Giá xăng dầu hôm nay 10/1: Tăng vọt, "ai" quản lý được thị trường xăng dầu?

Giá dầu đã phục hồi, tăng hơn 1% trong phiên giao dịch ngày 9/1 sau khi Trung Quốc mở cửa trở lại biên giới làm thúc đẩy triển vọng nhu cầu nhiên liệu và làm lu mờ những lo ngại về suy thoái kinh tế toàn cầu.

Giá xăng dầu hôm nay 10/1: Tăng mạnh, dầu Brent tiến dần đến mức 80 USD/thùng

Giá dầu thế giới được ghi nhận vào sáng ngày 10/1 (7h57 theo giờ Việt Nam) cụ thể như sau: Dầu thô WTI của Mỹ ổn định ở mức 74,713 USD/thùng, trong khi giá dầu Brent ở mức 79,622 USD/thùng.

Trước đó, ghi nhận vào đầu giờ sáng ngày 10/1/2023, theo giờ Việt Nam, giá dầu thô ngọt nhẹ WTI giao tháng 2/2023 đứng ở mức 74,87 USD/thùng, tăng 1,18 USD trong phiên.

Trong khi giá dầu Brent giao tháng 3/2023 đứng ở mức 79,79 USD/thùng, tăng 1,22 USD trong phiên.

Giá dầu hôm nay tăng mạnh chủ yếu do kỳ vọng nhu cầu tiêu thụ dầu toàn cầu phục hồi, đặc biệt là từ Trung Quốc khi nước này mở cửa biên giới cho du khách quốc tế. Quyết định này của Trung Quốc được đánh giá là sẽ tạo động lực quan trọng thúc đẩy kinh tế toàn cầu trong năm 2023.

Ở diễn biến mới nhất, Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) dự báo kinh tế Trung Quốc sẽ tăng trưởng ở mức 4,3% trong năm 2023, cao hơn đáng kể mức 3% của năm 2022. Điều này đồng nghĩa với nhu cầu năng lượng, trong đó có dầu thô, sẽ được cải thiện đáng kể.

Theo dự báo của S&P, nhu cầu dầu của Trung Quốc có thể đạt mức 15,7 triệu thùng/ngày, cao hơn 700.000 thùng so với năm 2022.

Giá dầu ngày 10/1 cũng được thúc đẩy bởi kỳ vọng Fed sẽ hạ nhiệt lãi suất, qua đó có thể đưa mặt bằng lãi suất toàn cầu xuống mức thấp hơn, và điều này sẽ giảm tải đáng kể áp lực chi phí cho các nền kinh tế.

Đồng USD mất giá mạnh cũng là yếu tố hỗ trợ giá dầu hôm nay đi lên.

Giá dầu tại thị trường châu Á đi lên vào phiên giao dịch đầu tuần 9/1. Chiều phiên này, tại sàn giao dịch điện tử Singapore, giá dầu Brent giao kỳ hạn tăng 1,49 USD, tương đương 1,9%, ở mức 80,06 USD/thùng. Trong khi đó, giá dầu ngọt nhẹ WTI của Mỹ tăng 1,43 USD, tương đương 1,9%, lên 75,20 USD/thùng.

Hy vọng về việc Fed giảm tốc đà tăng lãi suất đang làm thị trường tài chính phấn chấn và khiến đồng USD suy yếu. Đồng USD giảm giá làm cho hàng hóa định giá bằng đồng bạc xanh trở nên bớt đắt đỏ hơn đối với các nhà đầu tư nắm giữ các loại tiền tệ khác.

Cả dầu Brent và dầu WTI đều giảm hơn 8% trong tuần trước, mức giảm hàng tuần lớn nhất của chúng vào đầu năm kể từ năm 2016.

Giá dầu thô phục hồi sau mức giảm của tuần trước khi nền kinh tế Trung Quốc mở cửa trở lại và triển vọng thắt chặt tiền tệ ít tích cực hơn từ Fed đã tạo ra tín hiệu lạc quan cho sự phục hồi của nhu cầu năng lượng.

Giá xăng dầu tại thị trường trong nước

Tại thị trường trong nước, Liên Bộ Công Thương – Tài chính đã công bố giá cơ sở đối với các mặt hàng xăng dầu cho kỳ điều hành từ 15h ngày 3/1. Giá các mặt hàng xăng dầu đồng loạt tăng từ 15h ngày 3/1/2023 sau biến động tăng lên của giá xăng dầu thế giới và sau khi áp dụng thuế bảo vệ môi trường mới.

