Đấu giá đất: HoREA đề nghị đưa dự thảo nghị quyết lên Quốc hội

HoREA khẳng định, nhiều nội dung quan trọng trong dự thảo hiện nay mâu thuẫn trực tiếp với các luật hiện hành, đặc biệt là Luật Đấu giá tài sản 2016 (sửa đổi 2024), dẫn đến việc văn bản này có nguy cơ vượt quá thẩm quyền của Chính phủ. Hiệp hội kiến nghị cần thiết phải được nâng lên thành nghị quyết của Quốc hội.

Văn bản số 144/2025/CV-HoREA gửi Thủ tướng Chính phủ, Bộ Tư pháp và Bộ Tài nguyên và Môi trường, đã chỉ rõ hai "điểm nóng" pháp lý lớn nhất.

Thứ nhất, về mức tiền đặt trước (tiền cọc), dự thảo nghị quyết của Chính phủ quy định: Tiền đặt trước tối đa là 50% giá khởi điểm. HoREA phân tích, Luật Đấu giá tài sản (sửa đổi 2024) hiện chỉ giới hạn mức cọc tối đa đối với đất thực hiện dự án đầu tư là 20% giá khởi điểm. Việc tăng mức này lên 50% là sự thay đổi cơ bản về chính sách mà Chính phủ không có thẩm quyền tự quyết định.

HoREA kiến nghị phải nâng thẩm quyền xử lý vướng mắc đấu giá đất lên thành nghị quyết của Quốc hội.

Thứ hai, về thẩm quyền "Cấm tham gia đấu giá", dự thảo đề xuất "cấm tham gia đấu giá" đối với cá nhân vi phạm nghĩa vụ thanh toán tiền trúng đấu giá, với thời hạn cấm từ 2 đến 5 năm. HoREA nhấn mạnh theo Hiến pháp 2013, quyền con người, quyền công dân chỉ có thể bị hạn chế theo quy định của luật. Quyền tham gia đấu giá tài sản là quyền cơ bản. Do đó, việc áp đặt lệnh cấm này hoàn toàn không thuộc thẩm quyền của Chính phủ mà phải được quy định trực tiếp trong luật liên quan hoặc nghị quyết của Quốc hội.

Trước những vướng mắc trên, HoREA đề nghị cần xây dựng “dự thảo nghị quyết của Quốc hội” để tháo gỡ triệt để các khó khăn, vướng mắc này.

Nếu được Quốc hội thông qua, HoREA cũng đề xuất bổ sung hàng loạt cơ chế mạnh mẽ hơn để xử lý tình trạng "bỏ cọc" và làm lành mạnh thị trường đất đai.

Cụ thể, HoREA tán thành quy định mức cọc linh hoạt, tối thiểu 20% và tối đa 50% giá khởi điểm để tăng tính nghiêm túc của người tham gia. Đồng thời, ngoài việc mất tiền cọc và bồi thường chi phí tổ chức đấu giá, HoREA đề nghị cần bổ sung hình thức xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bổ trợ tư pháp. Hiệp hội cho rằng, chi phí đấu giá thường có giá trị quá thấp so với giá trị lô đất nên không đủ sức răn đe.

HoREA đề xuất bổ sung xử phạt hành chính và cấm tổ chức kinh tế vi phạm tham gia đấu giá để tăng tính răn đe. Ảnh: TL

Đáng chú ý, HoREA đề nghị mở rộng đối tượng bị cấm tham gia đấu giá. Ngoài cá nhân, cần bổ sung cả "tổ chức kinh tế" (doanh nghiệp) vi phạm "bỏ cọc" hoặc "vi phạm nghĩa vụ thanh toán" vào danh sách bị cấm tham gia đấu giá. HoREA lý giải nếu chỉ cấm cá nhân, các tổ chức có thể lập doanh nghiệp mới để lách luật. Cấm cả tổ chức sẽ ngăn chặn hành vi lợi dụng, bảo vệ sự minh bạch của thị trường.

HoREA kết luận việc trình Quốc hội ban hành nghị quyết là giải pháp cần thiết và căn cơ nhất để bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ và trên hết là phù hợp luật pháp đối với văn bản, qua đó tạo điều kiện tháo gỡ triệt để các vướng mắc, khó khăn đang tồn đọng.

×