Những thương vụ M&A đình đám của tỷ phú Thái thâu tóm Sabeco

Tỷ phú Thái Lan Charoen Sirivadhanabhakdi được nhiều người coi là vua M&A (Ảnh: I.T)

Từ thất bại ở Myanmar, tới thâu tóm Sabeco

Sinh năm 1944 trong một gia đình bán bánh tráng rong tại khu phố người Hoa ở Bangkok, tỷ phú Charoen Sirivadhanabhakdi hiện đang sở hữu tổng tài sản trị giá 19,3 tỷ USD là người giàu thứ 2 tại Thái Lan, chỉ xếp sau Dhnin Chearavanont – chủ tịch tập đoàn Charoen Pokphand Group trên bảng xếp hạng những người giàu có nhất Thái Lan của tạp chí Forbes.

Trong nhiều năm qua, tỷ phú Charoen Sirivadhanabhakdi đã thực hiện hàng loạt thương vụ thâu tóm lớn tại Đông Nam Á, ông được được nhiều người coi là vua M&A tại thái Lan.

Thương vụ gần đây nhất, thu hút sự quan tâm từ dư luận của vị tỷ phú 73 tuổi này chính là việc thông qua Vietnam Beverage – một công ty do Tập đoàn bia Thái Lan ThaiBev nắm giữ 49% vốn, mua lại 53,6% cổ phần của Sabeco với số tiền 110.000 tỷ đồng, tương đương 4,84 tỷ USD.

Theo thông tin từ Wall Street Journal, trước khi tiếp cận với Chính phủ Việt Nam nhằm mua cổ phần tại Sabeco vào năm 2014, một công ty khác của tỷ phú Charoen Sirivadhanabhakdi là hãng đồ uống Fraser & Neave (F&N) đã thất bại trong việc thâu tóm một hãng bia Myanmar

Trong giai đoạn 2014 – 2015, tham vọng mua cổ phần Sabeco của ThaiBev cũng gặp rất nhiều khó khăn bởi trong khi Thai Beverage muốn mua 40% cổ phần Công ty Bia Rượu Nước giải khát Sài Gòn (Sabeco).

Thậm chí, tập đoàn này đề nghị trả 80.000 đồng mỗi cổ phiếu, cao hơn 60% giá trên thị trường OTC của Sabeco, song giới hạn sở hữu nước ngoài với tài sản Nhà nước tại Việt Nam lúc đó chỉ là 25%.

Ngoài ra, dù việc thâu tóm thành công Sabeco có thể mở ra một thị trường mới cho ThaiBev bởi Sabeco kiểm soát gần 46% thị phần bia Việt Nam nhưng trong thời gian đó, không chỉ ThaiBev, mà Singha Beer – thương hiệu được gây dựng bởi gia đình Bhirombhakdi từ thập niên 30 của thế kỷ 20 cũng muốn mua cổ phần hãng bia lớn nhất Việt Nam - Sabeco.

Sabeco đã được tỷ phú Charoen để mắt từ lâu

Tới năm 2017, khi Chính phủ thực sự quyết liệt trong việc thực hiện kế hoạch thoái vốn Nhà nước khỏi Sabeco thì không chỉ Thai Beverage, mà cả Anheuser-Busch InBev, Kirin Holdings và một số tập đoàn ngoại tiềm năng khác như Asahi Group Holdings, San Miguel cũng chuẩn bị hồ sơ chào mua 343 triệu cổ phiếu của Sabeco.

Song mức giá “trên trời” của cổ phiếu Sabeco khiến nhiều nhà đầu tư từ bỏ ý định mua cổ phần của tổng công ty này.

Bloomberg đã dẫn lời của ông Hui Choon Kit, Giám đốc Tài chính của Fraser & Neave Ltd – cổ đông lớn của Vinamilk: “Vinamilk là thước đo tốt để có thể so sánh với Sabeco , bởi cả 2 công ty đều dẫn đầu tại lĩnh vực kinh doanh của mình tại Việt Nam. Cổ phiếu của Sabeco đang được giao dịch ở mức P/E 38 lần, so với 21 lần của nhà sản xuất sữa Vinamilk. Thị giá của Sabeco dường như đang vượt xa giá trị hợp lý. Nếu chỉ dựa trên những dữ liệu công bố công khai, có vẻ như thị giá đang vượt trên mức chuẩn toàn cầu”.

