Trồng xen đậu phộng với cây gì mà nông dân tỉnh Bình Định tăng thu nhập lên gấn 3 lần?

Lâu nay, cây mì được xem là cây trồng chính của nông dân huyện Phù Cát (tỉnh Bình Định), chỉ đứng sau cây lúa và đậu phộng (lạc).

Diện tích trồng mì của huyện Phù Cát hàng năm lên đến 3.500 - 3.600ha, tập trung tại các xã Cát Sơn, Cát Hiệp, Cát Lâm, Cát Trinh và Cát Hanh.

Năng suất mì tại huyện Phù Cát được nâng cao, nhờ nông dân đầu tư thâm canh và sử dụng những giống mới cho năng suất cao.

100% diện tích trồng mì ở huyện Phù Cát sử dụng giống mì cao sản KM94, năng suất tăng từ 20-40 tạ/ha so với năm 2015.

Thế nhưng, với điều kiện thổ nhưỡng ở đây, nếu trồng độc canh cây mì đất sẽ bạc màu và dễ bị rửa trôi, đặc biệt là địa hình của các xã Cát Lâm, Cát Sơn, Cát Hiệp, Cát Trinh và Cát Hanh (huyện Phù Cát) nghiêng từ Tây sang Đông, nên khả năng bị rửa trôi rất cao.

Vì vậy, chính quyền huyện Phù Cát chỉ đạo cho ngành chuyên môn và các địa phương chú trọng việc chuyển đổi cây trồng trên đất trồng mì kém hiệu quả với 2 mô hình xen canh và luân canh.

Trong đó, mô hình xen canh đậu phộng và mì được triển khai rộng khắp trên địa bàn với diện tích chuyển đổi hàng năm 1.100ha.

Theo Phòng NNPTNT huyện Phù Cát, hiệu quả của mô hình xen canh cây đậu phộng với cây mì giúp nông dân giảm chi phí đầu tư phân bón cho cây mì trong giai đoạn đầu. Thực tế, giống mì cao sản KM94 có thời gian sinh trưởng 10-11 tháng. Khi trồng cùng lúc với đậu phộng trong vụ đông xuân thì trong 4 tháng đầu cây mì được ké phân bón nông dân bón cho cây đậu phộng.

Khi đậu phộng cho thu hoạch thì cây mì đã được 4 tháng tuổi, chỉ còn 7 tháng nữa là thu hoạch, cây mì đủ thời gian sinh trưởng nên không ảnh hưởng gì đến tỷ lệ tinh bột và năng suất.

Ông Lương Văn Khoa - Phó trưởng Phòng NNPTNT huyện Phù Cát cho biết, cây đậu phộng trồng xen với mì năng suất vẫn đạt bình quân 40 tạ/ha, những vùng đầu tư thâm canh tốt có thể đạt 42 tạ/ha. 

Với công thức trồng xen canh cây đậu phộng với cây mì, sau khi trừ chi phí đầu vào nông dân còn lãi ròng 100 triệu đồng/ha, mức lãi tăng gấp 3 so với trồng mì độc canh.

Ngoài ra, mô hình luân canh theo công thức đậu phộng đông xuân, mè (vừng) vụ hè trong thời gian qua cũng phát triển mạnh tại huyện Phù Cát.

Năm 2015, nông dân huyện Phù Cát chỉ trồng luân canh theo công thức trên chỉ 500ha, đến năm 2020 đã tăng đến 860ha.

Sau khi thu hoạch đậu phộng vụ đông xuân, nông dân lập tức làm đất triển khai ngay trồng mè vụ hè. Với công thức này, năng suất đậu phộng vụ đông xuân đạt 40 tạ/ha, sau đó thu hoạch mè vụ hè 11-12 tạ/ha, trừ phi phí, nông dân cũng có khoản lãi ròng 90-100 triệu đồng/ha, mức lãi gấp 3 lần so với trồng mì độc canh.

Nhờ hệ thống kênh tưới trên địa bàn hoàn chỉnh, người nông dân áp dụng đồng bộ các tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất với nhiều mô hình xen canh, luân canh nên lợi nhuận mang lại cao gấp 3 lần so trồng độc canh cây mì. Mô hình trồng xen canh, luân canh cây mì hạn chế tối đa nạn đất bị bạc màu và xói mòn.

"Viện Khoa học kỹ thuật nông nghiệp Duyên hải Nam Trung bộ có 2 năm hỗ trợ cho nông dân huyện Phù Cát về mặt kỹ thuật với các công thức trồng xen canh, luân canh trong dự án phát triển cây mì bền vững đã góp phần đẩy mạnh chuyển đổi cây mì trên đất Phù Cát", ông Lương Văn Khoa cho hay.