Phó Thủ tướng: Tính tiền sử dụng đất phải thật công bằng

Mới đây, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà đã chủ trì cuộc họp với các bộ, ngành, kết nối trực tuyến tới đầu cầu tại 17 tỉnh, thành phố liên quan việc sửa đổi các quy định về tiền sử dụng đất, tiền thuê đất (Nghị định 103), quỹ phát triển đất (Nghị định 104).

Theo quy định hiện hành, người dân khi chuyển mục đích sử dụng đất nông nghiệp sang đất ở phải nộp toàn bộ phần chênh giữa giá hai loại đất này, thay vì áp dụng mức thu 30 - 50% như trước. Cùng với đó, bảng giá đất tại nhiều địa phương điều chỉnh, khiến tiền sử dụng đất người dân phải nộp khi chuyển đổi tăng đột biến, có trường hợp gấp nhiều lần so với trước. Đây cũng là vướng mắc của các địa phương khi thực hiện Luật Đất đai 2024.

Phó Thủ tướng nhấn mạnh Luật Đất đai năm 2024 được xây dựng với tinh thần lắng nghe, hướng về cơ sở và đã được sửa đổi rất cơ bản. Tuy nhiên, trong quá trình triển khai, nhiều địa phương gặp khó khăn, đặc biệt liên quan đến vấn đề tài chính đất đai.

Bên cạnh đó, việc ban hành các văn bản dưới luật còn thiếu cụ thể, chưa rõ ràng, dẫn đến tổ chức thực hiện thiếu thống nhất, khó áp dụng tại địa phương, đặc biệt khi điều kiện kinh tế - xã hội và đặc thù đối tượng không đồng nhất. Khâu tổ chức thực hiện còn cứng nhắc, thiếu linh hoạt, chưa phù hợp.

Ông lưu ý phân biệt từng nhóm khi tính tiền chuyển mục đích sử dụng đất. "Người dân mua đất lần đầu để làm nhà ở thì phải tính mức thu phù hợp với khả năng chi trả, bảo đảm quyền lợi và khả năng tiếp cận thực tế. Còn ai giữ đất bỏ hoang, đầu cơ, chậm triển khai dự án thì phải xử lý khác", ông nói thêm.

Cần phân biệt rõ ràng giữa đầu cơ và nhu cầu thực

Tại cuộc họp, các đại biểu đã thảo luận một số nhóm vấn đề còn ý kiến khác nhau khi sửa đổi, bổ sung Nghị định 103 cũng như phương án đề xuất của Bộ Tài chính.

Cụ thể, quy định về khoản tiền người sử dụng đất phải nộp bổ sung đối với thời gian chưa tính tiền sử dụng đất, các ý kiến thống nhất phương án do Bộ Tài chính đề xuất về mức thu khoản thu bổ sung, thời gian tính thu tiền bổ sung.

Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà lưu ý nguyên tắc tính mức thu, thời gian thu khoản thu bổ sung phải có căn cứ rõ ràng, phân định trách nhiệm cụ thể giữa Nhà nước và doanh nghiệp, bảo đảm công bằng, khoan sức cho doanh nghiệp phát triển, chống lãng phí.

Về tính tiền sử dụng đất khi chuyển mục đích sử dụng từ đất nông nghiệp sang đất ở, phản ánh từ địa phương cho thấy giá đất tăng đột biến khiến người dân phải nộp khoản tiền lớn hơn nhiều so với trước.

Phó Thủ tướng nêu rõ cần phân biệt giữa những người sử dụng đất cho sản xuất, kinh doanh hợp pháp và những trường hợp đầu cơ, để đất hoang hóa, chậm triển khai dự án. Với người dân tiếp cận đất đai lần đầu để làm nhà ở cần tính toán mức thu phù hợp với khả năng chi trả, bảo đảm quyền lợi, khả năng tiếp cận thực tế, nhất là ở khu vực nông thôn và thành thị có điều kiện khó khăn.

Với Nghị định 104 về quỹ phát triển đất, các quy định sửa đổi lần này tập trung vào việc quản lý vốn, thu - chi và cơ chế xử lý các khoản vốn đã ứng trước. Việc này nhằm đảm bảo vận hành quỹ hiệu quả, hỗ trợ tốt hơn việc thu hồi, bồi thường và tái định cư các dự án.

Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà cho biết Luật Đất đai 2024 đã có bước cải cách mạnh mẽ, xuất phát từ thực tiễn và nhu cầu của người dân. Tuy nhiên, nếu các nghị định hướng dẫn không đủ rõ ràng, dễ hiểu, sẽ rất khó triển khai thống nhất tại địa phương. Ông đề nghị các bộ, ngành tiếp tục rà soát, hoàn thiện quy định phù hợp với đặc thù từng vùng.

×