Bình luận
0
Ngôi làng cổ Kim Đôi còn có tên gọi là Dủi Quan (nghĩa là người dân nơi đây từng sống bằng nghề dủi tôm cá ngoài đồng và sông, đồng thời có lắm người làm quan).
Nằm bên bờ Nam sông Cầu, cách trung tâm thành phố Bắc Ninh chừng dăm cây số, làng Kim Đôi hàng thế kỷ được mệnh danh là một trong những "lò tiến sĩ"của nước ta.
Đền thờ các tiến sĩ làng Kim Đôi, nay là phường Kim Chân, TP Bắc Ninh, tỉnh Bắc Ninh.
Trải từ triều Lê sơ, Lê - Trịnh đến nhà Nguyễn, làng Kim Đôi có 26 tiến sĩ, chủ yếu tập trung vào hai dòng họ Phạm - Nguyễn hội tụ sinh sống và lập đền thờ, văn chỉ ở xóm Ngoài.
Tuy nhập cư muộn hơn so với họ Nguyễn nơi đây nhưng họ Phạm cũng đã góp vào kỳ tích của làng khoa bảng hàng đầu cả nước với số lượng 7 Tiến sĩ và tên tuổi của họ đã lưu danh thiên cổ vào bảng vàng, bia đá Văn Miếu - Quốc tử giám Thăng Long và Huế.
Căn cứ vào gia phả, bia đá, sắc phong và đối chiếu trên một số sử liệu, xin giới thiệu 7 Tiến sĩ họ Phạm để thấy rõ truyền thống khoa bảng Kim Đôi:
1: Phạm Thiệu, hiệu Quế Nham, đỗ đệ nhị giáp Tiến sĩ khoa Quý Sửu, hiệu Mạc Cảnh Lịch (1527 - 1592) làm tới chức Thượng thư Bộ Lễ, tước Châu Khê Hầu. Từng đi sứ Trung quốc.
2: Phạm Đình Châu (1646 - ?), đỗ Tiến sĩ khoa Ất Sửu (1685) lúc 39 tuổi, làm quan Giám sát Ngự sử.
3: Phạm Nguyễn Đạt (1729-1791), còn có tên Phạm Tiến, hiệu Lập Trai, tự Khoa Chương, Đoan Lạng. Ông là con trai của Hương cống Phạm Chuẩn. Đỗ Tiến sĩ khoa Đinh Sửu niên hiệu Cảnh Hưng năm thứ 18 (1757) lúc 29 tuổi. Làm quan Hàn Lâm thị độc quyền Tham chánh Sơn Tây, được cử làm Giám thị khoa thi Hội rồi được thăng Đông Các Đại học sĩ.
Mùa xuân Giáp Thìn (1784) được cử đi sứ Trung Quốc gặp vua Càn Long nhà Thanh ở hành cung Nhiệt Hà. Khi về được thăng Thừa chánh sứ, tước Kim Vân Bá. Năm Chiêu Thống Đinh Mùi (1787) được tiến hàng Tả thị lang bộ Binh nhưng vẫn làm Thừa Chánh sứ Sơn Tây. Năm 1788 ông cùng em Phạm Đình Dư và Phạm Đình Phan chống lại Tây Sơn. Khi Nhà Lê mất, ông không ra làm quan và mất tại quê nhà.
4: Phạm Đình Phan, còn có tên là Phạm Hòa Phát, hay Phiên Tạo Sĩ. Đỗ Tạo sĩ (tức Tiến sĩ ngành võ) khoa Quý Mùi 1763 thời Lê Hiển Tông được cử trấn thủ Thái Nguyên. Đời Lê mạt ông cùng em là Tiến sĩ Phạm Đình Dư và cháu họ là Thông giúp vua Mẫn Đế (Chiêu Thống) thu phục Thăng Long.
Đến khi vua Mẫn Đế chạy sang Nhà Thanh cầu viện thì Phạm Đình Phan chạy lên Lạng Giang (Bắc Giang) tổ chức nghĩa binh chống lại quân Tây Sơn, nhưng đánh không lại đã uống thuốc độc bảo toàn khí tiết với Nhà Lê.
