Logistics và kho bãi: “Nam châm” hút nhà đầu tư dù đường đi vẫn gập ghềnh

“Đại bàng” FDI làm nóng logistics, chuỗi cung ứng

TP.HCM (mới) thu hút được 6,89 tỷ USD vốn đầu tư nước ngoài trong 8 tháng đầu năm nay (gồm đầu tư trực tiếp FDI và đầu tư gián tiếp qua thị trường vốn), tăng 58% so với cùng kỳ năm trước, theo số liệu của Cục Thống kê TP.HCM. Việc Bình Dương và Bà Rịa - Vũng Tàu được hợp nhất với TP.HCM đã tạo nên một vùng công nghiệp – dịch vụ logistics quy mô lớn, kết hợp cảng biển quốc tế, sân bay, các khu công nghiệp và trung tâm đô thị lớn nhất cả nước.

Tại Bình Dương cũ, A.P. Moller Maersk (Đan Mạch) – tập đoàn lớn nhất thế giới về logistics – vẫn tiếp tục quan tâm đến việc đầu tư trung tâm logistics quy mô lớn cho chiến lược kinh doanh dài hạn.

Cũng tại Bình Dương cũ, Warburg Pincus (tập đoàn đầu tư vốn hàng đầu thế giới có trụ sở ở Mỹ) đang hợp tác với “ông lớn” bất động sản công nghiệp Becamex IDC để nghiên cứu xây dựng Trung tâm thương mại điện tử xuyên biên giới với quy mô 75 ha, có tích hợp khu nhà xưởng công nghệ cao, kho vận chuyển hàng không, kho thương mại điện tử, kho ngoại quan…

Mới đây, công ty FM Logistic (do Pháp đầu tư với kho logistics cũng tại Bình Dương cũ) đã bắt tay hợp tác với “ông lớn” bán lẻ Thái Lan Central Retail và một số doanh nghiệp FDI trong lĩnh vực FMCG (hàng tiêu dùng nhanh) nhằm cộng hưởng thế mạnh của nhau để xây dựng nên chuỗi logistics và cung ứng tập trung liền mạch, hiệu quả hơn so với khi mỗi doanh nghiệp tự làm hoàn toàn.

Theo ông Mike Reid, Giám đốc Chuỗi cung ứng, Central Retail Việt Nam, các doanh nghiệp ở Việt Nam, dù là doanh nghiệp nội địa hay công ty nước ngoài, cần nỗ lực xây dựng và phát triển các quan hệ đối tác, từ vận hành rời rạc sang hệ sinh thái kết nối, trong bối cảnh ngành logistics Việt Nam còn phân mảnh nhỏ lẻ và chi phí logistics còn cao so với khu vực, nên sức cạnh tranh chưa cao.

Cũng nằm trong xu hướng hợp tác trong logistics và chuỗi cung ứng, tập đoàn sản xuất đồ chơi Lego (Đan Mạch) nổi tiếng thế giới và đang vận hành nhà máy hiện đại 1,3 tỷ USD tại Bình Dương cũ, cùng với tập đoàn logistics Kuehne+Nagel đã khai trương Trung tâm phân phối hàng hóa tại Đồng Nai vào ngày 10/9 vừa qua.

Đây là trung tâm phân phối khu vực thứ năm của Lego trên toàn cầu và là trung tâm thứ hai tại khu vực châu Á – Thái Bình Dương, bên cạnh trung tâm tại Thượng Hải, Trung Quốc. Cơ sở mới với tổng diện tích 10.200 m2 do Kuehne+Nagel phụ trách quản lý toàn bộ hoạt động bao gồm vận chuyển từ các nhà máy Lego tại Việt Nam (ở Bình Dương cũ) và Trung Quốc, thủ tục hải quan, kho ngoại quan, vận tải đường biển và phân phối đến các trung tâm phân phối địa phương trong khu vực.

Trung tâm tại Đồng Nai chịu trách nhiệm cung ứng sản phẩm cho các thị trường Úc, New Zealand, Malaysia, Singapore, Nhật Bản và dự kiến mở rộng sang các thị trường như Ấn Độ, Indonesia cùng nhiều quốc gia khác sau khi vận hành đầy đủ công năng vào năm 2026.

