Bình luận
0
Vào năm 968, Đinh Bộ Lĩnh lên ngôi hoàng đế đặt tên nước là Đại Cồ Việt với ý nghĩa là nước Việt lớn. Đến năm 1054, vua Lý Thánh Tông đã đổi quốc hiệu thành Đại Việt, vẫn mang ý nghĩa là một nước Việt lớn, sánh cùng Đại Tống.
Tuy “mỗi đằng hùng cứ một phương”, nhưng các triều đại Trung Hoa vẫn coi họ là thiên triều mà các nước lân bang là chư hầu. Khi các vua của Đại Việt lên ngôi phải cử sứ thần sang xin phong vương. Khi các triều đại phía Trung Hoa có đại sự như vua này mất, vua khác lên ngôi thì Đại Việt phải cử sứ thần sang báo đáp, triều cống.
Cùng với đó còn những sứ thần được cử đi để thuyết đàm về những vụ việc người Trung Hoa xâm nhập chủ quyền, khai thác tài nguyên rừng, biển trên lãnh thổ Đại Việt...
Dưới thời phong kiến, những người được chọn cử đi làm Chánh sứ, Phó sứ phải là những trí thức đại khoa, học rộng, đỗ cao, có tài ứng đối, giàu lòng tự tôn dân tộc và giàu bản lĩnh.
Trong lịch sử, Thái Bình có 3 nhân vật hiển hách khoa danh vào bậc nhất là Tam nguyên Trạng nguyên Phạm Đôn Lễ, Trạng nguyên Đỗ Lý Khiêm và Tam nguyên Bảng nhãn Lê Quý Đôn thì cả ba vị này đều là những sứ thần kiệt hiệt.
Nguồn tư liệu về người Thái Bình đi sứ sang phương Bắc ở các triều đại Lý, Trần, Hồ thật hiếm hoi. Vào thời Trần có Bùi Mộc Đạc (1264 - 1326), quê làng Tri Lai, nay thuộc thành phố Thái Bình được cử đi sứ.
Sách Đại Việt sử ký toàn thư chép năm Bính Ngọ (1306): “Sai Hàn lâm học sĩ Lê Tông Nguyên, Trung thị đại phu Bùi Mộc Đạc sang Nguyên đáp lễ”. Từ thời Lê Thánh Tông (1460 - 1497) trở về sau đa phần các triều vua đều có người Thái Bình được cử làm Chánh sứ, Phó sứ, hoặc tham gia đoàn sứ bộ sang phương Bắc.
Theo thống kê chưa đầy đủ cho thấy, trải các triều Lê sơ, nhà Mạc, Lê trung hưng, nhà Tây Sơn, nhà Nguyễn (thế kỷ XV - XIX) đã xuất hiện không dưới 30 trí thức đại khoa quê Thái Bình được cử đi làm Chánh hoặc Phó sứ và hàng trăm vị học quan quê Thái Bình tham gia các đoàn sứ bộ với những cương vị khác nhau. Có thể lược điểm một số gương mặt tiêu biểu:
Thám hoa Quách Đình Bảo (1440 - 1507), quê xã Thái Phúc, huyện Thái Thụy. Vào năm Canh Dần (1748) được cử đi sứ nhà Minh tâu về việc người Minh vào lấn cướp vùng biên, xâm nhập khai thác tài nguyên biển. Cảm phục tài năng biện bác của ông, vua Minh ra chỉ dụ cấm những việc làm sai trái của người Minh.
Hoàng giáp Quách Hữu Nghiêm (1445 - 1505), là em ruột Quách Đình Bảo. Năm Nhâm Tuất (1502), làm Chánh sứ sang nhà Minh. Qua thơ văn, đối đáp, các nhân sĩ Trung Hoa vô cùng thán phục, vua Minh khen là đáng được sánh ngang với nhân tài thời Tam đại (Hạ, Thương, Chu).
Năm Đinh Tỵ (1497), triều đình nhà Lê cử một đoàn sứ bộ sang nhà Minh để báo tang Lê Thánh Tông và xin phong vương cho vua Lê Hiến Tông. Điều đặc biệt là Chánh sứ và hai Phó sứ của đoàn sứ bộ này đều là người Thái Bình.
Đó là Hoàng giáp Phạm Hưng Văn quê xã Đông Vinh, huyện Đông Hưng làm Chánh sứ. Hai Phó sứ là Hoàng giáp Nguyễn Hán Đình quê xã Minh Tân, huyện Đông Hưng và Hoàng giáp Nguyễn Hưởng Dung quê xã Thụy Dân, huyện Thái Thụy.
