Bình luận
0
Lê Hiến Tông (1461-1504) là con trưởng của Vua Lê Thánh Tông, ở ngôi 7 năm, từ 1497. Nếu vua cha Lê Thánh Tông được coi là anh minh bậc nhất lịch sử phong kiến Việt Nam, 38 năm ông trị vì được xem là thời đại hoàng kim của Đại Việt thì Lê Hiến Tông đã gìn giữ thành công cơ đồ ấy.
Sinh thời, chính Vua Lê Hiến Tông từng nói: “Thánh tổ ta đã gây dựng nên cơ đồ, vua cha ta đã sửa sang mọi việc, ta nay chỉ nên lo giữ gìn nếp cũ và mở mang sự nhân chính ra cho sáng rõ công đức của ông cha ngày trước”.
Bia Dụ Lăng được công nhận là bảo vật quốc gia năm 2017. Ảnh: Lê Hoàng
Vua Lê Hiến Tông chú trọng làm thủy lợi, chăm sóc bảo vệ đê điều, đường sá... Vua cho phép quân đội thay phiên nhau tháng 6, tháng 10 chia một nửa về làm ruộng; chú tâm giáo dục quan lại, chống thói quan liêu, tham nhũng...
Trong Đại Việt sử ký toàn thư, sử gia Vũ Quỳnh nhận xét về Lê Hiến Tông: “Vua thông minh, trí tuệ hơn người, nhân từ, ôn hòa, không tỏ ra nghiêm khắc... Kẻ thần hạ có lỗi lầm gì, chỉ răn quở qua loa, không nỡ đánh roi làm nhục. Cách cai trị nhàn hạ ung dung, chưa từng lộ ra lời nói, sắc mặt tức giận mà thiên hạ răm rắp theo lệnh".
Sau bảy năm ở ngôi, ngày 24.5.1504 (âm lịch), vua băng hà ở điện Đồ Trị, thọ 44 tuổi. Đến ngày 18.11 cùng năm, linh cữu nhà vua được đưa về Tây Kinh (Lam Kinh, Thanh Hóa) an táng tại Dụ Lăng. Bia Dụ Lăng (Đại Việt Lam Sơn Dụ Lăng Bi) được dựng cùng thời gian này trên điểm cao nhất của gò đất hướng Nam, cách lăng mộ vua cha Lê Hiến Tông khoảng 30m.
Bia Vua Lê Hiến Tông có giá trị lịch sử và kiến trúc độc đáo
Bia Dụ Lăng nặng khoảng 13 tấn, gồm thân bia và rùa, được tạc bằng đá xanh nguyên khối, hoàn toàn theo phương pháp thủ công truyền thống. Văn bia hình chữ nhật, cao 2,78m, rộng 1,98m, dày 0,27m. Rùa đội bia dài 2,64m, rộng 1,9m, cao 0,69m.
Trán bia (mặt trước) tạo hình vòng cung, chia thành ba ô, mỗi ô trang trí một rồng, rồng hai bên chầu vào nhau, rồng chính giữa lớn nhất. Mặt rồng ở chính tâm, thân cuộn theo kiểu chữ Vương.
Bia Dụ Lăng được dựng cách lăng mộ Vua Lê Hiến Tông khoảng 30m. Ảnh: Lê Hoàng
Toàn bộ hình nền trán bia điểm xuyến hoa văn đao lửa, vân mây cách điệu. Bố cục hài hòa tạo ra một không gian bầu trời vần vũ chuyển động linh thiêng. Diềm bia cũng được các nghệ nhân chạm khắc nhiều hình rồng đẹp.
Bia được khắc chữ Hán hai mặt với 58 dòng, 3.000 chữ. Mở đầu, các soạn giả Nguyễn Nhân Thiếp, Phạm Thịnh, Trình Chí Sâm đã dùng điển cố, điển tích ca ngợi thân thế của nhà vua. Tiếp đến các soạn giả thuật lại sự nghiệp của Lê Hiến Tông, trong đó đậm nét nhất là phần ghi về thời gian trị vì của nhà vua.
