Đài phát thanh công cộng NPR của Mỹ đưa tin về lễ kỷ niệm cho biết, khách nước ngoài từ hơn 20 quốc gia và tổ chức, bao gồm các tổ chưc của Mỹ, sẽ tham dự lễ kỷ niệm năm nay.

Đứng đầu danh sách là những nước bạn bè lớn nhất của Việt Nam - Lào, Campuchia, Cuba và Trung Quốc.

NPR nhắc lại, ngày 30/4/1975, quân đội Bắc Việt đã tấn công Dinh Độc Lập ở trung tâm Sài Gòn - nay là Thành phố Hồ Chí Minh - chấm dứt cuộc chiến kéo dài gần 20 năm gây ra tổn thất to lớn cho Việt Nam, cũng như cho đồng minh của miền Nam là Mỹ.

Một số cựu chiến binh Hoa Kỳ và cựu phóng viên chiến trường đã đến Thành phố Hồ Chí Minh trước ngày kỷ niệm.

NPR dẫn con số từ Ban tổ chức sự kiện cho biết hơn 13.000 người, bao gồm quân đội, cảnh sát và dân thường, tham gia diễu hành chính. Sẽ có một cuộc bay qua của không quân Việt Nam, bắn pháo hoa và trình diễn máy bay không người lái.

Lào, Campuchia và Trung Quốc cũng đã cử quân đội tham gia cuộc diễu hành thu hút sự chú ý rộng rãi của công chúng.

Người dân địa phương cũng như người dân từ các tỉnh thành khác đã tập trung tại trung tâm Thành phố Hồ Chí Minh để xem diễn tập diễu hành trong bối cảnh an ninh được thắt chặt.

Bảo tàng chiến tranh của thành phố đã đón lượng khách tham quan tăng đột biến, cả trong nước và quốc tế.

ABC News của Australia cho biết, cuộc diễu binh nhằm thể hiện lòng tự hào dân tộc và sức mạnh quân sự lớn khi kỷ niệm 50 năm thống nhất mà phương Tây gọi là "sự sụp đổ của Sài Gòn”.

Theo ABC News, Việt Nam gọi cuộc diễu binh là đánh dấu "một chiến thắng to lớn của nhân dân Việt Nam trong cuộc đấu tranh gian khổ chống Mỹ cũng là biểu tượng sáng ngời của chủ nghĩa anh hùng cách mạng và ý chí giành độc lập".

Kênh của Australia cho biết, có tổng cộng 52.000 binh lính Úc tham chiến ở Việt Nam. Cuộc xung đột này ước tính đã cướp đi sinh mạng của 3 triệu người Việt Nam, 58.000 người Mỹ và giết chết hơn 500 người Úc, phơi bày giới hạn sức mạnh quân sự của Mỹ trong bối cảnh phản ứng dữ dội chưa từng có ở trong nước khi chiến tranh kéo dài.

"Thật sốc khi nhận ra rằng sự việc đã xảy ra cách đây nửa thế kỷ, nhưng tôi không thể tin được người dân ở đây lại tử tế đến vậy với những người ở phía bên kia cuộc xung đột", Peter Mungkin, người đưa tin về sự sụp đổ của Sài Gòn cho ABC năm 1975 và đã quay trở lại vào dịp kỷ niệm, cho biết.

ABC News cho biết, những ngày này Thành phố Hồ Chí Minh là hình ảnh của niềm tự hào dân tộc, với cờ Việt Nam và các tấm biển kỷ niệm cho thấy khoảnh khắc một chiếc xe tăng Bắc Việt Nam húc đổ cổng Dinh Tổng thống vào ngày 30 tháng 4 năm 1975.

AFP đưa tin về lễ duyệt binh và được Yahoo News Singapore, Bangkok Post dẫn lại cho biết, hàng ngàn người dân phấn khích - nhiều người mặc áo phông in hình quốc kỳ Việt Nam - đã tụ tập trên các đường phố của Thành phố Hồ Chí Minh vào thứ Ba, chuẩn bị ngủ qua đêm trước khi màn trình diễn bắt đầu lúc 7:00 sáng (0000 GMT).