Trên đường về, đoàn sứ bộ nước ta cùng đi với hai đoàn sứ bộ nhà Minh sang viếng tang vua Lê Thánh Tông và phong vương cho vua Lê Hiến Tông. Khi đàm đạo, xướng họa văn chương, cả ba sứ thần quê Thái Bình đều được các nhân sĩ, trí thức Trung Hoa hết lời khen tụng.
Khi hai đoàn sứ thần nhà Minh sang, Nguyễn Hán Đình được đặc cách tiếp sứ. Năm 1504, Hiến Tông mất, Túc Tông lên ngôi, ông lại sang sứ nhà Minh lần thứ hai.
Tam nguyên Trạng nguyên Phạm Đôn Lễ (1454 - ?), đỗ khoa Tân Sửu (1481), quê xã Tân Lễ, huyện Hưng Hà. Năm 1484, làm Chánh sứ sang nhà Minh. Nhân chuyến đi, ông học được kỹ thuật chế tác khung dệt chiếu, pha chế màu nhuộm cói... về nước truyền dạy lại cho dân làng. Được người đời tôn vinh là Trạng Chiếu.
Tiến sĩ Đặng Doãn Tu (1463 - ?), quê xã Đông Động, huyện Đông Hưng tham gia đoàn sứ bộ sang nhà Minh. Gặp khi nhà Minh đang có kỳ thi Hội, ông liền ghi tên dự thi và cũng đỗ Tiến sĩ. Được vua Minh ban biển đề “lưỡng quốc Tiến sĩ”.
Khu lưu niệm nhà bác học Lê Quý Đôn, xã Độc Lập (huyện Hưng Hà, tỉnh Thái Bình). Dưới triều đại nhà Lê trung hưng, năm 1760, Bảng nhãn Lê Quý Đôn được cử làm Phó sứ sang nhà Thanh.
Tiến sĩ Đoàn Huệ Nhu quê xã Liên Hiệp, huyện Hưng Hà, là người đã tham gia Tao đàn nhị thập bát tú do vua Lê Thánh Tông sáng lập. Năm 1490, đi sứ sang nhà Minh, xướng họa, đối đáp văn chương được các danh sĩ Trung Hoa một mực tâm phục khẩu phục. Thơ đi sứ của ông được chọn dịch xuất bản trong nhiều tuyển tập, tổng tập thơ văn thời Lê.
Tiến sĩ Đinh Trinh quê xã Dương Hồng Thủy, huyện Thái Thụy. Năm 1504, cùng đoàn đi sứ sang sứ nhà Minh tâu bày về việc Hiến Tông mất, Túc Tông nối ngôi, ông được vua Minh và các nhân sĩ Trung Quốc khen là người tài không kém danh sĩ Trung Hoa.
Trạng nguyên Đỗ Lý Khiêm (? - 1512), quê xã Song Lãng, huyện Vũ Thư. Năm 1509, làm Chánh sứ sang nhà Minh xin phong vương cho Lê Tương Dực, được vua Minh tiếp. Khi doàn về đến Bằng Tường thì gặp cướp. Đỗ Lý Khiêm đã dũng cảm chống trả, chẳng may ông bị trúng tên độc và mất trên đường về. Được thờ làm phúc thần ở làng.
Tiến sĩ Bùi Tất Thắng (1572 - 1626), quê xã Phú Xuân, thành phố Thái Bình. Ông nổi tiếng thơ hay và giàu khí tiết. Năm Bính Dần (1626), làm Phó sứ sang sứ nhà Minh, xướng họa văn chương vang lừng tiếng tăm. Trên đường về ông bị ốm chết. Được vua Minh cảm thương, cho dựng bia nơi ông mất.
Tiến sĩ Lại Mẫn (1539 - ?), quê xã Tân Phong, huyện Vũ Thư. Năm 1573, làm Chánh sứ sang phúng viếng Minh Thế Tông. Vua Minh Mục Tông nối ngôi tiếp kiến, cảm tài đã ban cho tấm biển “Tiến sĩ Minh triều”.
Ngoài một số gương mặt trên, vào thời Lê sơ và thời Mạc ở Thái Bình còn có hàng chục Tiến sĩ làm Chánh sứ hoặc Phó sứ sang nhà Minh như: Nguyễn Minh Khang, xã Phúc Khánh; Nguyễn Tủng Mục, xã Minh Khai; Lê Thừa Hưu, xã Liên Hiệp; Phạm Nguyên Chấn, xã Tân Lễ; Nguyễn Uyên, xã Tân Tiến (Hưng Hà); Nguyễn Doãn Khâm, Đỗ Nhân An, thị trấn An Bài; Trần Diễm, xã An Mỹ; Nguyễn Duy Hằng, xã An Thanh (Quỳnh Phụ); Lê Cương Xuyên, xã Thụy Ninh (Thái Thụy); Hoàng Kỳ, xã Đông Hợp (Đông Hưng)... Hầu hết các vị sứ thần này đều có công danh được lưu truyền trong sử sách.
