Mưa lớn kéo dài nhiều ngày qua kết hợp với việc nhiều nhà máy thủy điện kết hợp xả lũ khiến hàng nghìn nhà dân, hàng trăm km đường giao thông ở vùng hạ lưu ngập sâu trong nước. Đến hôm nay, ngày 1/12, lũ lụt đã làm 59.739 nhà bị ngập, 4.704 hộ bị chia cắt và phải sơ tán 6.030 hộ dân tại chỗ tại các tỉnh Bình Định, Phú Yên, Khánh Hòa, Tuy An, Quảng Nam.

Các khu dân cư, tuyến đường liên xã ở các xã khu Đông huyện Tuy Phước đang chìm sâu trong biển nước - Ảnh: PCTT

Tại Bình Định, hầu hết các địa phương trong tỉnh chìm trong bể nước. Các vùng như Vân Canh, Tuy Phước, TP Quy Nhơn... bị ngập từ 0,7m - 1m, có nơi ngập sâu đến 1,2m. Bình Định cũng là địa phương chịu thiệt hại lớn nhất về người đến thời điểm hiện tại khi số người chết và mất tích do lũ cuốn là 3 người. Riêng huyện Tuy Phước theo thống kê sơ bộ có khoảng 11.000 nhà ở bị ngập, người dân phải bồng bế nhau đi chạy lũ. 

Người dân phường Bình Định (thị xã An Nhơn) xắn quần lội nước, bồng bế đồ đạc chạy lũ. - Ảnh: PCTT

Trong khi đó tại Phú Yên, tại huyện miền núi Đồng Xuân ngập lụt diễn ra trên diện rộng, có hơn 70 căn nhà của các hộ dân đang sinh sống bị ngập từ 1m trở lên. Do mưa lũ phức tạp, lượng nước lớn nên các hồ chứa tại Phú Yên buộc phải xả lũ để bảo đảm an toàn hồ đập. Xả lũ đã gây ngập lớn cho các địa phương ở vùng hạ du sông Ba gồm các huyện Sơn Hòa, Phú Hòa, TX Đông Hòa và TP Tuy Hòa buộc phải tiếp tục di dời dân và tài sản ở đây đến nơi an toàn. Về nông nghiệp, 455ha lúa của Phú Yên bị ngập lụt, 90 ha hoa màu bị hư hỏng và làm ảnh hưởng 1.608 gia cầm.

Theo Ban chỉ huy phòng chống thiên tai tại huyện Bắc Trà My (tỉnh Quảng Nam), do mưa lớn nhiều ngày qua, một phần quả đồi sạt lở đổ sập xuống quốc lộ 40B, tại vị trí km80+100 (xã Trà Giác) với khối lượng đất đá tràn lấp đường theo ước tính hơn 10.000m3. Đường lên 3 xã vùng cao Trà Giác, Trà Giáp, Trà Ka của huyện Bắc Trà My và lên huyện Nam Trà My hoàn toàn bị cắt đứt. Quốc lộ 14H và Đông Trường Sơn ở địa phương cũng bị ngập lụt gây ách tắc. Tình trạng này còn diễn ra tại các đường quốc lộ như Quốc Lộ 24, 24C (Quảng Ngãi), Quốc lộ 1 (tuyến tránh An Nhơn, Bình Định); Quốc lộ 19C, 25, 27, 29 (Phú Yên) và một số tuyến tỉnh lộ, giao thông nông thôn.

Hình ảnh sạt lở tại đường quốc lộ do ảnh mưa lớn kéo dài nhiều ngày liền. Ảnh: TC PCTT. 

Theo Tổng cục Phòng chống thiên tai, đợt mưa này gần như là cuối cùng của năm 2021 và khả năng xảy ra hiện tượng thời tiết cực đoan như thế này là rất thấp. Cũng bởi mưa lũ diễn ra vào thời điểm cuối năm khi các hồ chứa gần như đã đầy nước nên việc vận hành các hồ xả lũ cũng được diễn ra sớm hơn. Điều đó dẫn đến việc tình hình lũ lụt diễn ra nặng nề ở các khu vực miền Trung, không những ngập sâu mà còn ngập rộng. Trong khi thiên tai diễn biến ngày càng phức tạp, dân số của hạ du của miền Trung lại ngày càng đông đúc đặt ra bài toán chủ động trong ứng phó thiên tai cũng như các biện pháp căn cơ trong quy hoạch dân cư, sản xuất và cơ sở hạ tầng, nhất là hệ thống thủy điện.

Về giao thông, ông Trần Quang Hoài - Tổng cục Trưởng Tổng cục Phòng chống thiên tai yêu cầu các vùng chịu ảnh hưởng của mưa lũ trong thời gian qua cần nhanh chóng thông tuyến các đường bị sạt lở, ngập lụt để đảm bảo việc lưu thông. Đồng thời, do mưa lớn kéo dài cả tháng nên nên hiện tại nhiều tuyến đường đã bị hư hại phần bề mặt cũng như phần nền phía dưới nên các địa phương cần phải đặc biệt lưu ý.

Cùng với đó, phục vụ cho an toàn cho người dân quay trở lại sinh hoạt bình thường, Tổng cục Trưởng Tổng cục Phòng chống thiên tai đề nghị các địa phương phối hợp với các đơn vị điện lực để triển khai lực lượng quản lý hệ thống lưới điện. “Phải làm sao để đảm bảo khi lũ rút là khôi phục được hệ thống lưới điện. Vì sau khi ngập lũ như thế này, hệ thống điện thường bị ẩm và dễ chập cháy, rất dễ gây nguy hiểm cho người dân”. - Ông Hoài nhấn mạnh.

Xả lũ tại các hồ đập khiến lũ lên nhanh tại vùng hạ du vào lúc nửa đêm. Ảnh: TC PCTT.

Xảy ra đồng thời với mưa lũ, dự báo không khí lạnh sẽ tiếp tục ảnh hưởng đến Trung Bộ với nền nhiệt độ thấp nhất ở Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ sẽ giảm mạnh, phổ biến 11-14 độ, vùng núi từ 7-10 độ, vùng núi cao dưới 5 độ; trời rét, có nơi rét đậm, rét hại. Muốn duy trì sản xuất nông nghiệp ổn định khi dịp Tết Nguyên đán cận kề, Bộ NN&PTNT yêu cầu các địa phương cần kiểm tra lại toàn bộ giống rau màu, nắm khả năng cung ứng tại địa bàn, đề xuất với Bộ tăng cường bổ sung giống phù hợp cho từng địa phương.

Kết luận tại cuộc họp trực tuyến sáng nay về tình hình ứng phó với mưa, lũ tại miền Trung, ông Lê Minh Hoan - Bộ trưởng Bộ NN&PTNT nhấn mạnh: “Đồi núi cũng mệt mỏi, đất đai cũng mệt mỏi, người dân cũng mệt mỏi, chính quyền cũng mệt mỏi nhưng chúng ta chỉ cần bất cần là những những điều đáng tiếc sẽ xảy ra”. Vì vậy, bên cạnh việc nhanh chóng khắc phục thiệt hại để sớm trở lại cuộc sống bình thường, các địa phương tuyệt đối không được chủ quan trong công tác phòng chống thiên tai. Bộ trưởng cũng đề xuất khai thác công nghệ để ứng dụng mạnh mẽ hơn nữa trong việc đưa ra các kịch bản dự báo thiên tai cho từng địa phương.

Thực hiện: Ngọc Hà