Sửa đổi Luật Đất đai 2024: Phân quyền rõ ràng, tránh chồng chéo

Luật Đất đai 2024 có nhiều thay đổi về thủ tục hành chính, trong đó nhiều nội dung trước đây thuộc thẩm quyền cấp huyện. Với mô hình chính quyền hai cấp, một phần thẩm quyền sẽ chuyển xuống cấp xã, phần còn lại giao cho cấp tỉnh.

Các điều 137, 139 và 140 quy định người dân khi đăng ký cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lần đầu cần có xác nhận của UBND xã về việc sử dụng đất ổn định, không tranh chấp.

Tuy nhiên, trong mô hình mới, thủ tục này được rút gọn: UBND xã có thể trực tiếp cấp giấy chứng nhận, không yêu cầu người dân cung cấp xác nhận riêng lẻ như trước.

Đối với doanh nghiệp, các thủ tục như giao đất, cho thuê đất, chuyển đổi mục đích sử dụng đất… cũng sẽ được phân cấp sâu hơn về cấp xã. Thẩm quyền định giá đất, giải quyết tranh chấp đất đai trước đây thuộc cấp huyện cũng sẽ chuyển về xã.

Phó Cục trưởng Cục Quản lý đất đai Đoàn Thị Thanh Mỹ cho biết: “Đất đai là lĩnh vực nhạy cảm, tác động trực tiếp đến người dân và doanh nghiệp, do đó cần rà soát kỹ lưỡng trước khi thực hiện đồng bộ mô hình mới để tránh rào cản pháp lý, đảm bảo xử lý hành chính thông suốt”.

Một trong những thách thức đặt ra là việc sáp nhập đơn vị hành chính như dự kiến sáp nhập Bà Rịa - Vũng Tàu vào TP. HCM có thể khiến các chính sách về bồi thường, hỗ trợ khi thu hồi đất chênh lệch đáng kể giữa hai địa phương. Do đó, Bộ NN-MT yêu cầu các địa phương chủ động rà soát để bảo đảm không xảy ra khoảng trống pháp lý, không gây khó khăn cho người dân và doanh nghiệp trong quá trình chuyển đổi.

Chúng ta phải sửa đổi, bổ sung các quy định pháp luật liên quan, từ đó xây dựng lại hệ thống quy trình, thủ tục hành chính phù hợp.

Kỳ vọng rút ngắn thủ tục, giảm trung gian

Theo luật sư Nguyễn Thanh Tuấn (Đoàn Luật sư TP. Hà Nội), việc phân quyền mạnh mẽ hơn cho cấp xã là cần thiết để rút ngắn thời gian xử lý thủ tục, tránh tình trạng người dân phải đi qua nhiều cấp chính quyền. Tuy nhiên, ông Tuấn cũng lưu ý việc phân quyền cần được kiểm soát chặt chẽ để ngăn chặn tình trạng “lợi ích nhóm” hoặc gây khó dễ từ cán bộ cơ sở.

“Nếu không giám sát kỹ lưỡng, sẽ không đạt được mục tiêu cải cách. Đây là điểm người dân đang rất kỳ vọng, dù hiện tại việc phân giao chưa thực thi nhưng là tín hiệu tích cực”, ông Tuấn chia sẻ.

Theo góc nhìn doanh nghiệp, ông Nguyễn Văn Đính, Phó Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Việt Nam cho rằng mô hình chính quyền hai cấp sẽ giúp giảm tải cho doanh nghiệp khi thực hiện các dự án. Trước đây, doanh nghiệp phải làm việc với nhiều sở, ngành tại từng địa phương nếu dự án trải dài qua nhiều địa bàn hành chính. Với việc sáp nhập đơn vị hành chính và cải cách theo mô hình hai cấp, doanh nghiệp có thể làm thủ tục tập trung, rút ngắn thời gian và giảm chi phí.

“Sắp tới, dự thảo sửa đổi Luật Đất đai 2024 phù hợp với chính quyền 2 cấp nhiều thủ tục về giao đất, cho thuê đất, chuyển đổi mục đích sử dụng đất sẽ được phân cấp phân quyền mạnh mẽ. Đây là điều doanh nghiệp rất mong đợi.”, ông Đính khẳng định.

Đến nay, Cục Quản lý đất đai đã tiếp nhận ý kiến góp ý từ 30 tỉnh, thành phố đối với dự thảo Nghị định sửa đổi Luật Đất đai theo mô hình mới. Toàn bộ hồ sơ dự thảo đã được gửi tới Bộ Tư pháp để thẩm định. Ngay sau khi có kết quả thẩm định, Cục sẽ hoàn thiện hồ sơ để trình Chính phủ theo đúng lộ trình.

×