Nga đã mất '5.000 hệ thống pháo binh' ở Ukraine như thế nào?

Cuộc chiến pháo binh ở Ukraine là một phần quan trọng trong cuộc xung đột đối với cả Moscow và Kiev. Ảnh Getty

Quân đội Moscow đã mất 5.013 hệ thống pháo kể từ khi bắt đầu cuộc chiến ở Ukraine vào tháng 2 năm 2022, Bộ Tổng tham mưu Lực lượng Vũ trang Ukraine ngày 9/8 cho biết. Theo báo cáo này, Nga đã mất 17 hệ thống pháo trong 24 giờ trước đó.

Newsweek không thể xác minh độc lập con số này và đã liên hệ với Bộ Quốc phòng Nga để bình luận. Trong bản cập nhật mới nhất của Moscow về thiệt hại của Ukraine, họ cho biết Kiev đã mất tổng cộng 5.803 khẩu pháo dã chiến và súng cối, cũng như 1.144 phương tiện chiến đấu được trang bị hệ thống tên lửa đa bệ phóng.

Pháo binh nhanh chóng nổi lên như một phần quyết định trong các hoạt động quân sự của cả hai bên trong cuộc chiến đang diễn ra—và điều này không thay đổi với cuộc phản công dữ dội của Ukraine.

Davis Ellison, nhà phân tích chiến lược của Trung tâm Nghiên cứu An ninh (HCSS) ở Hague, nói với Newsweek rằng: "Pháo binh cực kỳ quan trọng trong cuộc chiến này. Các cuộc tấn công vào khu vực phía sau là một trong những hành động quyết định nhất được người Ukraine thực hiện cho đến nay, bao gồm cả trong cuộc tấn công hiện tại".

Paul van Hooft, một nhà phân tích chiến lược khác của HCSS cũng đồng ý với nhận định này, nói rằng: "Pháo binh đã và có vẻ vẫn còn quan trọng đối với chiến tranh trên bộ".

Pháo binh và đạn dược luôn được ưu tiên hàng đầu trong danh sách mong muốn viện trợ quân sự của Kiev và hỗ trợ an ninh gần đây của Lầu Năm Góc đã bao gồm thêm đạn dược cho HIMARS do Mỹ cung cấp, hay Hệ thống tên lửa pháo binh cơ động cao, và các hệ thống pháo binh khác. Mỹ cũng đã cung cấp các loại bom chùm gây tranh cãi, phân tán khi bắn từ pháo binh, trong các đợt viện trợ quân sự nhằm duy trì hoạt động của pháo binh Ukraine.

Về việc Ukraine sử dụng pháo binh, Van Hooft nói với Newsweek : "Việc phải tự kiềm chế để không hết đạn có thể trở thành một vấn đề thực sự". Ông nói thêm rằng đó không phải là vấn đề mà các lực lượng NATO gần đây phải đối mặt trong các cuộc xung đột mà liên minh đã tham gia.

"Các khoản chi hiện tại của cả Nga và Ukraine chưa từng thấy ở châu Âu kể từ Thế chiến thứ hai", ông Ellison nói.

Tuy nhiên, rất khó để xác định chính xác có bao nhiêu hệ thống pháo đã được hạ gục trên chiến trường của cả hai bên.

Theo Nick Reynolds, nhà nghiên cứu về chiến tranh trên bộ tại tổ chức tư vấn quốc phòng của Viện Royal United Services Institute có trụ sở tại London, thật khó để biết pháo binh của Nga đã xuống cấp đến mức nào, nhưng họ đang có xu hướng bắn pháo ít hơn trước đây. Ông nói với Newsweek rằng một phần nguyên nhân có thể là do mất hệ thống, nhưng cũng do hạn chế về nguồn cung cấp đạn dược.

Đại tá quân đội Anh đã nghỉ hưu Hamish de Bretton-Gordon, người trước đây chỉ huy các lực lượng phòng thủ hóa học, sinh học, phóng xạ và hạt nhân của Vương quốc Anh và NATO, cho biết con số 5.000 hệ thống bị mất của Bộ Tổng tham mưu Ukraine có thể là "khá sát". Ông nói với Newsweek rằng không có khả năng Nga có thể bổ sung các hệ thống pháo của mình nhanh chóng.

Một số chuyên gia cho rằng việc Ukraine sử dụng pháo binh để tấn công hỏa lực của Nga khiến quân đội Kiev vượt lên trước chiến thuật của Moscow. Ukraine đã trang bị công nghệ máy bay không người lái của thế kỷ 21 vào mục tiêu pháo binh của mình, khiến nó trở thành một lực lượng hiệu quả hơn nhiều đối với quân đội phòng thủ của Nga.

De Bretton-Gordon cho biết Ukraine đặc biệt thành thạo trong việc sử dụng phi đội máy bay không người lái để theo dõi vị trí đạn pháo hạ cánh và khoảng cách mà chúng tiếp cận các mục tiêu của Nga. Nếu quả đạn bắn trượt mục tiêu đã định, người điều khiển pháo binh có thể phát hiện ra điều này từ camera của máy bay không người lái, trước khi điều chỉnh và bắn lại.

Ông nói thêm, động thái hướng tới loại pháo chính xác hơn theo cách này là một "sự thay đổi cơ bản" mà quân đội phương Tây đang lưu ý. "Nó đã thực sự hiệu quả. Lực lượng vũ trang Ukraine dường như đổi mới và hiệu quả hơn so với các đối tác NATO", Van Hooft nhận xét. 

Van Hooft cho biết, pháo binh đã trở nên mạnh mẽ hơn bằng cách tích hợp máy bay không người lái và các công nghệ khác như điện thoại thông minh và ứng dụng vào chiến tranh hiện đại của Ukraine.

Mặt khác, Nga không có sẵn một hạm đội máy bay không người lái đang phát triển để thực hiện các chiến thuật tương tự, De Bretton-Gordon nói, đồng thời cho biết thêm rằng các binh sĩ nhập ngũ của Moscow sẽ không được đào tạo và chuyên môn để theo bước chân của Ukraine với cuộc chiến pháo binh do máy bay không người lái hỗ trợ.

Trong giai đoạn đầu của cuộc phản công của Ukraine, các chuyên gia cho biết cả hai bên đều đang tìm kiếm pháo binh và tài sản có giá trị cao của đối phương.

Vài tuần sau, tốc độ tiến triển chậm chạp của Ukraine đã bị chỉ trích vì nó bị trì hoãn bởi quân đội Nga, bãi mìn và hệ thống phòng thủ tĩnh mạnh mẽ.

Ông Ellison cho biết, pháo binh của Ukraine gặp rắc rối với các tuyến phòng thủ có chiều sâu và được củng cố nghiêm ngặt, đó là trường hợp dọc theo nhiều khu vực của chiến tuyến hiện tại ở miền đông và miền nam Ukraine.

Ông nói: "Lý tưởng nhất là hỏa lực pháo binh được kết hợp với cơ động để yểm trợ cho các cuộc tấn công của bộ binh hoặc thiết giáp vào các vị trí".