Lập sàn tiền ảo Matrix Chain để lừa đảo 10 nghìn tỷ đồng

Ngày 28/5, Công an tỉnh Đồng Nai phối hợp với Cục Cảnh sát hình sự (C02 - Bộ Công an) và Công an các địa phương như Hà Nội, TP.HCM, Hưng Yên, Bình Định, Đắk Lắk, Gia Lai, Bắc Giang... đồng loạt triệt phá một đường dây lừa đảo qua sàn giao dịch tiền ảo hoạt động quy mô toàn quốc, với số tiền chiếm đoạt lên đến 10.000 tỷ đồng.

Theo thông tin ban đầu, Công an tỉnh Đồng Nai đã bắt khẩn cấp 5 đối tượng gồm: Nguyễn Quốc Hùng (SN 1984), Bùi Thị Thanh Nga (SN 1991, cùng trú tại Hà Nội), Hồ Long Trí (SN 1980, trú tại TP.HCM), Đinh Hữu Hay (SN 1991, trú tại Bình Định) và Thân Văn Hiệp (SN 1982, trú tại Đồng Nai) để điều tra về hành vi “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản”.

Kết quả điều tra bước đầu xác định nhóm này đã lập ra sàn giao dịch tiền ảo mang tên MTC (Matrix Chain) nhằm lôi kéo người dân tại nhiều tỉnh, thành trên cả nước tham gia với vai trò là “nhà đầu tư tiền ảo”. Dù đồng tiền ảo này hoàn toàn không có giá trị, các đối tượng vẫn tổ chức nhiều sự kiện quảng bá rầm rộ, xây dựng hệ thống theo mô hình đa cấp, phân chia khu vực từ Bắc vào Nam, tung ra các cam kết về lợi nhuận “siêu khủng” để dụ dỗ người tham gia.

Với thủ đoạn tinh vi, nhóm đối tượng đã lừa đảo hàng chục nghìn người, chiếm đoạt tổng cộng khoảng 10.000 tỷ đồng. Số tiền thu được, Hùng và Nga (hai đối tượng cầm đầu) đã sử dụng để mua bất động sản tại Hà Nội, Bắc Ninh, Hòa Bình, Hưng Yên, Thái Nguyên…

Được biết, Công an tỉnh Đồng Nai đã lập chuyên án, huy động hàng trăm cán bộ chiến sĩ phối hợp cùng công an nhiều địa phương, truy xét gần 200 ngày đêm để triệt phá đường dây lừa đảo quy mô đặc biệt lớn này.

Các đối tượng trong đường dây lừa đảo tiền ảo 10.000 tỷ đồng đối mặt khung hình phạt nào?

Trao đổi với phóng viên Dân Việt, Tiến sĩ luật Đặng Văn Cường cho biết: Theo quy định của pháp luật, hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản là việc dùng thủ đoạn gian dối để chiếm đoạt tài sản của người khác từ 2 triệu đồng trở lên.

Do đó, để buộc tội các bị can trong vụ án lừa đảo qua sàn giao dịch tiền ảo Matrix Chain, cơ quan tiến hành tố tụng sẽ phải làm rõ phương thức, thủ đoạn phạm tội của các đối tượng – cụ thể là hành vi khiến nạn nhân hiểu lầm, tưởng rằng việc nộp tiền vào sàn sẽ sinh lời, từ đó dẫn đến bị chiếm đoạt tài sản.

Theo ông Cường, pháp luật không cấm các tổ chức, cá nhân thực hiện hoạt động đầu tư. Tuy nhiên, việc đầu tư phải tuân thủ quy định pháp luật, tuyệt đối không được lợi dụng hoạt động đầu tư tài chính để chiếm đoạt tài sản của người khác.

Nếu một người sử dụng thủ đoạn gian dối trong hoạt động đầu tư tài chính hoặc đầu tư tiền ảo để chiếm đoạt tiền của những người nhẹ dạ, cả tin hoặc ham lợi, và số tiền chiếm đoạt từ 2 triệu đồng trở lên, thì hành vi này đủ yếu tố cấu thành tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản, theo Điều 174 Bộ luật Hình sự.

Điều 174 Bộ luật Hình sự quy định mức hình phạt thấp nhất là cải tạo không giam giữ đến 3 năm hoặc phạt tù từ 6 tháng đến 3 năm; mức cao nhất là tù từ 12 năm đến 20 năm hoặc tù chung thân, nếu chiếm đoạt tài sản có giá trị từ 500 triệu đồng trở lên.

Với số tiền bị cáo buộc chiếm đoạt lên tới 10.000 tỷ đồng – được xem là đặc biệt lớn, nếu bị chứng minh có tội, các đối tượng trong vụ án có thể phải đối mặt với khung hình phạt cao nhất của tội danh này.

