Bình luận
0
Hành trình đến cửa quan tố cáo anh họ chồng có hành vị chiếm đoạt tài sản vợ chồng bà Ngải cũng đầy trắc trở, gian nan, do bà là phận gái côi cút, trong khi anh em bên nhà chồng lấn át bà. Thân gái trong xã hội còn đậm chất phong kiến đi kêu kiện không phải là chuyện đơn giản.
Sử cũ cho biết, ngày 20/1/1923, quả phụ Nguyễn Thị Ngải, người ở xã Mễ Trì, huyện Từ Liêm, tỉnh Hà Đông (nay là quận Nam Từ Liêm, TP Hà Nội) tố cáo Nguyễn Đăng Trản là anh họ của Nguyễn Đăng Thu (chồng bà Ngải đã qua đời).
Bà Ngải tố cáo lên quan trên là ông Trản đã chửi bà và có ý định chiếm đoạt tài sản mà nhà bố mẹ chồng để lại.
Còn nhà chồng bà trình bày rằng vợ chồng ông Thu, bà Ngải lấy nhau nhưng không có con nối dõi. Khi ông Thu chết, Nguyễn Đăng Giai, một người họ hàng bên nhà chồng sang chống gậy, chủ trì tang lễ giùm. Vì vậy, họ quyết định Nguyễn Đăng Giai sẽ thừa kế tài sản của anh họ.
Trong đơn tố cáo, bà Ngải cho biết: “Đến tháng Chạp năm ngoái con (Nguyễn Thị Ngải) xin phép đổi mả cho chồng con. Hôm ấy thấy tên Nguyễn Đăng Trản đem anh em ra giữ không cho con làm mả chồng, toan sinh sự”.
Ngược lại nhà Nguyễn Đăng Trản phản bác như sau: “Khi Nguyễn Đăng Thu chết, Thị Ngải có báo tôi là tên (Nguyễn Đăng Giai) vào chống gậy cho tên Thu đưa ma thôi, nhưng hai năm sau tên Thị Ngải không nói gì với anh em chúng tôi, mà cứ đàn tiện cải táng cho chồng”. Mẫu thuẫn giữa bà Ngải và ông Trản nảy sinh từ đây và diễn ra vụ tố cáo.
Ảnh minh họa. (Nguồn: ST)
Thông tin từ vụ án cho biết, ông Nguyễn Đăng Thương sinh được 3 người con trai: Con cả là Nguyễn Đăng Đài, con thứ hai là Nguyễn Đăng Cập và con út là Nguyễn Đăng Gập. Nguyễn Đăng Đài sinh được hai người con trai là Nguyễn Đăng Trản và Nguyễn Đăng Đệ. Nguyễn Đặng Cập chỉ sinh được một con trai là Nguyễn Đăng Thu (chồng bà Ngải). Nguyễn Đăng Gập sinh được hai con trai là Nguyễn Đăng Giai và Nguyễn Đăng Tí.
Ngày 16/12/1920 âm lịch, ông Nguyễn Đăng Thu qua đời lúc 26 tuổi. Ông Thu có hai đời vợ nhưng không có con nối dõi. Do vậy, vợ ông Thu là bà Ngải nhờ em họ chồng là Nguyễn Đăng Giai vào chống gậy cho chồng lúc đưa tang.
Phần ruộng ao của Nguyễn Đăng Thu vốn là tài sản do ông Nguyễn Đăng Thương để lại cho con thứ là ông Nguyễn Đăng Cập (bố ông Thu). Từ khi chồng qua đời, bà Ngải giữ toàn bộ di chúc của ông Nguyễn Đăng Thương và Nguyễn Đăng Cập (bố chồng) để lại.
Khi đến ngày hết khó (giỗ hết) của chồng (2 năm sau ngày mất), bà Ngải không nói gì với anh em Nguyễn Đăng Trản, định cải táng cho chồng. Vì vậy, ông Trản đã qua nhà mắng chửi bà Ngải và không cho phép cải táng. Nhưng khi bà Ngải có giấy phép cải táng hợp lệ, anh em ông Trản cũng phải đồng ý.
