3 Nghệ sĩ Nhân dân cùng 4 Nghệ sĩ Ưu tú tham gia dàn dựng vở cải lương kết hợp xiếc “Trần Nhân Tông”

Nghệ sĩ Nhân dân kết hợp Nghệ sĩ Ưu tú đạo diễn vở cải lương - xiếc Trần Nhân Tông

Sáng 7/10, Nhà hát Sân khấu Truyền thống Quốc gia Việt Nam kết hợp với Liên đoàn Xiếc Việt Nam khởi công dựng vở “Trần Nhân Tông”. Đây là vở diễn do Bộ VHTTDL đặt hàng các đơn vị nghệ thuật để phục vụ du lịch, quảng bá nghệ thuật.

Vở diễn được dàn dựng dựa trên kịch bản của Tiến sĩ Bùi Hữu Dược – nguyên Vụ trưởng Vụ Phật giáo thuộc Ban Tôn giáo Chính phủ, Nghệ sĩ Ưu tú Phạm Ngọc Chi chuyển thể cải lương, Nghệ sĩ Nhân dân Tống Toàn Thắng và Nghệ sĩ Ưu tú Trần Quang Khải đồng đạo diễn, Nghệ sĩ Nhân dân Nguyễn Đạt Tăng làm Thiết kế mỹ thuật sân khấu, Thạc sỹ Tuyết Minh làm biên đạo múa, Nghệ sĩ Nhân dân Huỳnh Tú – sáng tác và dàn dựng âm thanh, Nghệ sĩ Ưu tú Trương Minh Hùng phụ trách phục trang.

Nghệ sĩ Nhân dân Triệu Trung Kiên – Phó Giám đốc Nhà hát Sân khấu Truyền thống Quốc gia Việt Nam cho biết, đây là lần thứ ba hình tượng vua – Phật hoàng Trần Nhân Tông được dựng trên sân khấu của cải lương phía Bắc.

Với sự kết hợp của đạo diễn Tống Toàn Thắng - người đã có nhiều thành tựu trong ngành xiếc với Trần Quang Khải - đạo diễn trẻ đầy sáng tạo và năng lượng, Nghệ sĩ Nhân dân Triệu Trung Kiên tin tưởng vở diễn lần này sẽ mang một diện mạo mới, thuyết phục hơn, hấp dẫn hơn và có sức lan tỏa mạnh mẽ hơn đến công chúng.

“Chúng tôi kỳ vọng vở diễn này không chỉ dừng ở việc kể lại cuộc đời vị vua anh minh mà còn là một sản phẩm sân khấu - du lịch có giá trị bền vững, để du khách khi đến Hà Nội, đến phố Trần Nhân Tông – nơi đặt trụ sở của Liên đoàn Xiếc Việt Nam - có thể thưởng thức một tác phẩm vừa đẹp về nghệ thuật, vừa sâu sắc về tư tưởng”, Nghệ sĩ Nhân dân Triệu Trung Kiên nói.

Nói về việc bắt tay khởi dựng vở cải lương – xiếc Trần Nhân Tông, Nghệ sĩ Nhân dân Tống Toàn Thắng chia sẻ với Dân Việt rằng, ý tưởng dàn dựng vở diễn về vua Trần Nhân Tông đã được ấp ủ từ hơn ba năm trước.

“Có hai lý do đặc biệt khiến tôi muốn chọn nhân vật này để dựng vở đó là Liên đoàn Xiếc Việt Nam hiện tọa lạc trên con phố mang tên Trần Nhân Tông – một địa danh gắn liền với sự phát triển của ngành xiếc. Thứ hai, con phố này cũng là nơi chứa đựng nhiều giá trị văn hoá, tinh thần.

Tôi luôn mong rằng trên chính con đường này, Liên đoàn Xiếc sẽ có một tác phẩm nghệ thuật mang tên vị vua anh minh của dân tộc, để mỗi khi khán giả đến rạp, họ không chỉ xem một buổi diễn mà còn được tìm hiểu, chiêm nghiệm về nhân cách và trí tuệ của vua Trần Nhân Tông”, Nghệ sĩ Nhân dân Tống Toàn Thắng bày tỏ.

"Cặp đôi vàng" làng xiếc đóng vua Trần Nhân Tông và Hoàng hậu Khâm Từ

Theo Nghệ sĩ Nhân dân Tống Toàn Thắng, vở diễn không có tham vọng tái hiện toàn bộ cuộc đời của vua Trần Nhân Tông mà chỉ tập trung vào giai đoạn từ lúc ông sinh ra đến lúc trưởng thành và lên ngôi vua cùng 3 lần đánh tan quân Nguyên Mông.

“Chúng tôi muốn khắc họa một Trần Nhân Tông vừa anh minh, vừa nhân hậu, hội tụ cả trí – dũng – nhân, một vị vua hiếm có trong lịch sử nhân loại: ba lần đánh thắng quân Nguyên Mông, rồi chủ động trao ngai vàng cho con để sống cuộc đời thanh đạm, hướng thiện.

