"Máy quét" Trung Hoa không ngại chạm tới các ngôi sao

Trong quá khứ, nhiều ngôi sao hạng A tại Trung Quốc từng dính lệnh "phong sát" (cấm xuất hiện trên các phương tiện truyền thông - PV). Tuy nhiên, chưa bao giờ lệnh "phong sát" được Quảng điện (Tổng cục Quảng bá Phát thanh Truyền hình Quốc gia Trung Quốc) ban hành liên tiếp như thời gian gần đây. Hàng loạt các tên tuổi lớn như: "tiểu Hoa đán" Trịnh Sảng, cựu ngôi sao của nhóm EXO Ngô Diệc Phàm, tiên tử nhạc cổ phong Hoắc Tôn và gần đây nhất là "diễn viên quốc dân" Triệu Vy đều lần lượt "bay màu" khỏi truyền thông Hoa ngữ.

Các ngôi sao tha hóa vì quyền lực ảo

Hồi tháng 3/2021, cái tên Trịnh Sảng bỗng nhiên nóng "hầm hập" khi liên tục bị tình cũ là nhà sản xuất game show Trương Hằng "réo tên" trên mạng xã hội Weibo. Nguồn cơn là do trước khi chia tay, cả hai đã đồng ý nhờ đẻ thuê, tuy nhiên sau khi tình cảm rạn nứt, Trịnh Sảng không hề có bất kỳ trách nhiệm nào với các con. 

Scandal chấn động này được giới chức Trung Quốc cho rằng, Trịnh Sảng đang là một tấm gương đạo đức xấu cho lớp trẻ. Quảng điện nhanh chóng ban hành lệnh "phong sát". Trịnh Sảng bị tẩy chay khỏi hàng loạt bộ phim từng mang lại tên tuổi cho cô nàng, loạt nhãn hàng đại diện xóa toàn bộ tương tác, các game show liên tục chấm dứt hợp đồng.

Trước đó, Trịnh Sảng được coi như "tiểu Hoa đán" của ngành giải trí Trung Quốc. Cô đụng vào bất kỳ sản phẩm giải trí nào đều khẳng định nó sẽ thành công trên phương diện công chúng. Sở hữu lượng fan hùng hậu, cái tên cực "hot", một sản phẩm "đính kèm"... Trịnh Sảng có giá trị lên tới hàng chục, hàng trăm triệu NDT (nhân dân tệ). Dẫu vậy, Trịnh Sảng biến mất khỏi truyền thông nhanh hơn cả tốc độ ánh sáng. Chỉ sau chưa đầy một tuần, không có bất cứ bài báo nào nhắc tới cô, mọi hình ảnh của "tiểu Hoa đán" này bị xóa sạch như chưa từng tồn tại. Màn đấu khẩu giữa cô và tình cũ Trương Hằng chỉ khiến cho người xem chán ghét.  

Xuất thân từ nhóm nhạc EXO, Ngô Diệc Phàm chuyển sang làm diễn viên sau 2 năm ngắn ngủi làm ca sĩ. Không được đánh giá cao trong âm nhạc, nam ca sĩ cũng được cho là "làng nhàng" trong nghiệp diễn xuất. Khi thử sức với vai trò rapper, anh chàng cũng được đánh giá quá bình thường, không có gì nổi trội. Mặc dù vậy, nam ca sĩ này lại có khả năng kiếm tiền không thua bất kỳ các nghệ sĩ có trình độ cao nào nhờ lượng fan hùng hậu đứng phía sau.

Cách đây chưa đầy 1 tháng, Ngô Diệc Phàm có lẽ vẫn thoải mái sống một cuộc sống không khác vua chúa là bao nhiêu trong căn biệt thự triệu đô. Thế nhưng, ở thời điểm hiện tại, anh đang phải ngồi trong nhà lao để chờ đón một cái kết không hề có hậu dành cho mình, nam ca sĩ đối mặt với án tử hình bởi những cáo buộc như hiếp dâm, trốn thuế... Khó có thể tin nổi một nam ca sĩ với lượng fan hùng hậu lên tới 51 triệu fan trên Weibo, mạng xã hội phổ biến ở Trung Quốc lại có thể "nhúng chàm" sâu tới thế.

