Ông Putin tiết lộ thoả thuận khủng giữa Nga và Trung Quốc khiến Mỹ đứng ngồi không yên

Phát biểu với các nhà báo tại Bắc Kinh ngày 3/9, ông Putin cho biết hai nước đã đạt được sự đồng thuận về cấu trúc thỏa thuận - được cho là dự án khí đốt lớn nhất thế giới. "Đây không phải là từ thiện - chúng tôi đang nói về các thỏa thuận cùng có lợi dựa trên các nguyên tắc thị trường", ông Putin tuyên bố.

Thỏa thuận được công bố vào ngày 2/9 bởi giám đốc Gazprom Aleksey Miller sau cuộc họp tại Bắc Kinh có sự tham dự của ông Putin, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và Tổng thống Mông Cổ Ukhnaagiin Khurelsukh.

Theo ông Putin, dự án này có thể thực hiện được là nhờ nhu cầu năng lượng ngày càng tăng từ nền kinh tế đang phát triển của Trung Quốc và khả năng đáp ứng của Nga.

Ông nhấn mạnh rằng Trung Quốc sẽ mua năng lượng của Nga theo giá thị trường, không giống như EU, nơi phải trả chi phí cao hơn do nỗ lực cai nghiện dầu khí của Nga.

Tổng thống Nga cho biết thỏa thuận này là kết quả của nhiều năm làm việc và nói thêm: "Mọi người đều hài lòng, mọi người đều vui mừng với kết quả đạt được".

Các cuộc đàm phán về dự án đã diễn ra từ năm 2006, với các điều khoản về tuyến đường và giá cả được tranh luận nhiều lần. Đường ống dự kiến ​​sẽ hoạt động ít nhất 30 năm sau khi hoàn thành.

Đường ống dẫn khí đốt 50 tỷ m3 mỗi năm sẽ vận chuyển khí đốt từ Tây Siberia qua Mông Cổ đến miền bắc Trung Quốc, với chặng Mông Cổ được gọi là Soyuz Vostok. Nguồn cung cũng sẽ được bán cho người mua Mông Cổ.

Ông Putin cho biết tuyến đường mới Power of Siberia 2, cùng với các đường ống hiện có và các đường ống khác sắp được mở rộng, sẽ thúc đẩy việc cung cấp khí đốt của Nga sang Trung Quốc lên hơn 100 tỷ m3 mỗi năm.

Kế hoạch mở rộng xuất khẩu khí đốt tự nhiên sang Trung Quốc của Nga, đặc biệt là thông qua đường ống "Sức mạnh Siberia 2", có khả năng làm thay đổi căn bản cán cân thị trường khí đốt tự nhiên hóa lỏng (LNG) toàn cầu. Theo Bloomberg, động thái này đặt ra thách thức nghiêm trọng đối với tham vọng chiến lược của Mỹ trong lĩnh vực năng lượng.

Mỹ, quốc gia trong những năm gần đây đã định vị mình là nhà cung cấp LNG hàng đầu nhờ sự bùng nổ của dầu đá phiến, đang phải đối mặt với mối đe dọa ngày càng gia tăng khi Bắc Kinh chuyển hướng sang Moscow để tìm kiếm nguồn cung ổn định và lâu dài. Trung Quốc, quốc gia nhập khẩu năng lượng lớn nhất thế giới, đang phát đi tín hiệu rằng họ không còn phụ thuộc hoàn toàn vào LNG của Mỹ nữa.

Việc tăng cường quan hệ giữa Moscow và Bắc Kinh làm suy yếu đòn bẩy của Washington trong chính trị năng lượng toàn cầu, làm suy yếu khả năng sử dụng xuất khẩu LNG như một công cụ địa chính trị.

Bloomberg ước tính rằng một khi các thỏa thuận mới được thực hiện đầy đủ, Nga sẽ có thể cung cấp cho Trung Quốc khối lượng khí đốt tương đương hơn 40 triệu tấn LNG mỗi năm - hơn một nửa tổng lượng LNG nhập khẩu của Trung Quốc vào năm 2024. Quy mô này sẽ khiến khí đốt đường ống của Nga trở thành đối thủ cạnh tranh đáng gờm với khí hóa lỏng của Mỹ, vốn đắt hơn do chi phí vận chuyển và hóa lỏng.

Trung Quốc đa dạng hóa, chiến lược của Mỹ thất bại

Trung Quốc đã ngừng nhập khẩu LNG của Mỹ trong hơn sáu tháng qua trong bối cảnh căng thẳng thương mại leo thang với Washington. Quyết định này nhấn mạnh sự sẵn sàng của Bắc Kinh trong việc tìm kiếm các giải pháp thay thế khi các tranh chấp chính trị đe dọa nguồn cung. Trong bối cảnh này, khí đốt Nga nổi lên vừa hấp dẫn về mặt kinh tế vừa mang tính biểu tượng chính trị.

Các nhà phân tích tại công ty đầu tư Bernstein dự đoán rằng khí đốt của Nga cuối cùng có thể chiếm tới 20% mức tiêu thụ năng lượng của Trung Quốc vào đầu những năm 2030, tăng gấp đôi mức hiện tại là khoảng 10%.

Địa chính trị vượt ra ngoài kinh tế

Những thỏa thuận năng lượng này vượt xa phạm vi kinh tế. Chúng tượng trưng cho mối quan hệ đối tác chiến lược ngày càng sâu sắc giữa Moscow và Bắc Kinh trong giai đoạn toàn cầu biến động và sự cạnh tranh ngày càng gay gắt với Hoa Kỳ.

Đối với Trung Quốc, thỏa thuận này đồng nghĩa với việc đa dạng hóa nguồn cung năng lượng, giảm thiểu rủi ro trước các lệnh trừng phạt, và là một thông điệp rõ ràng gửi tới Washington: LNG của Mỹ không phải là nguồn cung thiết yếu. Đối với Nga, đây là cơ hội để chuyển hướng khỏi châu Âu, củng cố vị thế ở châu Á và đảm bảo nguồn thu năng lượng dài hạn.

Đầu tư LNG của Mỹ đang gặp rủi ro

Đối với Mỹ, thách thức này rất lớn. Các dự án xuất khẩu LNG đòi hỏi đầu tư lớn và đảm bảo nhu cầu dài hạn. Nếu Trung Quốc - khách hàng tiềm năng lớn nhất - chuyển sang mua khí đốt qua đường ống của Nga, lợi nhuận của nhiều dự án tại Mỹ có thể bị đe dọa. Các nhà đầu tư ngày càng buộc phải cân nhắc rủi ro từ việc nhu cầu giảm sút và cạnh tranh gia tăng.

Cuối cùng, liên minh năng lượng Nga-Trung đang mở rộng báo hiệu một sự thay đổi về mặt cấu trúc trên thị trường toàn cầu. Con đường thống trị năng lượng của Washington đang thu hẹp dần khi Moscow và Bắc Kinh xây dựng một kiến ​​trúc mới, kết hợp chủ nghĩa thực dụng kinh tế với chiến lược địa chính trị.

×