Vào thời Lê trung hưng (thế kỷ XII - XVIII), lại xuất hiện những sứ thần quê Thái Bình đi sứ vang danh đất Bắc, trong đó có hai thầy trò Nguyễn Tông Quai và Lê Quý Đôn cùng quê Hưng Hà là hai sứ thần sáng láng công danh trong lịch sử bang giao Đại Việt.
Năm 1734, Hoàng giáp Nguyễn Tông Quai được cử đặc cách tiếp sứ Thanh sang sách phong. Năm 1742, làm Phó sứ. Năm 1748, làm Chánh sứ. Vua Càn Long mến mộ tài năng đã cho vẽ chân dung ban tặng. Năm 1760, Bảng nhãn Lê Quý Đôn được cử làm Phó sứ sang nhà Thanh. Các hoạt động trong chuyến đi sứ của Lê Quý Đôn, không chỉ lừng vang đất Bắc mà còn được sứ thần các nước chư hầu như Triều Tiên, Nhật Bản, Miến Điện… vô cùng phục nể.
Lịch sử bang giao Đại Việt còn ghi nhận một trường hợp khá hy hữu về người Thái Bình đi sứ. Vào khoa thi Nhâm Thân (1752), cả nước lấy đỗ có 6 người thì Thái Bình chiếm tới 4 người ở thứ bậc cao nhất. Điều kỳ thú là trong số 4 vị đại khoa này có tới 3 người đi sứ là Lê Quý Đôn, Đoàn Nguyễn Thục và Vũ Như Thức, trong đó Đoàn Nguyễn Thục có con trai là danh sĩ Đoàn Nguyễn Tuấn đi sứ thần triều Tây Sơn và con rể là đại thi hào Nguyễn Du đi sứ triều Nguyễn.
Dưới thời phong kiến, Đình nguyên Hoàng giáp Nguyễn Quang Bích (1832 - 1890) là người Thái Bình cuối cùng đi sứ phương Bắc. Khi quân Pháp tiến đánh thành Hưng Hóa, Nguyễn Quang Bích làm Tuần phủ đã kháng chỉ lệnh bãi binh của triều đình, trả ấn tín từ quan, dựng cờ khởi nghĩa. Năm 1885, vua Hàm Nghi hạ chiếu Cần vương đã phong ông làm Lễ bộ Thượng thư, sung Hiệp thống Bắc Kỳ quân vụ đại thần và hai lần cử ông đi sứ sang nhà Thanh để thương thảo về việc chống Pháp.
Lịch sử bang giao của Việt Nam thời phong kiến còn lưu danh khá nhiều trí thức đại khoa khác có quê Thái Bình đã từng lập công, lập danh, lập ngôn khi được cử đi sứ phương Bắc. Những tư liệu đó góp thêm phần khẳng định là xưa và nay, nhân tài sinh ra từ miền quê này ở lĩnh vực nào cũng rất khả quan.
Các phương án thay thế kế hoạch mới của Mỹ nhằm chấm dứt xung đột sẽ còn tồi tệ hơn nhiều đối với Ukraine, tờ Responsible Statecraft viết.
Chia sẻ
Công viên và hồ điều hòa CV1 (phường Cầu Giấy, Hà Nội) đã khoác lên mình diện mạo sạch đẹp, thông thoáng hơn sau đợt tổng vệ sinh quy mô.
Chia sẻ
Ngày 23/11, Công an TP Hà Nội cho biết, mới đây Công an phường Cửa Nam tiếp nhận việc một công dân Trung Quốc đến trình báo về việc bị lừa đảo và nhập cảnh trái phép vào Việt Nam.
Chia sẻ
Phòng cảnh sát hình sự Công an TP Đà Nẵng đã khởi tố 14 thanh, thiếu niên liên quan vụ phóng xe tốc độ cao, la hét, dàn hàng ngang trên nhiều tuyến phố gây rối trật tự công cộng trong đêm.
Chia sẻ
Pickleball hiện đang là môn thể thao thu hút người tập luyện và thi đấu từ phong trào tới chuyên nghiệp rất mạnh mẽ tại Việt Nam. Nhưng vẫn là pickleball lại không được đón nhận mặn mà tại châu Âu bằng các môn khác như tennis hay padel.
