Ký ức Hà Nội: Đổi thay từ những cánh đồng

Đêm mùa Thu, em chở tôi chầm chậm đi trên cầu Nhật Tân, cây cầu hiện đại nổi bật nhất Thủ đô với những nhịp dây văng rực sáng.

Sông Hồng mênh mang như được dát một lớp bụi vàng, lặng lẽ ôm vào lòng bao thăng trầm phố thị. Xa xa, hướng về phía ngôi nhà thấm đẫm tuổi thơ của chị em tôi, lấp lánh những tòa cao ốc sừng sững.

Giọng em đầy tự hào: Chị thấy Hà Nội bây giờ đẹp chưa? Tôi đồng tình với em bằng cảm nhận ngỡ ngàng của một người con sau gần hai mươi năm xa xứ.

Bất giác tôi nhớ ngày xưa, nơi đây từng là những cánh đồng ngút mắt. Cánh đồng trải dài từ chân cầu Thăng Long chạy ra mạn Tây Hồ, trên địa bàn bốn xã thuộc huyện Từ Liêm ngoại thành Hà Nội. Ngôi nhà của gia đình tôi nằm sát chân đê, hướng ra cánh đồng xanh mênh mông lồng lộng gió.

Những trưa hè ươm nắng, cả cánh đồng rực lên óng ả, sóng sánh uốn lượn như một biển vàng. Những cây lúa trĩu bông nhẹ nhàng đưa hương dưới ánh mặt trời thơm ngát.

Lũ trẻ chúng tôi quần xắn, chân trần, bước trên các bờ vùng, bờ thửa, lúi húi trong những ruộng lúa căng mẩy để móc cua ngoi. Đứa nào đứa nấy mặt mũi đỏ gay nhễ nhại.

Đôi lúc, có đứa ré lên vì bị đỉa cắn, nhưng vẫn gan lỳ chẳng biết sợ. Vì khi khỏa chân xuống dòng mương mát lạnh, xóc xóc giỏ cua, mắt đứa nào cũng sáng rực với thành quả của mình.

Mùa gặt đến, ngay từ lúc ánh mặt trời còn ẩn trong mây, cả cánh đồng quê tôi rộn ràng như trẩy hội. Người ta í ới gọi nhau, tay liềm tay hái thoăn thoắt, hối hả.

Những bó lúa trĩu trịt được chất lên quang gánh, lên xe cải tiến băng băng về làng. Thóc mới được sàng sẩy, phơi khô, được xay sát cẩn thận, lộ ra những hạt gạo trắng ngần. Đó chính là nguồn lương thực dự trữ dồi dào cung cấp cho toàn thành phố. Những ngày đấy, tụi trẻ chúng tôi chạy khắp cánh đồng để mót lúa, đào giun về nuôi vịt đẻ.

Chiều chiều, trên triền đê lồng lộng gió, chúng tôi hò nhau đuổi theo bóng con diều chao liệng. Gió như được gom từ cả cánh đồng, cứ đẩy con diều bay mãi lên cao. Và trong bao nhiêu đôi mắt trẻ thơ đang háo hức nhìn theo kia, là bấy nhiêu khát vọng được gửi lên khoảng trời xanh ngát.

Mùa đông, giá rét căm căm cắt da cắt thịt, cả cánh đồng căng mướt những vạt xà lách, bắp cải, xu hào, những luống cà chua đỏ au trĩu quả, những dải hành tươi mát đẫm sương đêm. Sau buổi học, chị em tôi rất thích xuống ruộng xin các bác nông dân đám lá già, lá sâu về nuôi gà, nuôi lợn. Rồi những thứ hoa màu tươi ngon, nõn nà đó, lại kẽo kẹt theo chân các bác đi vào mấy khu chợ trung tâm.

Bác gái tôi sống ngay giữa Thủ đô. Hồi những năm 80, mỗi lần đạp xe ra thăm các cháu bác lại xách lủng lẳng cân thịt để cả nhà làm món bún chả liên hoan. Bắt gặp ánh mắt đám trẻ thèm thuồng nhìn những miếng thịt xèo xèo trên than đỏ.

Bác tôi xót xa: Hà Nội gì đây? Chỉ cách hơn chục cây số từ nội thành ra ngoại thành thôi mà ổ gà ổ vịt, rơm phơi đầy đường, cái gì cũng thiếu. Muốn ăn bát phở, bát bún cũng chẳng biết kiếm ở đâu.