Để thực hiện thương vụ mua 53,6% cổ phần Sabeco, ThaiBev và công ty con do tập đoàn này sở hữu 100% vốn là BeerCo Limited đã tiến hành đã thực hiện 6 khoản vay khác nhau với tổng số tiền tương đương 4,84 tỷ USD.

Trong đó ThaiBev vay 100 tỷ Baht, tương đương 3,05 tỷ USD từ các ngân hàng của Thái Lan còn BeerCo vay 1,95 tỷ USD thông qua 2 ngân hàng đầu mối là Mizuho Bank chi nhánh Singapore và Standard Chartered chi nhánh Singapore. Các khoản vay này có thời hạn 2 năm.

Toàn bộ số tiền trên sau đó đã được BeerCo cho Vietnam Beverage vay lại để thanh toán tiền mua cổ phần và các chi phí có liên quan. Kết quả, sau giao dịch này, Vietnam Beverage đã chính thức trở thành công ty nắm quyền kiểm soát của Sabeco.

Việc thâu tóm thành công Sabeco dự kiến sẽ giúp ThaiBev đạt được mục tiêu năm 2020 là mở rộng hoạt động, nâng tổng doanh thu từ hoạt động kinh doanh ở nước ngoài chiếm trên 50% tổng doanh thu của tập đoàn.

Xét theo doanh số bán hàng năm 2016, Sabeco chiếm gần 41% thị phần tại Việt Nam - quốc gia tiêu thụ bia lớn thứ 3 ở châu Á sau Trung Quốc và Nhật Bản.

Đế chế M&A của tỷ phú Thái Charoen Sirivadhanabhakdi

Trước khi thâu tóm Sabeco, đế chế của tỷ phú Thái Lan Charoen Sirivadhanabhakdi đã tung hoành khắp Đông Nam Á với loạt thương vụ thâu tóm đình đám.

Ông Charoen Sirivadhanabhakdi là người sáng lập Thai Beverage (ThaiBev). Đồng thời, ông cũng giữ chức Chủ tịch Tập đoàn TCC của Thái Lan và Fraser & Neave (F&N) của Singapore.

Tỷ phú này gia nhập thị trường bia Thái Lan vào năm 1995 khi thành lập liên doanh với hãng bia Đan Mạch Carlsberg để sản xuất bia Chang. Sau đó, ông thành lập Beer Thai Co để làm marketing và phân phối sản phẩm.

Năm 1999, công ty của Charoen Sirivadhanabhakdi bắt đầu đẩy mạnh cuộc chiến giành thị phần của bia Chang bằng việc giảm giá bán buôn và giành thị phần từ đối thủ Singha Corp - sở hữu thương hiệu bia Singha (Lion) nổi tiếng tại Thái Lan.

Beer Thai sau đó được tái cơ cấu và trở thành một phần của Thai Bev. Năm 2008, công ty này thâu tóm hãng sản xuất sushi và trà xanh Thái Oishi Group với giá 214 triệu USD. Năm 2011, Thai Bev mua gần 65% cổ phần của Serm Suk PCL - hãng đóng chai tại Thái Lan của Pepsi để mở rộng mảng kinh doanh nước giải khát.

Ông Charoen đã sở hữu 232,74 triệu cổ phiếu VNM tương ứng 16,04% của Vinamilk

Năm 2013, đế chế của tỷ phú này mua lại hãng đồ uống 130 năm tuổi Fraser & Neave (F&N) của Singapore nhờ thương vụ trị giá 11,2 tỷ USD. Thương vụ này đã bổ sung mạng lưới phân phối khổng lồ cho Thai Bev.

Thông qua F&N, ông Charoen đã sở hữu 232,74 triệu cổ phiếu VNM tương ứng 16,04% của Công ty Cổ phần Sữa Việt Nam (Vinamilk) - công ty niêm yết lớn nhất Việt Nam vào năm 2016.

Bước sang năm 2017, F&N Dairy đã có 3 lần đăng ký mua mỗi lần 14,5 triệu cổ phiếu và đều không mua được cổ phiếu nào do diễn biến thị trường không phù hợp.

Không từ bỏ tham vọng, F&N Dairy tiếp tục đăng ký mua vào gần 21,77 triệu cổ phiếu VNM trong tháng 10.2017 theo phương thức thỏa thuận và khớp lệnh trên sàn.

Về phía TCC Holding Co, năm 2015, công ty của tỷ phú Charoen đã đứng sau thương vụ mua lại công ty Metro Cash & Carry Việt Nam với giá gần 800 triệu USD.

×