Nga, Trung Quốc nổi giận cảnh báo "nóng" về lệnh thử vũ khí hạt nhân bất ngờ của ông Trump

Thư ký báo chí của Tổng thống Nga, ông Dmitry Peskov nói: Điện Kremlin không tin rằng một vòng chạy đua vũ trang mới đã bắt đầu giữa Nga và Mỹ. Ông cho biết, Washington không thông báo cho Moscow về ý định tiến hành các vụ thử hạt nhân. Song Nếu có ai rút khỏi lệnh cấm thử, Nga sẽ hành động tùy theo tình hình, như Tổng thống Vladimir Putin đã nhiều lần khẳng định.

Người phát ngôn Peskov cũng nói rằng Nga hy vọng rằng thông tin về các vụ thử tên lửa Burevestnik của nước này đã được truyền đạt chính xác tới Tổng thống Mỹ.

“Ông Trump trong tuyên bố của mình có nhắc rằng các quốc gia khác dường như đang tiến hành thử nghiệm vũ khí hạt nhân. Nếu bằng cách nào đó ông ấy ám chỉ đến việc thử nghiệm Burevestnik, thì đó không phải là một vụ thử hạt nhân” - ông Peskov tuyên bố.

Theo hãng tin nhà nước RIA, ông Andrei Kartapolov, nghị sĩ cấp cao của Nga, hôm thứ Năm cho biết quyết định của Washington sẽ đẩy thế giới “trở lại kỷ nguyên đối đầu và bất định”. Ông nói, động thái này thể hiện “sự coi thường hoàn toàn đối với cơ chế kiểm soát vũ khí quốc tế” mà các nước phải mất hàng thập kỷ mới xây dựng được.

Về phía Trung Quốc, Bộ Ngoại giao Bắc Kinh kêu gọi Mỹ tôn trọng lệnh cấm thử hạt nhân và tuân thủ nghĩa vụ trong Hiệp ước Cấm thử hạt nhân toàn diện (CTBT). Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Quách Gia Khôn nhấn mạnh Bắc Kinh “hy vọng Washington sẽ duy trì cân bằng và ổn định chiến lược toàn cầu, thay vì phá vỡ nó vì lợi ích chính trị ngắn hạn”.

Quyết định gây sốc của ông Trump

Ông Trump công bố quyết định về việc Mỹ nối lại các vụ thử vũ khí hạt nhân chỉ vài phút trước cuộc gặp thượng đỉnh với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tại Hàn Quốc, vốn được kỳ vọng là cơ hội hạ nhiệt căng thẳng giữa hai cường quốc. Nhà lãnh đạo Mỹ tuyên bố Lầu Năm Góc sẽ khởi động lại thử nghiệm “ở mức tương đương với Trung Quốc và Nga”, viện dẫn việc “các quốc gia khác đang tiếp tục chương trình thử nghiệm của họ”.

“Vì các nước khác đang tiến hành thử nghiệm, tôi đã chỉ thị Bộ Chiến tranh Mỹ bắt đầu thử vũ khí hạt nhân của chúng ta trên cơ sở bình đẳng”, ông Trump viết trên mạng xã hội.

Lệnh của ông Trump được đưa ra chỉ một ngày sau khi Tổng thống Nga Vladimir Putin tuyên bố Moscow đã thử nghiệm thành công drone hạt nhân Poseidon, một thiết bị dưới nước chạy bằng năng lượng hạt nhân mà Washington trước đây từng cảnh báo.

Trước đó, cuộc gặp thượng đỉnh giữa ông Trump và Putin tại Budapest đã bị hủy bỏ, làm dấy lên suy đoán về sự rạn nứt trong nỗ lực ngoại giao Mỹ - Nga.

Mỹ trở lại kỷ nguyên thử hạt nhân sau hơn 30 năm

Từ năm 1945 — khi Mỹ thử quả bom nguyên tử đầu tiên ở New Mexico — đến năm 1992, Washington đã tiến hành 1.054 vụ thử hạt nhân, và là quốc gia duy nhất từng sử dụng bom nguyên tử trong chiến tranh, tấn công hai thành phố Hiroshima và Nagasaki của Nhật Bản.

Vụ thử hạt nhân cuối cùng của Mỹ diễn ra tháng 9/1992 tại bãi thử Nevada, với sức nổ 20 kiloton. Một tháng sau, Tổng thống George H.W. Bush ban hành lệnh cấm thử hạt nhân vô thời hạn, được các chính quyền kế nhiệm duy trì suốt ba thập kỷ.

Từ đó đến nay, Mỹ chỉ thực hiện các thử nghiệm phi hạt nhân hoặc mô phỏng trên máy tính, nhằm đảm bảo độ tin cậy của kho vũ khí mà không vi phạm lệnh cấm thử.

Nguy cơ chạy đua vũ trang mới

Các nhà phân tích cảnh báo, nếu Mỹ thực sự nối lại các vụ thử, chuỗi phản ứng toàn cầu sẽ rất khó kiểm soát. Nga có thể tiến hành thử tương tự để “đáp trả cân bằng chiến lược”, trong khi Trung Quốc có thể đẩy nhanh mở rộng kho hạt nhân đang tăng nhanh nhất thế giới.

Hiện Mỹ sở hữu kho vũ khí hạt nhân lớn nhất hành tinh, tiếp đến là Nga, còn Trung Quốc “xếp thứ ba, nhưng có thể bắt kịp trong vòng 5 năm”, theo lời ông Trump.

Tờ TRT World nhận định, quyết định của Washington “có thể xóa sổ 30 năm nỗ lực ngăn chặn thử nghiệm hạt nhân toàn cầu”, đồng thời “tạo ra một cuộc khủng hoảng niềm tin mới giữa ba cường quốc quân sự hàng đầu thế giới.

×