Cả làng ở Nghệ An làm chả ngơi tay đóng thuyền tôn, phương tiện đi lại mùa lũ, đơn hàng liên tục

Thuyền tôn Hưng Thịnh nổi tiếng khắp xa gần

Nghề gò tôn thành thuyền ở xã Hưng Thịnh, huyện Hưng Nguyên, Nghệ An đã có từ rất lâu đời, gắn bó với bao thế hệ người dân nơi đây. Đặc biệt, vào mùa mưa lũ thì thuyền tôn đã trở thành món hàng đắt khách. Có thời điểm, người dân nơi gây làm không kịp để bán.

Thuyền tôn được người dân vùng ngập lụt sử dụng để di chuyển người và tài sản trong mùa mưa lũ. Thuyền tôn cũng được các cơ quan đoàn thể cũng sử dụng để tiếp tế lương thực, cứu hộ. Bên cạnh đó, thuyền tôn còn là lựa chọn hàng đầu của những người nông dân dùng để gặt lúa mùa mưa lũ, hay đánh bắt cá.

Có hơn 2 thập kỷ gắn bó với nghề gò thuyền tôn, anh Ngô Xuân Công (1985, trú xóm 5, xã Hưng Thịnh) chia sẻ, sau một năm vừa làm thợ phụ vừa học nghề, anh Công đã trở thành thợ chính. Nghề gò thuyền tôn không khó nhưng cần chịu khó, khéo léo, tỉ mỉ và kiên trì học hỏi. Từ đó anh Công gắn bó với nghề gò hàn này, bám trụ ở lại quê hương lập nghiệp.

Để chế tạo một chiếc thuyền tôn theo ý khách hàng. Đầu tiên, người thợ cần cắt tôn, tạo hình (làm thép viền xung quanh), đắp múi, hàn vị trí để người dùng ngồi trên thuyền và cuối cùng là gò.

Trong đó, công đoạn đắp múi là khó nhất bởi hỏi sự chính xác, tỉ mỉ để giữ thăng bằng cho chiếc thuyền. Người dân xã Hưng Thịnh thường tạo ra 4 loại thuyền tôn chính. Trong đó, loại thuyền tôn to nhất dài 4,5m dùng cho 6 người sử dụng. Loại thuyền tôn nhỏ nhất nhất dài 2m dùng cho một người sử dụng. Mỗi ngày, một người thợ lành nghề có thể làm được 3 đến 4 chiếc thuyền nhỏ.

Anh Nguyễn Văn Cường (trú xã Hưng Thịnh, huyện Hưng Nguyên, tỉnh Nghệ An) người đã có 25 năm kinh nghiệm làm nghề gò thuyền tôn chia sẻ. Muốn có sản phẩm đẹp đòi hỏi người thợ phải có tay nghề, tỉ mỉ, khéo léo, chịu khó, có sức khỏe và phải chịu được môi trường làm việc nhiều tiếng ồn. Các cơ sở gò hàn ngoài làm thuyền tôn còn phải làm được đa dạng các mặt hàng, phục vụ sinh hoạt hàng ngày như gáo múc nước, thùng gánh nước, ống máng hứng nước mưa, thùng đựng lúa…

Cũng theo anh Cường, thuyền tôn được người dân tin tưởng và lựa chọn do có nhiều ưu điểm. Kích thước thuyền có thể điều chỉnh theo yêu cầu của khách hàng. Ngoài ra, thuyền tôn cũng dễ dàng vận chuyển, sử dụng vì có trọng lượng nhẹ. Đặc biệt, độ bền của thuyền tôn cao hơn so với các loại thuyền gỗ, bè tre khác.

Bên cạnh đó, giá thành thuyền tôn phù hợp với thu nhập của người dân nông thôn. Trung bình, mỗi thuyền tôn loại nhỏ có giá giao động từ 400 đến 700 nghìn đồng, loại lớn từ 1,5 đến 2 triệu đồng. Ngoài ra có những thuyền to, giá 2,5 đến 3 triệu hoặc cao hơn nữa tùy theo yêu cầu của khách.

Nỗi lo nghề truyền thống thất truyền

Mặc dù vậy, nghề sản xuất thuyền tôn ở Hưng Thịnh hiện đang đứng trước nhiều khó khăn, thách thức. Giá nguyên liệu đầu vào tăng cao trong khi giá thuyền bán ra vẫn ổn định theo các năm dẫn đến lợi nhuận không cao.

Ngoài ra, số lượng lao động gắn bó với nghề ngày càng ít đi do công việc vất vả, thế hệ trẻ ưa chuộng. Hiện nay lao động tại các cơ sở gò hàn, sản xuất thuyền tôn trên địa bàn xã Hưng Thịnh chủ yếu là các bậc trung niên, người già. Bởi vậy, việc lưu giữ nghề truyền thống này đang đối mặt với nhiều thách thức.

Chị Nguyễn Thị Hạ (SN 1971, chủ một cơ sở gò hàn thuyền tôn, ở xã Hưng Thịnh) chia sẻ, trước đây, làng Xuân Am, xã Hưng Thịnh có nhiều người dân theo nghề gò hàn nhưng giờ nhiều gia đình bỏ nghề. Riêng cơ sở của tôi, cũng chỉ có 3 công nhân làm việc. Các công nhân này đều là những người thợ có tay nghề, gắn bó lâu dài với cơ sở và không có người mới vào học nghề. Bởi vậy, nỗi lo nghề truyền gò thuyền tôn truyền thống cũng sẽ mai một theo thời gian.