Chất cấm sibutramine và phenolphthalein có trong sản phẩm giảm cân của Ngân 98 nguy hiểm như thế nào?

Ngân 98 bị bắt, sản phẩm giảm cân chứa chất cấm Sibutramine và Phenolphthalein nguy hại thế nào?

Ngày 13/10, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an TP.HCM (Phòng Cảnh sát kinh tế) bắt tạm giam Võ Thị Ngọc Ngân (biệt danh Ngân 98), người điều hành Công ty TNHH TM-DV ZuBu và Hộ kinh doanh ZuBu shop, để điều tra tội Sản xuất, buôn bán hàng giả là thực phẩm theo Điều 193 Bộ luật Hình sự.

Cơ quan điều tra xác định các sản phẩm do Ngân sản xuất, kinh doanh không đạt chỉ tiêu chất lượng theo công bố, là hàng giả, trong đó một số mẫu (sản phẩm viên collagen) có chứa các chất cấm sibutramine và phenolphthalein.

Trao đổi với PV Dân Việt, ThS.BS Đoàn Dư Mạnh, Thành viên Hội Bệnh mạch máu Việt Nam, cho biết việc phát hiện hai hoạt chất này trong viên collagen là rất đáng lo ngại, chúng ảnh hưởng trực tiếp đến tim và hệ mạch máu, những cơ quan vốn rất nhạy cảm với sự thay đổi của thần kinh và áp lực máu.

Theo bác sĩ Mạnh, sibutramine là chất gây ức chế cảm giác thèm ăn, đã bị cấm sử dụng trên người vì có nhiều tác dụng phụ nguy hiểm, đặc biệt là ảnh hưởng đến tim mạch, gây đau tim, loạn nhịp tim, huyết áp cao, đột quỵ, kích động, ảo giác…

Tại Việt Nam, từ 2010, Cục Quản lý Dược (Bộ Y tế) đã ban hành công văn về việc ngừng cấp phép nhập khẩu nguyên liệu sibutramine. Tháng 4/2011, cơ quan này cũng đã có công văn đình chỉ lưu hành trên toàn quốc, thu hồi toàn bộ các thuốc có chứa hoạt chất sibutramine. Đồng thời, rút số đăng ký của tất cả thuốc có chứa hoạt chất này. Chất này cũng bị cấm sử dụng ở Mỹ, Canada, châu Âu và nhiều quốc gia khác trên thế giới.

Đối với chất cấm phenolphthalein từng được dùng làm thuốc nhuận tràng, nhưng bị cấm vì nguy cơ gây ung thư và rối loạn tiêu hóa nghiêm trọng. Vì vậy, từ năm 1999, Cục quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA) đã cấm lưu hành các loại thuốc điều trị táo bón có chứa chất này. Tại Việt Nam cũng đã cấm lưu hành ngay sau đó.

Theo bác sĩ Mạnh, những sản phẩm này thường gây giảm cân nhanh bằng cách làm mất, ức chế thần kinh trung ương để giảm cảm giác đói. Điều này không tác động đến mỡ thừa mà chỉ gây mất nước hoặc mất cân bằng dinh dưỡng, dẫn đến hiệu quả giảm cân tạm thời và không bền vững. Do không được kiểm định, người dùng không biết chính xác sản phẩm chứa chất gì, liều lượng ra sao, rất có thể bị dị ứng hoặc ngộ độc bởi các chất hóa học không được công bố.

"Phenolphthalein không được phép tồn tại trong thực phẩm hay dược phẩm vì nhiều nghiên cứu cho thấy nguy cơ gây độc tế bào, rối loạn tiêu hóa và đột biến gen. Chất này kích thích nhu động ruột rất mạnh, gây tiêu chảy, mất nước, rối loạn điện giải, đặc biệt là giảm kali máu. Khi nồng độ kali giảm, cơ tim có thể rối loạn dẫn truyền, gây loạn nhịp, yếu cơ hoặc ngừng tim đột ngột”, bác sĩ Mạnh phân tích.

Nhiều người từng tổn thương não, thậm chí tử vong sau khi dùng thuốc giảm cân chứa chất cấm

TS.BS Nguyễn Trung Nguyên, Giám đốc Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai, cho biết, việc sử dụng các sản phẩm, thuốc giảm cân, không rõ nguồn gốc, chứa chất cấm sẽ gây nhiều biến chứng nghiêm trọng như suy kiệt, suy gan thận, teo mật, sốc phản vệ, đột quỵ, nhồi máu cơ tim, tổn thương não, xuất huyết dạ dày, suy gan, thận, rối loạn điện giải, sốc phản vệ. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, người bệnh có thể tử vong.