5: Phạm Đình Dư (em ruột của Tiến sĩ Phạm Đình Phan) đỗ Tiến sĩ khoa Ất Mùi niên hiệu Cảnh Hưng năm thứ 36 (1775) lúc 34 tuổi. Ban đầu làm Hàn lâm thị thư, năm Bính Ngọ (1786) được thăng Đốc trấn Lạng Sơn, năm Đinh Mùi (1787) thăng Tham tri chính sự, Thiêm đô ngự sử, tước Quỳnh Hà Bá.
Khi Nguyễn Hữu Chỉnh nổi loạn, vua Lê Chiêu Thống chạy sang Trung Quốc, Phạm Đình Dư từ quan. Khi vua Lê Chiêu Thống về nước, Phạm Đình Dư được tiến chức Đồng Bình Chương sự, Thượng thư Bộ Lại, Tri Quốc Tử Giám, tước Quỳnh Hà Hầu. Nhà Lê mất, ông về quê ẩn dật rồi tạ thế.
6: Phạm Bá Thiều (1793 - 1856), còn gọi là Phạm Thuật Trai, tự Thuật Phủ, húy Phó, sau húy Bá Thiều, thụy Ôn Tĩnh. Ông đỗ Cử nhân năm Mậu Tý (1828), đỗ Tiến sĩ khoa Nhâm Thìn (1832). Ông từng trải qua nhiều trọng trách: Hàn lâm Viện Biên tu, Tri phủ Tư Nghĩa, Án sát Ninh Bình, Án sát Nghệ An, Viên ngoại lang Bộ Hộ, Đốc học ở Sơn Tây, Tư nghiệp rồi Tế Tửu Quốc Tử Giám ở Huế và làm quan đến chức Trung nghị đại phu, Thái bộc tự khanh sung Toản tu Quốc Sử Quán.
Sau khi về hưu, ông mở trường dạy học. Học trò của ông có nhiều người thành đạt như: Quan Trụ Giám Hữu Niên - Bảng nhãn Vũ Duy Thanh; Thám hoa Mai Anh Tuấn; Hoàng giáp Bùi Thức Kiên, Hoàng Đình Tá, Nguyễn Khắc Cần và các Tiến sĩ: Phạm Phú Thứ, Đặng Trần Chuyên, Nguyễn Quý Tân.
7: Phạm Quĩ (1805-?), còn có tên là Phạm Văn Lĩnh, là em con chú của Tiến sĩ Phạm Bá Thiều. Đỗ Tiến sĩ khoa Kỷ Sửu 1829 khi 25 tuổi. Ông là người trong sạch, cứng rắn, từng giữ các chức: Hàn lâm viện Biên tu, Tri phủ Diên Khánh (nay là Nha Trang), Án sát tỉnh Lạng Sơn và tỉnh Bình Định, Thị lang Bộ Binh, Hữu tham tri Bộ Lễ, thăng Thượng thư Bộ Binh kiêm Đô đốc sát biên, Hữu Đô Ngự sử, Tổng đốc Bình Phú (gồm hai tỉnh Bình Định, Phú Yên).
Ông từng quyết liệt chống thực dân Pháp ở Sài Gòn - Gia Định. Ông mất khi đang làm quan. Trên đường đưa linh cữu của ông về quê nhà đi qua các tỉnh, các quan địa phương đều lập đàn tế ông. Khi về đến Kim Đôi, vua lệnh cho một số quan về tế lễ ông. Vua Thiệu Trị (1841 - 1846) rất thương tiếc, phong cho ông vào hàng Nhất phẩm triều đình.
Qua đây có thể thấy họ Phạm Kim Đôi đã đạt kỷ lục hiếm có: Trong 7 Tiến sĩ thì có 3 vị đại thần là Thượng thư nắm giữ các bộ quan trọng trong triều đình (Phạm Thiệu - Thượng thư Bộ Lễ, Phạm Đình Dư - Thượng thư Bộ Lại, Phạm Quĩ -Thượng thư Bộ Binh) và 2 vị là sứ thần (Phạm Thiệu, Phạm Nguyễn Đạt), 2 vị làm Ngự sử (Phạm Đình Châu, Phạm Đình Dư), 1 vị là Tế tửu tức Hiệu trưởng Quốc Tử Giám (Phạm Bá Thiều).