Chia sẻ
Một cỗ quan tài đá La Mã được bảo tồn gần như nguyên vẹn vừa được phát hiện tại thủ đô Budapest, mở ra cánh cửa hiếm hoi để tìm hiểu cuộc sống của cô gái trẻ bên trong và thế giới mà cô từng sống cách đây khoảng 1.700 năm.
Chia sẻ
Nhà tù Sơn La - “địa ngục trần gian” giữa núi rừng Tây Bắc thời thuộc Pháp, nơi hun đúc ý chí cách mạng, trở thành cái nôi lan tỏa ánh sáng đấu tranh giải phóng dân tộc giữa đại ngàn mênh mông.
Chia sẻ
Tội nhận hối lộ mà Đỗ Hữu Tuấn, nguyên Phó Cục trưởng Cục An toàn thực phẩm bị khởi tố có khung hình phạt cao nhất là 20 năm hoặc tù chung thân.
Chia sẻ
Trương Phi từng tuyên bố sẽ dùng một mũi giáo để đánh bại hoàn toàn Triệu Vân.
Chia sẻ
Trước thiệt hại nghiêm trọng tại Đắk Lắk, nơi còn gần 100.000 khách hàng chưa thể cấp điện trở lại, Tổng công ty Điện lực miền Trung (EVNCPC) đã huy động khẩn cấp hơn 252 cán bộ, kỹ sư, công nhân viên từ các Đội xung kích của 4 Công ty Điện lực: Quảng Trị, Huế, Đà Nẵng và Quảng Ngãi, cùng Ban chỉ huy tiền phương EVNCPC, tăng cường hỗ trợ xử lý sự cố tại hiện trường.
Chia sẻ
Con đường dẫn vào bản Nậm Sin, xã Mường Nhé, tỉnh Điện Biên được đổ bê tông phẳng phiu, như một giải lụa mềm lặng lẽ băng qua rừng. Ít ai hình dung rằng, đây là nơi sinh sống duy nhất của dân tộc Si La ở tỉnh Điện Biên, một trong những dân tộc ít người nhất của cả nước.
Chia sẻ
Với phong độ ấn tượng cùng việc đã có quốc tịch Việt Nam, nhiều khả năng tiền vệ Đỗ Hoàng Hên sắp được gọi lên ĐT Việt Nam.
Chia sẻ
Đối tượng vô cớ đâm thủng bụng chị bán bánh mì đang mang thai 36 tuần ở Cần Thơ có thể sẽ phải đối mặt với trách nhiệm hình sự, với khung hình phạt nghiêm khắc.
Chia sẻ
Những lùm xùm và tranh cãi bùng lên từ đầu mùa giải Miss Universe 2025 đến nay vẫn chưa hạ nhiệt, dù ngôi vị hoa hậu đã tìm được chủ nhân.
Chia sẻ
Một người đàn ông lớn tuổi ở Thượng Hải, từng nổi tiếng trên mạng vì hình ảnh “đứng chờ tình yêu” mỗi tối, vừa bị phanh phui là con nợ không chịu trả khoản tiền thuê nhà lên tới 27.000 USD và sống trong căn hộ “nhơ nhớp” đầy rác.
Chia sẻ
Đêm nhạc thiện nguyện “Nghĩa tình phương Nam 2025” nhằm gây quỹ hỗ trợ các địa phương chịu ảnh hưởng nặng nề của mưa lũ miền Trung sẽ diễn ra tối 30/11 tại công viên bờ sông Sài Gòn.
Chia sẻ
Trận lũ lụt được người dân xã Hòa Thịnh, tỉnh Đắk Lắk xem là “đêm lũ lớn nhất trong nhiều năm trở lại đây”. Mưa lớn kéo dài khiến nước lũ dâng nhanh, cuốn trôi nhà cửa, tài sản của nhiều hộ dân. Hai gia đình anh Phạm Văn Hảo và anh Đỗ Như Tưởng là những trường hợp điển hình chịu thiệt hại nặng nề: Nhà bị đánh sập, tài sản trôi sạch, con cái phải được hàng xóm dìu dắt thoát thân trong đêm.
Chia sẻ
Dự án thành phần 1 cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu đang được tăng tốc thi công với mục tiêu thông xe đúng hạn trong năm 2025. Công trường hoạt động cả ngày lẫn đêm.