Ngày 24/12 âm lịch, anh em nhà ông Trản cho rằng năm hết, Tết đến, ngày giỗ ông Thu cũng cận kề. Họ đã mời nội tộc và làm giấy để từ đường có người cúng Tết cho chú, thím mình.
Nguyễn Thị Ngải đã khóc, ấm ức và không đồng ý với cách làm của nội tộc, bà đã phản ứng anh em ông Trản, khiến ông Trản bỏ về. Từ đây bà Ngải đâm đơn tố cáo lên quan và anh em ông Trản cũng có đơn trình bày việc tranh chấp này.
Sau khi thụ lý đơn tố cáo của bà Ngải, Tri phủ Hoài Đức lúc đó là Bùi Phát Tương đã có báo cáo Tổng đốc Hà Đông và khẳng định rằng: “Tôi xét thấy con Thị Ngải lấy tên Thu có sinh 2 đứa con, mà chết cả. Tên Thu chết Thị Ngải vẫn ở nhà chồng vẫn được 3 năm, lũ tên Nguyễn Đăng Chản (Nguyễn Đăng Trản) là anh con nhà bác đến nhà Thị Ngải lập tự, chia ruộng, mắng chửi thị ấy thực là trái phép, tôi đã hiểu bảo cho lũ tên Chản biết rằng: tên Thu chết rồi, thời sản nghiệp của tên ấy, tức là sản nghiệp của Thị Ngải, Thị Ngải vô tư thủ tiết thờ chồng, thời lũ tên Chản không được phép quấy Thị Ngải, nếu lũ ấy không tuân lời sẽ xin có lỗi”.
Tri phủ Hoài Đức viết báo cáo bằng chữ Quốc ngữ ngày 20/4/1923 và Tổng đốc phê duyệt vào ngày 23 cùng tháng với nội dung: “Theo luật, Thị Ngải vẫn thủ tiết ở nhà thờ chồng, thời vẫn được hưởng các sản nghiệp của chồng, lũ tên Chản không được quấy nhiễu nó, nếu không tuân sẽ đưa ra Toà án nghĩ phạt”.
Những vấn đề mà Tri phủ xem xét trong vụ việc này là việc tranh luận về tài sản thừa kế sau khi ông Thu mất. Tài sản của Thị Ngải có nguồn gốc từ đâu. Bà Ngải tự xưng rằng gia sản của mình bao gồm tài sản không chỉ của bố mẹ chồng để lại mà còn có phần riêng của vợ chồng bà.
Nhưng theo ý kiến của Nguyễn Đăng Trản, phần ruộng ao của Nguyễn Đăng Thu là của ông bà Nguyễn Đăng Thương và vợ chồng chú hai là Nguyễn Đăng Cập. Vấn đề nữa, ai là người được thừa hưởng tài sản và làm cúng lễ.
Sơ đồ phả hệ 1 - gia đình nhà Nguyễn Đăng Thương.
Ông Trản bày tỏ quan điểm rằng nhà chú thím ông ta (nhà ông Cập) không có người nối dõi và ông ta phải lập tự - thay con trai chú thím thờ cúng.
Bà Ngải kêu trong đơn rằng: “Con thiết tưởng tên Trản không phải là người thừa tự nhà con được sao dám chen tiện chiếm nhận của con như thế. Thật là ức hiếp. Con qua xin quan lớn thương con trừng trị tên ấy cho con kẻo con sợ tên ấy hống hách dữ rát như thế hoặc đêm hôm tối tăm làm hại đến sinh mệnh con là kẻ đàn bà một thân, một nhà không biết kêu ai được”.
Cuối cùng Tri phủ là về phe Thị Ngải và Tổng đốc cũng đồng ý như nêu trên. Một kết cục có hậu cho một quả phụ thủ tiết thờ chồng, một thân kêu cứu lên cửa quan và được bảo vệ quyền lợi chính đáng của gia đình.
