Trai Hà Nội rời phố cổ lên vùng núi cao nổi tiếng Sơn La chỉ vì đam mê loài cây cổ thụ này

Giữa biển mây nơi núi rừng Tà Xùa (Sơn La) sương mù phủ kín quanh năm, có một bếp lửa rang trà ngày ngày đỏ lửa.

Trong làn khói thơm ấm đượm hương vị núi rừng ấy, Nguyễn Thành Kiên - chủ Tiệm trà “Kiên nông dân” - miệt mài bên những mẻ trà shan tuyết cổ thụ. Người đàn ông rời xa phố thị, chọn ở lại với sương núi chỉ với mong muốn duy nhất: giữ cho lửa nghề rang trà thủ công không phai giữa đại ngàn.

Sinh ra và lớn lên giữa lòng phố cổ Hà Nội, Nguyễn Thành Kiên từng là sinh viên Đại học Kinh tế Quốc dân và sau đó được giữ lại giảng dạy.

Một năm đứng trên giảng đường khiến anh nhận ra mình đang sống rất “đúng”, nhưng lại không “thật”. Thành phố chật chội, con người vội vã khiến anh cảm thấy thiếu hơi thở của đất và những điều giản dị.

Anh Nguyễn Thành Kiên - chủ của Tiệm trà “Kiên nông dân” ở vùng núi Tà Xùa, tỉnh Sơn La. Ảnh: Thùy Trang

Anh không còn nhớ rõ thời điểm đặt chân đến vùng núi này, chỉ nhớ rằng khi đó nơi đây chưa có cái tên thiên đường Tà Xùa nổi tiếng như bây giờ. Nhưng ngay khi đặt chân đến, giữa mây, gió và núi, anh thấy lòng mình bình yên lạ. “Không phải tôi chọn ở lại, mà Tà Xùa chọn tôi”, anh vẫn nói vui.

Cơ duyên anh đến với trà cũng rất tình cờ. Trong một lần nghe người H'Mông kể về loại trà shan tuyết cổ thụ được sao thủ công bằng tay - thứ trà mà họ gọi là “trà của những người đã chết” vì những nghệ nhân biết làm trà theo cách xưa đều đã qua đời - anh Kiên bị ám ảnh bởi câu nói ấy.

Chàng trai Hà Nội lúc ấy thầm nghĩ nếu không ai tiếp nối, một nghề đẹp như thế sẽ biến mất. Từ đó, anh quyết định tìm hiểu về trà không chỉ qua sách báo mà bằng cách ở cùng dân, đi rừng hái lá trà cùng người H'Mông.

Chàng trai Bản Bẹ A Lừ (trái) và anh Kiên trong một chuyến đi tìm và thu hái trà rừng ở độ cao 2.700m vùng núi Tà Xùa, tỉnh Sơn La. Ảnh do nhân vật cung cấp.

Tà Xùa có những cây trà shan tuyết hàng trăm tuổi, làm nên tên tuổi cho sản phẩm trà cổ thụ Tà Xùa. Vùng núi Tà Xùa ở Sơn La có gần 300 ha cây chè shan tuyết cho thu hoạch 350 - 400 tấn búp tươi hàng năm.

Trong đó, có 40ha cây chè shan tuyết cổ thụ, tương đương với 2.500 - 3.000 cây từ 100 - 300 năm tuổi. Trong đó, quần thể 200 cây chè shan tuyết cổ thụ chủ yếu tập trung ở bản Bẹ đã được công nhận là cây di sản vào năm 2019. Hơn 250 ha chè dưới 100 năm tuổi được trồng ở các bản Tà Xùa, Chung Chinh.

Những ngày đầu, anh tự dựng bếp lò, học sao trà từ những bước cơ bản nhất rồi dạy lại cho bà con. Đến nay, đã có nhiều bếp lò được thắp sáng ở các bản làng quanh Tà Xùa.

Không chỉ để giữ nghề, anh còn giúp tạo sinh kế cho đồng bào dân tộc thiểu số nơi đây. Với anh, việc hồi sinh nghề rang trà thủ công không chỉ là giữ một sản phẩm, mà là giữ lại niềm tự hào của một cộng đồng. Khi người Mông có thể tự làm trà, họ thấy được giá trị của chính vùng đất mình đang sống.

Các bạn trẻ thích thú trong buổi Workshop trải nghiệm sao trà tại Tiệm trà “Kiên nông dân”. Ảnh: Thùy Trang

Không chỉ sản xuất trà, Nguyễn Thành Kiên còn tổ chức các tour và workshop trải nghiệm - nơi du khách có thể tự hái, sao, pha rồi thưởng thức trà giữa mây trời Tà Xùa.

“Cái vị chát dịu, ngọt hậu, xen chút hương khói bếp thật sự rất khó khiến người ta quên đi”, anh nói và cho biết bản thân viết blog, làm các bài truyền thông để kể câu chuyện về nghề rang trà thủ công. Nhiều bạn trẻ, sau khi tham gia trải nghiệm tìm hiểu về nghề rang trà thủ đông, đã nói với anh rằng: “Trà hoá ra không khô khan như em nghĩ, mà có linh hồn”.

Chỉ cần nghe vậy thôi, anh thấy mọi nỗ lực đều xứng đáng.

Nhìn lại hành trình từ giảng viên đại học ở Thủ đô đến một anh nông dân nơi xã vùng cao Sơn La, Nguyễn Thành Kiên thấy mình thay đổi nhiều. Anh học cách lắng nghe không chỉ con người mà cả thiên nhiên, học sự kiên nhẫn và sống chậm hơn.

Chén trà thủ công giữa sương núi Tà Xùa, tỉnh Sơn La - nơi hương trà quyện cùng hơi khói bếp. Ảnh: Thùy Trang

“Nếu trước đây tôi dạy về kinh tế, thì ở đây tôi học về cuộc sống, về những gì gần gũi và thực tế nhất”, anh chia sẻ.

Giờ đây, anh không còn quan tâm đến việc mình có bao nhiêu, mà nghĩ nhiều hơn về việc mình giữ được gì. Với anh, giữ nghề sao trà là giữ lại hơi ấm của núi rừng, giữ cho những giá trị cũ được sống tiếp qua bàn tay người trẻ.

Giữa miền sương mây giăng kín, hơi khói từ bếp trà “Kiên nông dân” vẫn tỏa lên không ngừng. Bếp lửa ấy không chỉ ấm lòng du khách mà còn sưởi ấm ký ức của người bản địa - nơi hương trà quyện trong mây và tình người len qua từng tán cây.

×