Nối dài giấc mơ no ấm từ những đồi chè xanh ở Thác Bà

Radio: Nối dài giấc mơ no ấm từ những đồi chè xanh ở Thác Bà

Giảm nghèo bền vững từ những búp chè xanh

Tại xã Thác Bà, tỉnh Lào Cai, cây chè từ lâu đã trở thành “cần câu cơm” vững chắc của nông dân. Theo ông Trần Tường, Chủ tịch HĐQT, Giám đốc HTX Cựu chiến binh Hán Đà (xã Thác Bà, tỉnh Lào Cai), cây chè có thể coi là cây mũi nhọn, chủ lực cho phát triển kinh tế của địa phương.

Trong đó, riêng tại địa phận trước thuộc xã Hán Đà, huyện Yên Bình, tỉnh Yên Bái (cũ) có gần 200 ha diện tích trồng chè trung du, cao điểm có thể đem lại nguồn thu nhập hàng chục triệu đồng/tháng cho mỗi hộ gia đình.

“Chè trở thành sản phẩm chủ lực của xã Hán Đà (cũ) vì nhiều lý do. Thứ nhất, vùng chè này đã có truyền thống lâu đời, bà con quen tay, có kinh nghiệm. Thứ hai, sau khi thử nghiệm trồng nhiều loại cây ăn quả, chúng tôi nhận thấy thu nhập chính của phần lớn người dân vẫn đến từ cây chè. Thứ ba, địa phương nằm ở hạ lưu hồ Thác Bà, khí hậu mát mẻ, độ ẩm cao, môi trường trong lành, không có khói bụi nhà máy – rất thuận lợi cho cây chè phát triển”, ông Tường lý giải.

Ông Tường cho biết thêm, sau nhiều năm mở rộng diện tích sản xuất, HTX Cựu chiến binh Hán Đà đã xây dựng được 70 ha diện tích trồng chè đạt tiêu chuẩn VietGAP, đang chuyển đổi theo hướng hữu cơ.

Đặc biệt, sản phẩm “Chè xanh Hán Đà” của HTX đã được Cục Sở hữu trí tuệ (Bộ Khoa học và Công nghệ) cấp nhãn hiệu tập thể, chứng nhận đạt OCOP 3 sao, có thương hiệu trên thị trường.

Hiện HTX đã bao tiêu sản phẩm cho khoảng 25–30 hộ đủ điều kiện sản xuất, giúp bà con yên tâm gắn bó với cây chè. Những hộ trồng chè, sao sấy chè đúng kỹ thuật có thể bán trà với giá hơn 100.000 đồng/kg. Hết vụ chè, có hộ lãi đến hàng trăm triệu đồng, có thêm tiền sửa sang nhà cửa, cho con cái ăn học đàng hoàng.

Giải “bài toán căn cơ” từ kỹ thuật, công nghệ sản xuất chè

Cây chè đang trở thành cây mũi nhọn, mở hướng giảm nghèo bền vững cho nhiều hộ dân vùng hạ lưu lòng hồ thủy điện Thác Bà (tỉnh Lào Cai).

Nhưng trên thực tế, vẫn có không ít trường hợp chè đã sao sấy “mà chỉ bán được 10.000 đồng/kg, 1 yến chè nhà mình bán chỉ bằng giá 1 cân chè nhà khác”.

Nguyên nhân chính nằm ở kỹ thuật chế biến lạc hậu, công nghệ sấy chưa đảm bảo, dẫn tới chênh lệch lớn về chất lượng và giá trị sản phẩm. Điều này cũng do người nông dân chưa được tiếp cận, cập nhật thường xuyên về kỹ thuật trồng, chăm bón, công nghệ sao sấy chè.

Bà Trần Thị Hồng Hạnh, Phó Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ xã Thác Bà, cho biết: Người dân xã Thác Bà và đặc biệt là chị em hội viên phụ nữ rất quan tâm đến việc trồng cây ăn quả, cây chè.

Sau nhiều năm quy hoạch phát triển, cây chè đang là cây đem lại nguồn thu ổn định nhất cho bà con. Nhưng để cây chè thực sự đem lại hiệu quả kinh tế, giúp bà con giảm nghèo bền vững, gia tăng thu nhập, vẫn cần vượt qua rào cản lớn nhất là công nghệ. Công nghệ sấy mà phần lớn người dân được tiếp cận vẫn chưa đáp ứng đủ để sản xuất ra trà thành phẩm có vị trí trên thị trường.