Cụ thể, theo thông báo của các doanh nghiệp xăng dầu, từ 15h ngày 3/1, giá xăng E5 tăng 330 đồng/lít, giá bán là 21.350 đồng/lít. Giá xăng RON 95 tăng 350 đồng/lít, giá bán 22.150 đồng/lít. Giá dầu diesel giữ nguyên (giá bán là 22.150 đồng/lít). Dầu hỏa tăng 600 đồng/lít, giá bán là 22.760 đồng/lít.

Sau khi thực hiện trích lập và không chi sử dụng Quỹ Bình ổn giá xăng dầu, giá bán các mặt hàng xăng dầu tiêu dùng phổ biến trên thị trường ngày 10/1 như sau: Xăng E5 RON 92 không cao hơn 21.352 đồng/lít (tăng 332 đồng/lít so với giá bán lẻ hiện hành); thấp hơn xăng RON 95-III 802 đồng/lít; Xăng RON 95-III: không cao hơn 22.154 đồng/lít (tăng 347 đồng/lít so với giá bán lẻ hiện hành); Dầu điêzen 0.05S: không cao hơn 22.151 đồng/lít (giữ nguyên so với mức bán lẻ hiện hành); Dầu hỏa: không cao hơn 22.767 đồng/lít (tăng 601 đồng/lít so với giá bán lẻ hiện hành); Dầu mazut 180CST 3.5S: không cao hơn 13.740 đồng/kg (tăng 107 đồng/kg so với giá bán lẻ hiện hành).

Cũng theo Bộ Công Thương, kỳ điều hành này, giá xăng dầu trong nước chịu ảnh hưởng tăng giá của giá xăng dầu thế giới và thuế bảo về môi trường (theo Nghị quyết số 30/2022/UBTVQH15 ngày 30/12/2022 của Ủy ban thường Vụ Quốc hội, áp dụng từ ngày 01/01/2023 đến hết ngày 31/12/2023) nên để hài hòa lợi ích giữa doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu và người tiêu dùng, bình ổn giá xăng dầu trong nước theo quy định, Liên Bộ Công Thương – Tài chính quyết định giảm mức trích lập Quỹ BOG đối với tất cả các loại xăng dầu, trong đó ngừng trích lập với xăng và dầu mazut do giá tăng cao, bên cạnh đó thực hiện chi Quỹ BOG với xăng và dầu mazut để hạn chế mức tăng giá cao so với giá kỳ trước.

Thị trường xăng dầu thế giới kỳ điều hành lần này (từ ngày 21/12/2022-03/01/2023) chịu ảnh hưởng của các yếu tố như: Diễn biến tình hình dịch bệnh Covid-19 tại Trung Quốc và việc Trung Quốc nới lỏng các biện pháp phòng chống dịch bệnh Covid-19; việc Nga có khả năng cấm cung cấp dầu mỏ và các sản phẩm dầu mỏ đối với các quốc gia áp giá trần đối với dầu mỏ của Nga; nguy cơ suy thoái kinh tế toàn cầu,…các yếu tố này tác động làm giá xăng dầu có diễn biến tăng giảm đan xen nhưng nhìn chung là tăng.

Bình quân giá thành phẩm xăng dầu thế giới giữa kỳ điều hành giá ngày 21/12/2022 và kỳ điều hành ngày 03/01/2023 là: 89,110 USD/thùng xăng RON 92 dùng để pha chế xăng E5 RON 92 (tăng 5,897 USD/thùng, tương đương tăng 7,08% so với kỳ trước); 92,513 USD/thùng xăng RON 95 (tăng 5,217 USD/thùng, tương đương tăng 6,04% so với kỳ trước); 114,617 USD/thùng dầu hỏa (tăng 5,640 USD/thùng, tương đương tăng 5,17% so với kỳ trước); 113,466 USD/thùng dầu điêzen (tăng 0,969 USD/thùng, tương đương tăng 0,86% so với kỳ trước); 397,361 USD/tấn dầu mazut 180CST 3,5S (tăng 29,293 USD/tấn, tương đương tăng 7,95% so với kỳ trước).

Đáng lưu ý, tại kỳ điều chỉnh giá hôm 3/1, cơ quan điều hành tiếp tục không trích lập Quỹ Bình ổn giá xăng dầu với xăng E5 và RON 95; trích lập quỹ với dầu diesel là 605 đồng/lít, dầu hỏa 200 đồng/lít, dầu mazut 100 đồng/kg.