Tiến sĩ Đặng Văn Cường cho rằng, hiện nay do thiếu hành lang pháp lý liên quan đến tiền ảo, tài sản ảo, nhiều năm qua, hàng trăm đối tượng đã lợi dụng sự mơ hồ này để thực hiện các hoạt động đầu tư kinh doanh tiền ảo như một phương thức kiếm tiền nhanh.

Nhiều người tham gia vào các hoạt động này nhưng không hiểu rõ bản chất pháp lý, trong khi các đối tượng lừa đảo lại tận dụng tình hình để thành lập các sàn giao dịch tiền ảo, sàn chứng khoán quốc tế giả mạo, từ đó chiếm đoạt tài sản.

Để thực hiện hành vi phạm tội, các đối tượng thường thuê người lập nền tảng điện tử, ví điện tử, xây dựng sàn giao dịch, tiếp nhận chuyển giao công nghệ, từ đó can thiệp hệ thống, vận hành theo hướng có lợi cho việc lừa đảo. Trong giai đoạn đầu, nhà đầu tư có thể nhận một khoản lãi nhỏ để tạo lòng tin, sau đó khi nhiều người đổ tiền vào thì các đối tượng sẽ chiếm đoạt toàn bộ số tiền.

Nhiều nạn nhân không đủ kiến thức nên lầm tưởng mình bị thua lỗ do tác động thị trường, do rủi ro đầu tư thông thường. Một số người dù nghi ngờ nhưng vì lòng tham vẫn tiếp tục nộp tiền, dẫn đến hậu quả nghiêm trọng.

Vì vậy, theo ông Cường, cần sớm hoàn thiện hệ thống pháp luật về tiền ảo, tài sản ảo nhằm quản lý chặt chẽ hoạt động giao dịch này, tránh để các đối tượng lợi dụng kẽ hở pháp lý để phạm tội.

Bên cạnh đó, cũng cần tăng cường trách nhiệm của các đơn vị cung cấp dịch vụ viễn thông, nền tảng số, mạng xã hội trong việc kiểm soát, ngăn chặn và xử lý các hành vi lợi dụng công nghệ để lừa đảo chiếm đoạt tài sản.

Đối với các tài sản là tiền, vàng, xe sang bị thu giữ trong vụ án, trao đổi với PV Dân Việt, luật sư Nguyễn Thị Quỳnh Thơ (Đoàn Luật sư TP Hà Nội) cho biết, cơ quan điều tra sẽ làm rõ nguồn gốc số tài sản này: có phải là tiền, tài sản do các đối tượng phạm tội lừa đảo mà có hay không, hoặc có liên quan đến hành vi phạm tội khác, để xem xét giải quyết theo quy định.
Số tài sản trên được xác định là vật chứng của vụ án. Việc xử lý vật chứng được thực hiện theo quy định tại Điều 106 Bộ luật Tố tụng hình sự và Điều 7 Nghị quyết 05/2018/NQ-HĐTP.
Cụ thể, Điều 106 quy định: việc xử lý vật chứng do cơ quan điều tra, cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra quyết định nếu vụ án bị đình chỉ ở giai đoạn điều tra; do Viện kiểm sát quyết định nếu vụ án bị đình chỉ ở giai đoạn truy tố; do Chánh án Tòa án quyết định nếu vụ án bị đình chỉ ở giai đoạn chuẩn bị xét xử; do Hội đồng xét xử quyết định nếu vụ án đã đưa ra xét xử. Việc thi hành quyết định về xử lý vật chứng phải được lập biên bản.
Về nguyên tắc xử lý vật chứng, pháp luật quy định:
Nếu là công cụ, phương tiện phạm tội hoặc vật cấm tàng trữ, lưu hành, sẽ bị tịch thu, nộp ngân sách Nhà nước hoặc tiêu hủy;
Nếu là tiền bạc hoặc tài sản do phạm tội mà có, sẽ bị tịch thu, nộp ngân sách Nhà nước;
Nếu vật chứng không có giá trị hoặc không thể sử dụng được, sẽ bị tiêu hủy.
Cũng theo luật sư Thơ, khoản 1, Điều 106 Bộ luật Tố tụng hình sự quy định, trong quá trình điều tra, truy tố, xét xử, cơ quan có thẩm quyền phải trả lại ngay tài sản thu giữ, tạm giữ nhưng không phải là vật chứng cho chủ sở hữu hoặc người quản lý hợp pháp, nếu việc trả lại không ảnh hưởng đến việc xử lý vụ án và thi hành án.
Trường hợp vật chứng thuộc loại mau hỏng hoặc khó bảo quản, có thể được bán theo quy định của pháp luật. Nếu không bán được, sẽ tiêu hủy.
Như vậy, nếu các tài sản bị thu giữ trong vụ án được xác định là do hành vi phạm tội mà có, sẽ bị tịch thu, sung công quỹ Nhà nước theo đúng quy định pháp luật.

×