Bình luận
0
Nhắc đến Nguyễn Quỳnh (hay dân gian còn gọi là Trạng Quỳnh), ai ai cũng phải nể phục bởi học vấn uyên thâm, tài năng ứng biến và bật cười với những giai thoại bất hủ của ông. Những câu chuyện đó có thể là thật, có thể là hư cấu nhưng được lưu truyền từ đời này sang đời khác như niềm tự hào về một danh nhân văn hóa đất Việt.
Trạng Quỳnh - thông minh, tài trí nhưng lận đận
Chúng tôi đến thăm xã Hoằng Lộc, huyện Hoằng Hóa, tỉnh Thanh Hóa vào một ngày đầu năm 2022. Trong căn nhà thờ có lịch sử hàng trăm năm, chúng tôi được nghe kể lại những câu chuyện từ chính con cháu của Nguyễn Quỳnh.
Ông Nguyễn Văn Thanh, 69 tuổi, trưởng tộc, cháu đời thứ 9 của Nguyễn Quỳnh, đời thứ 14 dòng họ Nguyễn chia sẻ, Nguyễn Quỳnh sinh năm 1677 trong một gia đình Nho giáo có truyền thống hiếu học tại làng Bột Thượng, nay là xã Hoằng Lộc. Từ nhỏ ông nổi tiếng là người thông minh, tài trí hơn người.
Nhà thờ Trạng Quỳnh ở Hoằng Lộc, Hoằng Hóa, Thanh Hóa. Ảnh: Tào Nga
Năm 14 tuổi, văn tài đã khá, Nguyễn Quỳnh đi thi Huyện trúng cả 4 kỳ. Năm 18 tuổi (năm 1694) Nguyễn Quỳnh theo cha ra Thăng Long học tập. Lúc này, cha ông làm Giám sinh Quốc Tử Giám tại Kinh thành.
Năm Bính Tý (năm 1696), ông thi đậu giải Nguyên (tức là đỗ đầu kỳ thi Hương) khi vừa tròn 20 tuổi. Nguyễn Quỳnh có sở trường thơ phú, có học vấn uyên thâm, tài năng ứng biến. Người đương thời đánh giá cao tài năng của ông là "Nguyễn Quỳnh, Nguyễn Nham thiên hạ vô tam" (nghĩa là Thiên hạ không có người thứ ba giỏi như hai ông) và thường gọi ông là Quốc sư hay Trạng nguyên.
Tuy nhiên, thời đại Nguyễn Quỳnh sống khi đó khủng hoảng trầm trọng của chế độ phong kiến, nhân dân lầm than cực khổ, trường thi trở thành nơi vơ vét làm giàu. Bản thân Nguyễn Quỳnh là con người thông minh tài trí nhưng lận đận trong thi cử, gặp nhiều trắc trở trên hoan lộ, nơi trường ốc. Nhiều khoa thi ông không đỗ, không hợp cách để có thể vào thi Đình nhận danh hiệu Tiến sĩ. Làm học quan lương thấp không bổng lộc, phải nuôi mẹ, nuôi em, cuộc sống của ông nghèo khổ, quẫn bách, bị giáng chức hạ lương.
Nhà thờ Nguyễn Quỳnh được xây dựng từ thời Tự Đức. Ảnh: Tào Nga
Đau xót trước cảnh ngộ chua chát, éo le của bản thân, phẫn nộ trước sự bất công thối nát của triều đình, ông đã cùng với nhân dân vạch trần bộ mặt thật của bọn thống trị, nói lên tiếng nói phản phong mạnh mẽ, quyết liệt.
Vốn không có chí làm quan nên mãi sau ông mới nhậm chức giáo thụ phủ Thái Bình sau thăng lên chức Viên ngoại bộ lễ, tước hàn lâm tu soạn. Ông có mặt ở kinh thành Thăng Long từ năm 1720-1729 đời vua Lê Dụ Tông cho đến cuối đời. Với cuộc đời sự nghiệp của Nguyễn Quỳnh cùng những trang thơ phú của ông đã trở thành mẫu hình cho nhân vật Trạng Quỳnh nổi tiếng sống mãi với thời gian. Ông tạ thế ngày 28/1 năm Mậu Thìn (năm 1748), thọ 72 tuổi.
Những câu chuyện Trạng Quỳnh còn để lại có thể là hư cấu, nhưng có thể khẳng định dân gian đã dựa vào con người thực Nguyễn Quỳnh để phát triển nên một nhân vật sinh động và tài tình là Trạng Quỳnh.