“Lúc mới lên ngôi vua cho thả cung nữ đến hơn trăm người, sai sứ bãi miễn cứu trợ cho dân bốn phương nghèo khó, những người nghèo khổ già yếu trong quân đều tha và bố trí cho về. Những người đi phú dịch công trình thì giảm bớt... Vua nới rộng hình phạt trong quân, thi hành tiết nghĩa, giúp kẻ nghèo túng khốn cùng, nâng nhấc những người liêm khiết, tiến cử người hiền tài làm cho trong ngoài đều vui…”, văn bia ghi.
Đế bia Dụ Lăng là tượng rùa được tạo tác thân dầy, mập, căng khỏe. Ảnh: Hoàng Lê
Mặt sau văn bia trang trí họa tiết và phong cách tạo tác trên trán bia như mặt trước. Viền biên và đế trang trí nhiều hình rồng tinh xảo. Phong cách tạo tác các hoa văn vân mây, đao lửa ở viền mặt sau bia giống viền mặt trước.
Đế bia là tượng rùa được tạo tác thân dầy, mập, căng khỏe, biểu hiện sự sung mãn. Tư thế rùa đầu ngẩng cao như đang di chuyển về phía trước để lộ hai răng to khỏe, hai mắt lộ rõ. Toàn bộ phần lưng rùa để trơn, chân rùa chạm năm móng, đuôi uyển chuyển khép kín phía sau mai rùa.
Kỹ thuật chế tác bia Dụ Lăng hoàn toàn bằng phương pháp thủ công truyền thống. Do đáp ứng các tiêu chí độc bản, hình thức độc đáo và có giá trị lịch sử đặc biệt, tháng 12.2017, Đại Việt Lam Sơn Dụ Lăng Bi được công nhận là bảo vật quốc gia. Đây cũng là bảo vật quốc gia thứ chín ở Thanh Hóa được Thủ tướng công nhận.
Theo ông Vũ Đình Sỹ, Phó trưởng Ban quản lý di tích lịch sử Lam Kinh, các nhà sử học đánh giá, bia Dụ Lăng không chỉ là pho sử liệu quý phục vụ công tác nghiên cứu về cuộc đời và sự nghiệp của vua Lê Hiến Tông mà còn là chứng cứ lịch sử, văn bản gốc phục vụ cho công tác nghiên cứu khoa học, góp phần bổ sung tư liệu cho chính sử.
Bên cạnh giá trị lịch sử, bia Dụ Lăng còn là tác phẩm trang trí kiến trúc nghệ thuật mang nhiều giá trị tiêu biểu thời Lê Sơ. Nghệ thuật điêu khắc ở đây dù hoàn toàn bằng phương pháp thủ công nhưng công phu, đường nét trau chuốt, tỉ mỉ được thể hiện qua từng chi tiết chạm khắc...
TP. Hải Phòng hiện đang là một trong những địa phương đi đầu trong việc thực hiện nhiệm vụ xây dựng nhà ở xã hội được Thủ tướng Chính phủ giao phó. Theo kế hoạch năm 2025, thành phố đặt mục tiêu hoàn thành 10.775 căn hộ, vượt qua chỉ tiêu 10.694 căn được Chính phủ giao.
Với con số may mắn hôm nay ngày 29/11, con giáp tuổi Ngọ, Thân nhiều tài lộc, Sửu thịnh vượng, Mão đỏ tình, Thìn bị chèn ép, Dần nhạt nhòa.
Chia sẻ
Tôi nhận ra, mình để ý vì… hình như chuyện tương tự đang xảy ra ngay trong chính cuộc sống của con gái tôi.
Chia sẻ
Tối 28/11, Quảng trường Nhân dân tỉnh Lai Châu như "bùng nổ" trong biển người và ánh sáng. Hàng nghìn người dân địa phương cùng du khách thập phương đã đổ về đây để hòa mình vào không gian nghệ thuật tráng lệ của Lễ khai mạc Tuần Du lịch – Văn hóa và Giải Marathon Lai Châu lần thứ II, năm 2025.