Trong một nghiên cứu của chuyên gia người Hàn Quốc về sở hữu tài sản của phụ nữ thời Pháp thuộc cho biết: “Trong làng hồi đó có phong tục nếu nhà không có con trai thì anh em họ có thể trở thành chủ tang cho cố hữu và thừa kế toàn bộ tài sản. Nhưng phong tục này cuối cùng bị bác bỏ bởi một khoản mục quyền lợi phụ nữ được duy trì sau khi chồng chết trong Bộ luật Hồng Đức.
Như vậy, Bộ luật Hồng Đức vẫn duy trì đến năm 1923” (Theo “Khảo sát về tình trạng sở hữu đất của phụ nữ trong xã hội thôn làng ở miền Bắc Việt Nam thời Pháp thuộc - Nghiên cứu Đông Nam Á” của Kim Jong - Ouk năm 2009).
Còn tác giả Trần Tuyết Nhung trong cuốn “Các thành tố gia đình, giới tính, chính quyền và xã hội ở Việt Nam thời kỳ cận đại” (NXB Phụ nữ) cho biết về quyền lợi của phụ nữ trong gia đình nhà chồng: “Để bảo đảm sự bảo vệ cho dòng dõi người chồng, nhà nước yêu cầu goá phụ phải giữ tiết hạnh với ông chồng quá cố. Và để đảm bảo quyền hạn của mình đối với tài sản gia đình, người phụ nữ phải chứng minh bản thân kiên quyết thủ tiết thờ chồng bằng cách không tái giá”.
Có thể thấy trong bối cảnh đất nước thuộc Pháp, còn mang nhiều tư tưởng phong kiến, phụ nữ Việt Nam đã có tiếng nói qua con đường tố tụng. Giá trị thủ tiết thờ chồng là một lựa chọn để họ tranh đấu cho quyền lợi và giá trị của họ.
Điều này, nhiều quốc gia Phương Đông khó mà làm được. Như theo tác giả Trần Tuyết Nhung trong sách đã dẫn ở trên, thời nhà Thanh (Trung Quốc) goá phụ giữ tiết trinh thờ chồng khó mà giữ được tài sản của chồng theo ý mình.
Năm 1483, Vua Lê Thánh Tông sai các triều thần sưu tập tất cả các điều luật, các pháp lệnh đã ban bố và thi hành trong các triều vua thời Lê sơ, soạn định lại, xây dựng lại thành một bộ luật hoàn chỉnh. Đó là bộ Quốc triều hình luật hay còn gọi là Bộ luật Hồng Đức. Bộ luật Hồng Đức nói riêng và pháp luật thời Lê nói chung mang đặc thù của pháp luật Đại Việt, phản ánh chân thực và sâu sắc tình trạng xã hội nước ta thế kỷ XV và sau này.
Tính đặc thù của Quốc triều hình luật thể hiện rõ trong hai chương Hộ hôn và Điền sản. Qua hai chương này, các nhà làm luật đã coi trọng cá nhân và vai trò của người phụ nữ - điều mà các bộ luật trước và sau không mấy quan tâm. Có 53/722 điều luật (7%) bàn về hôn nhân - gia đình; 30/722 điều luật (4%) bàn về việc hương hỏa, tế lễ, thừa kế và sở hữu tài sản. Những điều luật này ít nhiều đã đề cập đến một số quyền lợi của người phụ nữ trong xã hội và trong gia đình.
Pháp luật quy định cụ thể ở các điều 374, 375 và 376 của Quốc triều hình luật, tài sản của vợ chồng được hình thành từ 3 nguồn: Tài sản của chồng thừa kế từ gia đình nhà chồng; tài sản của người vợ thừa kế từ gia đình nhà vợ và tài sản do hai vợ chồng tạo dựng trong quá trình hôn nhân (tài sản chung). Khi gia đình tồn tại, tất cả tài sản được coi là của chung. Khi ly hôn, tài sản của ai, người đó được nhận riêng và chia đôi tài sản chung của hai người. Còn khi chồng chết trước (hay vợ chết trước) tài sản có do bố mẹ dành cho được chia làm hai phần bằng nhau, một phần dành cho gia đình bên chồng/vợ để lo việc tế lễ (bố mẹ bên chồng/vợ hoặc người thừa tự bên chồng/vợ giữ). Một phần dành cho vợ/chồng để phụng dưỡng một đời (nhưng không có quyền sở hữu). Khi người vợ/chồng chết, thì phần tài sản này giao lại cho gia đình bên chồng.
