Chính phủ ban hành quy định về việc thành lập, hoạt động của Quỹ nhà ở quốc gia

Mới đây, Chính phủ đã ban hành Nghị định 302/2025/NĐ-CP ngày 19/11/2025 quy định chi tiết về Quỹ nhà ở quốc gia và biện pháp thi hành Nghị quyết 201/2025/QH15 của Quốc hội thí điểm về một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển nhà ở xã hội.

Nghị định gồm 7 chương, 27 điều quy định việc thành lập, địa vị pháp lý, hoạt động, quản lý tài chính của Quỹ nhà ở quốc gia; tiếp nhận, quản lý và sử dụng các khoản hỗ trợ, đóng góp của tổ chức, cá nhân trong nước, ngoài nước; hoạt động đầu tư, tạo lập, quản lý vận hành cho thuê nhà ở; kiểm tra hoạt động; trách nhiệm của Quỹ và các bộ, ngành, địa phương.

Thành lập Quỹ nhà ở quốc gia

Theo Nghị định, Chính phủ thành lập Quỹ nhà ở trung ương trực thuộc Bộ Xây dựng và giao Bộ Xây dựng quản lý. Đồng thời, UBND cấp tỉnh sẽ thành lập và quản lý Quỹ nhà ở địa phương. Hoạt động tài chính của Quỹ được thực hiện theo Nghị định và quy định pháp luật đối với đơn vị sự nghiệp công lập.

Đối với cấp địa phương, UBND cấp tỉnh có thể thành lập quỹ mới hoặc tổ chức lại quỹ tài chính hiện có hoặc giao quỹ tài chính hiện có cho Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quản lý nhưng phải đảm bảo hoạt động theo đúng quy định tại Nghị quyết và Nghị định này.

Những quỹ được tổ chức lại hoặc giao nhiệm vụ phải đảm bảo thực hiện đúng mục tiêu, chức năng theo Nghị quyết 201/2025/QH15 và Nghị định 302/2025/NĐ-CP, đồng thời phải hạch toán, theo dõi riêng nguồn vốn.

Với các Quỹ nhà ở địa phương không theo mô hình đơn vị sự nghiệp công lập, Nghị định cho phép tiếp tục duy trì địa vị pháp lý, tư cách pháp nhân, cơ cấu tổ chức, chế độ tài chính và chế độ báo cáo theo mô hình hiện tại.

Ở cấp Trung ương, Quỹ nhà ở quốc gia là đơn vị sự nghiệp công lập, có tư cách pháp nhân, có con dấu riêng, được hạch toán độc lập, có vốn điều lệ và được mở tài khoản tại Kho bạc Nhà nước và ngân hàng thương mại. Việc thành lập, tổ chức, hoạt động và giải thể thực hiện theo Nghị định 302/2025 và các quy định pháp luật liên quan.

Về mục tiêu, chức năng hoạt động của Quỹ. Trước hết, Quỹ đầu tư xây dựng nhà ở xã hội và các dự án nhà ở xã hội đồng bộ hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội để cho thuê. Bên cạnh đó, Quỹ tạo lập nhà ở xã hội bằng tiếp nhận, chuyển đổi công năng tài sản công theo quy định pháp luật để đưa vào khai thác cho thuê.

Quỹ cũng thực hiện tạo lập nhà ở thông qua các hình thức mua từ chủ đầu tư; đặt hàng, tiếp nhận nhà ở của doanh nghiệp Nhà nước; tiếp nhận nhà ở tái định cư, tạm cư hoặc nhà ở do tổ chức, cá nhân đóng góp. Ngoài ra, Quỹ có thể mua nhà ở thương mại để cho thuê đối với cán bộ, công chức, viên chức và người lao động. Song song, Quỹ tổ chức quản lý vận hành toàn bộ quỹ nhà ở do mình đầu tư hoặc tạo lập.

Về các nhiệm vụ chính, Nghị định cho phép Quỹ thực hiện các mục tiêu được giao; quản lý, sử dụng nguồn ngân sách cấp và các nguồn hợp pháp khác; quản lý hiệu quả vốn, đất đai, tài sản được Nhà nước giao; thực hiện chế độ báo cáo, tài chính, kế toán, kiểm toán; và tuân thủ quy định về thu chi tài chính của đơn vị sự nghiệp công lập.

Về quyền hạn, Quỹ được tổ chức hoạt động, tiếp nhận các nguồn vốn và tài sản, triển khai liên doanh liên kết theo quy định pháp luật; phối hợp với cơ quan liên quan trong thực hiện chức năng, nhiệm vụ; và được quyền từ chối các yêu cầu trái pháp luật hoặc không phù hợp chức năng.

Theo Nghị định, cơ cấu tổ chức của Quỹ tuân thủ quy định đối với đơn vị sự nghiệp công lập. Bộ máy gồm Giám đốc Quỹ, không quá hai Phó Giám đốc, Kế toán trưởng và tối đa năm phòng chức năng hành chính - chuyên môn.

Đối với Quỹ nhà ở trung ương, Giám đốc và Phó Giám đốc do Bộ trưởng Bộ Xây dựng bổ nhiệm, miễn nhiệm. Với Quỹ nhà ở địa phương, thẩm quyền này thuộc Chủ tịch UBND cấp tỉnh. Giám đốc Quỹ là người đại diện theo pháp luật, chịu trách nhiệm trước Bộ trưởng Bộ Xây dựng đối với Quỹ trung ương và trước Chủ tịch UBND tỉnh đối với Quỹ địa phương.

×