Chia sẻ
Bách tính bấy giờ thường truyền tai nhau câu nói: Thời nay có hai vị Hoàng đế, một người họ Chu ngồi trên ngai vàng, một người họ Lưu đánh cạnh ngai vàng. Danh hiệu “Hoàng đế đứng” này không ai khác chính là Lưu Cẩn.
Chia sẻ
Angko Wat hoành tráng đầy kiêu hãnh do Suyrayavarman II khai sinh, nhưng cũng là nỗ i đau của linh hồn Suyrayavarman II đang vất vưỡng đâu đó trong mây núi Vụ Quang; bởi không có một phiến đá nào ở Angko Wat ghi lại ngày tháng năm tử trận của một hoàng đế đầy tham vọng.
Chia sẻ
Chiều 28/11, tại trụ sở Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính dự lễ xuất quân của Đoàn thể thao Việt Nam dự SEA Games 33. Thủ tướng nhấn mạnh, "mỗi tấm huy chương là niềm vui, niềm hạnh phúc, niềm tự hào cho đất nước, cho mỗi người Việt Nam", nhưng đồng thời phải đề cao tinh thần thể thao cao thượng (Fair Play) và khẳng định niềm tự hào dân tộc, nét đẹp văn hóa Việt Nam.
Chia sẻ
Sau khi rút quân khỏi các vị trí dễ bị tấn công ở Myrnohrad, Ukraine triển khai giai đoạn hai của chiến dịch rút lui. Quân Nga lao tới để tận dụng cơ hội - nhưng rơi thẳng vào một cuộc mai phục phối hợp giữa thủy quân lục chiến Ukraine, drone và hỏa lực trên không, theo Euromaidanpress.
Chia sẻ
Nestlé Việt Nam và Vụ Hợp tác Quốc tế, Bộ Nông nghiệp và Môi trường (NN&MT) chính thức ký kết Bản ghi nhớ Hợp tác nhằm hỗ trợ Việt Nam chuyển dịch sang mô hình kinh tế tuần hoàn và phát thải thấp. Nội dung hợp tác tập trung vào việc thúc đẩy nông nghiệp bền vững, giảm phát thải khí nhà kính góp phần tăng tốc hiện thực hóa mục tiêu phát thải ròng bằng 0 (Net Zero) của quốc gia.
Chia sẻ
U17 Việt Nam đã đánh bại U17 Macau (Trung Quốc) 4-0 để tiếp tục dẫn đầu bảng C kèm theo lợi thế nhất định trước trận đấu quyết định gặp U17 Malaysia.
Chia sẻ
Những toán lính nhỏ, tinh nhuệ của Nga đã len lỏi trong bóng tối, rồi gọi xe tăng tới phá vỡ phòng tuyến Ukraine tại các pháo đài quan trọng như Kupiansk và Pokrovsk, theo Euromaidanpress.
Chia sẻ
Trước câu hỏi của học sinh, PGS.TS Nguyễn Việt Khôi, Phó Hiệu trưởng Trường Khoa học liên ngành và Nghệ thuật (ĐHQG Hà Nội) chia sẻ: "Khi mới xuất hiện mạng internet, ai không sử dụng sẽ bị tụt hậu. AI cũng vậy, chúng sẽ thay thế những người không biết sử dụng".
Chia sẻ
U22 Việt Nam mất đi "vũ khí" đáng sợ tại SEA Games 33?; U22 Malaysia gặp khó khăn trước thềm SEA Games 33; Ronaldo “lấn sân” sang môn MMA; U22 Indonesia chốt danh sách dự SEA Games 33; Rashford lọt vào tầm ngắm của PSG.
Chia sẻ
Chiều 28/11, tại Hà Nội, Báo Nông thôn Ngày nay/Dân Việt đã long trọng tổ chức Gala cuộc thi ảnh "Dân Việt với Thu vàng" lần thứ I năm 2025. Sự kiện là nơi tôn vinh những nhiếp ảnh gia đã "bắt" được cái hồn, cái đẹp nao lòng của mùa thu Việt Nam.