Bác nói chẳng sai. Lớp học của tôi hồi đó, 80% gia đình các bạn làm nông nghiệp. Đi học về lùa vội bát cơm, lại tiếp tục phụ giúp bố mẹ công việc đồng áng. Gọi là con gái Thủ đô mà móng chân vàng khè vì lội bùn, móng tay đen kịt vì dính nhựa rau, minh chứng cho cuộc sống vùng ngoại ô những năm đó còn nhiều khó khăn vất vả.

Mấy đứa như chị em tôi, cả quãng tuổi thơ đâu biết đến thư viện hay sinh hoạt cung văn hóa thiếu nhi. Chỉ biết chạy nhảy trên cánh đồng, câu nhái, đào giun, mò cua, mót thóc...

Cánh đồng vừa là sân chơi, vừa là nơi kiếm sống và rèn luyện sức dẻo dai cho chúng tôi mỗi ngày. Đến dịp lễ tết, bố mẹ lại chở chị em tôi đi ngắm phố phường, vào thăm lăng Bác rồi ra bờ hồ ăn kem Tràng tiền...

Hình như, cũng giống rất nhiều người khác, Hà Nội ấn tượng với tôi chính là những nơi đẹp đẽ này. Tôi vui lắm, nhưng luôn thấy mình lạc lõng quê mùa ở chốn phồn hoa. Chỉ khi trở về, tung tăng chạy trên cánh đồng thơm mùi rơm rạ, tôi mới thực là chính mình.

Tôi vẫn thường đứng trên triền đê vào những buổi trăng mải miết rơi. Cả cánh đồng chìm trong mênh mông, xa vắng.

Xa xa, trung tâm Hà Nội lấp lánh như một vùng sáng mơ ước. Lòng tôi luôn tự hỏi: Đến khi nào, cuộc sống của người dân ngoại ô sẽ khấm khá như trong nội thành?

Rồi một ngày, dự án khu đô thị mới được khởi công. Cả cánh đồng như một công trường xây dựng khổng lồ. Tiếng xe ben, máy xúc, cần cẩu, ầm ầm chạy suốt ngày đêm.

Những ruộng lúa vàng ươm, những luống hoa màu mướt mát, những vườn quất, vườn đào mạn Phú Thượng, Tây Hồ… dần được thay thế. Người dân nơi đây lặng lẽ tiếc nuối cho những thành quả vun đắp tự bao đời.

Còn chúng tôi, những đứa trẻ được rèn luyện tinh thần lao động hăng say, và tâm hồn lãng mạn từ chính cánh đồng quê hương, cũng không khỏi rưng rưng một niềm thương nhớ.

Nhưng để đưa đất nước đến phồn vinh, chúng ta phải xây dựng Thủ đô hiện đại, biến nông nghiệp thành tinh hoa chứ không chỉ là cái ăn hàng ngày. Chính vì thế, người dân phải hết lòng chung tay ủng hộ và có niềm tin sâu sắc vào chính quyền.

Thời gian dần trôi, tôi lập nghiệp xa xứ. Mỗi lần trở về, lại bất ngờ trước bao đổi thay của Hà Nội.

Nơi tôi ở giờ đã thành quận, lên phường. Cánh đồng năm xưa giờ đã lùi xa, nhường chỗ cho những con đường thẳng tắp, những tòa nhà sừng sững, những khu phố rực sáng ánh đèn. Nhưng trong tim tôi, vẫn còn đó mùi rơm thơm, mùi lúa chín và tiếng gió đồng vi vút đâu đây.

Chính từ những thửa ruộng lam lũ ngày xưa, Hà Nội nay có được nền đất vững vàng, để hôm nay khoác lên mình dáng dấp phồn hoa, rực rỡ. Tôi tin, chẳng bao lâu nữa đâu, Hà Nội sẽ vươn lên một tầm cao mới. Trong ánh sáng của hiện tại, luôn thấp thoáng bóng hình những cánh đồng xưa.

Mời độc giả gửi bài dự thi cuộc thi viết "Ký ức Hà Nội". Tác phẩm gửi dự thi về Báo NTNN/Điện tử Dân Việt cần ghi rõ họ tên tác giả, bút danh (nếu có), năm sinh, nghề nghiệp, giới tính, quê quán, địa chỉ liên hệ, email, số điện thoại.

Mỗi tác giả có thể gửi nhiều tác phẩm nhưng phải thống nhất một bút danh. Tác phẩm dự thi gửi về email của chương trình: cuocthikyuchanoi@gmail.com hoặc qua đường Bưu điện về Ban Bạn đọc, tầng 10 Tòa nhà Báo Nông thôn Ngày nay 68 Dương Đình Nghệ, Cầu Giấy, Hà Nội.

×