Nghệ sĩ Nhân dân là Giám đốc, có học vị Tiến sĩ được xem là “hiện tượng” của sân khấu cải lương phía Bắc

Nghệ sĩ Nhân dân là Tiến sĩ, Giám đốc, con của Trưởng khoa trường ĐH Sân khấu - Điện ảnh Hà Nội

Nghệ sĩ Nhân dân Triệu Trung Kiên – Giám đốc Nhà hát Cải lương Việt Nam – là một trong những nghệ sĩ được công chúng và giới chuyên môn yêu mến, đánh giá cao bởi những nỗ lực đổi mới để đưa sân khấu cải lương gần gũi hơn với đời sống đương đại. Với hơn ba thập niên gắn bó cùng nghệ thuật, anh được xem là gương mặt tiêu biểu của thế hệ nghệ sĩ trẻ mang trong mình khát vọng làm mới cải lương mà vẫn giữ được hồn cốt truyền thống.

Triệu Trung Kiên sinh năm 1971 trong một gia đình có truyền thống sâu đậm với sân khấu cải lương. Cha anh là Nhà giáo ưu tú, nghệ sĩ Triệu Quang Vinh – nguyên Trưởng khoa Kịch hát dân tộc Trường Đại học Sân khấu – Điện ảnh Hà Nội; mẹ anh là nghệ sĩ Mai Phương, đào chánh lừng lẫy một thời của Nhà hát Cải lương Trung ương. Cả hai là thế hệ học trò “chân truyền” của những nghệ sĩ tài danh cải lương miền Nam tập kết ra Bắc như Nghệ sĩ Nhân dân Tám Danh, NS Ba Du, NSƯT Tấn Đạt... Tuổi thơ của Trung Kiên gắn liền với cánh gà sân khấu, những đêm theo mẹ đi diễn và ngủ lăn lóc sau hậu trường. Năm bảy tuổi, cậu bé đã đĩnh đạc lên sân khấu vào vai Trần Quốc Toản – dấu mốc đầu tiên trên hành trình nghệ thuật dài lâu sau này.

Sau đó, anh theo học lớp diễn viên cải lương, rồi tốt nghiệp ngành Đạo diễn sân khấu năm 2005. Không dừng lại ở đó, Triệu Trung Kiên tiếp tục bước lên nấc thang tri thức: năm 2021, anh bảo vệ thành công luận án Tiến sĩ chuyên ngành Lý luận và Lịch sử sân khấu với đề tài "Phong cách Cải lương Bắc". Anh được phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ Ưu tú năm 2012 và vinh dự nhận danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân năm 2019.

Từng có thời gian yêu thích kiến trúc và hát tân nhạc rất hay, đoạt giải nhạc nhẹ tại Hà Nội, nhưng cuối cùng Nghệ sĩ Nhân dân Triệu Trung Kiên vẫn trở về với cải lương – như một cái nghiệp không thể tách rời. Anh từng chia sẻ rằng nếu chọn bất cứ nghề nào khác ngoài cải lương, có lẽ anh sẽ đỡ vất vả hơn, nhưng sẽ không tìm thấy niềm hạnh phúc trọn vẹn như khi được sống trong thế giới sân khấu.

Trước khi trở thành đạo diễn, Nghệ sĩ Nhân dân Triệu Trung Kiên là một danh ca vọng cổ đất Bắc, nổi bật với nhiều vai diễn kép chính ấn tượng trong các vở “Cây đàn huyền thoại”, “Tình sử Lộ Đà Giang”, “Cổ xưa”... Khi chuyển sang lĩnh vực đạo diễn, anh nhanh chóng khẳng định năng lực qua hàng loạt tác phẩm được giới chuyên môn đánh giá cao như “Vua Phật”, “Tướng quân ăn mày”, “Ni sư Hương Tràng”, “Chuyện tình Khau Vai”, “Mai Hắc Đế”, “Hừng Đông”, “Thầy Ba Đợi”, “Ngàn năm mây trắng”...

Không chỉ là người dàn dựng, Trung Kiên còn là tác giả của nhiều kịch bản được giới sân khấu đánh giá cao về tư duy nghệ thuật và sự cập nhật thời cuộc. Các vở anh tham gia hội diễn như “Dấu ấn giao thời”, “Đế đô sóng cả”, “Công chúa Ngọc Hân”, “Mê cung”, “Hừng đông”, “Thầy Ba Đợi”... đều nhận được sự đánh giá tích cực của hội đồng nghệ thuật và khán giả.

Nghệ sĩ Nhân dân Triệu Trung Kiên luôn ý thức rằng tài năng dù được thừa hưởng cũng cần phải rèn luyện. Sau khi tốt nghiệp diễn viên, anh tiếp tục theo học đạo diễn, rồi lấy bằng cao học năm 2009 – tất cả chỉ để thỏa mãn niềm mong mỏi được sống và cống hiến trọn vẹn cho sân khấu cải lương.

Anh từng giành nhiều giải thưởng uy tín như Giải B – Cuộc thi Tài năng trẻ đạo diễn sân khấu toàn quốc 2007, Huy chương Bạc tại Hội diễn sân khấu cải lương chuyên nghiệp toàn quốc 2009, Huy chương Vàng năm 2012... Những thành tích ấy khẳng định vị thế của một nghệ sĩ vừa có chuyên môn vững vàng, vừa có tư duy sáng tạo và tinh thần cầu thị hiếm có.

Là một nghệ sĩ đa năng, Nghệ sĩ Nhân dân Triệu Trung Kiên đảm nhiệm cùng lúc nhiều vai trò: viết kịch bản, đạo diễn, diễn viên, giảng viên, tổ chức sự kiện… Anh luôn giữ cho mình ngọn lửa nghề bền bỉ, kiên định với mục tiêu “làm bất cứ điều gì có lợi cho cải lương”.

Trong bối cảnh sân khấu cải lương đang đối mặt với nhiều thách thức, anh vẫn bền bỉ tìm hướng đi mới, mạnh dạn đổi mới để cải lương gần hơn với đời sống hôm nay mà không đánh mất bản sắc truyền thống. Một trong những dấu ấn đặc biệt của anh là sự kết hợp lần đầu tiên giữa nghệ sĩ cải lương hai miền Nam – Bắc trong vở “Thầy Ba Đợi”, nhận được sự đón nhận nồng nhiệt từ khán giả.

Nghệ sĩ Nhân dân Triệu Trung Kiên được xem là “hiện tượng” của sân khấu cải lương phía Bắc. Nghệ sĩ Nhân dân Trung Kiên nổi bật bởi tư duy hiện đại, chắc chắn và khả năng sáng tạo không ngừng. Dù đã đạt nhiều giải thưởng và danh hiệu cao quý, anh vẫn miệt mài làm việc, luôn xuất hiện với hình ảnh của một người nghệ sĩ tận tụy, say nghề và đầy trách nhiệm với di sản nghệ thuật dân tộc.

Ở bất cứ vai trò nào, Nghệ sĩ Nhân dân Triệu Trung Kiên vẫn luôn giữ vững tâm niệm: làm nghề tử tế, đổi mới chân thành – để sân khấu cải lương Việt Nam tiếp tục sống mạnh mẽ trong lòng công chúng.

×