Chỉ mang theo một chiếc chăn để sưởi ấm, Parwana Malik, 9 tuổi, nằm trong lòng mẹ bên cạnh các anh chị em của mình, cả gia đình vừa được giải thoát bởi một nhóm cứu trợ các cô bé khỏi nạn tảo hôn.

"Cháu thực sự hạnh phúc", Parwana nói trong suốt cuộc hành trình. "Tổ chức từ thiện đã cứu cháu khỏi cuộc hôn nhân này, chồng cháu rất già".

Trước đó, CNN từng đưa tin rằng Parwana và một số bé gái chưa đủ tuổi khác đã bị cha của họ bán đi vì nhà không còn đủ thức ăn. Vào thời điểm ấy, cha của Parwana, ông Abdul Malik, cho biết cô bé đã khóc cả ngày lẫn đêm, cầu xin ông đừng bán mình và nói rằng cô bé muốn được đến trường.

Sau khi bị cộng đồng quốc tế phản đối kịch liệt vì câu chuyện của CNN, Parwana đã được trả lại cho gia đình. Tổ chức phi lợi nhuận Too Young to Wed (TYTW) có trụ sở tại Mỹ cũng đã tham gia để đưa các cô bé, anh chị em và mẹ của họ đến một ngôi nhà an toàn.

Stephanie Sinclair, người sáng lập TYTW cho biết: "Đây là một giải pháp tạm thời. Thực sự những gì chúng tôi đang cố gắng làm là ngăn các cô bé khỏi nạn tảo hôn".

Các huyết mạch kinh tế của Afghanistan đã bị cắt đứt kể từ giữa tháng 8 khi Taliban nắm quyền kiểm soát đất nước. Hàng tỷ đô la tài sản của ngân hàng trung ương bị đóng băng, các ngân hàng thương mại dần cạn kiệt tiền mặt và tiền lương không được trả trong nhiều tháng.

Giờ đây, các cơ quan viện trợ và các nhóm nhân quyền bao gồm Tổ chức Theo dõi Nhân quyền (HRW) đều đưa ra cảnh báo rằng người dân Afghanistan đang phải đối mặt với nạn đói nghiêm trọng trong mùa đông này.

Theo một báo cáo gần đây của IPC, tổ chức đánh giá tình trạng mất an ninh lương thực, hơn một nửa trong số khoảng 39 triệu dân của đất nước sẽ phải đối mặt với tình trạng đói cấp độ khẩn cấp vào tháng 3/2022. Báo cáo ước tính rằng hơn 3 triệu trẻ em dưới 5 tuổi bị suy dinh dưỡng cấp tính.

Khủng hoảng nhân đạo ở Afghanistan đang trở nên nghiêm trọng hơn bao giờ hết

"Cộng đồng quốc tế đang quay lưng với Afghanistan trong bối cảnh đất nước đứng trước bờ vực của thảm họa nhân đạo", Dominik Stillhart, giám đốc hoạt động của Ủy ban Chữ thập đỏ Quốc tế (ICRC), người vừa trở về sau chuyến thăm 6 ngày đến Afghanistan, cho biết.

Ngay cả trước khi Taliban tiếp quản, nạn đói đã hoành hành khắp đất nước này, và giờ đây các cô gái trẻ đang phải trả giá bằng cơ thể - và mạng sống của họ.

Nhà hoạt động vì quyền phụ nữ hàng đầu Afghanistan Mahbouba Seraj nói với CNN: "Các cô gái trẻ Afghanistan đang phải bán mình để đổi lấy thực phẩm. Bởi vì nếu không, gia đình họ sẽ chết đói".

Mặc dù kết hôn dưới 15 tuổi là bất hợp pháp trên toàn quốc, nhưng trên thực tế nó đã trở nên phổ biến trong nhiều năm, đặc biệt là ở các vùng nông thôn. Tình hình còn trở nên tồi tệ hơn kể từ tháng 8, các gia đình ngày càng tuyệt vọng.

Seraj cho biết: "Tôi đã chứng kiến rất nhiều đau khổ, rất nhiều sự ngược đãi, rất nhiều sự lạm dụng". Bà nói thêm rằng một số cô bé bị ép buộc phải kết hôn đã chết trong khi sinh con vì cơ thể của các em còn quá nhỏ, không thể chịu được áp lực.

