Bình luận
0
Người Việt xuôi về phương Nam lập làng bên sông có cây đa, bến nước, biết trồng tre thành lũy để ngăn thú dữ, chống chọi với các thế lực hắc ám mà tồn tại, sinh sôi.
Qua khỏi đoạn Trường Lũy đá xếp dày, đi tiếp vào bên trong chừng vài trăm mét lại đến một bờ đá dày tuyệt nhiên không hề sử dụng vôi vữa, nhưng vẫn bền chặt, cứng cáp theo tháng năm. Bờ đá cao chừng hai mét và dày khoảng một mét chạy dọc theo chu vi của làng chừng 4km. Tiếp theo bờ đá là những khuôn viên nhà vườn cũ rộng chừng 300 - 400m nối tiếp nhau theo bậc thang.
Vùng làng cổ Thiên Xuân bây giờ là địa phận thôn Thiên Xuân, xã Hành Tín Đông (huyện Nghĩa Hành, tỉnh Quảng Ngãi) . Ảnh: Cẩm Thư
Đi chếch về hướng đông nam, dừng chân ở một phiến đá lớn, trưởng thôn Bảo khoát tay: Nơi đây trước có cây đa lớn và miếu thờ ông Cọp. Cách đó không xa còn có dấu tích miếu thờ sơn thần, thờ bà Chúa Ngọc, bà Thiên Y A Na. Mùa xuân, nước từ trên núi Nứa chảy xuống, nên hố Cái đầy nước tưới cho cánh đồng xanh bạt ngàn.
Tiến sĩ Đoàn Ngọc Khôi - Phó Giám đốc Bảo tàng Tổng hợp tỉnh Quảng Ngãi đã bỏ nhiều công sức để nghiên cứu làng cổ Thiên Xuân.
Ông Khôi cho hay: Qua đợt khai quật hồi năm 2006, đã tìm được nhiều hiện vật trong đó có gốm Chăm, gốm Châu Ổ. Cũng từ đó, bước đầu xác định có thể làng hình thành vào quãng thế kỷ XV, với khoảng 40 hộ dân gốc vùng Thanh Nghệ (tỉnh Thanh Hòa và tỉnh Nghệ An) đến đây sinh sống.
Rồi sau đó, các nhà nghiên cứu của Viện Viễn Đông Bác Cổ cũng tìm về nơi đây đào thám sát và phát hiện ra nhiều hiện vật cho thấy có sự tiếp nối cư trú giữa người Chăm và người Việt trên vùng đất này.
Không dừng lại ở đó, người Việt biết kế thừa kỹ thuật xếp đá độc đáo của người Hrê để làm nên đoạn lũy dài bao bọc quanh làng để hạn chế sự rửa trôi và chống thú dữ.
Ra đi, người Việt còn mang theo cả tín ngưỡng của dân tộc mình, biết lập miếu thờ thần và thờ bà Chúa Ngọc. Đến định cư ở vùng có núi non, cộng cư với người Chăm, người Hrê, họ phối thờ bà Thánh mẫu Thiên Y A Na hay thờ ông Bạch Hổ.
Chính vì vậy, làng cổ Thiên Xuân tồn tại qua nhiều đời và bây giờ tuy chỉ còn dấu tích, nhưng qua đó các nhà nghiên cứu vẫn tìm ra nét đặc trưng của làng Việt ở vùng trung du Nghĩa Hành.
Cụ Nguyễn Đồng (79 tuổi), nhà ở đầu đường vào làng cổ Thiên Xuân, dù tuổi cao sức yếu, lúc nhớ, lúc quên, nhưng khi hỏi về làng, cụ nói như đinh đóng cột: Tui sinh ra ở cái làng cũ đó. Hồi đó, nhà làm bằng khung gỗ, mái lợp tranh, vách trát đất, xung quanh trồng mít, trồng cau. Mùa đông về trời lạnh lắm nên nhà nhà nhóm bếp cời than.
Ở Thiên Xuân có câu nói lưu truyền "Bất ẩn Thiên Xuân khê". Bởi, ngày xưa ở làng cũ dưới chân núi rừng rậm, mùa đông trời lạnh giá có năm, người bị bệnh đau chết nhiều.
Người làng lo ngại kéo nhau ra vùng bãi bồi ven sông lập làng mới. Bây giờ, trong làng có đến 115 hộ dân, nhưng con cháu của người làng thường ngày vẫn về làng cũ trồng khoai, trồng mì và đặc biệt là làm nhà tạm, trồng những cây rơm, làm chuồng trâu, bò để những ngày đông nước sông Vệ dâng cao thì cả làng về nơi đây mà tránh.