Hai ngôi sao kể trên không có nhiều tài năng, khả năng diễn xuất, âm nhạc của họ thậm chí bị cho rằng kém mức trung bình. Thế nhưng quyền lực trong ngành giải trí của Trịnh Sảng và Ngô Diệc Phàm là không hề nhỏ. 

Lý giải về quyền lực của các thần tượng trực tuyến như Ngô Diệc Phàm và Trịnh Sảng, theo Mark Tanner, giám đốc điều hành tại China Skinny, một cơ quan quảng cáo và nghiên cứu có trụ sở tại Thượng Hải, các câu lạc bộ người hâm mộ người nổi tiếng là miếng mồi vô cùng béo bở cho các công ty lớn để quảng bá thương hiệu của họ. 

Bên cạnh đó, các câu lạc bộ này cũng kiếm tiền bằng cách thu phí thành viên để người hâm mộ xem hình ảnh đặc biệt hoặc khuyến khích họ chi tiền cho các hoạt động quảng cáo và mua sắm ủng hộ thần tượng.

"Đối với nhiều thương hiệu, hơn một nửa ngân sách quảng cáo của họ hiện được dành cho những người nổi tiếng trực tuyến. Trong thế hệ cô đơn này (ám chỉ những người sinh sau năm 2000 - PV), họ có thể tìm thấy bạn đồng hành qua các mối quan hệ ảo trong các câu lạc bộ này. Từ góc độ của các nhà xây dựng thương hiệu, đây là một nguồn lực khổng lồ. Những người hâm mộ này đang mua mọi sản phẩm mà thần tượng của họ ủng hộ, vì vậy, tất cả những gì bạn cần làm là tìm được một thần tượng làm đại sứ hình ảnh, Mark Tanner cho hay.

Bên cạnh Trịnh Sảng và Ngô Diệc Phàm, vốn đại diện cho làn sóng thần tượng "mỳ ăn liền" không tài năng thì cuộc "thanh trừng" còn chạm tới hai ngôi sao khác được đánh giá là có trình độ chuyên môn cao là nam ca sỹ Hoắc Tôn và nữ diễn viên Triệu Vy. Việc "phong sát ngầm" hai ngôi sao này khiến cho dư luận sốc. 

Triệu Vy bị xóa tên trong hàng loạt các bộ phim làm nên tên tuổi của cô. "Hoàn Châu cách cách" 2 phần bị xóa bỏ trên nền tảng xem phim bản quyền Tencent tại Trung Quốc. "Super topic" về Triệu Vy (trang riêng về Triệu Vy) trên Weibo cũng biến mất. Tên Triệu Vy cũng biến mất trên nền tảng video iQiyi. Nguyên do của việc "phong sát ngầm" này hiện tại vẫn chưa được giới chức Trung Quốc chính thức thông báo.

Về phía Hoắc Tôn, nam ca sĩ được gọi là "tiên tử nhạc cổ phong" bị bạn gái Trần Lộ tố phụ bạc và tung ra bằng chứng việc nam ca sĩ lăng nhăng, lập nhóm chat nói xấu đồng nghiệp, phân biệt giới tính. Chỉ sau 5 ngày sự việc xảy ra, Hoăc Tôn tuyên bố rút khỏi làng giải trí. Như vậy, làn sóng "làm sạch" nền giải trí Hoa ngữ không chỉ dừng ở các thần tượng "mỳ ăn liền" mà có thể chạm tới bất cứ nghệ sĩ nào, dù có tài năng hay không.

Không có ngai vương nào tồn tại mãi mãi

Không phải tự nhiên mà các ngôi sao hạng A bỗng nhiên "bay màu" khỏi truyền thông Trung Quốc. Cuộc "thanh trừng" hàng loạt diễn ra nhanh chóng, được báo giới nước này nhận định là cần thiết để "làm sạch" nền giải trí Trung Quốc đang trong giai đoạn phát triển được cho là hỗn loạn.

Theo Xinhua, vào tháng 10/2014, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã có bài phát biểu trong một buổi nói chuyện với các nghệ sĩ hàng đầu Trung Quốc. Tại đây, ông Tập Cận Bình đã khẳng định rằng, nền văn hóa cần phải được bồi đắp để phục vụ quần chúng, chứ không phải xoay quanh bản thân các nghệ sĩ.