Chia sẻ
Theo bà Nguyễn Thị Thanh Thúy - Phó Giám đốc Sở Văn hoá và Thể thao TP.HCM, để thu hút nhà làm phim, TP.HCM sẽ cho vay số tiền lên đến 200 tỷ đối với lĩnh vực ưu tiên, trong đó có điện ảnh.
Chia sẻ
Bộ GDĐT vừa có văn bản gửi các sở GDĐT ý kiến, góp ý dự thảo Hướng dẫn triển khai thí điểm nội dung giáo dục trí tuệ nhân tạo trong giáo dục phổ thông.
Chia sẻ
Các binh sĩ Ukraine thuộc đơn vị Phoenix đã phát hiện và phá hủy một trạm trinh sát – chỉ huy phòng không PPRU-1 Ovod cực kỳ hiếm, được sản xuất từ thời Liên Xô của Nga trong một nhiệm vụ tấn công sâu bằng drone FPV vào tỉnh Donetsk. Đòn đánh này làm suy giảm đáng kể khả năng phối hợp phòng không của Nga trong khu vực, theo Defence.
Chia sẻ
Công an xã Tiền Hải, tỉnh Hưng Yên đã khẩn trương truy bắt, điều tra, khởi tố, bắt tạm giam bị can về hành vi "Hiếp dâm người dưới 16 tuổi".
Chia sẻ
Đoàn công tác của Thành phố Hải Phòng đã vào vùng lũ Đắk Lắk, trao 40 tỷ đồng, trang thiết bị y tế và cam kết chi viện 300-500 y, bác sĩ để hỗ trợ phòng chống bệnh, dịch sau mưa lũ.
Chia sẻ
Thi thể một người đàn ông đã tử vong được phát hiện trong túi hành lý ở sảnh một tòa nhà cao tầng. Công an TP.HCM đang khẩn trương phong tỏa hiện trường và truy bắt hai nghi phạm liên quan.
Chia sẻ
U22 Việt Nam đạt giá trị gần 4 triệu euro; Adeyemi ưu tiên đến Arsenal hơn M.U; U17 Việt Nam tăng sự tự tin sau trận thắng ra quân; Arne Slot lọt top 3 HLV có nguy cơ bị sa thải cao nhất; Ông Trump tặng Ronaldo chìa khóa Nhà Trắng.
Chia sẻ
Những năm qua đời sống của đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi xã Bác Ái Đông, tỉnh Khánh Hòa đã có bước phát triển mới và xuất hiện nhiều mô hình kinh tế hiệu quả.
Chia sẻ
Chiều ngày 23/11/2025, Đội xung kích Công ty Điện lực Huế với 62 CBCNV đã lên đường ra quân hỗ trợ Công ty Điện lực Đắk Lắk khắc phục lưới điện tại địa bàn Phú Yên (cũ) do hậu quả của thiên tai gây ngập lụt diện rộng.
Chia sẻ
“Hôn sự hào môn” giữa Cao Hải Thuần và Trương Tuấn Kiệt khiến dư luận Trung Quốc xôn xao. Ái nữ này được mệnh danh là “Thế hệ kế nghiệp xinh đẹp nhất" vì nhan sắc không thua diễn viên, ca sĩ.
Chia sẻ
Trong đợt lũ dữ vừa qua, bà Bùi Thị Trường, sống một mình cùng đứa cháu nhỏ tại thôn ở thôn Phú Hữu, xã Hòa Thịnh, tỉnh Đắk Lắk đã trải qua một đêm dài đầy ám ảnh khi nước lũ bất ngờ dâng cao, cô lập hoàn toàn căn nhà của hai bà cháu.
Chia sẻ
Đến nay, chỉ tính riêng Ủy ban MTTQ TP.HCM đã chuyển hơn 100 tấn hàng cứu trợ ra tỉnh Khánh Hòa. Lãnh đạo Thành phố cũng đã có mặt tại hiện trường vùng lũ, bàn bạc, phối hợp với địa phương để đảm bảo thực hiện hiệu quả công tác cứu trợ, khắc phục hậu quả do lũ.
Chia sẻ
Tin tức 
Thế giới 
Nhà nông 
Hội và Cuộc sống 
Đại đoàn kết dân tộc 
Kinh tế 
Thể thao 
Văn hóa - Giải trí 
Xã hội 
Bạn đọc 
Nhà đất 
Media 
Chuyển động Sài Gòn 
Pháp luật 
Dân Việt trò chuyện 
Gia đình 
Đông Tây - Kim Cổ 
Hà Nội hôm nay 
Radio Nông dân 
Doanh nghiệp 
Đăng nhập
Nguyễn Thanh (Vũ Quý, Kiến Xương) 