Riêng ông Hồ Xuân Nhạn và hai hộ dân trong thôn là Nguyễn Thị Liễu và Phạm Tươi quay về dưới chân làng cũ làm nhà định cư.
Trưởng thôn Thiên Xuân Hồ Quốc Bảo bên bờ đá khuôn viên làng cổ Thiên Xuân, xã Hành Tín Đông (huyện Nghĩa Hành, tỉnh Quảng Ngãi). Ảnh: Cẩm Thư
Ông Hồ Xuân Nhạn cho hay: Hầu hết, người trong làng là con cháu của bốn tộc họ tiền hiền là Hồ, Lê, Nguyễn, Trần. Nội của ông Nhạn là ông Hồ Dược xưa định cư ở làng cổ không chỉ canh tác lúa nước ở cánh đồng Thiên Xuân mà còn biết dựa vào nguồn nước trên núi Nứa đổ xuống mà cải tạo đất làm ruộng bậc thang như đồng bào dân tộc Hrê.
Dân làng Thiên Xuân còn tự hào quê hương mình là nơi hiếu học. Ở làng là quê hương của thầy Nguyễn Vỹ, nguyên hiệu trưởng Trường Lê Khiết thời kháng chiến chống Pháp
Làng cổ Thiên Xuân giờ đã trở thành địa chỉ du lịch ở Quảng Ngãi. Đến Thiên Xuân, du khách có thể mục sở thị đoạn Trường Lũy, bảo Thiên Xuân còn khá nguyên vẹn trước khi tìm hiểu dấu vết làng cổ để hiểu hơn tấm lòng của người Việt trong quá trình đi về phương Nam.
Làng cổ Thiên Xuân không có cái may mắn như làng cổ Phước Tích thuộc xã Phong Hòa, huyện Phong Điền (Thừa Thiên- Huế) nằm bên dòng sông Ô Lâu trải qua hàng trăm năm mà đến đó du khách thỏa sức ngắm cây đa bến nước và những ngôi nhà rường cổ.
Song về làng cổ Thiên Xuân lục tìm dấu tích xưa càng thấy được tấm lòng của người Việt trong quá trình đi về phương Nam vẫn luôn giữ mãi hình ảnh quê nhà bên cạnh việc tiếp thu, chọn lọc những kinh nghiệm của các dân tộc anh em để xây dựng làng quê của mình thêm tươi đẹp, để cho con cháu muôn đời sau sinh sôi.
Giữa bao gương mặt của những người phụ nữ Việt Nam đang ngày đêm lặng thầm cống hiến cho đất nước, kỹ sư Bạch Thị Vững, người lai tạo giống lúa mới, Phó Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu và Phát triển (VRDC) – Công ty cổ phần Tập đoàn Giống cây trồng Việt Nam (Vinaseed Group), là một bông hoa đặc biệt: một nhà khoa học của nhà nông – người đã dành trọn hơn 37 năm cuộc đời mình để "gieo vàng" trên những cánh đồng quê hương.
Cuộc chiến đổ lỗi mang tên "làm cha mẹ" khiến gia đình tôi vô cùng căng thẳng.
Chia sẻ
HLV Polking hài lòng khi CLB CAHN ngược dòng đánh bại CLB Bắc Kinh Quốc An với tỷ số 2-1, qua đó đoạt vé vào vòng 16 đội AFC Champions League Two 2025/2026.
Chia sẻ
Hoàng đế Cao Trạm có một người em trai là Cao Tế, theo chế độ “huynh đệ nối nghiệp” của Bắc Tề, khi nghe tin anh trai ốm nặng, Cao Tế đã lập tức vỗ tay và hét lên với những người xung quanh rằng: “Bây giờ ta đã có thể làm Hoàng đế rồi, haha … “.
Chia sẻ
Sau một thời gian tìm hiểu, mới đây tiền vệ Phạm Đức Huy đã quyết định cầu hôn cô bạn gái MC Huyền Trang VTV.
Chia sẻ
Giang Sung trở thành biểu tượng của gian thần, của sự xảo quyệt có thể khiến triều đại hưng thịnh nhất Tây Hán bị lung lay. Nếu không có sự gian trá của ông ta, có lẽ Thái tử Lưu Cứ – người được đánh giá nhân hậu và có tư tưởng cải cách – đã kế vị, và triều Hán có thể bước sang một thời kỳ phát triển khác.
Chia sẻ
Các lực lượng Ukraine vẫn đang thực hiện một số cuộc đột kích quy mô nhỏ tại trung tâm Pokrovsk, vài tuần sau khi phần lớn thị trấn tiền tuyến này rơi vào tay Nga. Nhưng ngày càng nhiều xe bọc thép Nga đang tiến vào pháo đài quan trọng của Ukraine ở Donetsk, theo Euromaidanpress.