Phụ nữ từ lâu đã bị coi là công dân hạng hai ở Afghanistan. Và kể từ khi Taliban lên nắm quyền, nhiều quyền cơ bản mà phụ nữ đấu tranh trong hơn hai thập kỷ qua đã bị tước bỏ. Rất nhiều giới hạn được áp dụng đối với giáo dục của trẻ em gái, phụ nữ bị cấm đến một số nơi làm việc và nữ diễn viên không còn được xuất hiện trong các bộ phim truyền hình.

Sau cuộc hành trình kéo dài 4 tiếng đồng hồ qua những con đường núi, đến tối muộn, gia đình Parwana mới đến được một khách sạn nhỏ ở Herat, thành phố lớn thứ ba của Afghanistan. Cô bé được hộ tống trong suốt cuộc hành trình bởi một đại diện địa phương của Too Young to Wed, cùng với mẹ, Reza Gul và anh trai, Payinda.

Reza Gul và Payinda nói với CNN rằng cha của Parwana đã bán cô mặc mọi lời khuyên can. "Tất nhiên, tôi rất tức giận, tôi đã đánh nhau với anh ta, tôi đã khóc", Reza Gul nói. "Anh ấy nói rằng chúng tôi không có bất kỳ lựa chọn nào".

Vào ngày 24/10, Parwana bị bán cho một người đàn ông 55 tuổi với mái tóc bạc trắng để lấy tiền mặt, cừu và đất với giá trị khoảng 2.200 USD (200.000 Afghani Afghanistan).

"Cha đã bán cháu vì nhà không có bánh mì, gạo và bột mì", Parwana nói với CNN vào thời điểm đó. "Ông ấy đã bán cháu cho một ông già".

Người mua Parwana, Qorban, nói với CNN rằng đây là "cuộc hôn nhân thứ hai" của người đàn ông này, ông khẳng định rằng Parwana sẽ được đối xử tử tế.

Mẹ của Parwana cho biết con gái bà đã cầu xin trở về nhà với gia đình và được cho phép thăm nhà một vài lần sau đó.

"Con bé nói rằng bọn họ đã đánh nó, nó không muốn ở lại đó", Reza Gul nói.

"Họ đối xử tệ với cháu, họ chửi cháu, họ bắt cháu dậy sớm để làm việc", Parwana nói thêm.

Sau khi câu chuyện của CNN về hoàn cảnh của Parwana được xuất bản, sự phẫn nộ của cộng đồng đã khiến Qorban phải bỏ đi. CNN kể từ đó đã không thể liên lạc với người đàn ông này hoặc gia đình ông ta.

Trong một cuộc phỏng vấn tiếp theo của CNN, cha của Parwana cho biết ông cũng bị chỉ trích và cảm thấy vô cùng áp lực. Khoảng hai tuần sau khi bị bán đi, Parwana được trả về cho gia đình, nhưng cha cô vẫn nợ Qorban số tiền 2.200 USD. Được biết, ông đã sử dụng số tiền này để trả các khoản nợ khác.

Ban đầu, Parwana và năm anh chị em của mình thấy hơi mệt vì chuyến hành trình dài và cảm giác choáng ngợp bởi ánh đèn rực rỡ và giao thông trong thành phố. Nhưng khi đã quen dần, những đứa trẻ bắt đầu lăn lộn và cười khúc khích với nhau, tận hưởng cuộc phiêu lưu mới.

Sau hai đêm ở khách sạn, gia đình được TYTW chuyển đến một ngôi nhà an toàn gần đó - trải nghiệm đầu tiên của Parwana khi sống trong một ngôi nhà thực sự. Trong bốn năm qua, gia đình này sống trong một căn lều trại dành cho những người di cư trong nước (IDP) ở Qala-e-Naw thuộc tỉnh Badghis.

"Cháu cảm thấy rất hạnh phúc khi ở trong ngôi nhà này", Parwana nói với CNN. "Họ đã cho cháu một cuộc sống mới".

"Tôi cũng cảm thấy hạnh phúc và an toàn khi ở đây", Reza Gul nói. "Các con tôi đang ăn rất tốt kể từ khi chúng tôi đến, chúng đang chơi và tất cả đều cảm thấy vui vẻ".

Gia đình họ sẽ ở trong nhà suốt những tháng mùa đông và được hỗ trợ, bảo vệ bởi TYTW. Kế hoạch dài hạn dành cho gia đình Parwana vẫn chưa rõ ràng, Stephanie Sinclair của TYTW cho biết thêm, và sẽ phụ thuộc vào nguồn tài trợ.

Sinclair nói: "Cộng đồng quốc tế sẽ không bỏ rơi phụ nữ và trẻ em gái Afghanistan. Mọi cuộc sống đều quan trọng, chúng ta phải cứu càng nhiều sinh mạng càng tốt".

