Phát triển du lịch nông thôn: Động lực mới trong xây dựng nông thôn mới bền vững

Với việc triển khai Chương trình phát triển du lịch nông thôn trong xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021–2025 theo Quyết định 922/QĐ-TTg, nhiều địa phương đang từng bước biến lợi thế nông thôn thành giá trị kinh tế bền vững.

Trong quá trình xây dựng nông thôn mới, bài toán đặt ra không chỉ là hoàn thiện hạ tầng hay nâng mức thu nhập, mà còn là tạo sinh kế ổn định, giữ gìn bản sắc văn hóa và bảo vệ môi trường. Du lịch nông thôn, với cách tiếp cận dựa vào cộng đồng và tài nguyên bản địa, được xác định là một trong những giải pháp quan trọng để hiện thực hóa mục tiêu này.

Thực tế cho thấy, nhiều vùng quê sau khi đạt chuẩn nông thôn mới đã không dừng lại ở kết quả ban đầu, mà tiếp tục nâng chất các tiêu chí thông qua phát triển du lịch cộng đồng, du lịch sinh thái, du lịch nông nghiệp. Từ đó, nông thôn không chỉ là nơi sản xuất mà còn trở thành điểm đến hấp dẫn đối với du khách.

Du lịch nông thôn mở rộng sinh kế, nâng cao thu nhập cho người dân

Một trong những mục tiêu xuyên suốt của Chương trình phát triển du lịch nông thôn là tạo thêm việc làm và tăng thu nhập cho cư dân nông thôn. Thông qua các hoạt động du lịch, người dân có thể tham gia cung cấp dịch vụ lưu trú, ẩm thực, hướng dẫn trải nghiệm, bán sản phẩm đặc sản địa phương.

So với sản xuất nông nghiệp thuần túy, du lịch nông thôn giúp khai thác hiệu quả hơn giá trị đất đai, cảnh quan và tri thức bản địa. Nhiều hộ dân đã chuyển đổi một phần mô hình sản xuất sang kết hợp làm du lịch, từ đó có nguồn thu ổn định hơn, giảm phụ thuộc vào giá cả nông sản.

Quan trọng hơn, du lịch nông thôn góp phần giữ chân lao động trẻ ở lại quê hương. Khi có việc làm và thu nhập tại chỗ, người dân không còn phải rời bỏ nông thôn để mưu sinh ở đô thị, góp phần ổn định dân cư và phát triển kinh tế nông thôn theo hướng lâu dài.

Khai thác lợi thế bản địa, tạo sản phẩm du lịch đặc trưng vùng quê

Theo định hướng của Quyết định 922/QĐ-TTg, phát triển du lịch nông thôn phải dựa trên lợi thế, bản sắc riêng của từng địa phương, tránh sao chép mô hình một cách máy móc.. Đây cũng chính là yếu tố tạo nên sức hút khác biệt của du lịch nông thôn so với các loại hình du lịch khác.

Mỗi vùng quê đều sở hữu những giá trị riêng như cảnh quan tự nhiên, vườn cây ăn trái, đồng ruộng, làng nghề truyền thống, lễ hội dân gian và ẩm thực địa phương. Khi được tổ chức bài bản, các yếu tố này sẽ trở thành sản phẩm du lịch độc đáo, mang lại trải nghiệm chân thực cho du khách.

Nhiều địa phương đã gắn phát triển du lịch nông thôn với Chương trình OCOP, đưa sản phẩm nông nghiệp và làng nghề trở thành điểm nhấn trong chuỗi giá trị du lịch. Cách làm này không chỉ giúp tiêu thụ sản phẩm địa phương mà còn nâng cao giá trị nông sản, góp phần xây dựng thương hiệu cho nông thôn mới.

Phát triển du lịch nông thôn gắn với bảo vệ môi trường và phát triển bền vững

Du lịch nông thôn chỉ thực sự phát huy hiệu quả khi gắn với mục tiêu bảo vệ môi trường và phát triển bền vững. Đây là yêu cầu được nhấn mạnh trong Chương trình phát triển du lịch nông thôn nhằm đảm bảo hài hòa giữa phát triển kinh tế và bảo tồn tài nguyên thiên nhiên.

Nhiều mô hình du lịch nông thôn hiện nay đã chú trọng yếu tố xanh như sử dụng vật liệu thân thiện môi trường, hạn chế rác thải nhựa, phát triển nông nghiệp sinh thái, nông nghiệp tuần hoàn. Điều này không chỉ đáp ứng tiêu chí môi trường trong xây dựng nông thôn mới mà còn phù hợp với xu hướng du lịch bền vững của du khách hiện nay.

Tuy nhiên, để du lịch nông thôn phát triển đúng hướng, các địa phương cần tăng cường công tác quy hoạch, đào tạo nguồn nhân lực và nâng cao năng lực quản lý. Việc ứng dụng chuyển đổi số trong quảng bá, kết nối tour tuyến cũng là yếu tố quan trọng để nâng cao hiệu quả phát triển du lịch nông thôn.

Khi được đầu tư bài bản và có sự tham gia tích cực của cộng đồng, du lịch nông thôn sẽ trở thành động lực quan trọng, góp phần nâng cao chất lượng xây dựng nông thôn mới, hướng tới những miền quê đáng sống, giàu bản sắc và phát triển bền vững.

×