Chia sẻ
Hệ thống Thẩm mỹ viện Mailisa vừa thông báo tạm ngừng hoạt động từ ngày 28/11. Quyết định này được đưa ra trong bối cảnh đơn vị liên tục đối mặt với hàng loạt rắc rối pháp lý nghiêm trọng, đỉnh điểm là việc vợ chồng chủ hệ thống bị khởi tố tội buôn lậu.
Chia sẻ
Nguyễn Filip đã có pha xử lý bóng tai hại, “biếu không” một bàn thắng cho đối phương nhưng CLB CAHN vẫn ngược dòng thành công để thắng Bắc Kinh Quốc An 2-1 và giành quyền đi tiếp tại bảng E AFC Champions League Two.
Chia sẻ
Người đẹp Catalina Duque Abréu (Colombia) trở thành chủ nhân của chiếc vương miện Miss International 2025, đúng như nhiều dự đoán trước đó.
Chia sẻ
"Tôi có thể làm tốt hơn nếu như đối diện trên bàn đàm phán không phải là ông Lê Đức Thọ", "Đàm phán với ông Thọ quả là cân não!", “Ông Thọ ở Paris đã mổ xẻ tôi bằng những con dao rất nhọn với tay nghề của một nhà phẫu thuật"... Henry Kissinger-cố vấn của Tổng thống Mỹ Nixon từng thừa nhận với báo chí phương Tây sau những cuộc đàm phán với cố vấn đặc biệt của phái đoàn ta-đồng chí Lê Đức Thọ-tại Hội nghị Paris (Pháp) năm 1973.
Chia sẻ
7 cầu thủ nhập tịch trái phép không đủ tiền kiện FAM; U22 Singapore thế chân U22 Campuchia; tiền vệ U22 Thái Lan quyết giành HCV SEA Games 33; M.U sắp cho 3 sao trẻ đi “tu nghiệp”; FIFA có nguy cơ bị kiện vì thiên vị Ronaldo.
Chia sẻ
Báo Dân Việt nhận giải Khuyến khích tại Giải Báo chí Kinh tế Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn lần VI 2025 với loạt bài "Trồng lúa ngon nhất thế giới tại TP.HCM". Cuộc thi lần này thu hút hơn 100 tác phẩm dự thi từ 50 cơ quan báo chí Trung ương và địa phương, ở nhiều loại hình báo chí.
Chia sẻ
Ông Daniel Driscoll - quan chức cấp cao của Mỹ phụ trách đàm phán về Ukraine - đã cảnh báo các nhà ngoại giao châu Âu rằng, Nga hiện sản xuất tên lửa với tốc độ vượt xa tốc độ phóng, tạo ra một kho dự trữ vũ khí tầm xa ngày càng lớn có thể “giáng đòn kết liễu” vào Ukraine.
Chia sẻ
Báo NTNN/Dân Việt - Ban Tổ chức Gala ảnh "Dân Việt với Thu vàng" lần thứ I năm 2025 sẽ Giấy chứng nhận và quà tặng cho 15 tác giả có các tác phẩm xuất sắc nhất trong số hơn 600 tác phẩm gửi tới Gala.
Chia sẻ
Nga tuyên bố không có ý định từ bỏ các mục tiêu trong cuộc chiến chống Ukraine và cho rằng tuyên bố của Tổng thống Mỹ Donald Trump về một thỏa thuận hòa bình nhanh chóng là “quá sớm”.
Chia sẻ
Lợn rừng là loài vật nuôi hoang dã, hiện nay đã được người dân thuần hóa, nuôi thành công bán làm con đặc sản. Ở huyện Tân Kỳ, tỉnh Nghệ An, nuôi con đặc sản này bán hút hàng lại chịu ăn kham khổ, đem lại hiệu quả kinh tế cao. Thịt lợn rừng là thịt đặc sản, ngọt ngon, giá thịt lợn rừng tăng cao, thị trường ưa chuộng...
Chia sẻ
Tử vi ngày mai nhấn mạnh, thái độ cần cù, thực dụng và tiết kiệm này giúp tài sản của 4 con giáp tích lũy dần dần, cuộc sống ngày càng thịnh vượng.
Chia sẻ
Trong khuôn khổ sự kiện “Vietnam Happy Fest 2025 – Ngày hội Việt Nam hạnh phúc” sẽ diễn ra đám cưới tập thể của 80 cặp đôi bên không gian Hồ Hoàn Kiếm.
Chia sẻ
Thủ tướng Chính phủ ban hành các Quyết định phê chuẩn kết quả bầu, miễn nhiệm chức vụ Chủ tịch, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân 3 tỉnh: Quảng Trị, Đồng Tháp, Vĩnh Long.