Đối với tài sản do hai người tạo ra cũng chia làm hai phần bằng nhau: một phần dành cho vợ/chồng làm của riêng; một phần dành cho vợ/chồng chia ra như sau: 1/3 dành cho gia đình nhà chồng/vợ để lo việc tế lễ; 2/3 dành cho vợ/chồng để phụng dưỡng một đời, không được làm của riêng, khi chết giao lại cho gia đình bên chồng…
Bộ luật Hồng Đức có ý nghĩa rất lớn trong lịch sử chế độ phong kiến Việt Nam. Pháp luật ấy về cơ bản được duy trì để thi hành ở những thế kỷ sau, cho đến khi nhà Nguyễn ban hành bộ luật Gia Long thì uy tín, tinh thần những điều khoản luật Hồng Đức vẫn còn sống trong dân gian.
Trong lúc đi chợ, bà N.T.T.N (SN 1978, xã Mỹ Thuận, tỉnh Vĩnh Long) bị cướp giật dây chuyền vàng khoảng 1,5 lượng (trị giá khoảng 150 triệu đồng). Chỉ sau hơn 20 phút kể từ khi nhận được tin báo, lực lượng Công an xã đã truy bắt được 2 đối tượng.
Chia sẻ
Cuối tháng 10 Âm lịch, 3 con giáp này nổi bật với sự điềm tĩnh, kín đáo nhưng may mắn tiền tài lại ùn ùn đổ về, có cơ hội bứt phá, tăng thu nhập.
Chia sẻ
Cựu Tư lệnh Tối cao Liên minh Châu Âu James Stavridis đã vạch trần sự thật phũ phàng liên quan đến viện trợ cho Ukraine. Ông đã viết về điều này trong bài báo trên Bloomberg.
Chia sẻ
HLV Kim Sang-sik nhận liên tiếp 3 tin vui; Mohamed Salah nhận đề nghị “khủng” từ Galatasaray; Real Madrid và M.U đều muốn có Christos Mouzakitis; Jean-Philippe Mateta muốn rời Crystal Palace; Vợ sắp cưới của Cristiano Ronaldo tạo sức hút với bikini.
Chia sẻ
Dung dị, nhẹ nhàng, đúng chất “dễ thương vô cùng” của đất và người Cà Mau, các nhà báo từ đất Mũi khiến chúng tôi có chút bất ngờ về cây bút viết nên những ngôn từ sắc sảo trong “Dự án treo – Nút thắt kéo lùi nông thôn mới” – một trong 34 tác phẩm xuất sắc nhất của Giải báo chí toàn quốc về nông nghiệp, nông dân, nông thôn Việt Nam lần thứ III - năm 2025. Giải báo chí do Báo Nông thôn Ngày nay/Dân Việt phối hợp với Ngân hàng Nông nghiệp và PTNT Việt Nam (Agribank) thực hiện.
Chia sẻ
Kinh tế tập thể, với nòng cốt là các HTX tiếp tục giữ vai trò quan trọng trong cơ cấu kinh tế TP.HCM sau sáp nhập. Giai đoạn 2026-2030, thành phố tập trung các giải pháp căn cơ về chính sách, vốn, đất đai, nhân lực, khoa học công nghệ và quản lý nhà nước nhằm thúc đẩy kinh tế tập thể phát triển hiệu quả, bền vững.
Chia sẻ
Đêm 4/12, nước lũ tại các phường Hàm Thắng, Phú Thủy, tỉnh Lâm Đồng (thuộc Hàm Thuận Bắc và TP. Phan Thiết tỉnh Bình Thuận cũ) dâng cao, gây ngập nặng nhiều khu dân cư và Quốc lộ 1, khiến chính quyền và người dân vùng bị ngập vất vả chạy lũ trong đêm...
Chia sẻ
Ở vùng A Lưới, TP. Huế, nghệ nhân Nguyễn Hoài Nam (Pi Hốih Cu Lai) được xem là “cây đại thụ” trong việc gìn giữ và phát huy các giá trị di sản văn hóa phi vật thể của đồng bào Cơ Tu.