Điều khiến tôi xúc động nhất khi tìm hiểu là tấm lòng nhân từ của ngài – ngay cả với kẻ thù. Sử chép rằng, sau trận chiến, khi thấy tướng giặc tử trận, ngài đã cởi áo bào đắp cho đối phương. Cái “nhân” ấy vượt lên khỏi khuôn mẫu của một đấng quân vương, trở thành biểu tượng cho đạo lý Việt Nam”, Nghệ sĩ Nhân dân Tống Toàn Thắng nói thêm.

Nghệ sĩ Nhân dân Tống Toàn Thắng cho biết thêm rằng, với việc kết hợp cải lương và xiếc, phần cải lương sẽ do Nghệ sĩ Ưu tú Trần Quang Khải đảm trách, bên xiếc sẽ do anh đảm trách.

“Ở bên cải lương có Nguyễn Minh Hải và Nguyễn Anh Tuấn sẽ đảm nhận vai Trần Nhân Tông. Riêng bên xiếc, chúng tôi lựa chọn Nghệ sĩ Ưu tú Vũ Thanh Tuấn và Nghệ sĩ Ưu tú Bùi Thu Hương – “cặp đôi vàng” của làng xiếc Việt để đảm nhận vai Trần Nhân Tông và Khâm Từ Bảo Thánh Hoàng hậu.

Vở diễn có những lớp mà diễn viên cải lương hát, nhưng hình ảnh minh hoạ lại do diễn viên xiếc thể hiện song song. Chẳng hạn, khi nhân vật vua Trần Nhân Tông hát về chiến trận, ở phía sau sẽ có nghệ sĩ xiếc biểu diễn những động tác mô phỏng tinh thần, sức mạnh và trí tuệ của nhà vua.

Hai hình thức nghệ thuật thính giác và thị giác song hành, tạo nên hiệu ứng như đang xem một “bộ phim sống” trên sân khấu. Chúng tôi gọi đó là hình thức “song hành biểu đạt”, vừa nghe tiếng ca, vừa thấy hình thể.

Có những cảnh, nhân vật cải lương hát trên cao, còn bên dưới là hình ảnh vị vua do nghệ sĩ xiếc thể hiện. Cách thể hiện này mang đến sự mới mẻ, giúp khán giả thưởng thức bằng nhiều giác quan cùng lúc.

Ngoài ra, chúng tôi sử dụng nhiều kỹ thuật xiếc như cầu bật, nhào lộn, tung hứng, leo lưới… để tái hiện những trận chiến oai hùng của quân dân nhà Trần. Bên cạnh đó là yếu tố công nghệ trình chiếu, ánh sáng, âm thanh để tăng chiều sâu cảm xúc”, Nghệ sĩ Nhân dân Tống Toàn Thắng nói.

Nam nghệ sĩ cũng cho biết, anh rất tâm đắc với việc mời được Nghệ sĩ Nhân dân Huỳnh Tú (bố của ca sĩ Soobin Hoàng Sơn) phụ trách phần âm nhạc. Nam nghệ sĩ này có tư duy âm nhạc hiện đại, nhạy bén với thị hiếu giới trẻ. Vì ê-kíp sáng tạo muốn âm nhạc trong vở Trần Nhân Tông vừa giữ được tinh thần dân tộc, vừa có hơi thở đương đại, dễ lan tỏa.

“Nghệ sĩ Nhân dân Huỳnh Tú dự kiến sáng tác một bài hát chủ đề cho vở, cùng nhiều đoạn nhạc nền mang tính điện ảnh, kết hợp tiếng lý, tiếng hò và âm hưởng Phật giáo. Có cảnh, âm nhạc chỉ cần vài nhịp trống, tiếng mõ, hay tiếng gió xen tiếng đàn nhưng cũng đủ gợi không khí linh thiêng và mạnh mẽ”, Nghệ sĩ Nhân dân Tống Toàn Thắng cho biết thêm.

“Với vở Trần Nhân Tông lần này, chúng tôi sẽ dàn dựng tiết tấu nhanh hơn, kết hợp nhuần nhuyễn giữa cải lương – xiếc – biểu diễn hình thể và âm nhạc để khắc họa rõ nét hơn về hình tượng vị vua đặc biệt của nước Việt nhưng cũng mang đến trải nghiệm thú vị và độc đáo của một tác phẩm nghệ thuật – du lịch.
Chúng tôi đặt mục tiêu, đây sẽ là tác phẩm được biểu diễn định kỳ, thường xuyên để phục vụ khách du lịch chứ không đơn thuần chỉ biểu diễn trên sân khấu.
Bản thân tôi sẽ phải vượt qua rất nhiều áp lực khi lần đầu tiên bắt tay dàn dựng một vở diễn lớn như thế này. Nhưng tôi tin, với ê-kíp sáng tạo tài năng và nhiều kinh nghiệm, chúng tôi sẽ tạo ra một tác phẩm nghệ thuật xứng tầm”, Nghệ sĩ Ưu tú Trần Quang Khải nói.

×