Theo TS Nguyên, tại Trung tâm Chống độc từng tiếp nhận các bệnh nhân ngộ độc thực phẩm chức năng, các loại thuốc, trà giảm cân do có chứa sibutramin. Đã có bệnh nhân bị hôn mê, co giật, tổn thương não. Trung tâm Chống độc đã có thông báo tới các cơ quan chức năng và chia sẻ khuyến cáo với cộng đồng về vấn đề này.

“Sibutramine là chất có nguy cơ độc tính rất cao, cấu trúc phân tử của sibutramin giống với ma túy amphetamine", TS Nguyên nói.

Theo bác sĩ Mạnh, sibutramine và phenolphthalein đều đã bị cấm tuyệt đối nên dù chỉ với liều nhỏ cũng tiềm ẩn rủi ro sức khỏe. Không thể nói dùng ít thì an toàn. Đây không phải vitamin hay khoáng chất mà là hóa chất độc đã bị loại bỏ vì gây tử vong. Nguy hiểm hơn, chúng bị pha trộn trong sản phẩm làm đẹp, người dùng hoàn toàn không nghi ngờ gì.

Theo các chuyên gia, collagen chỉ có tác dụng hỗ trợ cấu trúc da, tóc và khớp, không thể giúp giảm cân hay làm trắng da nhanh. Những sản phẩm quảng cáo “hiệu quả tức thì” hoặc “vừa đẹp da vừa giảm mỡ” cần được xem là dấu hiệu cảnh báo.

Bác sĩ Mạnh khuyến cáo, để giảm cân, người dân nên đi khám hoặc có lời khuyên trực tiếp từ bác sĩ hướng dẫn, đánh giá tình trạng và biện pháp cụ thể với từng người. Hiện Bộ Y tế chỉ phê duyệt một số thuốc điều trị béo phì, nhưng đều là thuốc kê đơn, cần có chỉ định của bác sĩ. Khi cần mua bất cứ sản phẩm gì, đặc biệt dùng trên cơ thể người cần chọn sản phẩm được sản xuất bởi công ty được cấp phép và đáp ứng tiêu chuẩn, việc mua bán cũng cần trực tiếp qua nhà phân phối chính thức, có hóa đơn, đóng thuế rõ ràng.

Ngoài ra, để đảm bảo an toàn và có tác dụng mong muốn, với tất cả sản phẩm thực phẩm chức năng và thuốc thì người dân vẫn không nên mua trên mạng xã hội, qua internet hay điện thoại. Người dân không nên chỉ nhìn thấy hiệu quả trước mắt mà quên đi hậu quả lâu dài.

Theo cơ quan điều tra, Ngân thành lập và điều hành Công ty ZuBu (do mẹ ruột làm giám đốc) và Hộ kinh doanh ZuBu shop (do người khác đứng tên). Trên thực tế, mọi hoạt động, tài chính và kinh doanh đều do cô trực tiếp chỉ đạo và hưởng lợi.

Từ năm 2021, Ngân hợp tác với một số nhà máy tại Hà Nội để đặt gia công các sản phẩm thực phẩm bảo vệ sức khỏe giảm cân như Super Detox X3, X7, X1000. Trên giấy tờ, đây là những sản phẩm được cấp phép lưu hành nhưng Ngân đã lợi dụng hình thức "hàng tặng kèm" để tiêu thụ thêm một loại sản phẩm khác mang tên "viên rau củ Collagen".

Viên rau củ này không được cấp phép lưu hành, không có hồ sơ công bố sản phẩm, nhưng vẫn được Ngân cho đóng gói, dán nhãn trùng thương hiệu X3 - X7 - X1000, và quảng cáo là "tăng hiệu quả giảm cân khi dùng kèm".

Trên bao bì, Ngân ghi chú "hàng tặng kèm, không bán" nhằm đối phó cơ quan quản lý, song thực tế bán trọn bộ cho khách hàng như một liệu trình hoàn chỉnh, khuyến khích sử dụng song song để "đạt hiệu quả giảm cân nhanh hơn".

Các sản phẩm được vận chuyển từ nhà máy ở Hà Nội vào kho hàng của ZuBu shop tại TP.HCM, sau đó phân phối qua mạng xã hội Facebook, TikTok và đường dây nóng của Công ty ZuBu. Khách hàng được tư vấn mua theo "liệu trình giảm cân" từ 4 đến 15 kg, mỗi bộ sản phẩm gồm một hộp X3/X7/X1000 và một gói Collagen tương ứng, giá bán từ 870.000 đến 1,1 triệu đồng.

×