Lễ kỷ niệm diễn ra nửa thế kỷ sau khi xe tăng của quân Bắc Việt Nam đâm thủng cổng dinh tổng thống của thành phố, đánh bại miền Nam do Mỹ hậu thuẫn và giáng một đòn đau vào uy tín đạo đức và quân sự của Mỹ - AFP viết.

"Tôi tự hào vì đã góp phần giải phóng miền Nam" - hãng tin Pháp dẫn lời cựu chiến binh Trần Văn Trường, 75 tuổi, người đã mặc quân phục từ thủ đô Hà Nội đến xem duyệt binh, cho biết.

"Nhưng những gì đã qua thì đã qua, tôi không hề căm ghét những người ở phía bên kia của cuộc chiến", ông Trường nói với AFP. "Chúng ta nên chung tay ăn mừng chiến tranh kết thúc".

AFP cho biết, lần đầu tiên, hơn 300 binh sĩ từ Trung Quốc, Lào và Campuchia sẽ tham gia vào sự kiện này. Trung Quốc đã cung cấp hỗ trợ phòng không quan trọng và giúp đỡ về hậu cần và vật tư cho Việt Nam trong cuộc chiến.

Đưa tin về lễ kỷ niệm ngày kết thúc chiến tranh, Reuters dẫn lời Tổng Bí thư Tô Lâm phát biểu: "Đó là chiến thắng của công lý trước chế độ chuyên chế". Tổng Bí thư cũng trích dẫn một trong những câu châm ngôn của Hồ Chí Minh: "Việt Nam là một, nhân dân Việt Nam là một. Sông có thể cạn, núi có thể mòn, nhưng chân lý đó sẽ không bao giờ thay đổi".

Theo AFP, sự sụp đổ của Sài Gòn đã in sâu vào nhiều ký ức với hình ảnh trực thăng Hoa Kỳ di tản khoảng 7.000 người, nhiều người trong số họ là người Việt Nam, khi xe tăng Bắc Việt tiến đến gần. Chuyến bay cuối cùng cất cánh từ nóc tòa đại sứ Mỹ lúc 7:53 sáng ngày 30 tháng 4, chở những lính Thủy quân Lục chiến Mỹ cuối cùng rời khỏi Sài Gòn.

Trong khi đó AP dẫn lời Tổng Bí thư Tô Lâm phát biểu trước lễ kỷ niệm về hòa giải dân tộc: “Hòa giải dân tộc không có nghĩa là quên đi lịch sử hay xóa bỏ khác biệt, mà là chấp nhận những quan điểm khác nhau trong sự khoan dung và tôn trọng, để hướng tới mục tiêu lớn hơn: xây dựng một nước Việt Nam hòa bình, thống nhất, hùng mạnh, văn minh và thịnh vượng”.

Hãng tin Mỹ AP trò chuyện với ông Phạm Ngọc Sơn, một cựu chiến binh 69 tuổi, từng là tài xế xe tải quân đội chở quân và vật tư từ miền Bắc vào miền Nam qua đường mòn Hồ Chí Minh - tuyến đường bí mật mà Bắc Việt Nam sử dụng. Ông đang trong chuyến tham quan thành phố kéo dài một tuần, nơi ông nhớ mình đã cùng quân đội miền Bắc vào tiếp quản.

Ông cho biết ông trân trọng những kỷ niệm đó và không thể diễn tả được niềm vui mà ông cảm thấy vào thời điểm đó. Nhưng giờ đây "chỉ còn không gian cho hòa bình và hữu nghị" giữa Mỹ và Việt Nam. “Cuộc chiến đã kết thúc từ lâu rồi,” ông nói.

AP cũng cho biết, năm nay cũng đánh dấu kỷ niệm 30 năm quan hệ ngoại giao giữa Việt Nam và Mỹ. Năm 2023, Việt Nam đã nâng cấp quan hệ với Mỹ lên đối tác chiến lược toàn diện, là quy chế ngoại giao cao nhất mà Việt Nam dành cho bất kỳ quốc gia nào và ngang bằng với quan hệ với Trung Quốc và Nga.

Các quan chức Việt Nam khẳng định rằng mối quan hệ này được xây dựng trên nền tảng là lòng tin vốn gắn liền với những nỗ lực của Mỹ nhằm giải quyết các di sản chiến tranh như chất độc màu da cam và bom chưa nổ ở vùng nông thôn vẫn còn đe dọa đến tính mạng con người.

×