Chia sẻ
Đằng sau mô hình tên lửa được Ukraine trưng bày tại triển lãm quốc phòng ở UAE là cả một chiến dịch tinh vi nhằm đánh lạc hướng tình báo Nga. Theo Defence Express, trong khi Moscow mải quan sát “vũ khí mới”, Kiev đã âm thầm quét sạch thị trường quốc tế, thu mua toàn bộ động cơ máy bay AI-25 để phục vụ chương trình tên lửa hành trình FP-5 Flamingo.
Chia sẻ
Tử vi ngày mai cho rằng, 4 con giáp này trong tháng 12 vô cùng may mắn, được ban phước lành cả về tài lộc lẫn tiền bạc, cuộc sống sẽ luôn thịnh vượng.
Chia sẻ
Chiều ngày 28/11, Công đoàn cơ sở Ngân hàng Chính sách xã hội (NHCSXH) tỉnh Lai Châu đã tổ chức thành công Đại hội lần thứ VII, nhiệm kỳ 2025 – 2030. Sự kiện không chỉ là cột mốc quan trọng đánh dấu một giai đoạn mới mà còn là dịp để nhìn lại những thành tựu vượt trội của nhiệm kỳ 2023 – 2025, một nhiệm kỳ được đánh giá là hoàn thành toàn diện 100% chỉ tiêu Nghị quyết khóa VI, trong đó nhiều mục tiêu thậm chí còn vượt kế hoạch đề ra.
Chia sẻ
Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an TP Đà Nẵng đã khởi tố thêm 10 đối tượng trong quá trình mở rộng chuyên án rửa tiền liên quốc gia quy mô đặc biệt lớn, được xác định có tổng giao dịch vượt 67.000 tỷ đồng cùng nhiều ngoại tệ khác.
Chia sẻ
Giới chức Hong Kong đang điều tra hệ thống báo cháy hỏng, việc sử dụng vật liệu sửa chữa dễ cháy như xốp, cùng khả năng lơ là trách nhiệm sau vụ hỏa hoạn nghiêm trọng khiến 128 cư dân ở khu chung cư Wang Fuk Court ở quận Tai Po thiệt mạng.
Chia sẻ
Cá bỗng là loại cá quý hiếm phân bố tự nhiên ở vùng trung và thượng lưu các sông lớn ở các tỉnh phía Bắc (trong đó có tỉnh Tuyên Quang) như sông Lô, sông Gâm và sông Miện. Cá bỗng nổi tiếng là 1 trong 5 loài "cá tiến vua-ngũ quý hà thủy” bởi chất lượng thịt thơm ngon.
Chia sẻ
Nghệ sĩ cải lương Khánh Ngọc mắc ung thư thanh quản giai đoạn 2, mất giọng nói, ước nguyện sống thêm 5 năm khiến khán giả xót xa.
Chia sẻ
Đó là con ốc nhồi, hay còn gọi là con ốc bươu đen (ốc đặc sản). Vừa rồi, Trung tâm Khuyến nông Quốc gia và Trung tâm Khuyến nông tỉnh Lạng Sơn đã phối hợp tổ chức tham quan mô hình nuôi ốc nhồi của ông Vi Văn Nhuận ở thôn Lân Luông, xã Thiện Tân (địa phận huyện Hữu Lũng trước đây).
Chia sẻ
Bệnh nhân N.T.N. (29 tuổi, ở Hà Nội) sống trong tình trạng mẩn ngứa kéo dài suốt 2 tháng. Sẩn phù xuất hiện rồi biến mất trong ngày, kèm những đợt phù mắt, phù môi và cảm giác khó thở. Sau khi thăm khám và xét nghiệm chuyên sâu, bác sĩ chẩn đoán bệnh nhân mắc mày đay mạn tính tự phát.
