Quốc hội chỉ nên giám sát chuyên đề mỗi năm 1 lần, không cần tổ chức "rình rang"

Chiều 12/8, tiếp tục phiên họp 48, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến tiếp thu, chỉnh lý dự án luật Hoạt động giám sát của Quốc hội, HĐND (sửa đổi).

"Không nên bỏ giám sát chuyên đề của Quốc hội"

Báo cáo một số vấn đề lớn của dự án luật, Chủ nhiệm Ủy ban Dân nguyện và Giám sát Quốc hội Dương Thanh Bình cho biết, về thẩm quyền giám sát, tiếp thu ý kiến đại biểu, dự thảo luật chỉnh lý theo hướng Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Hội đồng Dân tộc, các ủy ban Quốc hội giám sát hoạt động, văn bản pháp luật của cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền ở trung ương.

HĐND, thường trực HĐND, ban của HĐND cấp tỉnh, xã tương ứng giám sát hoạt động và văn bản quy phạm pháp luật của cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền ở cấp tỉnh, xã. Khi cần thiết, Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội, HĐND và các cơ quan của HĐND cấp tỉnh tiến hành giám sát hoạt động của các chủ thể khác ở trung ương và địa phương.

Về hoạt động giám sát chuyên đề của Quốc hội, HĐND, dự thảo luật sửa đổi theo hướng, Quốc hội, HĐND không trực tiếp tổ chức đoàn giám sát chuyên đề. Hàng năm, Quốc hội quyết định lựa chọn chuyên đề giám sát và giao Ủy ban Thường vụ Quốc hội hoặc Hội đồng Dân tộc, ủy ban của Quốc hội thực hiện, báo cáo kết quả giám sát để Quốc hội xem xét, thảo luận tại kỳ họp và ra nghị quyết về giám sát chuyên đề.

Phát biểu tại phiên họp, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng đề nghị làm rõ quy định Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Hội đồng Dân tộc, các ủy ban Quốc hội chỉ giám sát ở trung ương để thuận lợi cho việc thực hiện.

Ông Tùng dẫn thực tế, để phục vụ cho giám sát tối cao của Quốc hội thì các đoàn giám sát, cơ quan phải đi về các địa phương để nắm bắt thực tiễn. Không thể chỉ đọc báo cáo của các cơ quan ở trung ương, không đi làm việc nắm tình hình thực tiễn mà có thể thẩm tra sâu, nêu các kiến nghị, đề xuất sát yêu cầu thực tiễn.

Với đề xuất không tiếp tục duy trì hình thức giám sát chuyên đề của Quốc hội, ông Tùng cho rằng, đây là điểm rất mới, rất lớn, có tác động đến hoạt động giám sát tối cao của Quốc hội, cần cân nhắc kỹ lưỡng.

Theo Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp, giám sát chuyên đề của Quốc hội trước nay vẫn là nội dung giám sát tối cao rất điển hình và hiệu quả.

Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Nguyễn Đắc Vinh, Phó chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh cũng không đồng tình việc bỏ hoạt động giám sát chuyên đề của Quốc hội.

"Tôi đề nghị vẫn giữ vì đây là nhiệm vụ rất quan trọng của Quốc hội. Dù có khó khăn thế nào, chúng ta cũng nên nghĩ cách để làm tốt hơn. Có thể nghiên cứu cơ chế Quốc hội có thể linh hoạt giao cho Ủy ban Thường vụ Quốc hội, các ủy ban, cơ quan, chứ không nên bỏ", ông Vinh nêu quan điểm.

Chỉ nên chọn nội dung nóng, bức xúc nhất để giám sát tối cao

Phát biểu chỉ đạo, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cho biết, dự thảo Luật sau khi tiếp thu, chỉnh lý đã được tinh gọn đáng kể, giảm 47 điều so với luật hiện hành (bỏ 55 điều, kế thừa 36 điều và bổ sung 8 điều mới).

"Sửa luật rồi thì chúng ta phải làm tốt hơn, chứ không phải vì sửa luật mà lại gây khó khăn", ông Mẫn nhấn mạnh.

Mục tiêu cốt lõi của hoạt động giám sát, theo Chủ tịch Quốc hội, là góp phần hoàn thiện chính sách pháp luật, đảm bảo kỷ luật kỷ cương, nâng cao hiệu quả hoạt động của bộ máy nhà nước.

Để đảm bảo hiệu quả, Chủ tịch Quốc hội đề nghị cần phân định rõ thẩm quyền giám sát giữa Quốc hội và Hội đồng nhân dân các cấp, cũng như giữa các cơ quan của Quốc hội và Hội đồng nhân dân, tránh chồng chéo.

Về phương thức hoạt động, Chủ tịch Quốc hội đề nghị thay đổi để hoạt động giám sát đi vào chiều sâu. Thay vì tổ chức nhiều đoàn giám sát của Quốc hội, ông gợi ý mỗi năm Quốc hội chỉ nên chọn một nội dung nóng, bức xúc nhất để giám sát tối cao.

Thay vào đó, cần tăng cường vai trò giám sát thường xuyên của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, và đặc biệt là giám sát chuyên đề của Hội đồng Dân tộc và các Ủy ban của Quốc hội.

"Các đồng chí ở Ủy ban mới đi sâu vào lĩnh vực kinh tế, văn hóa, xã hội, quốc phòng, an ninh. Giám sát của Hội đồng Dân tộc và các Ủy ban phải được quan tâm, đó mới là quan trọng", Chủ tịch Quốc hội phân tích.

Bên cạnh đó, ông cũng nhấn mạnh việc đẩy mạnh ứng dụng chuyển đổi số trong hoạt động giám sát. Việc giám sát có thể thực hiện hiệu quả thông qua hệ thống văn bản điện tử, cơ sở dữ liệu trên Cổng thông tin Chính phủ và website của các bộ, ngành, địa phương. Điều này sẽ giúp các đoàn giám sát hoạt động gọn nhẹ, hiệu quả, không cần "rình rang, rầm rộ".

Tổng kết lại, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn mong muốn dự thảo Luật sau khi được hoàn thiện sẽ "hết sức ngắn gọn, dễ hiểu, dễ nhớ, dễ làm", tạo khung pháp lý thuận lợi để nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động giám sát từ trung ương đến địa phương.

×