Đại biểu Quốc hội: Cần bổ sung quyền đề nghị công an bảo vệ cho Văn phòng thi hành án dân sự

Sáng 11/11, Quốc hội thảo luận tại hội trường về Dự án Luật Thi hành án dân sự (sửa đổi) và Dự án Luật Giám định tư pháp (sửa đổi).

Góp ý vào dự án Luật Thi hành án dân sự sửa đổi trong phiên thảo luận sáng 11/11, đại biểu Cao Thị Xuân (đoàn Thanh Hóa) dẫn khoản 2 Điều 14 quy định: “Trường hợp có sự chống đối, cản trở việc thi hành án, cơ quan thi hành án dân sự đề nghị lực lượng công an bảo đảm trật tự, an toàn theo quy định của pháp luật”.

Bà Xuân cho rằng quy định này chưa thực sự phù hợp bởi theo quy định, trường hợp có sự chống đối, cản trở việc thi hành án thì cơ quan thi hành án đề nghị phối hợp của lực lượng công an.

Tuy nhiên, thực tế, trong nhiều trường hợp cơ quan thi hành án rất khó có thể dự báo trước được việc đương sự có sự chống đối hay cản trở thi hành án hay không.

“Khi xảy ra chống đối, cản trở, cơ quan thi hành án mới đề nghị lực lượng công an phối hợp có thể sẽ không kịp thời, hiệu quả. Hơn nữa, trong thực tiễn tổ chức thi hành án dân sự cho thấy, nếu chỉ có thi hành án “đơn thương độc mã” tổ chức thi hành án thì hiệu quả không cao”, bà Xuân nói và nhấn mạnh cần sự chung tay vào cuộc của cấp ủy, chính quyền, lực lượng công an, tòa án, viện kiểm sát.

Bên cạnh đó, nữ đại biểu đề nghị bổ sung Văn phòng thi hành án dân sự được quyền đề nghị lực lượng công an bảo đảm trật tự, an toàn theo quy định của pháp luật. Dự thảo luật cũng cần làm rõ trường hợp nào được xem là có sự chống đối, cản trở việc thi hành án để có cơ sở đề nghị lực lượng công an bảo đảm trật tự, an toàn.

Đại biểu Phan Thị Mỹ Dung (đoàn Tây Ninh) bày tỏ sự thống nhất với mô hình giải quyết nội bộ, nhưng cho rằng quy định này đã bộc lộ nhiều hạn chế về tính khách quan và hiệu quả.

Theo đại biểu, dự thảo luật còn thiếu tính độc lập khi quy định Trưởng văn phòng thi hành án dân sự giải quyết khiếu nại đối với chính quyết định, hành vi của mình hoặc của thừa hành viên do mình quản lý.

Điều này dẫn đến xung đột lợi ích, khiến quyết định giải quyết khiếu nại dễ mang tính hình thức, hợp thức hóa quyết định ban đầu.

Bên cạnh đó, đại biểu Dung cũng chỉ ra rằng dự thảo luật chưa phân loại khiếu nại theo tính chất phức tạp, áp dụng chung một quy trình cho tất cả các vụ việc từ kê biên, định giá đến phân chia tài sản, làm tăng nguy cơ quá hạn xử lý và gây hậu quả khó khắc phục.

Dự thảo cũng chưa quy định cụ thể trường hợp nào phải bắt buộc tạm dừng thi hành án khi có khiếu nại, có thể khiến tài sản bị bán hoặc chuyển quyền, gây thiệt hại không thể khôi phục.

Từ đó, đại biểu đề nghị bổ sung nguyên tắc tạm dừng thi hành án khi có căn cứ ban đầu cho thấy việc tiếp tục thi hành sẽ gây hậu quả khó khắc phục, đồng thời cho phép người khiếu nại được quyền lựa chọn khiếu nại nội bộ hoặc khởi kiện trực tiếp ra tòa án hành chính.

Quan tâm đến quyền và nghĩa vụ của các bên, đại biểu Nguyễn Hữu Thông (đoàn Lâm Đồng) nhìn nhận việc dự thảo cho phép cả người được thi hành án và người phải thi hành án lựa chọn cơ quan thi hành án là một điểm mới tiến bộ. Tuy nhiên, ông lo ngại quy định này tiềm ẩn nguy cơ mâu thuẫn về thẩm quyền, khi cùng một bản án có thể do hai chủ thể khác nhau tổ chức thi hành.

"Thực tế này dễ phát sinh tình trạng chạy nơi có lợi hoặc cạnh tranh không lành mạnh giữa cơ quan thi hành án, văn phòng thi hành án, làm méo mó quá trình thi hành án, gây xung đột, trùng lặp hoặc kéo dài vụ việc vì tranh chấp thẩm quyền.

Cơ chế này vô hình chung làm rối hệ thống, làm giảm hiệu quả pháp lý của bản án và gây khó khăn trong việc kiểm soát của Viện kiểm sát nhân dân", ông Thông bày tỏ lo ngại.

Đại biểu cho rằng cần quy định nguyên tắc một bản án tại một thời điểm chỉ do một chủ thể duy nhất thi hành, giới hạn phạm vi lựa chọn theo địa bàn và xây dựng cơ chế giám sát tập trung để đảm bảo minh bạch.

Đại biểu đoàn Lâm Đồng cũng chỉ ra một trong những “điểm nghẽn” lớn nhất hiện nay là tình trạng một số bản án, quyết định của Tòa án tuyên không rõ, khó thi hành.

Dù tán thành với việc dự thảo luật đã quy định thời hạn cụ thể để cơ quan ra bản án phải giải thích, đính chính, ông đề nghị Ban soạn thảo cần cụ thể hóa hơn cơ chế xử lý trách nhiệm.

Theo đó, cần làm rõ hình thức kỷ luật hoặc xử lý hành chính đối với trường hợp chậm trả lời hoặc không trả lời kiến nghị của cơ quan thi hành án, đồng thời gắn trách nhiệm của người đứng đầu và bổ sung vai trò giám sát của Viện kiểm sát nhân dân nhằm nâng cao tính ràng buộc, đảm bảo hiệu quả thực thi bản án trên thực tế.

×