Với nhiều cống hiến cho đất nước trên các lĩnh vực chính trị, quân sự, văn hóa ở các triều đại, 7 Tiến sĩ họ Phạm Kim Đôi đã tôn vinh thêm truyền thống văn hiến Kinh Bắc và mãi là niềm tự hào cho dân tộc Việt...
Người ta vẫn gọi nghề đánh cá, trong đó có đánh bắt cá kích thước lớn trên sông Đà Hòa Bình (nay là tỉnh Phú Thọ mới) là "nghề săn thủy quái". Những câu chuyện về săn lùng, đánh bắt loài cá kích thước lớn "khổng lồ" nơi dòng sông hùng vỹ nhất Việt Nam này khiến chúng tôi không khỏi lạnh người.
Tại môn bóng đá nam SEA Games 33 sắp khởi tranh ở Thái Lan, tiền đạo Nguyễn Đình Bắc được xem là niềm hy vọng số một của U22 Việt Nam.
Chia sẻ
Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh, Việt Nam có ưu thế địa – chính trị, địa – kinh tế nhưng đầu tư cho logistics chưa tương xứng tiềm năng. Chính phủ đặt mục tiêu tăng trưởng logistics 15–16%/năm, giảm chi phí xuống còn 11% GDP và nâng tỷ trọng giá trị logistics lên 6–7% GDP.
Chia sẻ
Sức hút của dòng phim này cũng đến từ sự tham gia của dàn diễn viên có diễn xuất chắc tay, phù hợp nhiều độ tuổi.
Chia sẻ
Tình hình chiến trường Kupiansk những ngày qua chứng kiến bước ngoặt đáng chú ý. Nga từng kỳ vọng đột phá và kiểm soát hoàn toàn thành phố nhưng diễn biến thực tế không như Moscow kỳ vọng. Ukraine đang phản công mạnh nhằm chia cắt và bao vây các nhóm quân Nga lọt sâu vào đô thị.
Chia sẻ
Đó là mô hình trồng đậu bắp trái vụ của anh Lê Thành Nam nông dân phường Tân Khánh, TPHCM (sáp nhập từ các phường Thạnh Phước, phường Tân Phước Khánh, phường Tân Vĩnh Hiệp, xã Thạnh Hội và phần còn lại của phường Thái Hòa, TP Tân Uyên, tỉnh Bình Dương trước đây). Anh có thu nhập tốt hơn hẳn nhờ trông đậu bắp trái vụ.
Chia sẻ
Vào rạng sáng nay 29/11, do ảnh hưởng của không khí lạnh tăng cường, nền nhiệt thấp, nhiều nơi trên cao nguyên đá Đồng Văn, tỉnh Tuyên Quang nhiệt độ giảm xuống dưới 1 độ C đã xuất hiện băng giá phủ cây cỏ, hoa màu...
Chia sẻ
Giữa lúc chênh lệch USD giữa thị trường chính thức và “chợ đen” nới rộng, Ngân hàng Nhà nước khu vực 2 đã công bố kết luận thanh tra đối với Công ty Chains Caravelle, đơn vị vận hành đại lý đổi ngoại tệ tại khách sạn 5 sao Caravelle. Doanh nghiệp bị chỉ ra sai sót trong công tác báo cáo, trong bối cảnh nhà điều hành đang siết chặt kỷ luật thị trường ngoại hối.
Chia sẻ
Đồng chí Trần Quý Kiên (Dương Văn Ty, Đinh Xuân Nhạ) sinh năm 1911, ở phố Hàng Nứa, phường Yên Phụ, thành phố Hà Nội. Quê gốc ông ở thôn Thượng Vũ, xã Nguyễn Huệ, huyện Phú Xuyên, tỉnh Hà Đông (trước đây).
Chia sẻ
Ngày 29/11, Đại hội đại biểu Mặt trận Tổ quốc Việt Nam TP.HCM nhiệm kỳ 2025-2030 đã hiệp thương nhân sự. Theo đó, ông Nguyễn Phước Lộc tiếp tục được tín nhiệm giữ chức Chủ tịch.
