến; quy trình chung/sổ tay hướng dẫn thực hiện xuất khẩu tổ yến Việt Nam sang Trung Quốc; quy định về xử phạt đối với việc xây dựng nhà yến không thuộc vùng nuôi chim yến; quy định về các tiêu chuẩn quy chuẩn kỹ thuật liên quan trong hoạt động sản xuất nuôi chim yến.

Một trong những giải pháp quan trọng là đẩy mạnh hợp tác giữa tỉnh Tiền Giang với các tỉnh, thành trong cả nước về phát triển nuôi chim yến đạt chuẩn hướng đến xuất khẩu. Đồng thời, phát triển chuỗi liên kết xuất khẩu yến sào Tiền Giang.

Theo ông Trịnh Công Minh, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Tiền Giang, ngành nuôi yến trên địa bàn tỉnh ngày càng khó khăn. Với số lượng nhà yến hiện có việc tăng sản lượng sẽ ngày càng khó khăn.

Do đó, các cơ sở nuôi yến cần chú trọng tăng chất lượng sản phẩm để tăng giá trị. Nếu người nuôi yến hình thành được chuỗi liên kết và xuất khẩu được thì có thể tăng giá trị tổ yến, từ đó tăng thu nhập. Ngành Nông nghiệp cũng đã yêu cầu các cơ quan trực thuộc nghiên cứu cơ chế hỗ trợ các cơ sở phát triển nghề nuôi yến.

Theo ông Bùi Băng Sơn, để tổ yến Việt Nam vươn xa trên thị trường quốc tế, điều cần thiết là sự đồng hành và liên kết chặt chẽ giữa các đơn vị trong ngành.

Xuất phát từ nhu cầu thực tiễn, yến sào Trí Sơn đang kiến nghị UBND tỉnh Tiền Giang cho phép thành lập Hiệp hội Yến sào Tiền Giang với mục tiêu trở thành cầu nối quan trọng giữa các tổ chức, doanh nghiệp và hộ nuôi yến trong tỉnh.

Hiệp hội sẽ cùng nhau mở ra cơ hội phát triển bền vững và nâng cao giá trị tổ yến Việt trên thị trường trong nước và thế giới.

×