Chia sẻ
Tỉnh Tây Ninh không chỉ là đầu mối giao thương, trung chuyển hàng hóa, dịch vụ, du lịch, thương mại giữa các nước trong tiểu vùng sông Mekong, mà còn có vị trí chiến lược về quốc phòng, an ninh. Năm Minh Mạng thứ 17 (năm 1836), phủ Tây Ninh chính thức được thành lập, gồm hai huyện Tân Ninh và Quang Hóa trực thuộc tỉnh Gia Định.
Chia sẻ
Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng nhấn mạnh, kinh tế tập thể và kinh tế tư nhân có mối quan hệ mật thiết, bổ trợ lẫn nhau, có vai trò quan trọng trong nền kinh tế quốc dân, một bên là "bệ đỡ nơi làng quê", một bên là "động lực nơi thị trường".
Chia sẻ
Lợn nuôi khắp từ Bắc vô Nam tăng giá xuất chuồng, 'ông lớn' ngành chăn nuôi C.P Việt Nam 'kéo' giá lợn hơi lên đỉnh mới. Giá lợn hơi hôm nay tiếp tục bật tăng trên toàn quốc. Giá lợn hơi bình quân cả nước đã tăng lên mức 53.300 đồng/kg. Công ty C.P Việt Nam cũng tăng giá bán lợn hơi ở miền Bắc lên 53.000 đồng/kg và miền Nam lên 55.000 đồng/kg....
Chia sẻ
Hình tượng Tiên nữ đã xuất hiện trong văn hóa Việt từ rất sớm, với ý nghĩa biểu tượng thay đổi theo từng giai đoạn phát triển của xã hội. Những vị Tiên nữ siêu cổ thời Hùng Vương hiện lên như những bóng hình linh thiêng tạo dựng nền móng nước Việt. Từ Vụ Tiên, Mẫu Thần Long đến Tiên Dung và Âu Cơ, họ không chỉ là biểu tượng của vẻ đẹp thần thoại mà còn là những người đã góp công mở đất, giữ nước và hun đúc nên dòng giống Rồng - Tiên truyền đời.
Chia sẻ
Thanh niên 25 tuổi ở Cà Mau mua bộ trang phục công an nhân dân, cấp hàm trung úy “giả” mặc để chụp ảnh đăng lên mạng xã hội nhằm "lấy le" với bạn gái. Anh này bị Công an xã Hưng Mỹ, tỉnh Cà Mau xử phạt hành chính.
Chia sẻ
Trong khi chiến sự chưa có lối thoát và mọi kịch bản hòa bình đều ngày càng xa vời, châu Âu lại đặt cược vào một giả định khó tin: Muốn đạt hòa bình, Nga phải tự từ bỏ chính sức mạnh quân sự của mình. Nhưng nghịch lý nằm ở chỗ, châu Âu vừa yêu cầu Nga “giảm sức mạnh”, vừa liên tục đánh giá sai về năng lực quân sự của đối phương, để rồi rơi vào tình thế phải đối mặt với thực tế hoàn toàn ngược lại.
Chia sẻ
Chiều 28/11, tin từ Ban Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh An Giang cho biết, đã có kết quả giám định số tiền hơn 7 tỷ đồng tiền Việt Nam vừa bị lực lượng chức năng bắt quả tang vận chuyển trái phép qua biên giới.
Chia sẻ
Lễ hội Sông nước TP.HCM được mong đợi vào dịp cuối năm. Tuy nhiên, Sở Du lịch TP.HCM vừa cho biết sẽ hoãn tổ chức trong năm, vì sao?
Chia sẻ
Tin tức 
Thế giới 
Nhà nông 
Hội và Cuộc sống 
Đại đoàn kết dân tộc 
Kinh tế 
Thể thao 
Văn hóa - Giải trí 
Xã hội 
Bạn đọc 
Nhà đất 
Media 
Chuyển động Sài Gòn 
Pháp luật 
Dân Việt trò chuyện 
Gia đình 
Đông Tây - Kim Cổ 
Hà Nội hôm nay 
Radio Nông dân 
Doanh nghiệp 
Đăng nhập
Lê Hoàng 