Chia sẻ
Ghi bàn vàng thắng quý như đưa CLB CAHN đi tiếp tại AFC Champions League Two 2025/2026, Nguyễn Đình Bắc đánh dấu cột mốc trưởng thành quan trọng. Tiền đạo này đang khẳng định vị thế thủ lĩnh hàng công U22 Việt Nam.
Chia sẻ
Gần 600 tác phẩm nhiếp ảnh đến từ khắp mọi miền Tổ quốc, hàng trăm tác giả chuyên và không chuyên cùng hội tụ tại Gala ảnh “Dân Việt với Thu vàng” lần thứ I năm 2025, do Báo Nông thôn Ngày nay/Dân Việt tổ chức tại Hà Nội chiều 28/11. Đây không chỉ là sân chơi nghệ thuật, mà còn là nơi lan tỏa tình yêu thiên nhiên, đất nước qua những khoảnh khắc mùa thu Việt Nam.
Chia sẻ
Theo Chương trình công tác hàng năm và kết luận của Thủ tướng Phạm Minh Chính tại Hội nghị Thủ tướng Chính phủ đối thoại với nông dân năm 2024 về việc duy trì các diễn đàn lắng nghe, đối thoại nông dân hàng năm, dự kiến Hội nghị đối thoại lần thứ 7- năm 2025 sẽ được tổ chức trong thời gian tới đây.
Chia sẻ
Theo tờ Stadium Astro, 7 cầu thủ nhập tịch gian lận tính tới chuyện kiện LĐBĐ Malaysia (FAM) và yêu cầu đòi bồi thường. Điều này có thể đẩy bóng đá Malaysia vào khủng hoảng mới.
Chia sẻ
Theo ông Phạm Tuấn Phúc, Giám đốc điều hành Robert Walters Việt Nam, dòng vốn FDI đổ vào Việt Nam đã gia tăng sức cạnh tranh nhân sự, và doanh nghiệp cần phải nỗ lực hơn để thu hút ứng viên phù hợp.
Chia sẻ
Giai đoạn 2019–2025, thành phố Huế đã ghi nhận nhiều chuyển biến tích cực trong hoạt động sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả, góp phần quan trọng vào đảm bảo an ninh năng lượng, giảm áp lực cung ứng điện và thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội bền vững.
Chia sẻ
Nếu con lười ăn cơm thì với công thức cực kì đơn giản, nguyên liệu dễ kiếm, món ngon cơm trộn phủ trứng tôm tuyệt ngon sẽ làm bé thích mê.
Chia sẻ
Cảnh báo khẩn từ Airbus trong đêm 28/11 đã kích hoạt một cuộc chạy đua kỹ thuật trong ngành hàng không Việt Nam, khi 81 trên 169 chiếc A320/A321 đang khai thác buộc phải kiểm tra và cập nhật phần mềm. Vietnam Airlines, Vietjet và các hãng sở hữu tàu bay Airbus đồng loạt vào guồng ứng phó, trong bối cảnh mọi điều chỉnh đều có nguy cơ tác động dây chuyền đến lịch bay cuối tuần và cao điểm cuối năm.
Chia sẻ
Xuất hiện với tạo hình táo bạo trong đêm diễn tại Singapore, Lisa tiếp tục trở thành tâm điểm tranh luận khi trang phục cắt xẻ gợi cảm.
Chia sẻ
Gần 20 năm gắn bó với sự nghiệp "trồng người" tại vùng cao biên giới, cô giáo Lê Thị Hằng, Trường Mầm non Cốc Mỳ, xã Trịnh Tường, tỉnh Lào Cai đã nỗ lực không ngừng nghỉ, đặc biệt là việc tiên phong ứng dụng công nghệ thông tin, AI vào giảng dạy, tạo nên những tiết học sinh động, giúp các em nhỏ đồng bào dân tộc thiểu số tăng cường Tiếng Việt và tự tin với hành trang mới.
Chia sẻ
Tin bão mới nhất hôm nay từ Trung tâm Dự báo Khí tượng thủy văn Quốc gia, bão số 15 KOTO vẫn mạnh cấp 9-10, giật cấp 13. Dự báo bão số 15 sẽ ảnh hưởng mạnh đến khu vực vùng biển các tỉnh từ Gia Lai đến Khánh Hoà.