Nhà thờ Nguyễn Quỳnh được xây dựng từ thời Tự Đức tam niên (năm 1850) trên một khu đất rộng, bằng phẳng nằm giữa làng Bột Thượng. Nhà thờ uy nghiêm, khuôn viên sạch đẹp, thoáng mát và được chính con cháu trong dòng họ trông nom thờ cúng. Năm 1990, nhà thờ Trạng Quỳnh được công nhận là Di tích văn hóa lịch sử cấp Quốc gia.
Bà Nguyễn Thị Sơn bên bàn thờ Nguyễn Quỳnh. Ảnh: Tào Nga
Bà Nguyễn Thị Sơn, 73 tuổi, cháu đời thứ 8 của Nguyễn Quỳnh, người trông nom nhà thờ cho hay, trước đây chưa có dịch bệnh Covid-19, mỗi ngày nhà thờ đón tiếp nhiều đoàn khách đến tham quan, các trường học đưa học sinh đến thắp hương. Đặc biệt, mỗi dịp quan trọng như ngày thi học kỳ, thi đại học hoặc Tết Nguyên đán, rất nhiều phụ huynh, học sinh ở khắp nơi mang bút, sách vở đến xin học giỏi, thi cử đỗ đạt.
Hàng năm, nhiều học sinh, phụ huynh mang bút, vở đến nhà thờ Nguyễn Quỳnh xin học giỏi, thi cử đỗ đạt. Ảnh: Tào Nga
Truyền thống hiếu học dòng họ Nguyễn Quỳnh
Ông Nguyễn Văn Thanh chia sẻ thêm, dòng họ Nguyễn Quỳnh đến nay đã có 11 đời con cháu: "Giữ gìn truyền thống từ đời xưa để lại, con cháu Nguyễn Quỳnh nói riêng và trong dòng họ Nguyễn nói chung luôn nâng cao tinh thần hiếu học, chăm chỉ noi gương nhau, thi cử đỗ đạt và làm rạng danh cha ông".
Ông Nguyễn Văn Thanh, đời thứ 9 dòng họ Nguyễn Quỳnh. Ảnh: Tào Nga
Trong bảng Truyền thống khoa bảng dòng họ Nguyễn ghi năm 2013, thống kê chưa đầy đủ cho thấy từ năm 1945 đến nay, chỉ tính cử nhân, thạc sĩ, tiến sĩ đã có 193 người. Đây là niềm tự hào mà không phải dòng họ nào trên đất nước Việt Nam cũng có được.
Truyền thống khoa bảng dòng họ Nguyễn. Ảnh: Tào Nga
Ông Thanh cho biết thêm, để khuyến khích con cháu, dòng họ đã lập ra Ban Khuyến học với 4 thành viên phụ trách và được con cháu tham gia nhiệt tình. "Chúng tôi kêu gọi con em đóng góp quỹ chung mỗi dịp Tết đến và khi hết năm học sẽ tổng kết trao phần thưởng cho những học sinh, sinh viên có thành tích tốt. Nơi phát phần thưởng không đâu khác chính là ở nhà thờ Nguyễn Quỳnh", ông Thanh cho hay.
Vậy là cứ mỗi đầu tháng 8 đến, con cháu khắp nơi tụ họp về quê hương để nhận phần thưởng hiếu học đầy ý nghĩa của mình. Ông Thanh cho biết, trung bình năm nào cũng trao quà cho 40-50 em. Đó là một ngày lễ đầy háo hức, tự hào, được chuẩn bị chu đáo cả băng rôn và làm lễ báo cáo tổ tiên.
Năm 2021 vừa qua, dòng họ đã trao quà cho 12 em đỗ đại học, học sinh giỏi các cấp là 45 em. Gia đình ông Thanh cũng có 2 con làm giáo viên tiếng Anh và làm trong ngành điện lực của tỉnh.
Hoa hậu Diễm Hương đã hạ sinh con trai ở Canada, chồng cô đã đăng dòng thông báo với nói những lời xúc động.
Chia sẻ
Bà nhìn từng người một, ánh mắt chậm rãi, rồi dừng lại đúng chỗ tôi đứng. Bà ra hiệu muốn nói chuyện riêng.
Chia sẻ
Để kịp thời đáp ứng nhu cầu nơi ở cho cán bộ, công chức, viên chức sau sáp nhập, tỉnh Đồng Tháp mới (sau sáp nhập tỉnh Tiền Giang, Đồng Tháp trước đây) đang tập trung triển khai các dự án sửa chữa, xây mới nhà ở công vụ. Điều này nhằm giúp cán bộ, công chức, viên chức có nơi ở ổn định, thuận tiện và an tâm công tác.
