Bối cảnh chuyển đổi số: Học và tốt nghiệp ĐH từ 18-22 tuổi có còn phù hợp?

Tại Hội nghị Đoàn Thanh niên - Hội Sinh viên các Đại học Quốc gia, đại học vùng mở rộng năm 2022 vừa được tổ chức, PGS.TS Vũ Hải Quân - Giám đốc Đại học Quốc gia TP.HCM đã đề cập nhiều vấn đề trong bối cảnh chuyển đổi số hiện nay. Trong đó, PGS.TS Vũ Hải Quân nhấn mạnh, một trong những yêu cầu quan trọng để thực hiện chuyển đổi số là tư duy đổi mới. Tuy nhiên, cơ chế quan liêu bao cấp; môi trường làm việc tuyến tính, đơn điệu, ít thay đổi, thiếu tính cạnh tranh; công việc hằng ngày có tính lặp lại... là những nhân tố khiến nhiều người tư duy theo lối mòn.

Ông Quân nhận định, các biểu hiện thường thấy của tư duy lối mòn là không muốn thay đổi, dù biết sự thay đổi có thể mang tới cơ hội mới; dễ dàng từ bỏ, nhất là khi đối diện thách thức, không nỗ lực để vượt qua thách thức, không có tinh thần tự học hỏi để nâng cao trình độ; hay phát biểu những ý kiến không mang tính xây dựng như: việc này không làm được vì chưa có trong quy định hoặc chưa có kinh phí để triển khai...

Ông Quân đơn cử trường hợp Trường Đại học Bologna - ngôi trường đại học được thành lập vào năm 1088. Theo PGS.TS Vũ Hải Quân, ngôi trường cổ xưa của thế giới này đã trở thành hình mẫu của một đại học với những giảng đường cổ kính, nhưng phòng thí nghiệm hiện đại. Trong bối cảnh chuyển đổi số hiện nay, cách nhìn về một trường đại học cần được thay đổi.

"Liệu rằng thời điểm bắt đầu và kết thúc quá trình học đại học của hầu hết sinh viên có nhất thiết phải nằm trong độ tuổi 18-22? Liệu rằng thời gian đào tạo có nhất thiết phải liên tục suốt 4 năm học cho tất cả sinh viên hay không? Liệu rằng việc quản lý đào tạo có nhất thiết cứ phải theo các chuyên ngành hẹp, được phân cấp theo bộ môn hay không? Liệu rằng chương trình đào tạo có nhất thiết chỉ tập trung trang bị kiến thức chuyên môn theo từng ngành học hay không? Đặt câu hỏi là khởi đầu cho một tư duy đổi mới. Những câu hỏi trên là sự gợi mở về yêu cầu đổi mới giáo dục đại học hiện nay", PGS.TS Vũ Hải Quân phân tích.

Từ đó, ông Quân lưu ý, để quốc gia thịnh vượng, giáo dục phải được đặt ở vị trí ưu tiên cao nhất. Ưu tiên phát triển giáo dục, nâng cao trình độ khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo chính là chìa khóa để đạt mục tiêu xây dựng quốc gia sáng tạo, dân chủ, giàu có, bản sắc...

Tại hội nghị, Đại học Quốc gia TP.HCM, Đại học Quốc gia Hà Nội cùng 3 đại học vùng là Đại học Thái Nguyên, Đại học Huế và Đại học Đà Nẵng đã cùng đưa ra tuyên bố chung. Tuyên bố chung nhấn mạnh các nội dung như tiếp tục hoàn thiện các mô hình, ý tưởng, giải pháp liên quan chủ đề “Đoàn Thanh niên trong bối cảnh chuyển đổi số”; thống nhất tổ chức luân phiên Hội nghị Đoàn Thanh niên - Hội Sinh viên các Đại học Quốc gia, đại học vùng 2 năm/lần và thực hiện ít nhất 1 công trình thanh niên.

Dự kiến, hội nghị tiếp theo sẽ nhân rộng ít nhất 3 mô hình, giải pháp về chuyển đổi số trong công tác Đoàn - Hội của sinh viên, đồng thời vận động 2 tỷ đồng học bổng từ nguồn xã hội hóa để trao cho học sinh, sinh viên các đơn vị. Trong đó, dành 20 suất học bổng trị giá 100 triệu đồng trao cho cán bộ Đoàn - Hội Sinh viên có hoàn cảnh khó khăn.