Chia sẻ
Thị trường dầu mỏ đang đối mặt với những thay đổi lớn. Trong bối cảnh giá dầu giảm, Ả Rập Xê Út dự định bán cổ phần của mình tại các kho cảng xuất khẩu và lưu trữ nhiên liệu, Bloomberg đưa tin, trích dẫn các nguồn tin đáng tin cậy. Các chuyên gia tin rằng điều này có thể đặt ra những thách thức mới cho các nhà sản xuất dầu mỏ Nga.
Chia sẻ
Tỷ giá USD/VND hôm nay 5/12 trên thị trường quốc tế duy trì mức thấp khi thị trường kỳ vọng Fed sẽ cắt giảm lãi suất trong tuần tới. Trong nước, tỷ giá ngân hàng dao động quanh 26.100 - 26.400 VND/USD.
Chia sẻ
Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh Hưng Yên vừa có báo cáo kết quả tổ chức Đại hội đại biểu MTTQ Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội cấp xã, nhiệm kỳ 2025 – 2030.
Chia sẻ
Trương Đỗ - người xã Nam Thanh Miện (TP Hải Phòng) là một nhà khoa bảng tài, đức vẹn toàn. Ông nổi danh sử Việt với ba lần dâng sớ can gián vua Trần Duệ Tông không đem quân đi đánh Chiêm Thành.
Chia sẻ
Vụ cháy tại một quán ăn mặt tiền đường Trần Hưng Đạo (quận 1 cũ) rạng sáng 5/12 đã khiến 4 người không qua khỏi do ngạt khói. Hiện trường bị phong tỏa để phục vụ công tác điều tra.
Chia sẻ
Chia sẻ về thành công lớn nhất của Giải báo chí toàn quốc về nông nghiệp, nông dân, nông thôn lần thứ III năm 2025 và Thi viết tìm hiểu truyền thống 95 năm Hội Nông dân Việt Nam xây dựng và trưởng thành, nhà báo Nguyễn Văn Hoài, Tổng biên tập Báo NTNN/Dân Việt, Trưởng ban Tổ chức Giải nhấn mạnh: “Với việc tổ chức giải báo chí này, chúng tôi đã kiến tạo ra sân chơi lớn, bổ ích cho các nhà báo trên mặt trận nông nghiệp, nông dân, nông thôn".
Chia sẻ
Từ ruộng sắn Campuchia đến dây chuyền chế biến Tây Ninh, ngành sắn Việt Nam đang bước vào giai đoạn liên kết mới với những hợp đồng triệu tấn, dòng vốn tỷ USD và sinh kế của hàng vạn hộ nông dân 2 nước.
Chia sẻ
Chuyện lạ đời ở Lâm Đồng (Đắk Nông trước đây), giá cà phê cao chót vót, dân xã này hái bán lại chẳng ai mua. Dù giá cà phê đang ở mức giá cao chót vót (khoảng 107.000 đồng/kg nhân) nhưng nông dân ở xã Quảng Phú, tỉnh Lâm Đồng (địa phận tỉnh Đắk Nông trước đây) lại rơi vào cảnh “dở khóc dở cười” là bán cà phê mà chả ai mua, chẳng ai đoái hoài...
Chia sẻ
SEA Games 33 sẽ có 50 môn thi đấu chính thức, trải rộng 105 phân môn, và dự kiến trao 569 bộ huy chương.
Chia sẻ
Sau bao thế hệ gắn bó, diêm dân phường Nam Đồ Sơn TP Hải Phòng (trước kia là phường Bàng La, quận Đồ Sơn cũ) hiện không còn mặn mà với nghề làm muối. Những ruộng muối trắng dần thay thế bằng những giàn táo muối xanh mướt, trĩu quả thu hút khách du lịch.