Chia sẻ
Ngày 29/11, Công an phường Gia Viên (TP Hải Phòng) cho biết, đơn vị vừa bắt giữ 1 đối tượng người nước ngoài để điều tra về hành vị đập vỡ kính hàng loạt ô tô trộm cắp tài sản trong đêm.
Chia sẻ
Tổng Lãnh sự quán Anh tại TP.HCM tổ chức sự kiện đặc biệt "Tinh hoa Anh quốc" tại thành phố vào tối 28/11, quy tụ bảy thương hiệu Anh hàng đầu trong các lĩnh vực ô tô, nước hoa, thời trang, tài chính và công nghệ đang hiện diện tại thị trường Việt Nam.
Chia sẻ
Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nhấn mạnh phong trào thi đua giai đoạn tới sẽ phát huy vai trò của đại biểu với tinh thần sẵn sàng cống hiến, dám nghĩ, dám làm, dám đổi mới sáng tạo, dám chịu trách nhiệm, đặt lợi ích chung lên trên hết và thực sự là người đại diện trung thành cho ý chí, nguyện vọng của Nhân dân.
Chia sẻ
Hoạt động diễn tập song phương giữa Quân đội Việt Nam và Quân đội Ấn Độ về Gìn giữ hòa bình Liên Hợp Quốc năm 2025 (VINBAX 2025), trong đó nổi bật là phần trình diễn tích hợp trên thực địa với ba tình huống quan trọng: Rà phá bom mìn, giải tán đám đông và cứu hộ thảm họa động đất...
Chia sẻ
Thời tiết TP.HCM đang se lạnh do ảnh hưởng bão số 15. UBND TP.HCM đã chỉ đạo các sở, ngành và địa phương tổ chức trực ban nghiêm túc 24/24 giờ, đồng thời rà soát và sẵn sàng huy động mọi phương tiện, vật tư để ứng phó với diễn biến xấu nhất do bão gây ra.
Chia sẻ
Những ngày qua, nhiều đơn vị trên địa bàn tỉnh Khánh Hòa đã tổ chức các phiên chợ 0 đồng, gian hàng 0 đồng nhằm chia sẻ những bó rau, nước mắm, dầu ăn,...cho bà con vùng lũ.
Chia sẻ
Nghệ sĩ Nhân dân Trần Lực đã phải nhập viện khi bị sốt 1 tuần liền, người mệt mỏi, mất hết sức sống... Anh nhận ra bấy lâu đã sống ẩu với bản thân.
Chia sẻ
2 đứa trẻ 5 tuổi rủ nhau chơi ở hồ nước sâu khoảng 1 mét ở sau nhà, một lúc sau, một bé nghi rơi xuống hồ nước, dù được cứu đưa đi bệnh viện nhưng nạn nhân đã tử vong.
Chia sẻ
Thị trường chứng khoán khép lại tuần 24/11 - 28/11 trong sắc xanh hứng khởi, với VN-Index tăng 36,06 điểm lên 1.690,99 điểm và thanh khoản cải thiện. Dù vậy, khối ngoại vẫn duy trì lực bán ròng mạnh mẽ, trái ngược xu hướng mua ròng mạnh của khối tự doanh.
Chia sẻ
UBND tỉnh Gia Lai vừa chính thức trao giấy chứng nhận đầu tư cho Công ty CP Arque Degi, mở đường cho doanh nghiệp này triển khai ba dự án quy mô lớn thuộc quần thể nghỉ dưỡng cao cấp tại khu vực Đề Gi - Vũng Bồi.
Chia sẻ
Tin tức 
Thế giới 
Nhà nông 
Hội và Cuộc sống 
Đại đoàn kết dân tộc 
Kinh tế 
Thể thao 
Văn hóa - Giải trí 
Xã hội 
Bạn đọc 
Nhà đất 
Media 
Chuyển động Sài Gòn 
Pháp luật 
Dân Việt trò chuyện 
Gia đình 
Đông Tây - Kim Cổ 
Hà Nội hôm nay 
Radio Nông dân 
Doanh nghiệp 
Đăng nhập
Cổng TTĐT Bắc Ninh 