“Chúng tôi rất muốn được tiếp cận với những công nghệ sấy mới để giúp chị em phụ nữ cũng như bà con nhân dân trên địa bàn xã Thác Bà áp dụng vào chế biến chè và các loại nông sản. Từ đó, sản xuất được hàng hóa đáp ứng nhu cầu thị trường, góp phần giảm nghèo bền vững cho bà con", bà Hạnh cho hay.

Nhìn thấy thực trạng này, Công ty TNHH Nghiên cứu và Tư vấn Sáng tạo về Khí hậu và Bền vững và Công ty Cổ phần Tư vấn Năng lượng và Môi trường đã hợp tác tổ chức buổi tham vấn ý kiến cộng đồng tại xã Thác Bà về việc xây dựng “Dự án năng lượng bền vững cho hoạt động sấy nông sản tại miền Bắc Việt Nam” theo Tiêu chuẩn vàng cho các mục tiêu toàn cầu (GS4GG), qua đó giúp người dân tiếp cận với các công nghệ, kỹ thuật mới.

Sau sáp nhập, xã Thác Bà đã phát huy truyền thống đoàn kết, vượt khó vươn lên và đạt nhiều kết quả nổi bật: kinh tế tăng trưởng khá, cơ cấu chuyển dịch đúng hướng; thu nhập bình quân năm 2025 đạt 62,5 triệu đồng/người/năm, tỷ lệ hộ nghèo giảm còn 1,31%. Hạ tầng nông thôn được đầu tư đồng bộ, văn hóa – xã hội phát triển, an ninh chính trị và trật tự an toàn xã hội được giữ vững…

Cụ thể, tại buổi tham vấn, các HTX, hộ sản xuất chè trên địa bàn xã đã được giới thiệu về công nghệ và thiết bị khí hóa sinh khối liên tục theo thể tích, thủ tục cấp tín chỉ carbon để cải thiện quy trình sản xuất, nâng cao giá trị sản phẩm.

Chị Nguyễn Thị Thảo, Quản lý chương trình của Công ty TNHH Nghiên cứu và Tư vấn Sáng tạo về Khí hậu và Bền vững, sau khảo sát cho biết: hiện nay, phần lớn các hộ sản xuất chè trên địa bàn xã Thác Bà đang sao sấy chè bằng các loại bếp truyền thống, đun bằng củi, hiệu suất tương đối thấp, tốn nhiều công điều chỉnh nhiệt. Cách làm này gây lãng phí củi, tạo nhiều khói bụi, ảnh hưởng sức khỏe người chế biến và chất lượng sản phẩm.

Để khắc phục, công ty đã phát triển công nghệ khí hóa sinh khối liên tục theo thể tích (VCBG), đã được đăng ký độc quyền sáng chế. Nhiều mô hình tại Thái Nguyên sau khi áp dụng công nghệ này có thể cải thiện hiệu suất lên gần 50%.

Ngoài ra, lò khí hóa sinh khối có thể đốt triệt để toàn bộ các loại nhiên liệu phế phụ phẩm nông lâm nghiệp, tạo ra nguồn nhiệt ổn định, từ đó nâng cao chất lượng, giá trị chè xanh Hán Đà, giảm lượng khí thải ra môi trường.

Bên cạnh giải pháp công nghệ, việc tận dụng các cơ chế thị trường như tín chỉ carbon cũng được xem là một hướng đi mới để tăng cường thu nhập cho người dân và bảo vệ môi trường. Anh Dương Anh Dũng, Trưởng nhóm dịch vụ doanh nghiệp, Công ty Cổ phần Tư vấn Năng lượng và Môi trường, giới thiệu: “Dự án năng lượng bền vững cho hoạt động sấy nông sản tại miền Bắc Việt Nam” theo Tiêu chuẩn vàng cho các mục tiêu toàn cầu (GS4GG) dự kiến sẽ tạo ra tín chỉ carbon từ năm 2026.

Tín chỉ carbon thuộc dự án này sẽ được bán cho thị trường trong nước và quốc tế, gia tăng thu nhập cho các hộ dân tại địa phương. Nguồn thu nhập bổ sung này không chỉ có những tác động tích cực về môi trường mà còn có thể cải thiện kinh tế, góp phần giảm nghèo bền vững”.

Thính giả có thể nghe thêm các sản phẩm Radio Nông dân hấp dẫn khác tại đây.
Mọi thông tin góp ý, cộng tác bài vở xin gửi về địa chỉ e-mail: radionongdan@gmail.com

×