Du lịch cộng đồng ở 2 làng này của Gia Lai đang tạo việc làm, thu nhập tốt, là cách giảm nghèo hay

Từ tiếng cồng chiêng vang vọng bên nhà rông đến những nghề thủ công truyền thống được truyền lại qua nhiều thế hệ, hai ngôi làng đặc biệt này không chỉ lưu giữ “hồn cốt” Tây Nguyên mà còn mở ra hướng phát triển du lịch cộng đồng bền vững cho Gia Lai.

Không gian văn hoá đặc sắc ngay giữa Pleiku

Sáng đầu tuần, tiếng cồng chiêng vang lên giữa không gian nhà rông như mời gọi du khách ghé lại. Nằm ngay giữa lòng Pleiku, làng Ốp từ lâu đã trở thành điểm dừng chân quen thuộc của những đoàn khách muốn khám phá văn hoá bản địa của người Jrai. Nhà rông truyền thống, chiêng, múa xoang, tượng gỗ, cùng các nghề thủ công như tạc tượng, dệt, đan lát… giúp làng Ốp giữ trọn nét nguyên sơ “giữa phố”.

Làng Ốp nằm giữa lòng phố Pleiku, thuận tiện đón khách du lịch trong nước lẫn quốc tế, đặc biệt là những đoàn muốn khám phá các điểm văn hóa đặc trưng của địa phương. Plei Ốp hiện còn lưu giữ nguyên bản nhà rông truyền thống của người Jrai, cùng với chiêng, múa xoang, tượng gỗ và nhiều nghề thủ công như tạc tượng, dệt, đan lát, những yếu tố tạo nền tảng quan trọng để phát triển du lịch văn hoá trải nghiệm.

Không gian trưng bày của làng gồm sân nhà rông, khu trưng bày tượng gỗ và sân lễ hội, hình thành hệ thống hạ tầng văn hóa phục vụ cho các hoạt động biểu diễn và giới thiệu giá trị truyền thống.

Vườn tượng nhà mồ trong khuôn viên nhà rông hiện còn 56 tượng, gồm 13 tượng bê tông, 7 tượng gỗ còn giá trị sử dụng và 36 tượng gỗ đã bị mục. Trong làng, hiện có 3 cơ sở kinh doanh dịch vụ ẩm thực, phục vụ cả món truyền thống của người Jrai. 1 homestay theo mô hình nhà sàn Jrai cùng đội cồng chiêng và múa xoang được duy trì tập luyện thường xuyên. Đội nghệ nhân của làng đã phục vụ du khách bằng những bài chiêng truyền thống, kết hợp trải nghiệm ẩm thực với cơm lam, gà nướng và các món đặc trưng của đồng bào Jrai.

Thế nhưng, hoạt động du lịch tại Plei Ốp vẫn chủ yếu phục vụ theo sự kiện hoặc đón các đoàn theo lịch hẹn, chưa hình thành chương trình hoạt động thường xuyên. Không gian trưng bày bên trong nhà rông còn hạn chế hiện vật, chưa đáp ứng nhu cầu tìm hiểu văn hóa của du khách.

Làng hiện vận hành theo mô hình cộng đồng tự quản, trong đó trưởng làng và đội cồng chiêng đóng vai trò nòng cốt trong các hoạt động văn hoá – du lịch. Đến nay, Plei Ốp vẫn chưa có Ban quản lý du lịch cộng đồng hay tổ chức hợp tác để vận hành dịch vụ một cách chuyên nghiệp và thống nhất.

Ia Nueng - tiềm năng từ vùng sinh thái Biển Hồ

Làng Ia Nueng (xã Biển Hồ) nằm trong không gian sinh thái mát lành của vùng hồ nổi tiếng. Với hơn 96% dân số là người Jrai, Ia Nueng vẫn giữ được nhiều phong tục và nghề truyền thống như đan lát, dệt thổ cẩm. Làng có nhà sinh hoạt cộng đồng, đội cồng chiêng và vị trí rất thuận lợi để kết nối du lịch.

Nhờ nằm gần các điểm đến nổi tiếng như Biển Hồ, đồi chè, rừng thông, ia Nueng được nhiều công ty lữ hành đánh giá cao về khả năng ghép tuyến. Những tour như Biển Hồ - Ia Nueng - Chư Đang Ya - Chùa Bửu Minh - Hàng thông trăm tuổi đang ngày càng thu hút sự quan tâm.

Hoạt động du lịch của làng hiện vận hành theo mô hình cộng đồng tự quản dưới sự hỗ trợ của UBND xã Biển Hồ. Du khách có thể trải nghiệm dệt thổ cẩm, đan lát, tạc tượng gỗ, thưởng thức cơm lam, gà nướng, cà đắng… Tuy vậy, hạ tầng vẫn còn cơ bản, sản phẩm du lịch chưa đa dạng, chủ yếu là tham quan trong ngày; thiếu kênh thông tin giới thiệu và chưa liên kết chặt với doanh nghiệp lữ hành.

Hồn cốt của du lịch cộng đồng nằm ở chính người dân địa phương

Mới đây, bà Nguyễn Thị Thanh Lịch - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Gia Lai đã đi khảo sát thực tế tại hai làng để đánh giá tiềm năng phát triển du lịch cộng đồng.

Tại làng Ốp, bà Lịch đánh giá cao nguồn tài sản văn hoá phong phú và câu chuyện riêng của làng. Bà đề nghị hỗ trợ cải tạo khuôn viên, nhà rông và yêu cầu UBND phường Pleiku xây dựng đề xuất kinh phí hoàn thiện hạ tầng.

“Hồn cốt của du lịch cộng đồng nằm ở chính người dân địa phương. Cần đẩy mạnh đào tạo kỹ năng làm du lịch, đa dạng hóa sản phẩm và xây dựng hạ tầng phù hợp để đáp ứng nhu cầu ngày càng đa dạng của du khách”, bà Lịch nhấn mạnh.

Đối với Ia Nueng, Phó Chủ tịch UBND tỉnh khẳng định đây là điểm đến đặc trưng với nhiều lợi thế. Bà đề nghị địa phương đặc biệt chú trọng kết nối các điểm du lịch trong bối cảnh Gia Lai sẽ đăng cai Năm Du lịch quốc gia 2026. Đồng thời, tỉnh lưu ý việc sửa chữa giọt nước của làng và sớm hoàn thiện hồ sơ công nhận cây đa di sản.

Chuyến khảo sát lần này được xem là bước khởi động quan trọng trong mục tiêu đưa du lịch cộng đồng trở thành hướng phát triển bền vững tại Gia Lai. Với sự đồng hành của chính quyền và sự vào cuộc của người dân, làng Ốp và Ia Nueng đang có nhiều cơ hội trở thành những điểm đến hấp dẫn, mang đậm bản sắc Jrai giữa đại ngàn Tây Nguyên.

×