Chia sẻ
Chiều 27/11, Tỉnh ủy Đồng Nai tổ chức công bố quyết định của Ban Bí thư về việc bổ sung 3 cán bộ vào Ban Thường vụ Tỉnh ủy nhiệm kỳ 2025-2030, với sự tham dự của lãnh đạo tỉnh và đại diện các sở, ngành.
Chia sẻ
Ở cuộc chạm trán tại lượt trận thứ 5 bảng F AFC Champions League Two 2025/26, thủ thành Caique mắc sai lầm khiến Thép xanh Nam Định để thua 0-2 trước Ratchaburi.
Chia sẻ
Nghệ sĩ Nhân dân Hoàng Quỳnh Mai là người được Chủ tịch Hội Nghệ sĩ Sân khấu Trịnh Thúy Mùi xem là nữ đạo diễn số 1 của làng sân khấu Việt Nam.
Chia sẻ
Hội đồng Giáo sư Nhà nước công nhận chức danh Giáo sư cho ông Lê Minh Hoàng, Viện trưởng Viện Nuôi trồng Thủy sản, Trường Đại học Nha Trang - thuộc Hội đồng giáo sư liên ngành Chăn nuôi-Thú y-Thuỷ sản.
Chia sẻ
Thường trực Ban Bí thư Trần Cẩm Tú vừa ký ban hành Kết luận số 213-KL/TW của Ban Bí thư về tiếp tục thực hiện Chỉ thị số 42-CT/TW (ngày 24/3/2020) của Ban Bí thư về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác phòng ngừa, ứng phó, khắc phục hậu quả thiên tai.
Chia sẻ
Từ nỗi lo bệnh tật của người thân, chị Nguyễn Thị Bình, tỉnh Thái Nguyên đã dành 5 năm miệt mài nghiên cứu để biến chuối xanh thành dòng sản phẩm dinh dưỡng giá trị cao và quyết tâm thành lập doanh nghiệp với mong muốn lan tỏa sản phẩm rộng rãi đến nhiều người tiêu dùng, giúp bảo vệ sức khỏe cho cộng đồng.
Chia sẻ
Rõ khổ, cánh đồng trồng hoa cúc trông tan tác thế này, bảo sao ở nơi này của Khánh Hòa, nhà nào cũng kêu "mất Tết". Làng hoa tổ dân phố Phú Thạnh, phường Hòa Thắng, tỉnh Khánh Hòa (địa phận TX Ninh Hòa trước đây) đang chìm trong cảnh tan hoang, tan tác khi lũ lụt đi qua...
Chia sẻ
Đường Như Nguyệt – tuyến ven sông thường “báo động sớm” mỗi mùa bão ở Đà Nẵng đang được gia cố toàn diện. Công nhân đang thi công liên tục ngày đêm nhằm khắc phục tình trạng sạt lở, xói mòn và ngập úng trong suốt nhiều năm qua.
Chia sẻ
Việt Nam và Trung Quốc vừa chính thức ký nghị định xuất khẩu mít tươi, việc này được kỳ vọng mở ra cơ hội lớn cho nông dân trồng mít Thái. Hiện nay giá mít Thái cắt tại vườn đang rất thấp, liệu nghị định này có đủ sức kéo thị trường bật dậy?
Chia sẻ
Sau lũ lịch sử, thôn Hiệp Đồng, xã Hòa Xuân (tỉnh Đắk Lắk) với khoảng 800 khẩu phải đối mặt với thiệt hại nghiêm trọng: Nhiều nhà sập, mất điện, thiếu nước sạch. Nhưng người dân nơi đây vẫn kiên cường đứng dậy, khắc phục hậu quả sau lũ.
Chia sẻ
Triển lãm Công nghiệp hóa chất, sản phẩm hóa chất nông nghiệp và bảo vệ thực vật Việt Nam (VINACHEM EXPO - CAC VIETNAM 2025) được doanh nghiệp, giới chuyên môn trong nước và quốc tế đánh giá là triển lãm quốc tế chuyên ngành lớn nhất tại Việt Nam về lĩnh vực này.
Chia sẻ
Tin tức 
Thế giới 
Nhà nông 
Hội và Cuộc sống 
Đại đoàn kết dân tộc 
Kinh tế 
Thể thao 
Văn hóa - Giải trí 
Xã hội 
Bạn đọc 
Nhà đất 
Media 
Chuyển động Sài Gòn 
Pháp luật 
Dân Việt trò chuyện 
Gia đình 
Đông Tây - Kim Cổ 
Hà Nội hôm nay 
Radio Nông dân 
Doanh nghiệp 
Đăng nhập
Cẩm Thư 