Chia sẻ
Tòa án Tối cao Brazil đã công bố đoạn video cho thấy cựu Tổng thống Brazil Bolsonaro thừa nhận, ông dùng mỏ hàn để tác động vào vòng giám sát đeo chân.
Chia sẻ
Tới hiện tại, 100% Chủ tịch UBND tỉnh, thành đều không phải là người địa phương.
Chia sẻ
Cũng như gạo Việt Nam, nhu cầu đối với gạo Ấn Độ tiếp tục trầm lắng, dù giá gạo đồ của nước này tăng lên mức cao nhất sáu tuần khi chính phủ bắt đầu mua vào. Tại Thái Lan, gạo 5% tấm được chào ở mức 340 USD/tấn, tăng nhẹ so với mức 335 USD/tấn của tuần trước. Nhu cầu xuất khẩu vẫn yếu khi các khách hàng châu Phi và châu Á tìm đến những nguồn cung có giá cạnh tranh hơn...
Chia sẻ
Từng là thứ rau mọc hoang trên rừng chống đói, giờ đây, hai loại "rau dại" đặc biệt là rau quế vị (xá xị) và rau móp đã trở thành cây trồng chủ lực mang lại nguồn thu nhập bền vững, ổn định cho nông dân tại Củ Chi, TP HCM, khẳng định giá trị kinh tế “ăn đứt” củ khoai mì Củ Chi nổi tiếng thơm, dẻo.
Chia sẻ
Theo Bộ Nội vụ, ngày 1/7/2027 là thời hạn cuối để công chức và bộ, ban ngành hoàn thành vị trí việc làm và xếp ngạch công chức. Sau thời gian này, công chức, viên chức nào không đáp ứng được sẽ bị tinh giản biên chế.
Chia sẻ
Đây là một trong hàng trăm lời chúc được người dân Thủ đô viết lên giấy gửi cùng nhu yếu phẩm để hỗ trợ người dân Đắk Lắk, Khánh Hòa, Gia Lai, Lâm Đồng.
Chia sẻ
Theo kế hoạch đề ra, sân bay Long Thành sẽ đón chuyến bay đầu tiên vào cuối tháng 12/2025. Hiện tại, hàng loạt máy móc, trang thiết bị và hơn 14.000 công nhân đang tăng tốc để thực hiện sự kiện quan trọng này.
Chia sẻ
Trang chủ CLB CAHN xác nhận Đoàn Văn Hậu được đăng ký cho giai đoạn lượt về của mùa giải V.League 2025/2026.
Chia sẻ
Luật sư Hoàng Anh Sơn – Đoàn Luật sư TP. Hồ Chí Minh đã đưa ra lưu ý quan trọng trong trường hợp người dân có nhu cầu thực hiện chuyển đổi mục đích sử dụng đất trồng lúa sang đất ở.
Chia sẻ
"Chỉ cứu được ba. Tìm thấy mẹ thì mẹ mất rồi", "Con không kịp cứu mẹ, mẹ ơi…", "Cứu gia đình tôi với!", "Con ơi, bà ơi… đang ở đâu", "Đứa con bại liệt của tôi mất theo dòng lũ", "Không có các chú, tôi đã mất con rồi!". Những tiếng kêu ấy, hòa vào tiếng mưa xối xả và dòng nước cuồn cuộn ở Gia Lai, trở thành những âm thanh xé lòng nhất mà chúng tôi từng nghe.
Chia sẻ
Suốt nhiều năm nuôi cá chép, nuôi cá lóc, ít ai ngờ ông Nguyễn Văn Năm, phường Nguyễn Uý, tỉnh Ninh Bình (địa phận Kim Bảng, tỉnh Hà Nam trước đây) lại bén duyên, đổi nghề rồi dựng nên mô hình nuôi ốc nhồi (ốc bươu đen) quy mô hàng mẫu. Con đặc sản bình dân này hễ đến tuổi sinh đẻ là cản chả kịp, mang lại thu nhập tốt và gia đình ông Năm trở thành đầu mối cung cấp ốc thương phẩm cho nhiều địa phương.
Chia sẻ
Sự dịch chuyển trọng tâm phát triển về phía Đông TP.HCM đang mở ra một chu kỳ tái cơ cấu không gian đô thị mới. Khu vực Thủ Thiêm trở thành tâm điểm nhờ vai trò trung tâm tài chính mới, kéo theo sự tăng nhiệt của phân khúc bất động sản cao cấp.