"Nghệ sĩ không được biến thành nô lệ của thị trường, nhất định phải giữ cái tôi trước các làn sóng kim tiền. Nghệ sĩ không được lạc lối trong việc xác định rõ đối tượng cần được phục vụ, nếu không những tác phẩm sẽ không còn sức sống. Các tác phẩm nghệ thuật cần phải được thổi hồn như gió mùa xuân để mang lại sự sáng tạo trong tâm trí, ấm áp trong tâm khảm, nâng cao trí giác và gạt bỏ bụi trần", ông Tập Cận Bình nói. 

Kể từ đó tới nay, nền văn hóa Trung Quốc được bồi đắp, phát triển với lý tưởng kể trên làm nền tảng, cho dù việc này có ảnh hưởng tới lợi ích cá nhân của các nghệ sĩ. 

Trong một vài tháng vừa qua, Chính phủ Trung Quốc đã thực hiện một loạt các hành động cứng rắn để kiềm chế các hoạt động câu lạc bộ người hâm mộ quá tôn thờ người nổi tiếng. Việc này được diễn ra trong bối cảnh giới chức nước này lo ngại rằng việc giới trẻ đang dành quá nhiều sự chú ý cho người nổi tiếng trên mạng xã hội.

Thứ 6 tuần trước, Cục Quản lý Không gian mạng Trung Quốc đã cấm hành vi xếp hạng những người nổi tiếng theo mức độ nổi tiếng trên mạng xã hội. Gới chức Trung Quốc cũng kêu gọi quy định chặt chẽ hơn đối với câu lạc bộ người hâm mộ cùng với quyền lực mà họ sử dụng trong ngành âm nhạc, phim ảnh và các chương trình truyền hình.

Hành động này nhanh chóng mang lại những hiệu quả nhất định, nền tảng video nổi tiếng iQiyi đã hủy bỏ chương trình tài tìm kiếm thần tượng của mình trong tuần này, một động thái mà giám đốc điều hành của nó cho biết là nhằm "làm rõ các xu hướng không lành mạnh trong ngành". Năm nay, chương trình này đã bị chỉ trích sau khi người hâm mộ của nhiều thí sinh khác nhau mua sữa từ nhà tài trợ Mengniu Dairy để kiếm thêm điểm cho thần tượng của họ, sau đó đổ toàn bộ sữa xuống cống.

Ngày 27/8, Cơ quan Thuế Nhà nước đã thông báo điều tra những người trốn thuế và cam kết sẽ thực hiện các hướng dẫn đã được ban hành vào tháng 3 năm nay về việc đánh thuế những cá nhân có thu nhập cao và sở hữu tài sản lớn. Đối tượng đầu tiên mà cơ quan này nhắm tới chính là các ngôi sao nhạc pop và diễn viên nổi tiếng.

Theo điều tra của phòng thanh tra Cục thuế Thượng Hải, từ năm 2019 đến năm 2020, Trịnh Sảng không khai báo thu nhập cá nhân 191 triệu NDT (671 tỉ đồng) bao gồm tiền cát sê đóng phim "Tân thiên nữ u hồn" và thu nhập từ các hoạt động nghệ thuật khác. 

Tổng cộng, cô trốn thuế 45.269.600 NDT (160 tỉ đồng) và nộp thiếu các khoản thuế khác khoảng 26.520.700 NDT (95 tỉ đồng). Dựa trên quy định, sao phim "Vườn sao băng" phải nộp 299 triệu NDT (tương đương 1.050 tỉ đồng) gồm tiền thuế phải trả, phí chậm nộp thuế và tiền phạt.

Những hành động rõ ràng và quyết liệt của giới chức Trung Quốc nhằm "thanh tẩy" được dự đoán mới chỉ là bước đầu. Trong quãng thời gian sắp tới, dự kiến sẽ có có những giải pháp mang tính diện rộng để chấn chỉnh lại nền văn hóa - giải trí nước này.

Thực hiện: Việt Phương (Theo NY Times, SCMP).