Ngoài ra, TYTW cũng đang cố gắng chuyển viện trợ lương thực vào trại Qala-e-Naw, nơi đang có khoảng 150 người đang sinh sống. Họ muốn giúp đỡ cha của Parwana khi ông ở lại đó, cố gắng trang trải khoản nợ của mình.

"Tôi rất vui khi Parwana được cứu", người cha nói trước khi gia đình ông rời đi. "Tôi rất vui vì TYTW đã cho gia đình tôi một nơi để sinh sống".

Các gia đình trên khắp Afghanistan đang phải đối mặt với tình trạng tài chính kiệt quệ tương tự.

Báo cáo của CNN cũng nhắc đến hai gia đình từ tỉnh Ghor ở tây bắc Afghanistan, những người cũng đang chuẩn bị bán đi đứa con gái nhỏ của họ.

Magul, 10 tuổi, sẽ chỉ còn vài ngày nữa là phải kết hôn với một người đàn ông không quen biết. Cô bé đe dọa sẽ tự sát nếu điều này xảy ra.

TYTW đang nỗ lực giải cứu những đứa trẻ này cùng với gia đình của các em, sau đó chuyển họ đến cùng một nơi trú ẩn mà gia đình Parwana hiện đang sống.

Các nhà hoạt động vì quyền phụ nữ như Mahbouba Seraj, người điều hành một nơi trú ẩn cho phụ nữ và trẻ em gái ở Kabul, nói rằng phụ nữ Afghanistan luôn phải chịu những điều tồi tệ.

Seraj cho biết: "Tình trạng này chỉ là sự khởi đầu, là phần nổi của tảng băng. Nó sẽ tiếp tục xảy ra, với nạn đói, với mùa đông, với đói nghèo, với tất cả sự thiếu hiểu biết này".

Một thủ lĩnh địa phương của Taliban nói với CNN rằng họ đang cố gắng chấm dứt nạn tảo hôn bất hợp pháp.

Mawlawi Baz Mohammad Sarwary, người đứng đầu cơ quan thông tin và văn hóa Badghis, mô tả hoạt động này là "phổ biến" trong khu vực do nghèo đói cùng cực.

"Bắt trẻ em kết hôn không phải là một điều tốt và chúng tôi cũng rất lên án tình trạng này", Sarwary nói. "Một số bị ép buộc vì họ quá nghèo".

Ông cũng kêu gọi các nhóm và chính phủ quốc tế gửi viện trợ để cứu các gia đình khỏi nạn đói. Sarwary nói: "Chúng tôi muốn họ giúp đỡ những người Badghis. Chúng tôi sẽ phối hợp với họ để giúp đỡ những người này".

Stillhart từ ICRC nói rằng các chính phủ cần khẩn cấp giải phóng tài trợ cho Afghanistan, để ngăn chặn sự sụp đổ của các bệnh viện và những dịch vụ cơ bản nhất.

"Tôi cầu xin cộng đồng quốc tế tìm ra giải pháp cho phép duy trì các dịch vụ thiết yếu này", Stillhart nói với CNN. "Điều đó thực sự đòi hỏi lượng tiền lớn bởi toàn bộ nền kinh tế Afghanistan đã suy giảm đáng kinh ngạc 40% kể từ cuối tháng 8, nguyên nhân do việc ngừng viện trợ song phương".

Các tổ chức phi lợi nhuận vẫn đang hoạt động tại Afghanistan cũng đang kêu gọi hành động phối hợp hơn nữa để giúp đỡ những người dân nghèo tại đây.

Tại khu chợ địa phương ở Herat, TYTW đã giúp gia đình Parwana sắm sửa thêm đồ dùng nhà bếp và thực phẩm.

Bà Reza Gul, mẹ của Parwana, cho biết: "Chúng tôi từng thức trắng hàng đêm vì đói. Hiện tại chúng tôi rất vui vì tổ chức từ thiện này đã cứu và đưa chúng tôi đến Herat".

Parwana, hiện đã thoát khỏi cuộc sống với người chồng gấp sáu lần tuổi cô bé, rất hào hứng với viễn cảnh được đi học.

"Cháu muốn học để trở thành bác sĩ", Parwana nói. "Cháu muốn học để giúp đỡ mọi người".

Đối với những người đấu tranh cho quyền phụ nữ trong xã hội Afghanistan, quyết tâm của Parwana đã củng cố niềm tin và hy vọng rằng thế hệ trẻ em gái tiếp theo của nước này có thể vượt qua những khó khăn trong cuộc sống.