Ngoài ra, giá xăng dầu trong nước còn tăng theo giá xăng dầu thế giới và thuế bảo vệ môi trường, áp dụng từ 1/1- hết 31/12/2023) nên liên Bộ Công Thương - Tài chính quyết định giảm mức trích lập Quỹ Bình ổn giá xăng dầu đối với tất cả các loại xăng dầu, trong đó ngừng trích lập với xăng và dầu mazut do giá tăng cao; chi quỹ với xăng và dầu mazut.

Từ ngày 1/1, giá bán lẻ xăng dầu đã được cập nhật mới, với mức tăng khá cao sau khi Quốc hội thông qua thuế bảo vệ môi trường mới với xăng dầu.

Cụ thể, giá xăng E5 tăng 1.045 đồng/lít, giá bán không quá 21.020 đồng/lít. Giá xăng RON 95 tăng 1.100 đồng/lít, giá bán không cao hơn 21.807 đồng/lít. Giá dầu diesel tăng 550 đồng/lít, giá bán không cao hơn 22.151 đồng/lít.

Đại diện Bộ Công Thương cho hay, kỳ điều hành giá vẫn theo quy định là ngày 3/1/2023. Nhưng từ 0h ngày 1/1/2023, giá xăng dầu được “điều chỉnh” là theo mức thuế bảo vệ môi trường mới.

"Lưu ý là chỉ cập nhật mức thuế bảo vệ môi trường mới vào giá của kỳ hiện hành", đại diện Bộ Công Thương lưu ý.

Được biết, Bộ Công Thương lại đề xuất giao Bộ Tài chính điều hành giá xăng dầu. Bộ Công Thương cho rằng phương án chuyển việc điều hành giá xăng dầu cho Bộ Tài chính nhằm tập trung việc quản lý điều hành giá về một đầu mối và phù hợp với chức năng nhiệm vụ, chuyên môn nghiệp vụ của Bộ Tài chính.

Bộ Công Thương vừa gửi các Bộ, ngành lấy ý kiến về sửa đổi, bổ sung dự thảo Nghị định 95/2021 và Nghị định 83/2014 về kinh doanh xăng dầu.

Trong dự thảo, Bộ Công Thương đề xuất giao toàn bộ việc điều hành giá xăng dầu và tính toán các chi phí kinh doanh xăng dầu cho Bộ Tài chính chủ trì thực hiện. Bộ Công Thương sẽ phối hợp theo chức năng nhiệm vụ được giao.

Trước khi lựa chọn phương án này, Bộ Công Thương có đưa ra ba phương án. Phương án 1 là giữ nguyên các quy định hiện hành về chức năng nhiệm vụ của các Bộ, ngành trong phân công công tác quản lý nhà nước đối với mặt hàng xăng dầu.

Phương án 2 là việc điều hành giá xăng dầu và rà soát, tính toán các chi phí kinh doanh xăng dầu đưa về một đầu mối là Bộ Tài chính thực hiện theo đúng chuyên môn nghiệp vụ và chức năng nhiệm vụ được giao.

Phương án 3 là giao toàn bộ việc điều hành giá xăng dầu, rà soát, hướng dẫn, tính toán các chi phí kinh doanh xăng dầu đưa về một đầu mối là Bộ Công Thương.

Sau khi phân tích ưu, nhược của cả ba phương án, Bộ Công Thương lựa chọn phương án 2. Bộ này lý giải chọn phương án nói trên nhằm tập trung việc quản lý điều hành giá về một đầu mối và phù hợp với chức năng nhiệm vụ, chuyên môn nghiệp vụ của Bộ Tài chính.

Thực tế, các chuyên gia cho rằng, việc tập trung quản lý xăng dầu về Bộ Công Thương hay Bộ Tài chính vẫn chưa đủ mà cần phải đổi mới toàn diện về cơ chế điều hành, quản lý thị trường xăng dầu. Việc quản lý xăng dầu đòi hỏi phải tuân thủ nguyên tắc thị trường. Nhà nước cần xem xét sửa đổi công thức tính giá cơ sở phù hợp với thực tế kinh doanh của doanh nghiệp và thị trường. Đặc biệt, cơ quan quản lý chỉ cần đưa ra một khung giá nhập cộng với thuế, phí theo quy định làm giá định hướng. 

Các chuyên gia cho rằng, điều hành thị trường xăng dầu không thể theo tư duy mệnh lệnh hành chính, cơ chế xin - cho. Nhà nước chỉ nên điều hành thị trường thông qua các công cụ về thuế, phí; giám sát chất lượng, tạo môi trường cạnh tranh lành mạnh giữa các doanh nghiệp xăng dầu.