Chia sẻ
Một kế hoạch hòa bình Mỹ–Nga yêu cầu những nhượng bộ lớn từ Ukraine đã khiến Kiev và các đồng minh chao đảo, buộc phải tổ chức họp khẩn cấp phút chót tại Geneva với hy vọng thuyết phục Washington thay đổi lập trường.
Chia sẻ
Làm việc với Sở Xây dựng và Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng số 1, Chủ tịch UBND tỉnh Hưng Yên yêu cầu, ngoài làm tốt công tác chuyên môn, các lãnh đạo, cán bộ cần tăng cường đi cơ sở nắm bắt tình hình, hướng dẫn chuyên môn đối với cán bộ xã, phường.
Chia sẻ
TP.HCM sẽ thí điểm vận hành sàn giao dịch thịt heo trong tháng 12/2025 và chính thức hoạt động vào khoảng cuối quý I năm sau. Sàn giao dịch thịt heo của TP.HCM hướng đến minh bạch giá, an tâm về chất lượng cho người tiêu dùng.
Chia sẻ
Trong Tây du ký, Viên Thủ Thành là một phàm nhân nhưng tài năng của ông khiến cả Long Vương cũng phải khiếp sợ.
Chia sẻ
Từ những khung cửi nằm bên nếp nhà sàn hay bí quyết nấu rượu gia truyền, người dân xã Mai Hạ (tỉnh Phú Thọ) đã biết cách “thổi hồn” vào sản phẩm, gắn kết với du lịch và xuất khẩu. Hướng đi này không chỉ giúp bảo tồn văn hóa dân tộc Thái mà còn mang lại thu nhập ổn định cho lao động nông thôn.
Chia sẻ
Nữ diễn viên, ca sĩ Nhật Kim Anh khiến người hâm mộ không khỏi xuýt xoa với những khoảnh khắc ngọt ngào bên mẹ cùng 2 con.
Chia sẻ
Theo dự thảo nghị quyết quy định bảng giá đất lần đầu để công bố và áp dụng từ năm 2026 ở Huế, nhiều tuyến đường trung tâm có giá vị trí 1 gần 100 triệu đồng/m²
Chia sẻ
Đông người dân đã đến viếng tài xế N.V.Th (phường Ba Đồn, Quảng Trị) sau khi thi thể ông được tìm thấy cách nơi bị lũ cuốn trôi 32km và được đưa về gia đình để tổ chức mai táng.
Chia sẻ
Luật sư Hoàng Anh Sơn – Đoàn Luật sư TP.Hồ Chí Minh cho biết: Người dân cần lưu ý, nếu phần đất chuyển nhượng vượt hạn mức, phần diện tích vượt có thể không được công nhận quyền sử dụng.
Chia sẻ
Thủ môn Quan Văn Chuẩn hoàn tất gia hạn hợp đồng với Hà Nội FC, kéo dài hành trình cùng đội bóng Thủ đô đến năm 2030.
Chia sẻ
Trận đấu giữa CLB Công an TP.HCM và CLB TP.HCM trên sân Thống Nhất ở vòng 1/8 Cúp quốc gia là trận derby lệch kèo giữa hai đội bóng cùng thành phố.
Chia sẻ
Hàm lượng dinh dưỡng loại thực phẩm thanh đạm này cao, siêu giàu vitamin, có thể thay thế được thịt trong mỗi bữa ăn mà giá thành vô cùng rẻ.
Chia sẻ
Cơn lũ lịch sử chưa từng có ở Khánh Hòa đã cướp đi nhiều sinh mạng, hàng ngàn ngôi nhà bị nhấn chìm và nhiều tài sản của người dân trôi theo dòng nước dữ.
Chia sẻ
Sáng 23/11, TP.HCM ra mắt Cẩm nang “Điểm đến sản xuất phim”, hỗ trợ đoàn phim quốc tế tiếp cận bối cảnh, dịch vụ, hạ tầng và thủ tục quay phim.
Chia sẻ
Vào sáng sớm nay (23/11), khu vực đỉnh Fansipan, phường Sa Pa, tỉnh Lào Cai, nhiệt độ xuống rất thấp, xuất hiện lớp băng mỏng.
Chia sẻ
Tin tức 
Thế giới 
Nhà nông 
Hội và Cuộc sống 
Đại đoàn kết dân tộc 
Kinh tế 
Thể thao 
Văn hóa - Giải trí 
Xã hội 
Bạn đọc 
Nhà đất 
Media 
Chuyển động Sài Gòn 
Pháp luật 
Dân Việt trò chuyện 
Gia đình 
Đông Tây - Kim Cổ 
Hà Nội hôm nay 
Radio Nông dân 
Doanh nghiệp 
Đăng nhập
Tào Nga 