Chia sẻ
BIM Land giới thiệu bộ sưu tập 48 biệt thự giới hạn Camellia Residences tại Thanh Xuan Valley. Kế bên InterContinental Thanh Xuan Valley Resort, phân khu thừa hưởng khí chất “resort-living” và chuẩn mực kiến trúc Đương đại quốc tế, nhưng tạo nên nét chấm phá khi trao quyền kiến tạo không gian sống độc bản cho mỗi chủ sở hữu.
Chia sẻ
Bệnh nhân xuất hiện tình trạng khó thở, mệt mỏi, hụt hơi, khó nói, tê tay phải kèm các cơn giật mình vùng thân khi ngủ trong vài tháng nay.
Chia sẻ
Cựu quan chức ngoại giao hàng đầu của EU Federica Mogherini đã từ chức tại Cao đẳng Châu Âu, vài ngày sau khi bị buộc tội tham nhũng.
Chia sẻ
Giá vàng hôm nay 5/12, cả vàng SJC và nhẫn tiếp tục giảm mạnh ngày thứ 2 liên tiếp. Trong khi, giá vàng thế giới duy trì mức ổn định trên 4.200 USD/ounce.
Chia sẻ
Tại SEA Games 33, điền kinh tiếp tục là môn chủ lực, được coi như “mỏ vàng”, tạo thành điểm tựa để đoàn thể thao Việt Nam cạnh tranh vị trí cao trên bảng xếp hạng toàn đoàn.
Chia sẻ
Việc Singapore và Việt Nam vừa ký kết một thỏa thuận về thương mại gạo ổn định, bền vững là bước đi không chỉ mang lại lợi ích cho hai nước, mà còn đặt nền tảng cho sự phối hợp nhằm đảm bảo chuỗi cung ứng và an ninh lương thực trong khu vực.
Chia sẻ
Ông Nguyễn Thanh Sơn – Nông dân Việt Nam xuất sắc năm 2025 tại Lâm Đồng đã có nhiều kiến nghị liên quan đến việc trồng sầu riêng, xuất khẩu sầu riêng trước thềm Hội nghị Thủ tướng đối thoại với nông dân năm 2025.
Chia sẻ
Hồ Văn Cường được khán giả tặng cả trăm triệu tiền mặt, ca sĩ Anh Khang về nước sau 12 năm định cư ở Mỹ ... là những tin showbiz nổi bật trong 24h qua.
Chia sẻ
Cây cảnh này tượng trưng cho sự may mắn, giàu có, sức khỏe, trường thọ, hòa bình, trí tuệ, sự thanh lịch và tính kiên trì, có khả năng tiêu trừ năng lượng tiêu cực.
Chia sẻ
Một báo cáo do Der Spiegel công bố đã tiết lộ những chi tiết mới từ cuộc điện đàm bí mật diễn ra hôm thứ Hai giữa Tổng thống Pháp Emmanuel Macron, Thủ tướng Đức Friedrich Merz, Tổng thống Phần Lan Alexander Stubb, Tổng thư ký NATO Mark Rutte và Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky.
Chia sẻ
Cổ phiếu ROS vẫn “án binh bất động” sau khi bị hủy niêm yết từ 5/9/2022 do chậm công bố báo cáo tài chính. Doanh nghiệp vừa thay Chủ tịch HĐQT lần thứ ba trong năm, nhưng vẫn chưa tổ chức đại hội cổ đông hay cập nhật số liệu còn thiếu.
Chia sẻ
Giá nhà tiếp tục leo thang không chỉ vì biến động giá đất mà chủ yếu do thiếu nguồn cung, trong khi thị trường lệch pha trầm trọng giữa cao cấp và nhà ở phù hợp thu nhập, làm rủi ro bong bóng ngày càng lớn.
Chia sẻ
Tin tức 
Thế giới 
Nhà nông 
Hội và Cuộc sống 
Đại đoàn kết dân tộc 
Kinh tế 
Thể thao 
Văn hóa - Giải trí 
Xã hội 
Bạn đọc 
Nhà đất 
Media 
Chuyển động Sài Gòn 
Pháp luật 
Dân Việt trò chuyện 
Gia đình 
Đông Tây - Kim Cổ 
Hà Nội hôm nay 
Radio Nông dân 
Doanh nghiệp 
Đăng nhập
Tuấn Ngọc 
