Người đẹp thi chui, đường cong cũng cần... cấp phép

Hôm qua, tại Hong Kong, nhạc sỹ Phúc Bồ – Lê Hùng Phúc đã nhận giải “Nhà sản xuất xuất sắc nhất năm” tại giải thưởng MAMA 2015, do Mnet, kênh truyền hình âm nhạc lớn nhất Hàn Quốc tổ chức. Để hiểu được giá trị của giải thưởng này, cần biết đến người cùng nhận giải với anh năm nay, nhà sản xuất Park Jin Young, một trong những ông trùm có ảnh hưởng nhất của "Làn sóng Hàn Quốc".

Đứng cạnh Park Jin Young trên một sân khấu đã là điều mà phần lớn các nghệ sỹ châu Á mơ ước. Được nhận giải đồng hạng với ông này, thì nói theo ngôn ngữ của thế hệ Phúc Bồ, gọi là “quá khủng”. Nhưng câu hỏi đầu tiên mà một người yêu nhạc đặt ra khi nghe tin Phúc Bồ đoạt giải, là đi thi đã xin phép chính quyền chưa vậy?

Đây là một câu hỏi mỉa mai, vì Phúc Bồ không "đi thi" theo nghĩa đen của từ này. Nó bàn đến một câu chuyện khác, là các cuộc thi nhan sắc, các người đẹp đang bị phạt vì thứ gọi là "thi chui". Phúc Bồ đoạt giải thưởng lớn ở nước ngoài thì chỉ gây sóng nhỏ trong cộng đồng người yêu nhạc R&B, còn trong tâm trí xã hội bây giờ, lại đang náo động một giải thưởng nhỏ ở nước ngoài.

Hồ Thị Yến Oanh (phải) vừa đăng quang cuộc thi PanContinental 2015 tại Philippines

Đó là vương miện của người mẫu Hồ Thị Yến Oanh đoạt tại cuộc thi Miss Pancontinental tại Philippines. Cô này được hứa hẹn sẽ bị phạt 30 triệu vì tội "thi chui" – hay là đi thi không xin phép Cục Nghệ thuật biểu diễn.

Oanh nói cứng: “Em làm gì có tiền mà trả”. Cô là người đầu tiên phản ứng mạnh, sau những Lâm Thùy Anh (Hoa hậu sắc đẹp hoàn cầu 2015 hồi tháng 10), bị phạt 22,5 triệu; Nguyễn Thị Quỳnh Nga (Hoa hậu Đông nam Á); Nguyễn Văn Sơn, Cao Thùy Linh, Quế Vân, Nguyễn Diệu Linh...

Cục Nghệ thuật biểu diễn cấp phép cho người đẹp đi thi tại nước ngoài. Đi thi phải xin phép chính quyền. Nếu logic của hành động này là để bảo vệ hình ảnh quốc gia, thì những giải thưởng âm nhạc như của Phúc Bồ hay Mỹ Tâm cũng nên bị xét lại. Chắc gì mấy vị này đã xứng đáng được đại diện cho âm nhạc Việt Nam. Mà âm nhạc có sức lan tỏa rất lớn, hơn người đẹp rất nhiều. Chẳng may người Hàn Quốc họ nghe nhạc Phúc Bồ cảm thấy không ổn, họ cắt bớt vốn đầu tư (?)

Có một vấn đề là hình ảnh quốc gia không phải là thứ để "quản lý" và "cấp phép". Trong thời đại Internet, thì bất kỳ hành động của người Việt bình thường nào ở nước ngoài cũng có thể được quay lại và phát tán đến hàng triệu người. Và bây giờ chúng ta có cần có bài thi ứng xử và kiểm tra trang phục của tất cả mọi người đi qua cửa khẩu hay không?

Hình ảnh quốc gia là thứ để xây dựng, và nếu nó thực sự đẹp đẽ, nó sẽ đẹp từ những thành tố nhỏ, và tự phát tán. Nước Nhật không đẹp vì Utada Hikaru hay Seiko Matsuda (các bạn không cần phiền lòng nếu không biết các cô này là ai), mà đẹp vì một người dân vô danh cũng có thể cúi gập người xuống nhặt rác. Singapore không đẹp vì một cô hoa hậu tên là Shi Lim hay Lynn Tan nào đó (các bạn cũng không cần biết các cô này), mà đẹp vì ở đâu họ cũng xếp hàng cẩn thận.

Văn hóa, không phải là thứ để "quản lý", không phải thứ "xấu che tốt khoe", chỉ cấp phép cho những thứ đẹp đẽ được phô ra mà là để xây dựng. Đó mới là nhiệm vụ chính của Cục Nghệ thuật biểu diễn.

Trong một thế giới phẳng, rốt cục thì sự quản lý kiểu này, với một số cái đầu hữu hạn và quan niệm về cái đẹp không giống nhau, sẽ đem lại kết quả gì? Hay là cuối cùng, việc cấp phép chỉ là để cấp phép mà thôi. Có cơ quan quản lý thì nó phải cấp một giấy phép gì đó?

Xin chia vui với nhạc sỹ Phúc Bồ. Xin chia vui cả với các thí sinh Việt Nam đang thi thố tại Asian Got Talent (Tìm kiếm tài năng châu Á), vốn đang gây tiếng vang. Vì luật chỉ quy định các cuộc thi nhan sắc mới phải xin cấp phép. Các nhà quản lý văn hóa, vẫn đang cho rằng đường cong phụ nữ mới là thứ cần quản lý chặt nhất, chứ chưa động đến tiếng đàn, giọng hát.