Ông P. Venkatram, Phó chủ tịch chuỗi cung ứng Châu Á - Thái Bình Dương - Trung Quốc của tập đoàn Lego cho biết trung tâm phân phối mới tại Đồng Nai đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ tăng trưởng dài hạn của khu vực nhờ chuỗi cung ứng ngắn hơn, linh hoạt hơn và giảm chi phí vận hành.

Ông Jesper Hassellund Mikkelsen, Phó Chủ tịch cấp cao Khối sản xuất Châu Á, tập đoàn Lego, Tổng Giám đốc Nhà máy Lego Manufacturing Việt Nam, cho biết: "Chúng tôi tin rằng Việt Nam có nền tảng vững chắc để hỗ trợ cho sự tăng trưởng dài hạn của chúng tôi tại khu vực châu Á - Thái Bình Dương nhờ sở hữu vị trí địa lý chiến lược, lực lượng lao động tay nghề cao và những cam kết mạnh mẽ đối với phát triển bền vững".

Tại Tây Ninh (cũng giáp TP.HCM), công ty Mitsubishi Estate (Nhật Bản) mới đây đã khánh thành nhà kho tại Khu công nghiệp Nam Thuận, xã Mỹ Hạnh với diện tích hơn 6,2 ha và vốn đầu tư hơn 1.000 tỷ đồng. Đây là dự án logistics đầu tiên của Mitsubishi Estate tại Việt Nam.

Doanh nghiệp Nhật Bản hiện nay đang triển khai dự án thứ hai tại Hải Phòng, dự kiến hoàn thành trong giai đoạn cuối năm 2025. Tổng đầu tư cho 2 dự án logistics này khoảng 13,5 tỷ yên, tương đương 94,4 triệu USD.

Bốn điểm nghẽn chính của logistics Việt Nam

Tại hội thảo về vấn đề doanh nghiệp cần hợp sức với nhau trong logistics, do công ty FM Logistics và Central Retail Việt Nam đồng tổ chức ngày 23/9/2025 tại Bình Dương cũ, ông Nguyễn Thành Nam, Phó Cục trưởng Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước - Bộ Công Thương, đã chỉ rõ 4 điểm nghẽn chính của logistics Việt Nam để định hướng cho doanh nghiệp.

Đầu tiên là chi phí logistics cao. Chi phí logistics của Việt Nam chiếm khoảng 16-17% GDP, cao hơn mức trung bình toàn cầu (10-12%), ông Nam trích dữ liệu từ Ngân hàng Thế giới. Điều này trực tiếp làm tăng giá thành sản phẩm và giảm năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp.

Tiếp theo là liên kết thiếu chặt chẽ, trong đó tỷ lệ nội địa hóa của doanh nghiệp FDI còn thấp. Báo cáo của JETRO (Tổ chức Xúc tiến Ngoại thương Nhật Bản) năm 2023 cho thấy tỷ lệ này tại Việt Nam chỉ đạt 37%, trong khi tại Thái Lan là 59%. Điều này cho thấy sự đứt gãy trong chuỗi cung ứng giữa các doanh nghiệp trong nước và doanh nghiệp nước ngoài.

Ngành logistics Việt Nam còn chuyển đổi số chậm. Ông Nam tiết lộ: Ứng dụng công nghệ số, dữ liệu lớn và trí tuệ nhân tạo chưa đồng đều. Trong khi các sàn thương mại điện tử lớn đã đầu tư vào kho thông minh, hơn 60% doanh nghiệp nhỏ và vừa vẫn quản lý kho bãi và vận chuyển bằng phương thức thủ công, theo báo cáo của Bộ Kế hoạch và Đầu tư năm 2022 (nay là Bộ Tài chính).

Vấn đề thứ tư là thiếu tính bền vững. Theo ông Nam, năng lực quản trị rủi ro và tính bền vững còn là thách thức. Việc áp dụng các tiêu chuẩn xanh, giảm phát thải carbon và tuân thủ các cam kết quốc tế về phát triển bền vững mới chỉ ở giai đoạn khởi đầu.

×